Przeglądanie według Temat "income inequality"

Aktualnie wyświetlane 1 - 17 z 17

Gender differences in income distributions in Poland
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Włodarczyk, Julia
The paper presents results of a descriptive analysis of income distributions as well as top income inequality among women and men in Poland. The analysis is based on the dataset provided by the Council for Social Monitoring (2019). Throughout 2003–2015 their panel survey included, for example, a question on individual net monthly income in the past three months. In order to reduce differences associated with the age of entering and exiting the labour market on declared income levels (especially pensions), the calculations include only women and men aged 25–60 years. The analysis of income distributions of women and men in Poland is based on standard measures such as mean income, median income and related measures, as well as the Gini coefficient, Theil index and entropy index. It is supplemented by kernel density estimates and results of simultaneous quantile regressions that demonstrate differences between women and men across income groups. The analysis of top income inequality includes comparisons of subsamples consisting of top 3% earners in each group. The share of women in the top percentiles is then calculated and discussed. The analysis shows different dynamics related to the incomes of women and men, which provides support for including business cycle considerations in the analysis of income inequalities and their gender aspects.
Globalization and income inequality: a critical examination of the major economic and political challenges
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Gwiazda, Adam
In this paper an attempt was made to present the nature of contemporary globalization and its impact on the income inequalities both between-countries and within selected countries. The analysed statistical data confirm the fact that progressing globalization creates new forms of inequality. Globalization does not benefit everyone. Some countries and social classes (groups of people) are more affected by that process and only a few are less affected. However due to the positive influence of globalization on high-growth rates in emerging countries that process has brought about a visible reduction of between-country inequality. Alas, the inequality dynamics in many countries has increased, where the richest people own much of the wealth and poor and middle-class people are becoming poorer. The rising concentration of wealth will only accelerate the inequality crisis and bring about the slow-down of economic growth with all its negative consequences.
Godziwe nierówności dochodowe a opodatkowanie wynagrodzeń
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Renkas, Jurij
Przedmiotem rozważań jest teoretycznie uzasadnione opodatkowanie wynagrodzeń za pracę. Podstawową teorią określającą wielkość wynagrodzeń jest teoria kapitału ludzkiego pracowników. W wyniku badań wykazano, że godziwe wynagrodzenie jest procentem od wartości kapitału ludzkiego pracownika. Ten procent stanowi miarę spontanicznego naturalnego ubytku kapitału ludzkiego i jest powiązany z wielkością stałej p = 0,08 [1/rok]. Godziwość wynagrodzeń jest kategorią ekonomiczną i oznacza, że dwoje pracujących otrzymujących wynagrodzenie godziwe potrafi doprowadzić dwoje swoich potomków do własnego poziomu kapitału ludzkiego. Z tych zależności wynika konkluzja, że godziwe wynagrodzenie nie powinno być pomniejszane podatkiem bezpośrednim, ponieważ nie zostaną zachowane warunki równowagi ekonomicznej. Zatem celem niniejszego opracowania jest przedstawienie propozycji konstrukcji modelu opodatkowania wynagrodzeń.
Household income inequality in Poland between 2005 and 2019: A decomposition of the Gini coefficient by income sources
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Graca-Gelert, Patrycja
The aim of this paper is the empirical analysis of the Gini coefficient decomposition by income sources in Poland between 2005 and 2013. The decomposition was used to assess the contribution of income components to the overall income inequality in Poland. The empirical analysis was based on non-identifiable, individual household budget survey data collected by the Central Statistical Office of Poland. The method of decomposition by income components applied in this study was the approach of Lerman and Yitzhaki (1985). The study revealed that employment income contributed to the greatest extent to overall income inequality in Poland during the analysis period. At the same time, this income source showed a significant increase in explaining inequality, reaching almost 64% in 2019. Apart from employment, among all of the income sources analysed, only the contribution of social security benefits to income disparities changed significantly, dropping from almost 19% in 2005 to 7% in 2019. Income from self-employment explained about 15% of inequality in Poland throughout the analysed period. The contribution of the rest of income sources to income inequality was also relatively stable, though less significant. The only income category that contributed negatively to inequality was the other social benefits component. The largest impact of a marginal change in income components on overall inequality was due to income from employment (positive effect) and social security benefits (negative effect). A negative impact of a marginal change in specific income sources on inequality was observed in the case of social security benefits, other social benefits, and other income.
Household Income Inequality in Poland from 2005 to 2013 – A Decomposition of the Gini Coefficient by Socio-Economic Groups
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Graca-Gelert, Patrycja
The aim of this study is the empirical analysis of the Gini coefficient decomposition by socio-economic groups in Poland from 2005 to 2013. The analysis was based on non-identifiable, individual household budget surveys data collected by Poland’s Central Statistical Office. For the purpose of this study income was defined as equivalized household disposable income, i.e. the unit of analysis is a household and household disposable income was adjusted using the OECD modified equivalence scale. The Gini coefficient decomposition by socio-economic groups revealed that the residual term measuring the extent to which overall inequality is attributable to overlapping income distributions of individual socio-economic groups contributed to the greatest extent to overall income inequality in Poland during the analyzed period. The second most important factor explaining income inequality was the component of inequality within socio-economic groups. Income inequality between socio-economic groups contributed about 28–30% to overall income inequality in Poland from 2015 to 2015. The Gini decomposition results allow to conclude, that the structure of the contribution of individual socio-economic groups in Poland was the following. Employees’ households were the group with the largest, increasing contribution of weighted income variability to overall income disparities. The second group that was explaining total income disparities to the greatest extent regarding within-inequality were old-age pensioners. The remaining socio-economic groups had only a marginal impact in this regard in Poland from 2005 to 2013.
Institutional bases of household income dispersion in Poland and in France. A retrospective analysis
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Gruszewska, Ewa
Household income dispersion in Poland is growing systematically. Since the late 1970s, the Gini index has increased from 0.252 (1975) to 0.313 (2016). At the same time in France, the ratio has dropped from 0.34 (late 1970s) to 0.293 (2016). A higher income dispersion is also observed among various occupations and across genders. The ratio of minimum to average wages has increased from 33.7% (1975) to 45.45% (2019). The research period covers the period of the centrally planned economy in Poland, when income leveling was an effect of government policy, and that of the market economy, which caused significant income disparities. The research problem is the growing household income dispersion in Poland. The aim of the study was to determine the institutional sources of increasing income dispersion. The study involved a comparative analysis of income dispersion in the years 1975–2017 in the context of institutional changes taking place in these countries, especially after 1990. The author applied a hypothetico-deductive method. Having analysed income dispersion, the author made a hypothesis regarding the influence of institutional changes on this phenomenon and presented the groups of institutional factors. The conducted research indicated inequalities in Poland grew mainly as a result of high dynamics in the income of the highest earners (top 10% and 1%). The social policy of the Polish government may have had little impact on this factor. Moreover, the distributional effects of taxes and transfers were slightly weaker in Poland than in France. An increase in the scale of acceptance of the inequality level in Poland over the past few years is noteworthy. In France, the public opposition to inequality is growing, even though income inequality is lower than in many European countries.
Koncepcja globalnego podatku majątkowego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Malinowski, Grzegorz; Tomkiewicz, Jacek
Celem niniejszego tekstu jest wskazanie na globalny, progresywny podatek majątkowy, jako na narzędzie polityki gospodarczej, którego zastosowanie ograniczyłoby narastanie nierównowag związanych z pogłębieniem rozwarstwienia dochodowego oraz brakiem konwergencji ekonomicznej między krajami bogatymi i biednymi. Na podstawie dostępnych, długookresowych danych statystycznych można wyciągnąć wniosek, że wbrew prognozom neoklasycznych modeli wzrostu gospodarczego biedne kraje wcale nie rozwijają się szybciej od bogatych, czemu towarzyszy zjawisko narastania nierówności dochodowych i majątkowych w wymiarze państw narodowych oraz w ujęciu globalnym. Z tego względu racjonalną, chociaż bardzo kontrowersyjną jest propozycja globalnego podatku majątkowego zaproponowana przez T. Piketty’ego. W artykule przedstawiona zostaje formuła, jaką tego typu podatek mógłby przybrać. Wyliczone zostają także najważniejsze korzyści, które wynikają z tego typu rozwiązania. Wśród nich wyszczególnić należy: uzyskanie precyzyjnej, transparentnej informacji z zakresu ewidencji majątku, zmniejszenie zagrażających spójności społecznej nierówności dochodowych i majątkowych, zwiększenie dochodów publicznych, które mogą zostać wykorzystane w celu zwiększenia poziomu inwestycji w kapitał ludzki. Tekst nie podejmuje tematu możliwości/wykonalności wprowadzenia tego typu rozwiązania, mimo że warunkiem jego implementacji jest niewątpliwie ponadnarodowa wola polityczna, o którą współcześnie bardzo trudno. Niemniej jednak autorzy są przekonani, że zadaniem ekonomii i ekonomistów jest nie tylko rozważanie rozwiązań możliwych do natychmiastowego wdrożenia, lecz także konstruowanie narzędzi, które mogą zostać wykorzystane w dalszej perspektywie.
Nierówności dochodowe a wybrane problemy społeczne w krajach Unii Europejskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Lange, Marcin
W krajach członkowskich Unii Europejskiej najważniejsze problemy społeczne występują częściej w społeczeństwach o większych nierównościach dochodowych. Obserwowane w obu grupach porównywanych społeczeństw zależności są silne. Różnice między społeczeństwami bardziej i mniej równymi są duże – w tych bardziej nierównych poszczególne negatywne zjawiska występują 3–4 razy częściej (wskaźnik pryzonizacji; odsetek młodzieży, która porzuca szkołę). Jednym z wniosków wynikających z treści rozdziałów jest to, że pewne kraje pod niemal każdym względem wypadają dobrze, podczas gdy inne – fatalnie. Nadmierne nierówności czynią kraj dysfunkcjonalnym w wielu wymiarach. W porównaniu międzynarodowym na zdrowym krańcu rozkładu znajdujemy Szwecję, Finlandię i Słowenię. Na przeciwnym krańcu, na którym problemy społeczne występują w wysokim nasileniu, sytuują się kraje Europy Południowej: Portugalia, Hiszpania, Włochy. Mimo bogactwa Wielka Brytania, podobnie jak o połowę mniej zamożna Bułgaria, zmaga się z tym samym nasileniem problemów społecznych. W bardziej nierównych społeczeństwach przemoc jest bardziej powszechna z powodu braku wzajemnego szacunku. Kraje skandynawskie stanowią wzór do naśladowania dla pozostałych społeczności, jak i decydentów, w zakresie sposobów na większą równość.
Nierówności dochodowe a zadłużenie gospodarstw domowych w krajach OECD w latach 1995–2014
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Bolibok, Piotr
Celem artykułu jest kwantyfikacja i ocena zależności występujących pomiędzy poziomem nierówności dochodowych a stopniem zadłużenia sektora gospodarstw domowych w krajach OECD w okresie 1995–2014. Dotychczasowe badania powyższego zagadnienia skoncentrowane były przede wszystkim na gospodarce Stanów Zjednoczonych i wskazywały, iż jedną z przyczyn silnego wzrostu zadłużenia amerykańskich gospodarstw domowych było pogłębianie się nierówności dochodowych w społeczeństwie. Intencją artykułu jest zatem przeanalizowanie tego zjawiska w szerszym kontekście międzynarodowym. Badania przeprowadzono w oparciu o dane udostępnione w bazie OECD Statistics z wykorzystaniem analizy korelacji parametrycznej i nieparametrycznej. Uzyskane wyniki wskazują na wyraźne zróżnicowanie siły i kierunku analizowanych zależności w badanej grupie krajów. W większości krajów anglosaskich i skandynawskich wzrostowi (spadkowi) nierówności dochodowych towarzyszył wzrost (spadek) stopnia zadłużenia gospodarstw domowych, co jest spójne z wynikami wcześniejszych badań. Jednakże w przypadku mniej zamożnych lecz najbardziej dynamicznie rozwijających się gospodarek stwierdzono zależność przeciwną. Istotne statystycznie ujemne korelacje wystąpiły również w kilku innych gospodarkach krajów rozwiniętych. Rezultaty przeprowadzonych analiz nie dają zatem podstaw do rozciągnięcia wniosków płynących z wcześniejszych badań nad tym zjawiskiem na ogół krajów rozwiniętych i wskazują, że zmiany w zakresie poziomu nierówności dochodowych w poszczególnych gospodarkach nie wpływają jednoznacznie na stopień zadłużenia gospodarstw domowych. Wydaje się zatem, że o kierunku i sile tych zależności mogą decydować specyficzne dla danego kraju czynniki ekonomiczne, społeczne, demograficzne, psychologiczne lub kulturowe.
Nierówności dochodowe i przeciwdziałanie im w poglądach Sismondiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Zagóra-Jonszta, Urszula
Celem artykułu jest stanowisko J.C.L. Sismondiego wobec problemu nierówności dochodo wych. Mimo że był przedstawicielem ekonomii klasycznej, nie podzielał opinii pozostałych klasyków, którzy akceptowali system kapitalizmu wolnokonkurencyjnego pierwszej połowy XIX w. z rosnącą polaryzacją społeczeństwa. Dla Sismondiego pogłębiająca się nędza pracujących robotników stanowiła istotny problem wymagający rozwiązania. Dlatego w swoich pracach zawarł propozycje reform, które miały zniwelować nadmierne dysproporcje dochodowe. Dużą rolę w tym zakresie przypisywał państwu jako instytucji, która powinna dbać o dobrobyt wszystkich obywateli. Artykuł ma charakter teoretyczny. W oparciu o oryginalne prace Sismondiego przeanalizowano jego opinie wobec nierówności dochodowych i propozycje reform, które wyprzedzały epokę i nie miały warunków, by być wprowadzone w pierwszej połowie XIX wieku. Kapitalizm musiał dojrzeć do zmian, o które zresztą robotnicy walczyli przez długie lata wymuszając na pracodawcach strajkami, a nierzadko i własną krwią poprawę warunków życia. W artykule wykorzystano również prace współczesnych ekonomistów i historyków myśli poruszających ten temat. W związku z tym wykorzystano metodę analizy źródeł, metodę porównawczą i prostą metodę opisu. Wnioski, zawarte w podsumowaniu, oparte zarówno na pracach Sismondiego, jak i współczesnych autorów jednoznacznie podkreślają oryginalność i odmienność stanowiska francuskiego klasyka w stosunku do podejścia pozostałych przedstawicieli ekonomii klasycznej wobec tego istotnego problemu. Stąd też niektórzy autorzy zaliczają Sismondiego do nurtu drobnomieszczańskiego. Wielu zwraca również uwagę na aktualność jego opinii.
Nierówności dochodowe samorządów gminnych w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Głowicka-Wołoszyn, Romana; Wołoszyn, Andrzej; Kozera, Agnieszka
StreszczenieKluczowym zagadnieniem w realizacji zadań przez samorządy gminne jest zapewnienie odpowiednich zasobów finansowych. Wysoki poziom dochodów własnych per capita, a także ich wysoki udział w dochodach ogółem świadczą o wysokim poziomie samodzielności finansowej gmin, sprzyjają lepszemu zaspokojeniu potrzeb mieszkańców i stanowią podstawę stabilnego rozwoju lokalnego. Potencjał dochodowy gmin wynika z uwarunkowań zewnętrznych takich jak koniunktura gospodarcza kraju, ale również z lokalizacji jednostki, posiadanych surowców naturalnych, warunków przyrodniczych, ponadto uwarunkowany jest wewnętrznymi czynnikami społeczno-gospodarczymi. Czynniki te sprawiają, że w potencjale dochodowym samorządów lokalnych występują dysproporcje związane z typem administracyjnym gmin czy lokalizacją w województwach. Celem przeprowadzonych badań była diagnoza poziomu nierówności dochodowych gmin w Polsce w latach 2005–2014. Rozpatrywano dochody ogółem oraz dochody własne samorządów gminnych. Gminy analizowano w przekroju ich typów administracyjnych oraz województw. Podstawę informacyjną badań stanowiły dane dotyczące poziomu dochodów własnych oraz dochodów ogółem per capita w gminach z wyjątkiem miast na prawach powiatu. Dane pochodziły z baz danych publikowanych Główny Urząd Statystyczny. Oceny nierówności dochodowych gmin w Polsce dokonano na podstawie wartości współczynnika Theila.Największe nierówności dochodowe o malejącej tendencji w zakresie dochodów własnych stwierdzono w obrębie gmin wiejskich, co może wynikać ze znacznego zróżnicowania ich typów funkcjonalnych. Rozpatrując gminy w poszczególnych województwach, najwyższy poziom nierówności w rozkładzie dochodów własnych odnotowano w województwie mazowieckim, a najniższy w województwie lubuskim. Nieznaczne nierówności w rozkładzie dochodów własnych stwierdzono pomiędzy typami administracyjnymi gmin oraz województwami. Na niewielkim, zbliżonym do zera poziomie odnotowano również nierówności w rozkładzie dochodów ogółem dla gmin w Polsce.
Nierówności dochodowe w kontekście kryzysu finansowego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Jabłoński, Łukasz
W artykule podjęto próbę zaprezentowania skutków kryzysu finansowego z 2007 roku dla nierówności w krajach na różnym poziomie rozwoju ekonomicznego. Artykuł składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej części uwagę zwrócono na rozstrzygnięcia teoretyczne i wyniki badań empirycznych w zakresie wpływu z jednej strony cyklu koniunkturalnego, z drugiej zaś kryzysów na nierówności. Następnie przedstawiono wpływ kryzysu 2007–2008 na zróżnicowania dochodowe wewnątrz krajów w oparciu o wyniki badań OECD z lat 2008, 2011 i 2013. Artykuł zamyka podsumowanie i wnioski z prowadzonych rozważań.
Nierówności jako element pragmatyzmu gospodarczego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Żyżyński, Jerzy
Nierówności to problem obejmujący praktycznie cały współczesny świat. Autor przypomina, że w 2000 roku ONZ przyjęło Milenijne Cele Rozwoju (Millenium Development Goals – MDG), a w 2015 roku skonkretyzowało Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDG), które miały nadać kierunek rozwoju światu tak, aby zniwelować różnice między krajami i wewnątrz nich. Autor omawia najważniejsza wnioski co do skutków nierówności, jakie wynikają z prac Komisji Josepha E. Stiglitza, Amartya Sena i Jean-Paula Fitoussi, dzieł Stiglitza i Piketty’ego. Zwraca uwagę, że nierówności dochodowe i majątkowe zaczęły narastać w USA i krajach europejskich od początku lat 80., gdy nastąpiła ekspansja ideologii neoliberalnej i kraje zaczęły w polityce podatkowej wycofywać mechanizmy progresji podatkowej. Te nierówności nie są zatem czymś naturalnym, jak sądzą konserwatyści, wypływają z ideologii – i w tym zgadza się z Pikettym. Jednak zwraca uwagę, że z tego nie wynika, jakoby nierówności powinny być w ogóle zlikwidowane i zastąpione przez równość, stawia tezę, że poziom nierówności powinien stabilizować się na jakimś poziomie wynikającym z pewnej racjonalności. Pokazuje, że pewne zasady nierówności mają charakter uniwersalny i zostały zastosowane już w czasach starożytności, i postuluje zasady pragmatyzmu nierówności. Potrzeba nie równości stanu dochodów i aktywów, lecz szans znalezienia się każdej osoby na stosownym poziomie w ramach pragmatycznych, racjonalnych i sprawiedliwych reguł nierówności. Zwraca uwagę, że dzięki nierównościom rozwija się świat przyrody i w gruncie rzeczy nierówności potrzebuje gospodarka zarówno na szczeblach krajowych, jak i globalnie, są potrzebne dla twórczego rozwoju i apeluje: Poszukujmy zatem racjonalnych zasad nierówności.
Ochronna czy partycypacyjna funkcja związków zawodowych i ich wpływ na poziom nierówności dochodowych w wybranych krajach Unii Europejskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Miłoszewski, Paweł
Wychodząc z założenia, że nierówności społeczne nie są korzystne dla społeczeństwa, próbowano znaleźć czynniki mogące wpływać na zmniejszanie nierówności dochodowych. Wydaje się, że siłą mogącą walczyć o większą sprawiedliwość społeczną są związki zawodowe. W pracy przeanalizowany został wpływ wskaźników określających funkcje ochronną i partycypacyjną związków zawodowych i ich wpływ na poziom nierówności dochodowych w 21 wybranych państwach Unii Europejskiej4. Zbadano korelację między wybranymi współczynnikami odnoszącymi się do funkcji ochronnej związków zawodowych (poziom ochrony miejsc pracy i procent stałych umów o pracę) i współczynnikiem odnoszącym się do funkcji partycypacyjnej związków zawodowych (EPI 2.0) a wskaźnikiem Giniego. Osobne analizy przeprowadzono dla grupy wszystkich państw objętych tym badaniem, jak i państw z wykluczeniem krajów postkomunistycznych, które dołączyły do wspólnoty w roku 20045. Prezentowane wyniki wskazują, że poziom partycypacji pracowniczej wykazuje bardzo silną negatywną współzależność z poziomem nierówności dochodowych (czym większa partycypacja, tym mniejsze nierówności), jednocześnie brak jest znaczących powiązań między poziomem nierówności a wskaźnikami określającymi poziom ochrony miejsc pracy.
Percepcja nierówności społecznych a rzeczywistość
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Malinowski, Grzegorz
W tekście przedstawiona została analiza, której zasadniczą konkluzją jest stwierdzenie istnienia rozbieżności pomiędzy percepcją nierówności społecznych a ich obiektywnym poziomem. Wyprowadzenie takiej konkluzji staje się możliwe na gruncie porównania obiektywnych zmian w poziomie nierówności, których odzwierciedleniem są zmiany wartości współczynnika Giniego, z ich subiektywną oceną uzyskaną na podstawie ankietowych badań Eurobarometru. Przyczyn takiego rozdźwięku należy upatrywać w licznych czynnikach, ze szczególnym wskazaniem na utożsamienie nierówności z poziomem ubóstwa (dla osób ankietowanych subiektywny poziom ubóstwa jest najlepszym przybliżeniem poziomu nierówności), wpływ mitów oraz różnych ideologii (pewne wartości obecne w kulturze przekładają się na percepcję określonych zjawisk) oraz konkretne uwarunkowania historyczne (dany fakt staje się obserwowalny dopiero w określonych uwarunkowaniach społeczno-polityczno-ekonomicznych). Zostaje także wysunięta teza, że niedoskonała percepcja nierówności społecznych może mieć istotne znaczenie w dyskursie toczonym wokół zagadnienia wpływu nierówności społecznych na wzrost gospodarczy. Popularny bowiem model środkowego wyborcy, który wyjaśnia jeden z możliwych negatywnych kanałów wpływu nierówności na dynamikę wzrostu zakłada, że opinia publiczna poprawnie odczytuje zmiany zachodzące w rzeczywistości społeczno-gospodarczej i na gruncie tych obserwacji wybiera określone opcje polityczne w demokratycznych wyborach. Z kolei stwierdzenie istnienia niespójności pomiędzy percepcją nierówności społecznych a ich faktycznym stanem niejako przekreśla zasadność jednego z głównych założeń modelu.
Praca i kapitał w generowaniu nierówności w Unii Europejskiej – aspekty sektorowe
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Cyrek, Magdalena
W opracowaniu zaprezentowano wyniki badań nad sektorowymi aspektami nierówności między państwami członkowskimi UE w latach 2004–2013. Szczególną uwagę zwrócono na kształtowanie się międzynarodowych dysparytetów w tworzeniu wartości dodanej brutto oraz zróżnicowań płacowych w poszczególnych rodzajach działalności. Relacje między miarami nierówności dochodowych i płacowych stanowiły podstawę do przybliżenia wzorców w zakresie nierówności kapitałowych. Tym samym identyfikacji poddano znaczenie pracy i kapitału w kreowaniu nierówności międzypaństwowych w kontekście strukturalnym. Istotną przesłanką generowania nierówności są różnice strukturalne między poszczególnymi gospodarkami. Stwierdzenie to zostaje wzmocnione obserwowanymi w UE znacznymi różnicami w udziale wynagrodzeń w wartości dodanej brutto pomiędzy poszczególnymi branżami. Pozostają one najwyższe w usługach publicznych, zaś najmniejsze w obsłudze nieruchomości i rolnictwie. Ponadto dezagregacja nierówności na zróżnicowania wewnątrz- i międzybranżowe sugeruje wzrastające znaczenie odmienności strukturalnych dla ich kreacji. Szczególnie zasadny wniosek ten pozostaje w odniesieniu do kapitału. Tendencje zmian wskaźników nierówności dochodowych i płacowych w UE dowodzą różnicującego charakteru kapitału i wyrównującego oddziaływania zaangażowania czynnika pracy. Uwzględnienie aspektów branżowych zwraca uwagę, że najbardziej dynamicznie rozwijające się rodzaje działalności cechują się szczególnie wysoką skalą nierówności dochodowych i wyraźnie niższą płacowych. Wskazuje to ponownie na tendencję do wzmocnienia znaczenia kapitału w generowaniu dysparytetów w UE. Kapitał kreuje największe nierówności przede wszystkim w usługach finansowo-ubezpieczeniowych czy informacyjno-komunikacyjnych. Z drugiej strony nierówności płacowe pozostają zasadniczym problemem w odniesieniu do tradycyjnych rodzajów działalności, w tym rolnictwa i budownictwa.
The problem of income inequality in the view of John Kenneth Galbraith and Milton Friedman
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Zagóra-Jonszta, Urszula
The paper presents the approach to income inequality of two great American economists: a representative of neo-institutionalism – John Kenneth Galbraith, and the creator of monetarism – Milton Friedman. Both of them dealt with this problem extensively. The paper aims at revealing differences in both seeking the sources of inequalities and ways to combat them. Although both economists were against excessive inequalities, the methods of overcoming them were perceived differently by each of them. Galbraith advocated that the state should be activated. Therefore, he proposed the implementation of various aid programs, claiming that there should not be poor people in rich countries, even if not everyone honestly uses such assistance. Moreover, various forms of poverty alleviation should be introduced in poor countries. On the other hand, Friedman concluded that the best way to mitigate income inequalities is a non-intervention approach of the state and free market should be left to work freely. According to him, only the market can reduce income disparities. He considered all programs implemented to overcome them to be unsuccessful because they cause social indolence as the number of people using these forms of help increases. In addition, the state is not a charitable institution and it should not include such a form of activity that is only appropriate for bodies specially appointed for this purpose (charity). The paper uses the source analysis method and the comparative method. The main works of both economists were examined in an attempt to highlight the specific nature of their approaches.