Przeglądanie według Temat "ewolucja"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

Analiza histologiczna i bioinformatyczna kluczowych markerów oligodendrocytów w wybranych obszarach mózgu człowieka i psa
(Uniwersytet Rzeszowski, 2023-11-24) Golan, Maciej
Oligodendrocyty to najliczniej występujące komórki glejowe układu nerwowego. Główną ich funkcją jest ochrona neuronów, wsparcie metaboliczne komórek nerwowych, gromadzenie żelaza niezbędnego do procesów biochemicznych, zachodzących we wszystkich komórkach układu nerwowego i zapewnienie im osłony, niezbędnej dla prawidłowego przewodzenia impulsów w neuronach. W niniejszej pracy dokonano analizy morfometrycznej i morfologicznej oligodentrocytów w trzech obszarach mózgu człowieka i psa: hipokampie (hippocampus), płacie czołowym (lobus frontalis) i ciele modzelowatym (corpus callosum). W oparciu o standardowe i specjalne badania histologiczne dokonano analizy morfologicznej i morfometrycznej oligodendrocytów w wybranych obszarach mózgowia człowieka i psa. Uzyskane wyniki wskazują na brak istotnych różnic morfologicznych pomiędzy obydwoma gatunkami, potwierdzając, że sam proces mielinizacji jest zjawiskiem stabilnym ewolucyjnie w większości grup zwierząt kręgowych. Wyniki tej części pracy potwierdzają również, że pies może być naturalnym modelem chorób, związanych z uszkodzeniami oligodendrocytów. W drugiej części pracy podjęto się wyjaśnienia pochodzenia ewolucyjnego kluczowych dla funkcjonowania oligodendrocytów białek: MBP, MOG i FTH. Analizy wykonano typowymi metodami bioinformatycznymi – poprzez porównania filogenetyczne i modelowanie potencjalnych właściwości katalitycznych białek Uzyskane wyniki pozwalają postawić hipotezę, że różnorodne grupy ferrytyn, obserwowane u strunowców pochodzą od jednego, wspólnego białka. Wyniki przeprowadzonych analiz pozwoliły również zaproponować nową klasyfikację ferrytyn, opartą o ich potencjalne właściwości katalityczne i pochodzenie ewolucyjne. Dla białka MBP wyniki pozwalają postawić hipotezę, że powstało ono na skutek fuzji dwóch fragmentów odrębnych genów. W przypadku MOG nie potwierdzono hipotezy o jego potencjalnym pochodzeniu od jednego z białek z rodziny butyrofilin. Wyjaśniono również obserwacje, wskazujące na zróżnicowaną ekspresję tego białka w poszczególnych grupach ssaków – tylko w mózgu w wypadku człowieka i pozostałych naczelnych oraz w mózgu i narządach obwodowych u innych grup ssaków, w tym gryzoni. Czynnikiem odpowiedzialnym za te różnice są polimorfizmy sekwencji promotorów genu MOG u poszczególnych grup zwierząt.
Developmental aspects in models of behaviour and education
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Potočárová, Mária
The article points out the link between the evolutionary conditioned human personality development and their upbringing. Basing on this theoretical context can be derived the definition of relational bonding, behavioral relationships, especially in the early childhood, as well as other patterns of behavior during individual (human) development. The models of behavioral patterns are demonstrated in both negative and positive forms in the adolescent youth. Although high importance is assigned to the socializing influence in the adolescent age, the innate natural relations of the development and evolutionary determined specific signs of relational bonding play a significant role in this period of the human development. The undesirable formulas and various forms of problem behavior must then be solved through the reeducational upbringing processes, in particular using the interacting in the educational process, communication, "relational" education and cultivating personality formation. The goal of the education is the development and integrity of the personality.
Dziedzictwo etyczne Kazimierza Twardowskiego i jego współczesne znaczenie (z okazji 80. rocznicy śmierci)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Skalets’ki, Mykhailo; Khvoynytska, Khrystyna
Artykuł przedstawia poglądy K. Twardowskiego na naturę i pochodzenie moralności. Stwierdza, iż jako zwolennik etyki ewolucyjnej Twardowski argumentował, że nie istnieją żadne wrodzone normy moralne. Normy etyczne są produktem rozwoju ewolucyjnego, o czym świadczy ich względny i zmienny charakter. Dlatego, aby przekształcić etykę w pełną i kompletną naukę, należy ustalić uniwersalne normy moralne, które będą odgrywały rolę „praw etyki”.
Ewolucja modelu kapitalizmu w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Maszczyk, Piotr
W referacie znajduje się pozytywna i normatywna analiza układu instytucjonalnego, który ukształtował się w Polsce w wyniku realizowanej ścieżki transformacyjnej i podlegał daleko idącym zmianom wskutek przystąpienia Polski do UE. W literaturze przedmiotu taki układ komplementarnych instytucji nazywa się zwykle odmianą/modelem kapitalizmu. Autor krytycznie ocenia próby tworzenia specyficznych dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej taksonomii odmian kapitalizmu i stoi na stanowisku, że dla gospodarek tego regionu charakterystyczne jest zjawisko konwergencji odmian kapitalizmu z pozostałymi krajami EU. Szczególne znaczenie w kontekście oceny ewolucji polskiego modelu kapitalizmu zostaje nadane pojęciom efektywności i komplementarności instytucji. W tekście odrzucone zostaje podejście wprowadzone do literatury przez von Hayeka, zgodnie z którym instytucje tworzą się w sposób spontaniczny i nieintencjonalny. Autor – za Amablem – stoi na stanowisku, że układ instytucjonalny jest zawsze wypadkową gry interesów prowadzonych przez zainteresowane konkretnym kształtem instytucjonalnym podmioty, w związku z tym ocenia efektywność istniejących instytucji w sposób obiektywny i subiektywny (na ile instytucje umożliwiają realizację forsowanych przez konkretne podmioty interesów). W kontekście zmian polskich instytucji, do jakich doszło po akcesji do UE, autor stara się odpowiedzieć na pytanie, na ile przekładają się one na wzrost, a w jakim stopniu na spadek stopnia ich komplementarności. Dowodzi, że zakres komplementarności maleje, a w kontekście Polski można już mówić o modelu hybrydowym, łączącym w sobie rozwiązania typowe dla różnych odmian istniejących w tzw. starych krajach członkowskich UE.
Kalejdoskop: Poezja Krzysztofa Siwczyka jako przykład ewolucji zmiany poetyckiej na przełomie XX I XXI wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Walczak-Delanois, Dorota
The article is an attempt to synthesize the evolution of Polish poetry after 1990. This symbolic date, associated with the official end of censorship and the symbolic beginning of the new time in Poland and last decade in the twentieth century, has been chosen as a border date. The author is interested in the process of creation and its mechanisms of describing the world in the work of Krzysztof Siwczyk. This poetry is important because it synthesizes the individual and collective experience and reflects the present.
Od szamańskiego transu do śmierci. Rozważania na marginesie intymnych zapisków, listów i wierszy Marilyn Monroe
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Grzyb, Katarzyna
The paper puts forward a thesis that Marilyn Monroe, regarded as a culture icon of the 20th century, has a lot in common with a shaman, because she experiences alternative states of consciousness under the influence of psychoanalytical sessions. There is an association between what is happening in the mind of a shaman who is in a trance and the soul of an actress – regarded as the idol of collective imagination – who is regularly psychoanalyzed. In her poems, letters and intimate notes, whose style is very psycho-biographic, Marilyn Monroe gives an account of her auto-analysis, talks about a growing feeling of being different from others and writes down the moments of shamanic elation. By writing she expresses all things which fail to be expressed in other way, and her own notes are the post-notes of the trance states of the shaman. Nevertheless, she does not realize the fact that psychoanalysis is having a destructive effect on her life, and that it pushes her towards death, and finally kills her.
„Philosophia perennis” Romualda Balaweldera
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Głuchowski, Gerard
Systemowa filozofia Romualda Balaweldera przyjmuje, że rzeczywistość jest jednością i zarazem wielością. Jedność wyraża duchowość, zaś wielość – zjawiskowość, która podlega ciągłej zmienności, a zatem nie ma własnej tożsamości. Duchowość jest niezmiennością, a zatem jest pełnym (prawdziwym) istnieniem. Celem istot świadomych w skali całego wszechświata, ze względu na podwójną ich naturę, jest przemiana świadomości przez stopniowe odrzucanie wielości (zjawiskowości). Odrzucenie wielości jest dążeniem do jedności. Uzyskanie jedności jest tożsame z osiągnięciem czystego życia, które jest identyczne z duchowością. Proces dochodzenia do duchowości występuje w cyklicznej przemianie rzeczywistości w sposób naturalny i spontaniczny. Wszystkie prawa duchowej ewolucji sprowadzają się do jednego podstawowego prawa powszechnego tworzenia.