Przeglądanie według Temat "gmina"

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 27

Administracja świadcząca w zakresie realizacji usług publicznego transportu zbiorowego przez organy gminy – wybrane zagadnienia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Mielczarek-Mikołajów, Justyna
Zaspokajanie potrzeb lokalnego społeczeństwa z zakresu transportu publicznego należy do zadań własnych gminy i stanowi jedną z najważniejszych płaszczyzn jej działania. Jest to także sfera funkcjonowania administracji świadczącej, ujmowanej jako działalność polegająca na bezpośrednim zaspokajaniu potrzeb jednostek za pomocą dóbr zarówno materialnych, jak i niematerialnych. Zadania gminy jako organizatora publicznego transportu zbiorowego będą dotyczyć trzech obszarów: planowania rozwoju transportu, organizowania publicznego transportu zbiorowego oraz zarządzania publicznym transportem zbiorowym. Gmina może świadczyć takie usługi samodzielnie w formie samorządowego zakładu budżetowego lub zlecić ich wykonanie podmiotom prywatnym. Działania te mają na celu usprawnienie realizacji usług oraz zapewnienie dostępu do nich – w miarę możliwości – każdemu mieszkańcowi gminy.
Dochody gmin z akcji banków
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Gonet, Wojciech
Artykuł dotyczy możliwości osiągania przez gminy zysków z akcji banków. Dokonano analizy ograniczeń w nabywaniu akcji banków, jakie wynikają z Prawa bankowego, oraz możliwości wypłaty dywidendy, którą regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych. Wykazano, że gminy powinny ostrożnie angażować się w nabywanie znacznych pakietów akcji banków, gdyż w sytuacji konieczności szybkiego odzyskania środków finansowych ich sprzedaż będzie utrudniona przez konieczność uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego. Ponadto gminy, mimo że przepisy na to zezwalają, nie powinny tworzyć banku komunalnego, gdyż taki bank funkcjonowałby na takich samych zasadach jak inne banki, bez możliwości oferowania lepszych produktów bankowych dla gmin.
E-usługi w wybranych gminach województwa małopolskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Madej, Jan; Widlak, Michał
Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu e-usług wykorzystywanych w serwisach internetowych wybranych gmin województwa małopolskiego i prezentuje wyniki oraz najważniejsze wnioski z przeprowadzonych badań. Do badań autorzy wybrali 30 gmin z województwa małopolskiego (10 najbogatszych, 10 średniozamożnych, 10 najbiedniejszych) i przeprowadzili analizę zawartości ich serwisów internetowych pod kątem usług elektronicznych świadczonych na rzecz mieszkańców gminy oraz innych zainteresowanych osób i podmiotów. Uzyskane wyniki pozwoliły zarówno na określenie stopnia występowania e-usług o charakterze ogólnopolskim (BIP, ePUAP, geoportal) oraz na zidentyfikowanie pozostałych usług, rzadziej spotykanych w tego typu serwisach internetowych (np. rozmowa przez Skype, zgłaszanie awarii, komunikacja przez chat, formularz kontaktowy, profil w serwisie społecznościowym Facebook). Zgromadzone dane zostały zaprezentowane w postaci tabelarycznej, a następnie przeprowadzona została ich analiza. Analiza zebranych danych pozwoliła na wyciągnięcie ogólnego wniosku dotyczącego rodzaju i poziomu oferowanych przez gminy usług elektronicznych, który mówi, że obowiązkowe, ogólnokrajowe e-usługi (BIP, ePUAP) dostępne są praktycznie we wszystkich gminach, jednak poziom innych, dodatkowych e-usług jest bardzo niski. Wniosek ten potwierdza podobne opinie zawarte w raportach Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz Najwyższej Izby Kontroli. Badania dostarczyły także informacji o tym, jakiego rodzaju e-usługi są wykorzystywane w poszczególnych gminach, co może być pomocne dla samorządów przy rozbudowie swoich serwisów internetowych.
Finansowe uwarunkowania przygotowania i realizacji strategii rozwoju lokalnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Wiatrak, Andrzej Piotr
Celem artykułu było ukazanie zagadnień przygotowania strategii rozwoju gminy samorządów terytorialnych w kontekście finansowej ich realności. W związku z tym zwrócono uwagę na różne źródła pozyskiwania środków, poczynając od środków wewnętrznych – zwłaszcza środków samorządów terytorialnych, poprzez fundusze zewnętrzne, a kończąc na polityce wspierania pozyskiwania funduszy w połączeniu z przygotowaną strategią, pozwalającą włączyć się w istniejące programy rozwoju i zmian, jak i pozyskać środki od inwestorów prywatnych. Z przeprowadzonych rozważań wynika, że realizacja zadań zawartych w strategii wymaga nakładów finansowych przekraczających możliwości budżetu gmin, dlatego też starają się one o zasilanie zewnętrzne. Niestety, najczęściej brakuje systemu instrumentów ich pozyskiwania i aktywnej polityki w tym zakresie. Wymaga to zmian, poczynając od opracowania systemu polityki wspierania działań przedsiębiorczych, poprzez stworzenie klimatu i zachęt do tych działań, a kończąc na zmianie modelu zarządzania finansami publicznymi, od administracyjnego do zintegrowanego.
Fundusz sołecki w realizacji zadań gminy przez sołectwo – aspekty formalno-prawne
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015-09) Zadworny, Daniel
Fundusz sołecki jest nowym instrumentem prawnym, dającym możliwość finansowania przedsięwzięć na obszarach wiejskich. Funkcjonowanie tego funduszu od zaledwie pięciu lat wskazuje na duże i stale rosnące zainteresowanie gmin tą formą budżetu partycypacyjnego na tych obszarach. Według danych statystycznych Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji w roku 2015 aż 64% gmin posiadających sołectwa planowało wyodrębnić w ramach budżetów gminnych środki stanowiące fundusz sołecki. W związku z powyższym warto poddać analizie dotychczasowe rozwiązania prawne związane z funduszem sołeckim oraz określić ich możliwy wpływ na działalność lokalnego samorządu. Celem niniejszego opracowania jest próba dokonania oceny uwarunkowań prawnych funkcjonowania sołectwa jako jednostki pomocniczej gminy, wykorzystującej środki funduszu sołeckiego. Uwagą objęto wybrane przepisy ustrojowe samorządu terytorialnego, przepisy o finansach publicznych, jak również regulacje dotyczące jednomandatowych okręgów wyborczych na terenie gmin wiejskich.
Granice zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego na realizację zadań inwestycyjnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Gonet, Wojciech
W artykule przeprowadzono analizę trudności finansowych wybranych gmin, dla których organ nadzoru – Regionalna Izba Obrachunkowa opracowała raporty o stanie gospodarki finansowej. Stwierdzono, że w analizowanych przypadkach istniał związek pomiędzy realizacją zadań inwestycyjnych finansowanych długiem a wystąpieniem trudności finansowych, o których świadczyły: trudności w spłacie zadłużenia, występowanie wymagalnych zobowiązań, prowadzenie przez wierzycieli egzekucji sądowej należności od gminy, zagrożenie realizacji zadań publicznych. Stwierdzono, że braki w zakresie infrastruktury w porównaniu do innych JST nie mogą być uzasadnieniem do ponoszenia znacznych wydatków na realizację zadań inwestycyjnych finansowanych długiem, gdyż może to skutkować opracowaniem przez RIO raportu o stanie gospodarki finansowej JST i realizacją programu naprawczego. Ponadto ustalono, że dysponowanie środkami finansowymi na realizację zadań inwestycyjnych, bez konieczności zaciągania zadłużenia, nie może być uzasadnieniem do ponoszenia wydatków na tworzenie infrastruktury, która nie będzie w wystarczającym zakresie wykorzystywana przez mieszkańców JST.
Miejsce i rola współdziałania gmin w sferze władczej na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jaworska-Dębska, Barbara
Ogromna waga zadań podejmowanych przez gminy w sferze władczej w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i ich przesądzające znaczenie dla kształtu modelu ograniczania dostępności alkoholu w gminie sprawiają, że powinny być one realizowane przy użyciu zarówno szerokiej, jak i głębokiej perspektywy. Instrumentem uzyskania tej perspektywy jest współdziałanie, co ustawodawca dostrzegł i unormował w ustawie alkoholowej, lokując je m.in. w szeroko rozumianej sferze decyzyjnej obejmującej zarówno stanowienie, jak i stosowanie prawa. Jednak analiza regulacji prawnej przewidzianych w ustawie alkoholowej form tego współdziałania dostarcza wielu krytycznych uwag. Uwagi krytyczne dotyczące ustawowej regulacji instytucji współdziałania w procesie stanowienia prawa w gminach wskazują na mankamenty, które można korygować w ramach nowelizacji. Natomiast ocena prawnej regulacji współdziałania w procedurze wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych jest jednoznacznie negatywna. Zastąpienie jej nową regulacją powinno być oparte na jej jasnej wizji.
Partnerstwo publiczno-prywatne – szansą rozwoju infrastrukturalnego gmin
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kowalska, Iwona
W Polsce luka finansowa w latach 2011–2022 szacowana jest na 116–197 mld zł (w cenach stałych roku 2009). Oznacza to, że w sektorze publicznym brakować będzie w latach 2011–2022 środków finansowych na sfinansowanie ok. 10–17% inwestycji w infrastrukturę usług publicznych. Tych środków podmioty publiczne nie mają, a zatem bez nowych procedur w finansowaniu infrastruktury luka infrastrukturalna będzie się pogłębiać. Szansą jest możliwość pozyskania środków od partnerów prywatnych. Formuła partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) może okazać się nową formą realizacji usług publicznych w sytuacji ograniczonych zasobów finansów publicznych przy jednoczesnym wzroście oczekiwań społecznych w zakresie podniesienia jakości usług publicznych. Stosowanie formuły PPP w Europie i na świecie podlega specjalnej regulacji prawnej od blisko 20 lat. W Polsce w wyniku uchwalenia pierwszej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym z 2005 r. nie uruchomiono żadnej procedury wyboru partnera prywatnego. Dopiero druga ustawa z roku 2008 spowodowała zaktywizowanie podmiotów publicznych (głównie gmin) do poszukiwania kapitału na inwestycje infrastrukturalne w sektorze prywatnym. Okres ponad pięciu lat od wejścia w życie legislacji w zakresie PPP skłania do zainteresowania się, jaki jest rynek PPP w Polsce oraz jakie są efekty działań w tym obszarze. Celem artykułu jest zatem próba zaprezentowania na tle zalet i wad finansowania infrastruktury w ramach formuły PPP: – głównych barier w realizacji przedsięwzięć PPP, – potrzeby zmian legislacyjnych w zakresie PPP. W pracy wykorzystano literaturę przedmiotu z zakresu ekonomicznych teorii PPP, luki infrastrukturalnej oraz przepisów prawnych i dokumentów dotyczących interpretacji tych przepisów w obszarze PPP.
Partycypacja cudzoziemców w gminach – zagadnienia administracyjnoprawne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kruszyńska-Kośmicka, Marlena; Princ, Marcin
Przedmiotem rozważań zamieszczonych w niniejszym artykule są rozwiązania prawne, które stanowią ramy partycypacji społecznej cudzoziemców w procesach decyzyjnych podejmowanych na poziomie samorządu terytorialne. Autorzy zastanawiają się, czy regulacje prawne w tym zakresie zostały należycie ukształtowane. Opracowanie zawiera również przykłady działań podejmowanych przez niektóre gminy na rzecz zwiększenia udziału cudzoziemców we wspólnotach samorządowych.
Pozaprawne uwarunkowania partycypacji społecznej na poziomie lokalnym w Polsce. Przegląd literatury
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-06) Klimowicz, Monika; Michalewska-Pawlak, Małgorzata
Celem artykułu jest identyfikacja stanu wiedzy naukowej w zakresie pozaprawnych uwarunkowań partycypacji społecznej na poziomie lokalnym w Polsce oraz sformułowanie rekomendacji do prowadzenia dalszych dociekań naukowych we wskazanym obszarze badawczym. W pracy dokonano systematycznego przeglądu literatury, opierając się na zasobach wiedzy naukowej dostępnych w wybranych bazach naukowych. Na podstawie kwerendy literatury oraz krytycznej analizy treści publikacji naukowych zidentyfikowano stan wiedzy, w tym także jej luki, oraz wskazano rekomendacje dotyczące kierunków przyszłych badań nad pozaprawnymi uwarunkowaniami partycypacji społecznej na poziomie lokalnym w Polsce. Wyniki systematycznego przeglądu literatury pozwoliły na sformułowanie wniosków, że stan aktualnej wiedzy naukowej wskazuje na postawy i zachowania władz lokalnych oraz mieszkańców jako główne, pozaprawne determinanty aktywności społecznej na poziomie lokalnym.
Przeobrażenie gminy – wybrane zagadnienia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Gonet, Wojciech
W artykule dokonano analizy przyczyn upadłości miasta Detroit w USA. Wykazano, że przyczyny te można podzielić na dwa rodzaje zewnętrzne – zmiany w przemyśle motoryzacyjnym, prze¬niesienie działalności gospodarczej do innych krajów oraz wewnętrzne, tj. brak działań ze strony władz miasta mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom, brak skutecznego zni¬welowania konfliktów rasowych, opóźnione poszukiwanie nowych inwestorów, doprowadzenie do nadmiernego zadłużenia. W artykule wykazano, że bardzo trudna sytuacja Detroit jest odmienna od trudności polskich gmin i miast Dolnego, Górnego Śląska, aglomeracji łódzkiej, Trójmiasta, gdyż w tych miastach i regionach nie nastąpiło trwałe zmniejszenie się liczby ludności o ponad poło¬wę, jak to miało miejsce w Detroit. Wskazano propozycje rozwiązań, jak należy postępować, gdy w mieście maleje liczba przedsiębiorców. W takich przypadkach miasto winno oczekiwać wparcia merytorycznego, organizacyjnego i finansowego ze strony administracji rządowej w zakresie opra¬cowania strategii przetrwania, rozwoju i jej sfinansowania. Wskazano również, że działania mające na celu zapobieżenie trudności w miastach należy podejmować z wyprzedzeniem, gdyż wtedy jest szansa na łagodne przejście transformacji. W takich działaniach miasta również nie powinny być osamotnione, lecz powinny móc oczekiwać wsparcia w zakresie m.in. weryfikacji przyjętego pla¬nu działania pod względem realności założeń co do globalnej sytuacji oraz częściowego wsparcia finansowego ze strony budżetu centralnego. Dla wprowadzenia proponowanych rozwiązań nie ma potrzeby tworzenia osobnych regulacji prawnych. Wystarczające jest w tym zakresie dodanie kilku jednostek redakcyjnych w ustawie o finansach publicznych.
Rola i znaczenie inwestycji w rozwoju lokalnym na przykładzie gminy Kurzętnik w latach 2007–2013
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Marks-Bielska, Renata; Dereszewski, Wojciech; Zaborowska, Bożena
Rozwój lokalny uzależniony jest od wielu czynników zarówno egzogenicznych, jak i endogenicznych. Władze lokalne, dbając o rozwój gospodarczy jednostki administracyjnej, którą kierują podejmują działania inwestycyjne. Nie bez znaczenia dla tych działań pozostaje również presja mieszkańców w związku z ich określonymi potrzebami. Ważne jest, aby w sposób umiejętny i efektywny wykorzystać lokalny potencjał, wszelkiego rodzaju zróżnicowane zasoby, którymi dysponują poszczególne gminy. Celem artykułu było przedstawienie i ocena potencjału inwestycyjnego gminy Kurzętnik. Rozważania oparto na danych pochodzących z urzędu badanej gminy i ze strony internetowej Ministerstwa Finansów. Zakres czasowy dotyczył minionego okresu programowania budżetu Unii Europejskiej. Podjęto próbę ustalenia inwestycyjnej zdolności rozwoju gminy, obliczono wskaźnik samofinasowania (udział nadwyżki operacyjnej i dochodów majątkowych w wydatkach). Uwagę skoncentrowano również na strukturze dochodów i dynamice wydatków inwestycyjnych. Z przeprowadzonych analiz wynika m.in., że wskaźnik samofinansowania w gminie Kurzętnik w latach 2007–2009 i 2010 utrzymywał się na niskim poziomie, co świadczy o niskim poziomie dochodów majątkowych. Był on również niższy od średniego krajowego poziomu. Wysoka wartość wskaźnika w 2008 r. świadczy o niewykorzystaniu potencjału inwestycyjnego gminy. W latach 2011–2013 analizowany wskaźnik kształtował się na poziomie 89–98%, co oznacza, że w gminie w znacznym stopniu finansuje się inwestycje ze środków własnych, jak również ze źródeł zewnętrznych (dotacje i dofinansowania z funduszy krajowych i z budżetu UE). Na terenie gminy Kurzętnik podjęto i ukończono wiele inwestycji, również takich, które były współfinansowane z funduszy UE (np. budowa ośrodka zdrowia z przebudową drogi i wyposażeniem, budowa szkoły, przebudowa dróg lokalnych, modernizacja i budowa obiektów sportowych, kanalizacja, termomodernizacja budynków użyteczności publicznej itp.). Inwestycje przyczyniają się do poprawy jakości życia mieszkańców gminy i turystów.
Rozważania na temat zrównoważonej gospodarki odpadami
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2016) Kostecka, Joanna; Koc-Jurczyk, Justyna; Garczyńska, Mariola
Gospodarka odpadami komunalnymi jest istotnym elementem zrównoważonego rozwoju. Obecność tych odpadów w środowisku może powodować szereg zagrożeń takich jak zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, powietrza i ekosystemu glebowego, stanowią one również siedlisko żerowania owadów, ptaków i gryzoni. Ulegają przemianom biochemicznym i mogą oddziaływać na środowisko poprzez produkty rozkładu: dwutlenek węgla, siarkowodór, aldehydy, kwasy organiczne, metan i inne związki. Mają więc wpływ na powstawanie efektu cieplarnianego, kwaśnych opadów i dziury ozonowej. Najlepszym sposobem na obniżenie oddziaływania odpadów na środowisko jest w pierwszej kolejności zapobieganie ich powstawaniu. Wiele przedmiotów, które wyrzucamy może być ponownie wykorzystanych, inne mogą być poddane recyklingowi. Ochrona żywych zasobów przyrody przed odpadami jest problemem nie tylko dla naukowców, ale również powinna być istotna dla organów administracyjnych i politycznych oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, któremu powinno zacząć zależeć na retardacji tempa zanikania gatunków flory i fauny. W nowej perspektywie finansowej wdrażanej w latach 2014-2020, nacisk kładzie się na kwestie innowacyjności. Są one również istotne dla wdrażania retardacji negatywnego wpływu odpadów na szeroko rozumiane środowisko.
Samorząd terytorialny w Polsce w dobie spowolnienia gospodarczego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Surówka, Krzysztof
Samorząd terytorialny w Polsce, podobnie jak cały system finansów publicznych przeżywa od roku 2008 kryzys finansowy. Przejawem trudności finansowych jednostek samorządu terytorialnego w Polsce jest spadająca nadwyżka operacyjna, a także znaczny wzrost zadłużenia. Natomiast przyczyną tego kryzysu są przede wszystkim zmniejszające się dochody własne, przy wzrastających zadaniach samorządu terytorialnego. W konsekwencji zmusza to władze gmin, powiatów i województw samorządowych do zaciągania przychodów zwrotnych. Prawne granice zadłużania się samorządu terytorialnego mają temu przeciwdziałać. Zjawisko to staje się szczególnie widoczne w drugiej dekadzie XXI wieku, kiedy jednostki samorządu terytorialnego podejmują działania oszczędnościowe, mające na celu ograniczenie ich zadłużenia. Należy jednak przypuszczać, że utrzymanie takiej tendencji przez dłuższy okres spowoduje obniżenie jakości świadczonych usług. Dlatego niezbędna jest korekta systemu finansowania polskiego samorządu terytorialnego, która powinna polegać na: – poszukiwaniu dodatkowych źródeł dochodów własnych dla gmin, powiatów i województw samorządowych, poprzez wprowadzenie podatku od wartości nieruchomości (podatku katastralnego), – przekształceniu procentowych udziałów jednostek samorządu terytorialnego w podatkach dochodowych w dodatki samorządowe do tych podatków, – uzależnieniu kwoty subwencji (tak jak to miało miejsce w poprzedniej ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego) od wielkości dochodów budżetu państwa, – wprowadzeniu subwencji uwzględniającej zakres ponoszonych zwłaszcza przez gminy i powiaty wydatków na pomoc społeczną, – zmianie granic zadłużania się samorządu terytorialnego.
Społeczna percepcja inwestycji komunalnych współfinansowanych z funduszy strukturalnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Satoła, Łukasz
Integracja z Unią Europejską jako jedno z ważniejszych wydarzeń w najnowszej historii Pol¬ski wywarła istotny wpływ na funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego. Możliwość po¬zyskania funduszy strukturalnych w znaczącym stopniu zmieniła sposób działania gmin zarówno w sferze działalności bieżącej, jak i prowadzenia inwestycji. Celem artykułu jest prezentacja opinii przedstawicieli społeczności lokalnych na temat postrzegania przez nich wykorzystania oraz efektów zastosowania funduszy strukturalnych w jednostkach samorządu terytorialnego. Materiał empiryczny do analiz stanowiły wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w 24 gminach z obszaru województw: lubelskiego, małopolskiego, podkarpackiego, śląskiego oraz świętokrzyskiego. Respondenci dostrzegali różne korzyści z wstąpienia Polski do struktur UE, a wśród najważniejszych wymieniali zwiększenie dostępności środków finansowych na modernizację i rozbudowę obiektów infrastruktury społecznej oraz technicznej. W mniejszym stopniu doceniane były takie aspekty, jak wzrost aktywności zawodowej i przedsiębiorczości mieszkańców oraz wyrównywanie dysproporcji pomiędzy regionami. Zdaniem ankietowanych zrealizowane inwestycje w większym stopniu przyczyniły się do poprawy jakości życia mieszkańców niż do stworzenia warunków do trwałego rozwoju gospodarczego. Formułowane oceny zakresu oddziaływania funduszy UE były podzielone, tym niemniej przeważały traktujące poprawę standardu życia jako główny efekt realizacji inwestycji. Okazało się bowiem, że tego typu inwestycje były realizowane w pierwszej kolejności, jako te, które w największym stopniu odzwierciedlają preferencje wspólnot lokalnych. Dopiero gminy, które zaspokoiły te najpilniejsze potrzeby i pozyskały kolejne fundusze przeznaczały je na przedsięwzięcia służące rozwojowi lokalnemu.
Świadcząca rola gminy w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Cendrowicz, Dominika
Publikacja podejmuje zagadnienie zaspokajania przez gminę potrzeb mieszkaniowych członków wspólnoty samorządowej w ramach administracji świadczącej. Sformułowane zostaną wnioski na temat zakresu i charakteru zadań, jakie gmina realizuje we wskazanym obszarze.
The importance of fluctuations in the economic situation for own revenues of Local Government Units
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Chmiel, Justyna; Pitera, Rafał
The article addresses the issues of public finances. The main emphasis was placed on the aspect of income of local government units and their structure against the background of the changing economic situation. The following research tools were used in the article: review of scientific literature, as well as analysis of empirical data from the Central Statistical Office and the Ministry of Finance. On the basis of empirical data from the years 2003–2017, the structure of budget revenues is presented, divided into the commune, poviat and voivodships level. A hypothesis has been put forward that the amount of inflows to the budgets of communes, poviats and voivodships is strongly related to the currently prevailing economic situation. For the research hypothesis put forward, the main objective of the study was to show whether the impact of the economic situation in a given country measured by the Gross Domestic Product is reflected in the level of LGU own revenues. In connection with the above, an analysis was carried out, which shows that at every level (ie the commune, poviat and voivodeship), the structure of income shows the effects of changes taking place in the economy. The analysis of empirical data also shows that such an impact is significant at the level of municipalities. However, in the case of poviats and provinces, this is hardly visible. The effects of fluctuations in the economic situation have the greatest impact on the functioning of communal budgets, and, to a lesser extent, on poviat and voivodship budgets.
The municipality as a Building Authority in the conditions of the Slovak republic: current status, planned changes, considerations about optimal model
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Jakab, Radomír
In the paper, the author examines the current model of the performance of the building agenda by municipalities, while assessing both the advantages and disadvantages of such a model . Subsequently, he also analyses the proposed changes in the transfer of competences of the building authority from municipalities to specialized bodies of local state administration, which should be effective in the Slovak Republic from 1.04.2024. He also defines the advantages and disadvantages of such a model. In conclusion, the author examines an optimal model for the performance of the building authority’s agenda, which would respect the application of the principle of subsidiarity, but would eliminate the current problems in the performance of this agenda by municipalities.
Wpływ indywidualnego wskaźnika zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego na poziom zadłużenia wybranych gmin województwa podkarpackiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Romowicz, Bartosz
Instytucja indywidualnego wskaźnika zadłużenia JST jest instytucją nową i jeszcze nie do końca sprawdzoną. Po raz pierwszy w 2014 r. JST, aby uchwalić budżet, musiały wziąć pod uwagę nowy sposób liczenia zdolności do zadłużania się. Mimo, iż było wiadome, że nowy sposób liczenia nastąpi za kilka lat, to nie wszystkie samorządy odpowiednio się do tego przygotowały. JST po ustanowieniu nowych reguł zadłużania się podjęły pewne kroki dostosowujące zadłużenie do nowych reguł. W związku z powyższym większość z gmin nie miała problemów z uchwaleniem budżetu na 2014 r. Pojawiły się jednak takie gminy, które w trakcie prac nad budżetem na 2014 r. miały problem ze spełnieniem nowych ograniczeń zadłużenia i stawały w obliczu konieczności przygotowania programu naprawczego. W województwie podkarpackim taka sytuacja dotyczyła gmin wiejskich: Krzywcza, Dubiecko oraz Baligród. W ostateczności każda z tych gmin uchwaliła program naprawczy. Bardzo dobrym przykładem, który wskazuje na właściwość zastosowanego przez ustawodawcę wskaźnika jest wcześniej wspomniana gmina Dubiecko, która według nowych przepisów musiała uchwalić początkiem kwietnia 2014 r. program naprawczy na lata 2014–2016. Według poprzednio obowiązujących granic zadłużenia w 2013 r. zadłużenie tej gminy po uwzględnieniu zobowiązań wyniosło 52,01% dochodów ogółem. Pokazuje to, że wskaźnik jeszcze w większym stopniu ograniczy zadłużanie JST.
Wpływ polityki podatkowej gmin na poziom przedsiębiorczości (na przykładzie podatku od nieruchomości)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Satoła, Łukasz
Celem artykułu jest próba oceny zależności pomiędzy wysokością stawek podatku od nieruchomości a stopniem rozwoju przedsiębiorczości w gminach. Materiał empiryczny do analiz stanowiły wyniki własnych badań dotyczących wysokości stosowanych przez gminy województw: małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego stawek podatku od nieruchomości oraz dane BDL GUS w zakresie danych charakteryzujących poziom przedsiębiorczości. Przeprowadzone badania dowiodły znacznego zróżnicowania stosowanych w gminach stawek podatku od nieruchomości. Najliczniej reprezentowaną grupę tworzyły gminy, w których stawki podatkowe uchwalono w przedziale 70–90% maksymalnych. Wprawdzie zanotowana dla 2010 roku polaryzacja w tym zakresie pomiędzy gminami nie była już tak duża jak trzy lata wcześniej, tym niemniej nadal istniały jednostki stosujące liberalne, jak i skrajnie fiskalne podejście w ustalaniu obowiązującego opodatkowania. Średni wskaźnik przedsiębiorczości obliczony dla wyodrębnionych ze względu na poziom fiskalizmu grup gmin zwiększał się wraz ze wzrostem przeciętnego poziomu opodatkowania aż do poziomu 90% maksymalnych stawek ustawowych, a następnie – w jednostkach o najwyższych podatkach – nieznacznie malał. Dowodzi to braku związku kosztów opodatkowania gruntów i budynków wykorzystywanych w celach komercyjnych ze skłonnością do rozwoju przedsiębiorczości lokalnej. Wykonana analiza korelacji nie dała jednoznacznej odpowiedzi wskazującej na zależność pomiędzy uchwalanymi na danym terytorium stawkami podatku od nieruchomości a skłonnością do podejmowania tam działalności gospodarczej. Są inne, ważniejsze z punktu widzenia przedsiębiorców czynniki, które w zdecydowanie większym stopniu determinują decyzje o wyborze lokalizacji działalności gospodarczej.