Przeglądanie według Temat "disease"

Aktualnie wyświetlane 1 - 10 z 10

Chłodno i rzeczowo. Kazimierz Sarnecki o chorobach na dworze Jana III Sobieskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ślęczka, Tomasz
This article addresses the question of illness, as discussed in the writings of Kazimierz Sarnecki, an envoy of Lithuanian Chancellor Karol Stanisław Radziwiłł, residing at King Jan III Sobieski’s court. Sarnecki’s primary task was to take note of all happenings at King Sobieski’s court, focusing mainly on the king’s health, but including also other matters, some of them of little importance. Sarnecki regularly kept Radziwiłł up-to-date through diary entries sent together with a separate cover letter, usually of considerable length. In his diary, Sarnecki detailed the King’s state of health, starting each entry with a short description of what the King was doing and how he felt and only then proceeding to report on other events. Subsequently, he also included information on Queen Maria Kazimiera, the King’s sister Katarzyna Radziwiłłowa née Sobieska (mother of Karol Stanisław), the royal couple’s children (Jakub, Teresa Kunegunda, Aleksander and Konstanty), as well as other members of the court and visitors. He also noted down anecdotes, often loosely connected with medicine. When Kazimierz himself fell seriously ill, he did not seek his patron’s compassion, but assured that despite his illness, he would discharge his duties with the help of third parties, so that Radziwiłł’s interests would not be harmed. His notes are always written in a cold and terse tone, devoid of commentary and empathy. Even those passages which concern him personally are free of emotion.
Doświadczanie choroby Parkinsona. Ujęcie socjologiczne
(TNFS, 2019) Szluz, Beata
Parkinson’s disease is one of the most frequent neurodegenerative disorders typically affecting people over the age of 50. The core symptoms of Parkinson disease are bradykinesia, tremor and plastic rigidity. Social scientific research on experiencing chronic illness focuses directly on pivotal players in health care – people who are sick. Health researchers, practitioners, and policy makers may claim to represent patients’ concerns. However, they seldom obtain systematic “in-depth” views of patients’ experience of health care, much less of what it means to live with continued illness. The research on experiencing chronic illness emphasizes how people come to view themselves as chronically ill, and how illness affects their lives.
Kategoria „zdrowie” i „choroba” i ich implikacje dla zarządzania systemem ochrony zdrowia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Piontek, Barbara; Macha, Krzysztof
Podjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że, pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i postępie technologicznym, wciąż borykamy się z fundamentalnymi wyzwaniami w zakresie dostępności do usług wrażliwych, tj. bezpośrednio związanych z ochroną i ratowaniem zdrowia oraz życia. Należy zwrócić uwagę, że zdrowie społeczne jest obszarem strategicznym, a kształtowanie ładu w tym zakresie powinno być branżą strategiczną polityki publicznej. System ochrony zdrowia jest obszarem wyjątkowo trudnym do efektywnego zarządzania, a jednym z pierwszych problemów, który napotykamy, są zmieniające się interpretacje podstawowych dla tego systemu kategorii: „zdrowie” i „choroba”. W szczególności, zmiany te powodują zaburzenia w systemie ochrony zdrowia państwa przyczyniając się do jego niestabilności. Celem artykułu jest wskazanie problemów definicyjnych kategorii „zdrowie” i choroba”, jako kluczowych dla efektywnego zarządzania systemem ochrony zdrowia. W niniejszym artykule przyjmuje się założenie, że postrzeganie, rozumienie i definiowanie kategorii „zdrowie” i „choroba” zawierają przyjęty sposób widzenia rzeczywistości, który determinuje podstawy dla rozwiązań systemowych dla ochrony zdrowia oraz wpływa na możliwości budżetowania systemu ochrony zdrowia.
O doświadczaniu choroby Parkinsona. Socjologiczne spojrzenie na chorego
(UMCS, Lublin, 2020) Szluz, Beata
Z uwagi na proces starzenia się społeczeństw częstość występowania zespołów otępiennych stale wzrasta. Choroba Parkinsona jest jedną z najczęstszych chorób neurozwyrodnieniowych i dotyczy przede wszystkim pacjentów po 50. roku życia. Głównymi objawami choroby Parkinsona są zaburzenia w postaci spowolnienia ruchowego, drżenia spoczynkowego i wzmożenia napięcia mię- śni typu plastycznego. Głównym celem przeprowadzonego badania było poszukiwanie odpowiedzi na pytania o indywidualny sens doświadczeń, relacje z innymi oraz zmianę zachowań ukierunkowanych na podejmowanie działań życiowych. Poszukiwano odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jakie znaczenie nadaje respondentka treści swoich doświadczeń? Jak reaguje na wiadomość o chorobie przewlekłej? Jak choroba zmienia życie człowieka? Jak życie z chorobą przewlekłą wpływa na tożsamość jednostki? Badanie zostało przeprowadzone w lutym 2019 r. przez autorkę artykułu za pomocą metody biografcznej i techniki wywiadu narracyjnego. Badania naukowe w zakresie nauk społecznych nad doświadczaniem chorób przewlekłych koncentrują się bezpośrednio na kluczowych graczach w służbie zdrowia – ludziach chorych. Badania nad chorobą przewlekłą ukazują, jak ludzie postrzegają siebie jako osoby przewlekle chore i jak choroba wpływa na ich życie.
Określenia chorób w dziewiętnastowiecznym poradniku medycznym Józefa Zmijewskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Paluszak-Bronka, Anna
This article characterizes disease entities noted in medical handbook “Method of curing with the means not used before” […], written by Józef Zmijewski in 1888 in terms of semantics, genetic relationships and structural linguistics. These disease entities have been derived from the source text because of their general character meaning they can be used to define many diseases. The terms characterize diseases based on their place and method of origin, the course of the disease, impairment of psychological functions, tissues and internal organs. They also indicate patient characteristics like age and sex. Many of these terms are noted in Polish dictionary of medical terminology from 1881 (46.9%) and in Polish medical dictionary from 1905 (40.6%) but they gain medical meaning only when used with words such as: choroba [-y], cierpienie [-a], dolegliwość [-i] or with specific names of disease entities, e.g.: skórne choroby, cierpienia nerwowe, dolegliwości moczowe, febra zastarzała, tryper zastarzały, febra starcza. Most names are native units (84.4%). These are words inherited form pre-Slavic languages or created based on polish language, e.g.: dziedziczny, gorączkowy, piorunujący, sercowy, dziecięcy, kobiecy. Only 15.6% pf the terms are based on other linguistic roots, e.g. gastryczny, chroniczny, epidemiczny. Majority of these terms are one-word structures (93.75%) expressed by adjectives and adjectival participles (90.6%), ending with -ny, -owy, -ty. As an exception there is a noun in genitive: (choroby) skóry. Only 6.25% are pronominal expressions: (choroby) z ojca; z rodziców.
ŚWIAT SPOŁECZNY TWÓRCÓW SZTUKI Z CHOROBĄ PARKINSONA
(Uniwersytet Rzeszowski, 2021-11-04) Jamrógiewicz, Beata
Przedmiotem badań podjętych w dysertacji, uczyniono subiektywny obraz społecznej rzeczywistości osób z chorobą Parkinsona – twórców sztuki. Zmierzono do uchwycenia i zobrazowania tego, w jaki sposób osoby z chorobą Parkinsona, twórcy sztuki, postrzegają ten świat oraz zajmowane w nim przez siebie miejsce. Dysertacja składa się z trzech części: teoretycznej, metodologicznej i empirycznej oraz wstępu i zakończenia. Wskazane treści zaprezentowano w sześciu rozdziałach. W rozdziale pierwszym omówiono pojęcie zdrowia i choroby, przedstawiono socjologiczne teorie zdrowia i choroby oraz typologię chorób przewlekłych. Uwzględniono także konieczność wyjaśnienia pojęcia niepełnosprawności, oraz postaw społecznych wobec niepełnosprawności. W rozdziale tym, podjęto także problematykę specyfiki choroby przewlekłej Parkinsona oraz poddano analizie indywidualne i społeczne konsekwencje choroby Parkinsona. W rozdziale drugim podniesiono problematykę sztuki osób z niepełnosprawnością, przedstawiono definicje oraz teorie twórczości. Omówiono także terapeutyczną funkcję sztuki na przykładzie arteterapii, oraz problematykę choroby jako „bodźca twórczego”. Rozdział trzeci będący wprowadzeniem do części empirycznej dysertacji, rozpoczęły rozważania wokół koncepcji pojęcia świata społecznego. W rozdziale tym, przedstawione zostały ponadto problemy badawcze i cel badań. Scharakteryzowano metodę badawczą, grupę badaną i przebieg badań. W dalszej części rozdziału omówiono sposób zbierania i opracowywania materiałów badawczych. Rozdział czwarty przedstawia doświadczenia biograficzne osób z chorobą Parkinsona przed zachorowaniem z uwzględnieniem wzorców instytucjonalnych, biograficznych schematów działania, trajektorii biograficznych oraz przemiany biograficznej badanych osób. W rozdziale piątym, podjęto próbę ukazania sposobów doświadczenia trajektorii choroby przewlekłej, metamorfozę biograficzną, nowe schematy działania i życie codzienne badanych. Rozdział szósty dysertacji przedstawia plany na przyszłość, formułowane przez badanych w kontekście choroby. Głównymi koncepcjami przyjętymi w dysertacji były: klasyczna koncepcja Talcotta Parsonsa, Eliota Freidsona. Erwinga Goffmana oraz Edvina Lemerta. Paradygmatem socjologicznym stanowiącym osnowę do badań empirycznych był interakcjonizm symboliczny Herberta Blumera i Anzelma Straussa, Alfreda Schütza. Nawiązano także do rozwiniętej przez A.L Straussa i B.G Glasera teorii ugruntowanej. Podjęcie eksploracji w obszarze choroby i twórczości w relacji socjologii z medycyną, uzasadniono także dyrektywą sformułowaną przez Roberta Straussa oraz koncepcją Gordona Horobin.
The significance of glycocalyx in medicine
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wawrzkowicz, Jakub; Witek, Marcin; Winiarczyk, Izabela; Wyleciał, Michał; Drożdżyk, Agata; Szelengiewicz, Klaudia
Introduction. The glycocalyx is a gel-like layer covering the membrane of many cells, especially cells of epithelial tissue. It consists of membrane-bound proteoglycans, glycosaminoglycan chains, glycoproteins, and adjacent proteins. Glycocalyx is necessary in maintaining the permeability of vessels, modulation of inflammatory responses and interactions between cells. It is also involved in cell adherence, mobility, mechanotransduction, regulation of the cell cycle and cell. Abnormalities in the structure and function of the glycocalyx underlie many diseases and disorders such as dry eyes disease, diabetes and its complications as well as sepsis. Aim. In this review, we present the current view on the role of glycocalyx in human diseases. Material and methods. This review was performed according to latest literature from the following databases: EBSCO, PubMed, Science Direct, and Springer Link. Analysis of the literature. Pathological mechanisms such as disruption of the glycocalyx barrier and decreased hydration of the ocular epithelial surface cause dry eye disease. During hyperglycaemia, glycocalyx dysfunction occurs, which leads to its dysfunction and activation of the prothrombotic system. Moreover, the increase in the concentration of hyaluronidase leads to increase in the plasma hyaluronan levels and promotion of endothelial dysfunction. Additionally, degradation of glycocalyx in sepsis prevails over increased synthesis of its components strongly favors its enhanced enzymatic degradation. Conclusion. A better understanding of glycocalyx impairment in disease could alter therapeutic strategies to improve patient outcomes.
„Trafieni”. AIDS w polskiej literaturze najnowszej (na wybranych przykładach)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Winnicka, Katarzyna
The first case of HIV in Poland was discovered in the mid-1980s. Infected and sick people had their windows broken at that time. Over the years aggression has been replaced with tolerance, and the situation of HIV-positive individuals has changed as well. Falling sick is not tantamount to a death sentence and infected people can grow old. Nevertheless, one of the main problems such people face is a fear of loneliness, not to mention lack of friendliness and understanding from doctors and people professionally connected with this problem. On the basis of the analysis of the short stories "Józef H." written by Marek Kochan and "Trafieni" written by Michał Witkowski we present the way HIV is described in literature as well as focus on the language employed to describe this disease. Additionally, we take into consideration comments on the social context of HIV/AIDS in Poland.
Wpływ digitalizacji życia na pogorszenie stanu zdrowia młodego człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Garwol, Katarzyna
Artykuł podejmuje problematykę negatywnego wpływu nowoczesnych technologii teleinformatycznych, w tym komputera i telefonu komórkowego, na zdrowie młodego człowieka. Wpływ ten objawia się chorobami kręgosłupa, pogorszeniem wzroku, obniżeniem poziomu kondycji fizycznej, rozdrażnieniem wywołanym przez smog elektromagnetyczny, narażeniem na choroby nowotworowe poprzez promieniowanie wytwarzane przez telefony komórkowe oraz stacje bazowe, a także uzależnieniem, zwłaszcza od obioru nowych informacji w postaci poczty e-mail lub SMS-ów. Te wszystkie zagrożenia dotyczą zwłaszcza ludzi młodych, dla których technologia teleinformatyczna jest naturalnym składnikiem życia i rozwoju, który odbywa się w czasie wielkiego i szybkiego postępu technologicznego.
Wywoływanie chorób przez czarownice – poglądy uczestnika procesów czarownic (przypadek Czarownicy powołanej)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kochan, Anna
Published in 1639, the anonymous “Czarownica powołana” is a work addressed to judges dealing with proceedings in witchcraft cases. Its author, probably a clergyman, participated in such trials. Unlike many works of this kind, it did not encourage the tracking and killing of witches. “Czarownica powołana” belongs to a different trend and in many places is similar to the treatise of the German Jesuit Friedrich Spee, who was afraid of the rash condemnation of superstitious people who had nothing to do with practicing black magic. In “Czarownica powołana” the existence of witches and sorcery is not questioned, because it is considered to be a devilish science, which leads to making a pact with the devil with the ability to act in the world. Illness or death in connection with the accusation of witchcraft had serious consequences, including establishing who and how the witch had harmed. In the era of the plague epidemic, fear of strangers led to numerous massacres, especially in German cities, where the spread of the plague was explained more often than elsewhere by poisoning the wells by Jews, who were also burdened with engaging in magic and negotiating with the devil. The author was aware that some associate every disease with witchcraft. The devil can also cheat, making a person think that what he dreamed really happened, and people deluded by fantasies are willing to share these stories also in court during a trial. The author of “Czarownica powołana” was aware of this mechanism because he was concerned with the accusation itself (“powołanie”). In this context, “Czarownica powołana” – despite the author’s conviction about the existence of witches and their ability to cause disease and elementary disasters - is a progressive work, but this is evidenced by the lawyer’s dilemmas, not the priest’s fears.