Przeglądanie według Temat "historical memory"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Syberiada, czyli polska golgota na Wschodzie. Historyczna pamięć społeczna elementem wychowania patriotycznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Niedojadło, Andrzej
Mija 102 lata od czasu odzyskania niepodległości w 1918 r. i 82 lata od wybuchu II wojny światowej. Artykuł poświęcony jest sytuacji Polaków wywiezionych w głąb ZSRR, ich martyrologii, a nawet holocaustowi (sowietom lepiej było wyniszczać przez ciężką pracę niż przez rozstrzelanie – oszczędność amunicji), zmusza do refleksji nad kwestiami patriotyzmu, tożsamości narodowej oraz bezpieczeństwa i obronności kraju w dzisiejszych czasach. Artykuł zamykają cezury czasowe lat 1939–1943, czyli najtrudniejszego okresu dla Polaków przebywających w ZSRR. Niech on stanowi przestrogę dla polskich nauczycieli, rodziców i rządzących państwem polskim przed powtórzeniem się opisywanej sytuacji. Obecnie należy uczyć i wychowywać młodzież nie tylko w duchu tolerancji, poszanowania innych narodów, ale również obrony polskiej racji stanu. Ważnym elementem wychowania jest nauczenie wyciągania wniosków z przeszłości przez młode pokolenia Polaków. Nie można żyć po porażkach w myśl zasady, że „Polak mądry po szkodzie; lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie, nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi” (Jan Kochanowski, Pieśń V). Uczenie szacunku dla własnej wolności, demokracji, wolnych wyborów i przeciwstawiania się wszelkim rodzącym się totalitaryzmom. Artykuł pozwala poznać dramatyczne losy zesłańców polskich na Syberii, przypomnieć o nich i zapisać ich tragedię na trwałe w pamięci kolejnych pokoleń. Kształcić umiejętność obiektywnego myślenia i oceny przyczyn, które doprowadziły do martyrologii Polaków w ZSRR. Wpływać na przyjmowanie pożądanych wartości i postaw wobec bieżących wydarzeń politycznych na świecie.
„Zwyczaj narodowy czy fakt polityczny”? Wokół jubileuszu pięćdziesięciolecia powstania listopadowego we Lwowie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Michalska-Bracha, Lidia
Przedmiotem artykułu są zagadnienia kształtowania się wizerunku powstania listopadowego w społecznej wyobraźni oraz w narracji historycznej w Galicji w dobie autonomii. Problematyka jubileuszu pięćdziesięciolecia powstania listopadowego we Lwowie z 1880 r. wpisuje się w szersze studia z zakresu obecności powstań narodowych w pamięci kulturowej społeczeństwa polskiego w XIX–XX w. Omawiany jubileusz wpłynął w sposób zdecydowany na rozwój literatury pamiętnikarskiej oraz na podjęcie studiów historycznych nad dziejami powstania listopadowego. W drugiej połowie XIX stulecia obchody 50. rocznicy powstania 1830 r. należały do najistotniejszych jubileuszy związanych z powstaniem listopadowym z uwagi na skalę uroczystości i ich polityczne znaczenie. Wiodąca pozycja Lwowa w jubileuszu pięćdziesięciolecia powstania listopadowego podyktowana była wieloma czynnikami natury politycznej, sprzeciwem wobec krakowskich konserwatystów oraz wzmożoną aktywnością środowiska demokratów galicyjskich, dla których rocznica stała się jednym z czynników legitymizujących środowisko pod względem ideowym. Zorganizowaniem uroczystości rocznicowych zajmował się „Komitet obywatelski obchodów 50. rocznicy powstania listopadowego we Lwowie” pod przewodnictwem Alfreda Młockiego (1804–1882), uczestnika powstania listopadowego, emigranta, członka Rady Miasta Lwowa i społecznika. Obchody rocznicowe z 1880 r. wpłynęły na konsolidację środowiska weteranów powstania listopadowego, czego efektem było utworzenie w Krakowie w 1882 r. Towarzystwa Opieki Weteranów Żołnierzy Polskich z Roku 1831. Towarzystwo posiadało rozbudowaną strukturę organizacyjną obejmującą delegacje na terenie całej Galicji, w tym również we Lwowie. Z okazji rocznicy ufundowano również we Lwowie trwałe „miejsca pamięci listopadowej” w postaci kwatery „Żelaznej Kompanii” na cmentarzu Łyczakowskim. W latach 1881–1916 znajdowały się tam miejsca spoczynku 47 żołnierzy powstania listopadowego.