Przeglądanie według Temat "folk culture"

Aktualnie wyświetlane 1 - 3 z 3

Kultura ludowa przełomu wieków XX i XXI. Tradycja i zmiana
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kurek, Halina
Until the middle of 20th century, traditional folk culture was an unthreatened system in Poland. Serious changes stared after 1945, as a result of deep social and economic, business and political transformations that occurred in the country at that time. Gradually, the process led to bilingualism in villages – dialect / rural substandard. As a result, the dialect was used in the contacts between family members and neighbours, and the rural substandard was used in official situations and while talking with people from outside the folk cultural environment. At the same time, the communist government tried to impose on traditional folk artists, who often were non-commercial or anonymous, one obligatory model of culture called “Cepeliada”. The second significant wave of changes in rural language and culture came after 1989, when Poland started to undergo great political, social, economic and business transformation. The changes became particularly important after 2004, when Poland joined the European Union. Two opposite, but complementary trends started to influence the culture of the village at that time: globalisation and regionalisation. Due to the process of globalisation, a lot of alien elements permeate the traditional, rural cultural system and become its part. As a result, certain determinants of that system have become similar on the trans-regional level and even on the international level, which makes them lose their local character. Regionalisation, in turn, is oriented to the local nature of a given culture, i.e. finding and showing the world one’s own identity marks. Thus, while the village is trying to maintain its identity, it does not reject civilisation.
Motyw wampira w literaturze polskiej
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-11-28) Kosiba, Jowita
Rozprawa poświęcona jest figurze wampira w literaturze polskiej od czasów oświecenia do dwudziestego pierwszego wieku. Stanowi ona próbę przekrojowego ukazania sposobów funkcjonowania krwiopijcy w prozie i poezji oraz zmian jego wizerunku na przestrzeni epok. Poruszane tematy podejmują kwestię zbieżności poszczególnych postaci literackich z ludowym pierwowzorem, a także stereotypowym, utrwalonym w kulturze popularnej obrazem. Omawiane utwory odwołują się do niego wprost lub robią to pośrednio, poprzez nadanie bohaterom cech wampirycznych, takich jak picie krwi czy liminalna egzystencja. Praca podzielona została na siedem rozdziałów. W pierwszym z nich dokonano próby umiejscowienia figury wampira w kontekście historycznym i kulturowym, od starożytności, poprzez wierzenia ludów z różnych rejonów świata, po czasy współczesne. Drugi w zwięzły sposób ukazuje „karierę” wampira w szeroko pojętej sztuce. W kolejnym pod lupę wzięto osiemnastowieczne utwory, wykorzystujące motyw upiora. Rozdział czwarty stanowi analizę dziewiętnastowiecznych utworów podejmujących, nie zawsze wprost, tematykę wampiryczną. Dalszą części pracy poświęcono pierwiastkowi feminalnemu wampirycznego fantazmatu. Tematem rozdziału szóstego są literackie portrety strzyg, stanowiących jeden z wariantów figury wampira, szczególnie często występujący w fantasy i powieściach grozy. Ostatni, siódmy, rozdział dysertacji, omawia zaś zmiany zachodzące w obrębie motywu na przestrzeni ostatnich pięćdziesięciu lat.
Współczesne akty nominacyjne w środowiskach wiejskich – ciągłość i zmiana
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Ziajka, Beata
The objective of the article is discussing nomination acts as a result of which unofficial anthroponyms are constituted: nicknames and by-names. Material exemplification consists of the names that function in seven villages located in the commune of Babice, in the Chrzanów district. Nicknames and by-names are still a living element of villagers’ linguistic behaviours, so they preserve the lexis that belongs to the active language resource of village inhabitants. What unofficial anthroponyms are made of is, therefore, a kind of carrier of information about name trends valid in a given environment. Contemporary nomination acts, as a result of which unofficial anthroponyms are created, reflect the evolution of naming motivations, and, on the other hand, they prove certain linguistic and cultural continuity. The analysis that was carried out shows the direction of linguistic and mental changes taking place when the traditional folk worldview meets the global culture. Villagers are trying to adjust their verbal behaviours to the new reality, but in emotional situations they like to refer to their local dialect – mainly as for expressive vocabulary which seems to be more adequate to express disapproval of actions that threaten the rural existence. Despite the new trends that become more and more visible in the villagers’ lifestyle, rural community still remains a society which is strongly attached to its traditions.