Przeglądanie według Temat "income"

Aktualnie wyświetlane 1 - 10 z 10

Analiza zróżnicowania kondycji finansowej powiatów województwa świętokrzyskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Dziekański, Paweł
Wszystkie procesy ekonomiczne zachodzące w gospodarce pozostają pod bezpośrednim lub pośrednim wpływem pieniądza. Sytuacja finansowa jest zjawiskiem złożonym, trudnym do zmierzenia na podstawie jednej cechy. Celem opracowania była ocena za pomocą metody taksonomicznej kondycji finansowej powiatów województwa świętokrzyskiego i ich zróżnicowania w latach 2005, 2008, 2012. Sytuacja finansowa badanych powiatów była dość zróżnicowana niezależnie od ich charakteru gospodarczego: w badanych latach 2005 (opatowski 0,74; kielecki 0,57; starachowicki 0,51; staszowski 0,38; skarżyski 0,34; kazimierski 0,21), 2008 (kielecki 0,77; pińczowski 0,55; opatowski 0,51; staszowski 0,38; buski 0,32; kazimierski 0,16), 2012 (sandomierski 0,65; kielecki 0,51; opatowski 0,48; ostrowiecki 0,32; pińczowski 0,32; kazimierski 0,20; buski 0,19). Analiza kondycji finansowej samorządu terytorialnego wskazuje na wahania udziału środków własnych, dotacji i subwencji w dochodach ogółem. Ogranicza to w znacznym stopniu samodzielność finansową powiatów i powoduje rozszerzanie zależności finansowej od organów administracji rządowej. Czynnikiem oddziałującym na kondycję finansową są wydatki budżetowe, będące wyrazem realizowanych przez gminę zadań.
Changes in household income distribution after the introduction of social policy programmes in Poland
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Ulman, Paweł
The aim of the paper is to analyse changes in the distribution of income of Polish households during the implementation and functioning of social policy programmes in Poland. Attention is paid to social groups that experienced a difficult economic situation, in particular marriages with dependent children. The added value of the research lies in the in-depth comparative analysis of the distribution of income and its distance in cross-section and time, based on individual data from the Household Budget Survey for two periods – before the implementation of the programmes and during their full operation. In order to compare the income distributions, statistical analysis methods were applied to the empirical income distributions. In addition to the commonly known and basic numerical characteristics of the distributions, a distribution distance measure and an income gap ratio were used. All calculations were based on individual data from the Household Budget Survey carried out in 2015 and 2018. As a result of the calculations, it was shown that in the analysed period there were significant changes in the distribution of income among the Polish population in terms of average income and income inequality. The former increased substantially, while the latter decreased, including between social groups. The results show that the social policy programmes implemented in Poland after 2015 contributed significantly to raising the level of income of most members of society and reducing economic inequalities.
Dochód jako czynnik różnicujący zachowania konsumentów na rynku żywności (na przykładzie mieszkańców województwa podkarpackiego)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Cyran, Kazimierz
O zachowaniach konsumentów na rynku produktów żywnościowych decyduje wiele czynników. Jednym z ważniejszych elementów kształtujących te zachowania są dochody nabywców. Stanowią one jedno z ważniejszych kryteriów oceny procesów społecznych i gospodarczych, a z ekonomicznego punktu widzenia jest to niewątpliwie kryterium najważniejsze. Dochody decydują bowiem o poziomie życia, ponieważ umożliwiają zakup dóbr i usług niezbędnych do zaspokojenia potrzeb konsumpcyjnych zarówno podstawowych, jak i wyższego rzędu. Wysokość dochodów pieniężnych określa zakres swobody konsumpcyjnej, zmuszając lub zachęcając do wyboru określonych potrzeb. Dochody są istotnym czynnikiem zachowań konsumentów, ponieważ kształtują się w sferze podziału, w związku z czym są czynnikiem pierwotnym w stosunku do pozostałych. Są też głównym, wymiernym, ilościowym czynnikiem, który określa popyt i konsumpcję, umożliwia ich analizę według cech różniących poszczególnych konsumentów. Poziom dochodów w dużym stopniu determinuje zachowania na rynku żywności. Udział wydatków na żywność w ogólnej sumie pieniędzy przeznaczonych na zakupy w grupie przebadanych gospodarstw domowych województwa podkarpackiego jest bardzo zróżnicowany. Największą część rozporządzalnego dochodu na zakup żywności przeznaczają konsumenci o najniższych dochodach. Reprezentanci najniższej grupy dochodowej w swoich decyzjach wykazują najwyższą rozwagę związaną z gospodarowaniem posiadanym budżetem. Przejawia się to w uwzględnianiu cen produktów żywnościowych jako jednego z czynników decydujących o możliwościach nabywczych. Konsumenci o niskich dochodach w swoich decyzjach kierują się również możliwościami skorzystania z nadarzających się promocji cenowych.
Low depression scores among pet dog owners – a comparative cross-sectional study from Anuradhapura Sri Lanka
(Publishing Office of the University of Rzeszow, 2024-12) Rathish, Devarajan; Rajapakse, Jayanthe; Weerakoon, Kosala
Introduction and aim. The role of canine companionship in psychosocial and cardiovascular health is increasingly explored. However, such studies are scarce in South Asia. Hence, we aim to compare psychosocial and cardiovascular indices between pet dog owners and age and sex-matched non-pet owners in Anuradhapura, Sri Lanka. Material and methods. A community-based, comparative, cross-sectional study was done among 52 pet dog owners and 52 age, sex-matched non-pet owners. An allostatic load was calculated using predefined cutoffs. Chi-square (or Fisher’s exact), Mann Whitney U, and Spearman’s rho were performed (p<0.05). Results. The pet dog owners’ group had a significantly lower mean (SD) [7.8 (7.2)], and median (interquartile range) [6 (2–12.5)] depression score when compared to the non-pet owners [11.2 (8.6)], 10 (6–14.5) respectively (p=0.03). Also, the pet dog owners showed a significant negative correlation between the pet bond scale score and cortisol (r=-0.36, p=0.01). Conclusion. A significantly lower depression score in the pet dog owners’ group than in the non-pet owners’ group was observed. And, the pet bond score had a significant negative correlation with the stress hormone cortisol. Thus, pet dog ownership could improve psychosocial health and will guide towards one-health interventions and research among South Asian communities.
Nierówności społeczne w aspekcie zróżnicowania wydatków gospodarstw domowych w krajach Unii Europejskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Chmielewska, Barbara
Rozszerzenie Unii Europejskiej w 2004 r. o dziesięć państw (w tym Polskę) oraz w 2007 roku o dwa kolejne – Bułgarię i Rumunię – miało wpływ na sytuację ekonomiczną i społeczną w sektorze gospodarstw domowych krajów unijnych, zwłaszcza nowo przyjętych. Procesy adaptacyjne do nowej sytuacji wyrażały się m.in. przyjmowaniem przez społeczeństwa państw o niższym poziomie rozwoju gospodarczego wzorców konsumpcji (w opracowaniu zostały one określone w oparciu o poziom i strukturę wydatków) ukształtowanych w krajach o wyższym poziomie rozwoju. Zmiany te wyraziły się poprawą w okresie akcesji poziomu życia ludności przede wszystkim w krajach nowo przyjętych. Przyczyniło się to m.in. do zmniejszenia nierówności społecznych między państwami unijnymi. W gospodarstwach domowych w państwach nowo przyjętych najwyższy wzrost cechował wydatki przeznaczone na użytkowanie mieszkania, czyli na opłaty za wodę, gaz, energię elektryczną oraz transport. Prawdopodobnie jest to efektem dynamicznego rozwoju infrastruktury technicznej (kanalizacja) i drogowej w tych krajach po akcesji. Akcesja stworzyła warunki do „doganiania” krajów o dłuższym członkostwie pod względem standardów życia, mieszkania, komunikacji itp. Chociaż zmiany te nie były „rewolucyjne”, to jednak przyczyniły się do zmniejszenia dysproporcji w warunkach życia. W krajach najuboższych zmniejszył się odsetek osób żyjących w gospodarstwach domowych o bardzo niskiej intensywności pracy zagrożonych ubóstwem i/lub deprywacją materialną, a także o pogłębionej deprywacji materialnej. Spadek ten najwyższy odnotowano w Polsce.
Ocena społecznego zrównoważenia rozwoju w Polsce według kryterium dynamiki dochodów gospodarstw domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Leszczyńska, Małgorzata
W artykule dokonano oceny sytuacji dochodowej gospodarstw domowych w ujęciu czasowym (retrospektywa z lat 1990–2010) w świetle mikrostatystyki dochodów w układzie społeczno-zawodowych grup gospodarstw domowych. W analizie i porównaniach, wykorzystując dane z badania budżetów gospodarstw domowych prowadzonych przez GUS, szczególną uwagę skoncentrowano na dynamice dochodów rozporządzalnych na jedną osobę. Jak się okazuje, przekrój społeczno-zawodowy grup gospodarstw domowych istotnie ją różnicuje. Uwzględnienie w badaniach tego wymiaru wskazuje bowiem na istnienie relatywnie dużych realnych odchyleń analizowanych kategorii. Biorąc pod uwagę zróżnicowania społeczne kształtowane przez dynamikę dochodów, okres przekształceń polskiej gospodarki w ostatnim ćwierćwieczu podzielono na kilka okresów, uwarunkowanych zmiennymi czynnikami. Mimo iż tempo zmian ogólnych dochodów w ostatnich latach w Polsce można uznać za umiarkowane, to nie przekładało się ono równomiernie na poprawę sytuacji dochodowej wszystkich gospodarstw domowych. Biorąc pod uwagę nasilenie zróżnicowania dynamiki dochodów można przedstawić następującą kolejność grup społeczno-zawodowych: po gospodarstwach domowych rolników następną grupę stanowią gospodarstwa pracujących na własny rachunek, utrzymujących się z niezarobkowych źródeł, pracownicze, pracowników użytkujących gospodarstwo rolne oraz gospodarstwa emerytów i rencistów. W odniesieniu do gospodarstw powiązanych z rolnictwem i pracujących na własny rachunek skala zmian dynamiki dochodów wynika z ich silnego związania z gospodarką rynkową podlegającą wahaniom koniunktury. Z kolei mniejsza zmienność dochodów emerytów i rencistów jest związana z ustawowymi ograniczeniami wysokości świadczeń emerytalnych.
Procesy rozwojowe w Polsce w świetle przemian dochodów w instytucjonalnym sektorze gospodarstw domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Leszczyńska, Małgorzata
Proces transformacji i otwarcie się na gospodarkę europejską znacznie poszerzyło wachlarz potrzeb gospodarstw domowych w Polsce, lecz stworzyło możliwości ich urzeczywistnienia tylko przez niektóre z nich. Wzmocnił się także system ich odniesień porównawczych, a każde większe dysproporcje postrzegane są jako objaw niesprawiedliwości społecznej. Na wstępie odniesiono się do poglądów na temat nierówności dochodów i ich przyczyn w ujęciu globalnym i w odniesieniu do specyfiki tego zjawiska w krajach transformujących gospodarkę. W artykule dokonano oceny sytuacji dochodowej gospodarstw domowych w ujęciu czasowym (retrospektywa z lat 1990–2010) w świetle makrostatyki dochodów w układzie podsektorów instytucjonalnych. Poddano analizie długookresowe trendy w zakresie zmian dynamiki i struktury dochodów. W analizie i porównaniach wykorzystano dane dotyczące gospodarstw domowych gromadzone przez GUS w ramach rachunków narodowych, w których podstawową kategorią dochodową jest dochód do dyspozycji brutto. Jak się okazuje, poszczególne podsektory gospodarstw domowych w Polsce charakteryzują się dość zróżnicowaną dynamiką zmian dochodów, co wpływa na ogólną strukturę dochodów do dyspozycji brutto. Według makrostatyki kształtowanie się dynamiki i struktury dochodów układa gospodarstwa domowe w dwubiegunową strukturę hierarchiczną: relatywnie niższe pozycje zajmują gospodarstwa utrzymujących się z niezarobkowych źródeł, związane z rolnictwem oraz emerytów i rencistów, natomiast pozycje uprzywilejowane – gospodarstwa pracujących najemnie, a także pracujących na własny rachunek.
Społeczne i przestrzenne aspekty zróżnicowania dochodów we współczesnym świecie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Kołodko, Grzegorz W.
Kwestia dynamiki i kierunków zmian relacji dochodowych pozostaje kontrowersyjna. Z jednej strony można napotkać opracowania sugerujące, że współcześnie – w epoce nieodwracalnej globalizacji – zakres nierówności jest coraz mniejszy, z drugiej strony twierdzi się, że jest on coraz większy i nadal rośnie, zarówno w krajach wysoko rozwiniętych, jak i w gospodarkach emancypujących się. Bierze się to między innymi ze stosowania różnych miar oraz z niejednakowych punktów odniesienia w czasie i przestrzeni w przypadku porównań międzynarodowych. Bez względu na geograficzny przekrój przeprowadzanych badań nieco inny obraz relacji dochodowych wyłania się przy analizie w oparciu o współczynniki Giniego, inny natomiast przy obserwacjach czynionych przez pryzmat relacji decylowych czy kwintylowych. Podczas gdy w kilku ostatnich dekadach relacje średnich dochodów przy porównaniach między krajami uległy zmniejszeniu, to wewnątrz poszczególnych społeczeństw zwiększyły się. W rezultacie w odniesieniu do całej, już ponad siedmiomiliardowej ludzkości, skala nierównomierności w podziale dochodów narasta. W ślad za dysproporcjami dochodowymi z biegiem czasu zwiększają się także różnice majątkowe, rośnie więc, a nie zmniejsza się dystans dzielący bogatsze warstwy ludności od grup uboższych. Ich zbyt duży poziom jest przyczyną narastania napięć społecznych i politycznych, co obraca się przeciwko wzrostowi gospodarczemu i rozwojowi. Skala nierówności w podziale dochodów ma zatem nie tylko aspekt etyczny, lecz również praktyczny.
Znaczenie finansów jednostki samorządowej w realizacji działań inwestycyjnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Szara, Katarzyna
Celem opracowania jest ocena działań finansowych gmin z terenu powiatu rzeszowskiego z uwzględnieniem możliwości finansowania inwestycji. Analiza budżetu gmin pozwala określić pozycję finansową gminy. Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem jest również wyznacznikiem samodzielności finansowej, świadczącej o swobodzie gospodarowania środkami finansowymi. Należy stwierdzić, że są w powiecie rzeszowskim gminy, które systematycznie inwestują w rozwój infrastruktury, transportu, oświaty. Gminy, które charakteryzowały się najwyższymi wydatkami inwestycyjnymi, były również gminami posiadającymi najwyższy udział dochodów własnych w dochodach ogółem. Analiza wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem wskazuje na rozwarstwienie jednostek samorządowych. Obok gmin o dużych możliwościach inwestycyjnych (Lubenia, Kamień, Trzebownisko) są również gminy, które inwestują na poziomie znacznie niższym.
Zróżnicowanie efektów rozwojowych w Polsce z perspektywy zmian relacji dochodów gospodarstw domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Leszczyńska, Małgorzata
Procesy rozwojowe w Polsce wzmacniają system odniesień porównawczych gospodarstw domowych, a większe dysproporcje w zakresie dochodów postrzegane są jako objaw niesprawiedliwości społecznej. Na wstępie odniesiono się do poglądów na temat znaczenia nierówności dochodów występujących między społeczeństwami i wewnątrz nich. Podkreślono tu znaczenie porównań relatywnych, gdyż zwłaszcza nierówności dochodowe występujące wewnątrz danego społeczeństwa odzwierciedlają stopień jego zhierarchizowania. W artykule dokonano też oceny zmian sytuacji dochodowej gospodarstw domowych w Polsce w latach 2003–2013 w ujęciu mikroekonomicznym. Poddano analizie długookresowe trendy w zakresie zmian relacji dochodów (w czasie i w grupach kwintylowych) w przeciętnym gospodarstwie domowym i grupach społeczno-ekonomicznych. W analizowanym okresie relatywne zmiany zachodzące w dochodach rozporządzalnych w przeciętnym gospodarstwie domowym i w poszczególnych grupach społeczno-ekonomicznych w czasie wskazują na wprawdzie nieznaczne, ale pogłębianie się nierówności dochodowych. Kształtowanie się zaś tych relacji układa gospodarstwa domowe w dwubiegunową strukturę hierarchiczną: relatywnie niższe pozycje zajmują gospodarstwa rencistów i rolników, natomiast pozycje uprzywilejowane – pracujących na własny rachunek i emerytów. Należy uwzględnić, że nierówności dochodów, wpływające na układ hierarchii gospodarstw domowych i ich grup społeczno-ekonomicznych, występują w każdej rozwiniętej gospodarce rynkowej. Rozpatrując te zagadnienia w świetle rozwoju zintegrowanego trzeba podkreślić jednak, że ich skala w krajach na wysokim poziomie rozwoju może mieć zróżnicowany wpływ na nasilenie innych problemów społecznych, mogących stanowić barierę w procesach modernizacyjnych i osiąganiu spójności społeczno-ekonomicznej.