Przeglądanie według Temat "justice"

Aktualnie wyświetlane 1 - 12 z 12

Constitutional and legal provision of the restoration of trust in the judiciary by the example of Ukraine
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016-03) Chornenkyy, Vitaliy
The article is devoted to constitutional and legal transformations in Ukraine in terms of restoring trust in the judiciary. Having taken a confident vector to implement European aspirations of citizens, Ukrainian government started reforms in several directions at once, including one of the most problematic - the reform in judiciary. The article presents a critical view of the reform, mentioned above and political and legal processes that accompany it.
Czy Społeczna Gospodarka Rynkowa jest drogą do ocalenia europejskich wartości?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Woźniak, Michał Gabriel
W opracowaniu zaprezentowano główne tezy autorów monografii pod redakcją naukową E. Mączyńskiej i P. Pysza pt. „Społeczna Gospodarka Rynkowa a wartości europejskie” (opublikowanej nakładem PWE, Warszawa 2019). Wynika z nich, że powrót w debatach ekonomicznych do refleksji nad funkcjonalnością depozytu ordoliberalnych wartości względem współczesnych wyzwań i zagrożeń rozwojowych jest zasadny i może się przyczynić do przezwyciężenia współczesnego eurosceptycyzmu i kryzysu wartości europejskich. W opinii autora tego opracowania trzeba jednak sięgnąć głębiej do integralnej wizji człowieka, aby społeczne relacje solidarności nie stawały się zbyt słabe i powierzchowne, a możliwości użytkowania wolności nie stanowiły zagrożenia dla bezpieczeństwa osobowego i społecznego.
Idea sprawiedliwości – współczesne dylematy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Bobko, Aleksander
Celem artykułu jest ukazanie tego, jak wielkie znaczenie idea sprawiedliwości odgrywa w życiu społecznym i politycznym. W pierwszej jego części zostaje zarysowana historia sprawiedliwości począwszy od tradycji greckiej („Państwo” Platona), poprzez chrześcijaństwo (w ujęciu encykliki „Bóg jest miłością” Benedykta XVI) aż do współczesnej teorii sprawiedliwości J. Rawlsa, której zasady (m.in. wyrównywania szans, redystrybucji dochodów) stały się swoistym modelem dla wielu współcześnie funkcjonujących państw. W części drugiej spróbujemy spojrzeć na polską transformację ustrojową po 1989 roku przez pryzmat twierdzenia Rawlsa, że wszelkie instytucje i mechanizmy regulujące życie politycznej wspólnoty, niezależnie od tego jak były nowatorskie i doskonałe, muszą zostać w dłuższym dystansie zakwestionowane, jeżeli nie spełniają elementarnego wymogu sprawiedliwości. Postawimy tezę, że program „Prawa i Sprawiedliwości” w 2015 roku odpowiadał trafnie na niespełnioną potrzebę sprawiedliwości w polskim społeczeństwie, co było źródłem sukcesu wyborczego i poparcia społecznego dla rządu w kolejnych trzech latach. W zakończeniu wskażemy jednak także na niebezpieczeństwa, które związane są z nadmiernym rozrostem rządowych programów społecznych. Przypomnimy za F. von Hayekiem, że dążenie do równości ekonomicznej stanowi śmiertelne zagrożenie dla wolności.
Nadużycia prokuratorów w Ameryce
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Licak, Tomasz
Prokuratorzy obdarzeni są szeroką władzą dyskrecjonalną dotyczącą sposobu prowadzenia spraw karnych. Jednak niektóre ich praktyki, choć nie zawsze do końca niezgodne z obowiązującym prawem, mogą wzbudzać wątpliwości w sferze etyczno-moralnej. Oskarżony może wówczas bronić się, twierdząc, że prokurator działał „nie fair”. Nadużycia władzy prokuratorskiej podkopują zaufanie opinii publicznej w uczciwość systemu prawnego. Zjawisko to osłabia także zdolność sądów „do poszukiwania sprawiedliwości”. Głównym powodem nadużyć władzy prokuratorskiej jest gorliwość prokuratorów w dążeniu do uzyskania skazania oskarżonych. Dążąc do wysokiego wskaźnika skazań, nie ujawniają oni dowodów korzystnych dla oskarżonego. Wielkim zagrożeniem dla rzetelności procesu w sprawach karnych jest ukrywanie przez prokuratorów dowodów, mogących świadczyć o niewinności oskarżonych. Nadużycie władzy jest także ewidentne wówczas, gdy prokurator zezwala na wykorzystanie fałszywych zeznań. W takim przypadku prawo oskarżonego do uczciwego procesu jest naruszone. Nadużycia prokuratorskie są tak rozpowszechnione, gdyż zbyt niskie są kary za nieuczciwe zachowania. Większość sankcji nie dotyka prokuratora osobiście, a poza tym korzysta on z całkowitego immunitetu w zakresie odpowiedzialności cywilnej w związku z pełnioną funkcją.
Odpowiedzialność, wolność, sprawiedliwość, efektywność a przedsiębiorczość
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Famielec, Józefa
Odpowiedzialność w działalności gospodarczej – zdaniem Jana Pawła II – może się urzeczywistniać jako prawda w ustroju gospodarczym, w którym podmiotowość i wolność pracy człowieka dominuje nad kapitałem oraz własnością narzędzi produkcji i ziemi. Jest to możliwe tylko w społeczeństwie, w którym istnieją wolność pracy, przedsiębiorczość i uczestnictwo. Celem artykułu jest poznanie przedsiębiorczości w świetle kryterium wolności i odpowiedzialności. Tezą opracowania jest uznanie odpowiedzialności jednostki, podmiotu, rządu, polityki za warunek konieczny do wykorzystania wolności. Koncepcja artykułu obejmuje spojrzenie na przedsiębiorczość jako czynnik wychodzenia z zacofania krajów, przy czym wskazano na rzadko podnoszoną kwestię naturalnych (geograficznych) barier bogactwa i zacofania, jakim jest położenie krajów na mapie świata. Paradygmat odpowiedzialności w gospodarce rozszerzono na naukę, w tym zwłaszcza na filozofię, która jest świadectwem myślenia i objaśnia możliwość wychodzenia człowieka z kryzysu nadziei, o wiele poważniejszego niż kryzys finansowy. Paradygmat wolności sprowadzono do zasady sprawiedliwości, uznając niesprawiedliwość za przyczynę nędzy narodów, a sprawiedliwość za warunek wykorzystania przedsiębiorczości w podnoszeniu bogactwa. Artykuł ma charakter koncepcyjny i teoretyczny, stanowi rozwinięcie problematyki przedsiębiorczości, podejmowanej już w innych publikacjach. Wartością dodaną artykułu jest wykorzystanie teorii zacofania Gerschenkrona, teorii bogactwa i nędzy Landesa, dorobku filozofii odpowiedzialności Tischnera oraz teorii sprawiedliwości de Soto oraz konstytucji wolności Hayeka, w zakresie, na jaki pozwoliła objętość artykułu.
Samuel Bronowski (1907–1975)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Pawlikowski, Grzegorz
Samuel Bronowski ukształtował się w II Rzeczpospolitej, w której zdobył wykształcenie i zaczynał karierę w sądownictwie. W okresie II wojny światowej był pracownikiem Urzędu Statystycznego i Sądu Karnego w getcie łódzkim. Aresztowany, trafił do obozu w Poznaniu i filii KL Auschwitz w NeuDachs. Uciekinier z marszu śmierci w 1945 roku. W Polsce Ludowej pracownik łódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, Ministerstwa Aprowizacji i Handlu, a następnie prokurator badający zbrodnie niemieckie w ośrodku zagłady w Chełmnie nad Nerem. Świadek w procesie Arthura Greisera. Po odwilży październikowej wyjechał z Polski do Izraela, gdzie pracował jako prawnik.
Sprawiedliwość i jej historyczny rozwój
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Łuszczyński, Artur
Celem artykułu jest analiza ewolucji pojęcia sprawiedliwości – od starożytności do czasów współczesnych. Autor wyraża pogląd, że współcześnie termin „sprawiedliwość” bardziej koresponduje ze sferą polityczną niż prawną, gdyż ta druga co do zasady nie rodzi zasadniczych sporów. Pierwotne fundamenty sprawiedliwości dla prawnika pozostają stabilne. Problem pojawia się z chwilą, gdy przenosimy akcenty na sferę społeczną. Wówczas okazuje się, że nie mamy bezdyskusyjnych, powszechnie aprobowanych podstaw.
Transformacja systemu politycznego w świetle różnych koncepcji rozliczania przeszłości
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Florek, Iwona
Sukcesja czy transformacja systemu politycznego jest procesem niejednokrotnie wymagającym zmierzenia się z niechlubną przeszłością. Historia państw europejskich w XX w. zna wiele przykładów takich wydarzeń. Różne państwa podchodzą w odmienny sposób do oceny i rozliczenia przeszłości. Celem artykułu nie jest ocena decyzji politycznych, a jedynie przyjrzenie się kwestiom dogmatycznym oraz odpowiedź na pytanie, czy polityka stoi ponad prawem. Z drugiej strony należy postawić pytanie, czy strategia grubej kreski jest prawnie sprawiedliwa i moralnie słuszna. Autorka stawia hipotezę, że Europejski Trybunał Praw Człowieka nie odnosi się do oceny sprawiedliwości dokonywanej przez państwa – sukcesorów „trudnej przeszłości historycznej”, a jedynie ocenia legalizm podjętych orzeczeń. W wyniku analizy orzecznictwa ETPCz oraz literatury można dojść do wniosku, że instytucja międzynarodowa, jaką jest Europejski Trybunał, nie chce oceniać polityki obranej przez państwa, a jedynie kwestie poszanowania zasady legalizmu.
Vývoj justície a transformácia justičnćh orgánov na Slovensku po roku 1989
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Bujňák, Branislav
Po listopadzie 1989 r. na Słowacji, a także w innych krajach Europy Środkowej i Wschodniej, miały miejsce znaczące zmiany polityczne, gospodarcze i społeczne. Zmiany te dotyczyły niemal każdej dziedziny życia społecznego, ale nie obejmowały wymiaru sprawiedliwości. Transformacja społeczno-kulturowa miała początkowo charakter jedynie wizualny, ponieważ przeobrażenie życia zwykłych ludzi było trudne, a nawet niemożliwe. Zmiany trwają także obecnie. Jednak w niektórych obszarach procesy związane ze zmianą systemu politycznego następują bardzo powoli lub prawie wcale. Przykładem tego jest obszar wymiaru sprawiedliwości, tj. sądownictwo.
Współczesne znaczenie metafizyczno-religijnej koncepcji prawa naturalnego. Analiza krytyczna
(Autor, 2016) Wójtowicz, Ryszard
Статья представляет собой критический анализ метафизическо-религиозной доктрины естественного права. Тезисы этой доктрины можно выразить следующим образом: духовная жизнь разных культурных традиций желает проявлять себя и воплощаться «в свете высшей правды и абсолютного добра». Тем самым, естественное право должно являться основой аутентичных и абсолютных (христианских) ценностей, гарантируя «аутентичный» диалог различных культур и религий. Однако, классификация теорий, касающихся естественного права, показывает его сложность; исторические критерии переплетаются с методологическими, а закон естественного права полон не только философского и политического содержания, но даже идеологического и мировоззренческого. Поэтому нет согласия на нераздельное понимание естественного права, равно как нет однозначного ответа на вопрос об его функциях и социально-культурном значении. В связи с вышеупомянутым, нам кажется, что для того, чтобы естественное право могло стать основой межкультурного и религиозного диалога, оно должно быть «ценностью», свободной от морали (имморальной), основанной на добродетели ответственности и предвидения, а не на заимствовании и трансформации или же quasi «новом взгляде» на «Великие Ценности».
Zasada państwa demokratycznego i państwa prawa a zasada sprawiedliwości społecznej
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017-09) Ciechanowski, Tomasz
Przedmiotem niniejszego artykułu jest zasada sprawiedliwości społecznej, która została sformułowana w art. 2 Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku a swym brzmieniem nie odbiegająca od art. 1 Noweli grudniowej z 1989 roku, gdzie został wyrażony nowy system zasad i wartości nawiązujących do standardów zachodnioeuropejskich demokracji. Art. 2 aktualnie obowiązującej Konstytucji zasadę sprawiedliwości społecznej umieszcza m.in. obok zasad państwa prawa i państwa demokratycznego. Stad w niniejszym artkule został podjęty problem zależności pomiędzy tymi zasadami oraz ich uszczegółowienie w literaturze i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego.
Соціально-філософські погляди Володимира Навроцького: від неоромантизму до позитивізму
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Лосик, Ореста
W artykule poddano analizie społeczno-filozoficzny wymiar publicystycznego dziedzictwa Wołodymyra Nawroćkoho (Nawrockiego) – jednego z czołowych inspiratorów ukraińskiego narodowego odrodzenia drugiej poł. XIX wieku. Przy pomocy porównań wątków biograficznych oraz ówczesnej społeczno-kulturowej atmosfery w Galicji, łącznie z ukraińsko-polskimi relacjami, ukazano światopoglądowe dylematy narodowego i cywilizacyjnego samookreślenia się ukraińskiej wspólnoty w filozoficzno-społecznoznawczych refleksjach miejscowych intelektualistów.