Przeglądanie według Temat "development"

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 43

Autorytet jako aksjologiczna podstawa trwałości i rozwoju społeczeństwa oraz kształtowania ładu strukturalnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Tuziak, Bożena
W artykule ukazano autorytet jako aksjonormatywny fundament ciągłości i rozwoju społeczeństwa. W pierwszej części charakterystyki i analizy przedmiotowej problematyki przedstawiono złożoność i wieloaspektowość pojęcia i zjawiska autorytetu. Skupiono uwagę w szczególności na rozumieniu i definiowaniu autorytetu na gruncie socjologii, na wymiarach i poziomach jego funkcjonowania oraz tworzenia w toku dynamicznego procesu społecznego. W drugiej części artykułu przedstawiono wzorotwórcze, integrujące i stabilizujące oddziaływanie autorytetu, a także jego funkcje inspirujące, motywacyjne i prorozwojowe. Zawarte w artykule analizy prowadzą do wniosku, że autorytet jest zasadniczym, funkcjonalnym i aksjologicznym wymogiem istnienia i harmonijnego rozwoju współczesnego społeczeństwa.
Autorytet władz gminnych jako element kapitału społecznego a nierówności w rozwoju na poziomie lokalnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Tuziak, Bożena
W artykule przedstawiono zagadnienie oddziaływania autorytetu gminnych władz samorządowych na rozwój społeczno-ekonomiczny społeczności lokalnych. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o kierunek i zakres wpływu autorytetu władz gminnych na kształtowanie nierówności rozwojowych lokalnych układów społeczno-terytorialnych. Podstawą zawartych w artykule analiz i charakterystyk są wyniki badań własnych przeprowadzonych w 2012 roku w gminach województwa podkarpackiego, zajmujących skrajne pozycje na skali poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego. Badania zorientowane na rozpoznanie relacji między poziomem autorytetu władz gminnych a poziomem rozwoju społeczności lokalnych ukazały m.in. znaczenie roli przedstawicieli władz samorządowych jako lokalnych liderów, których pożądaną cechą jest umiejętność sieciowej współpracy, tworzenia koalicji, mobilizowania głównie wewnętrznych zasobów dla przyspieszenia rozwoju i przez to ograniczania nierówności i dysproporcji na poziomie lokalnym. Analiza uzyskanych wyników potwierdziła tezę, że autorytet jako ważny społeczny zasób i źródło uprawomocnienia działań gminnych władz samorządowych sprzyja prorozwojowej aktywności społeczności lokalnych. W szerszej perspektywie rozpoznanie roli autorytetu gminnych władz samorządowych w rozwoju wiejskich społeczności lokalnych może przyczynić się do utrwalania nowej perspektywy postrzegania samorządu lokalnego, w której najważniejsze jest, oparte na autorytecie i wysokich kompetencjach, skuteczne przywództwo niezbędne dla efektywnego i dynamicznego rozwoju społeczności lokalnych. W kontekście przemian systemowych, jakim podlega od ponad dwóch dekad polska wieś, zasadnicze znaczenie ma istnienie i rozwijanie zasobów społecznych, które zwiększałyby zdolność absorbcji nowych rozwiązań i impulsów rozwojowych oraz mogły stanowić podstawę społecznej integracji, kooperacji i partycypacji. Obdarzone autorytetem, szacunkiem i zaufaniem, sprawne i kompetentne gminne władze samorządowe oraz aktywna społeczność lokalna w najznaczniejszym stopniu przyczyniają się do zwiększania potencjału rozwojowego wsi.
Basic Norms of Integrated Systems of Management of Quality of Meat Products
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Bal’-Prylypko, L. ; Slobodianiuk, Nataliya Mikhailivna; Nikolayenko, Mykola Stanislavovych; Starkova, Elvina Reshativna
It was shown that the optimum system of management by activities of enterprises operated in food industry, especially in producing of meat products, should be based on use of international standards requirements ISO 9001, ISO 14001, ISO 22000 and OHSAS 18001, which norms should be observed in structure of the integrated quality management system. There were analyzed the factors that influence negatively on safety of meat foods and state of nature nearby the enterprise, and proposed methods of minimization their influence. The work carried out in analysis of provisions of listed the standards permitted to choose their articles recommended for inclusion in typical structure of the integrated system of management.
Dialog i zaufanie w przestrzeni edukacyjnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Babiarz, Mirosław
Artykuł prezentuje przesłanki wyjątkowej ważności dialogu i zaufania w procesie edukacji oraz życia społecznego. Czy to w procesie pedagogicznym, czy w codziennym życiu po obu stronach wzajemnego kontaktu stoją przede wszystkim ludzie, czyli człowiek wobec człowieka, i to właśnie dialog i zaufanie umożliwia wzajemne zrozumienie, spotkanie i współdziałanie oraz uznanie godności i prawa każdego z nas do własnych poglądów. Dzięki uznaniu ważności dialogu i zaufania w praktyce edukacyjnej możemy kształtować taki sposób zachowania się jednostki, a także wspólnoty, którego istotą będą otwartość i gotowość do spotykania się z innymi, do wspólnego poszukiwania prawdy oraz do kompromisu.
Dylematy i wyzwania w wyborze koncepcji rozwoju w procesach transformacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Piontek, Barbara
Podjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i o społeczeństwie wiedzy, to właśnie dzisiaj, jak nigdy przedtem, dotkliwie dotykamy stanu permanentnych przemian i kryzysu fundamentalnych wartości. Pytania, kim jesteśmy i dokąd zmierzamy – jak nigdy wcześniej – są aktualne i wymagają pogłębionych teorii, refleksji w zakresie akceptacji i wyboru. Mechanizmy, które współcześnie funkcjonują – wydawałoby się, że takie same, ale z niespotykaną dotąd siłą – oddziałują na świadomość, utrwalają nierówności społeczno-ekonomiczne i dzielą świat na ten, który „ma jedzenie” i który „jest jedzeniem”. Jak stwierdził M. Wańkowicz: łąki chorują od wysokich traw, a narody (społeczeństwa) od inteligencji. A dzisiaj to właśnie nauka – jak nigdy wcześniej – umożliwia utrwalanie chaosu i nieładu, gdyż – podporządkowana demolatrii – charakteryzuje się brakiem jednoznacznych i przejrzystych definicji i podziałów oraz opracowywaniem pseudo koncepcji rozwoju na doraźny użytek. Skutkuje to tym, że te same kategorie są używane dowolnie, definiowane na własne potrzeby (także potrzeby różnych koncepcji), są różnie interpretowane, rozumiane. Owa „nowomowa” sprawia, że brak dzisiaj jednolitych koncepcji teoretycznych. Zdarza się też, że te same pojęcia i sformułowania występujące w odmiennych koncepcjach, są przeciwstawnie rozumiane – a to rodzi chaos. Zagadnienie koncepcji rozwoju oraz dylematy i wyzwania z nim związane stanowią przedmiot badań dla nauki, ale także dla praktyki. Z jednej strony zagadnienie wybory koncepcji rozwoju w ujęciu makro rzeczywistości wydaje się być oczywiste, z drugiej strony zarówno w nauce zagadnienie to jest rzadko podejmowane, a w praktyce istnieje niewiele rozwiązań w tym obszarze, często o dyskusyjnej jakości. Niestety, polityka gospodarcza jako nauka odeszła dziś do naukowego i praktycznego lamusa. W artykule przyjmuje się założenie, że wybór koncepcji rozwoju dla budowania pomyślności kraju jest wyborem strategicznym. W wyborze koncepcji rozwoju w okresie transformacji kluczowymi są: –wybór pomiędzy koncepcją przyjętą z zewnątrz bądź budowaną oddolnie; –koncepcją wybraną ze zbioru koncepcji opartych na zrównoważeniu bądź koncepcją wybraną ze zbioru koncepcji opartych na niezrównoważeniem. Z pozoru wybór jest oczywisty, jednakże w praktyce istnieje niezgodność pomiędzy tym co się myśli, tym co się mówi i tym co się wybiera – także w obszarze wyboru, deklaracji i realizacji przyjętej koncepcji; –dylemat ile suwerenności, a ile integracji w wymiarze gospodarczym, społecznym i instytucjonalnym? Trzeba mieć świadomość, że każdą koncepcję rozwoju można przyjąć bądź odrzucić, a jej wybór jest składową wielu czynników, w których najistotniejsze to wiedza, odpowiedzialność, wartości i przyzwoitość. Wybór pomiędzy zrównoważeniem a nierównowagą oraz integracją i suwerennością należy do fundamentalnych wyborów. Realnym urzeczywistnianiem wyboru między zrównoważeniem a niezrównoważeniem oraz integracją i suwerennością są: zagospodarowanie popytu oraz zagospodarowanie podaży.
Dynamika procesów gospodarczych w skali mikro a problem nierówności społecznych w państwach BRICS
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Ostrowska, Marta
Utrzymanie równowagi między stabilnym przyrostem wartości dodanej w gospodarce a równomiernym podziałem dóbr w społeczeństwie ma niebagatelne znaczenie dla zachowania zrównoważonego charakteru rozwoju gospodarczego. W niniejszej analizie przedstawiono uwarunkowania i skalę nierówności w pięciu gospodarkach wschodzących: Brazylii, Rosji, Indii, Chin i RPA. Dokonano także analizy stanu przedsiębiorczości w tych państwach w oparciu o wybrane wskaźniki opracowane przez międzynarodowe ośrodki. W artykule ukazany został potencjał rozwoju przedsiębiorczości i związane z nim szanse na ograniczenie nierówności społeczno-gospodarczych. Ze względu na złożoność zadań badawczych wykorzystane zostały różne metody badawcze, w tym m.in.: metoda opisowa, metody analizy statystycznej, metody badań niereaktywnych oraz analiza treści. Przedsiębiorczość w gospodarkach wschodzących jest często jedyną szansą na podjęcie jakiejkolwiek pracy zarobkowej i umożliwia poprawę sytuacji bytowej społeczeństwa w obliczu sztywności na rynku pracy. Analiza danych pozwala na sformułowanie wniosku, iż także państwa BRICS mogą odnosić korzyści wynikające z rozwoju przedsiębiorczości. Jak wynika z badań prowadzonych przez instytucje międzynarodowe, rozwój przedsiębiorczości w tych krajach utrudniają czynniki instytucjonalne. Tak więc, poprawa otoczenia instytucjonalnego, w dużej mierze pozostająca w gestii państwa, może przyczynić się do wzrostu potencjału sektora przedsiębiorstw i pozwolić na budowanie silnych marek narodowych, rozpoznawalnych w świecie. To z kolei może wzmacniać konkurencyjność gospodarki i sprzyjać jej większemu umiędzynarodowieniu. Rozwój przedsiębiorczości powinien być więc wspierany przez państwo i jego organy, ponieważ to, obok oddolnych inicjatyw i rozwoju rodzinnych przedsiębiorstw, jak wynika z doświadczeń takich gospodarek jak Wietnam czy Korea Południowa, pozwala na wzrost zamożności i tym samym redukcję problemów związanych z nierównomiernym podziałem dóbr w społeczeństwie.
Filozofia personalistyczna Karola Wojtyły a personologiczna perspektywa rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Grabowska, Monika
The article indicates a common axiom of Karol Wojtyła's personalistic philosophy and theory of development: human dignity is the highest value in the natural world. The author analyzes the content of the encyclical – Laborem Exercens, Sollicitudo Rei Socialis, Centesimus Annus in the context of personological economic theory by Professor Franciszek Piontek. Studies on the category of dignity and development prove the connection between human welfare and sustainable economic development. This study argues that sustainable development cannot disregard economic efficiency and it should not be made only on the basis of price and market mechanism. Sustainable development of contemporary civilization depends on an aggregate: economic, natural and human capital.
Filozoficzna analiza coachingu jako sposobu transformacji „Ja”
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-12-21) Styliński, Hubert
Coaching na tle innych metod rozwoju osobistego jest w gruncie rzeczy młodą, ale bardzo popularną formą treningu pomagającego w rozwoju osoby (czasem grupy, na przykład pracowników jednej firmy), w kształtowaniu własnego Ja. Coaching ma zarówno wielu zwolenników, jak i przeciwników; wynika to między innymi z faktu, iż nie jest w pełni ukształtowaną dyscypliną. A ponieważ coaching jest przedmiotem zainteresowania coraz większej grupy ludzi, w rozwijaniu tej metody uczestniczą również osoby, które nie posiadają odpowiedniego przygotowania merytorycznego, co ma ten skutek, że nie wszyscy „coachowie” są odpowiednio przygotowani do wykonywania swego zawodu - pomocy ludziom w rozwiązaniu ich problemów, wynikających z aktywności osobistej i zawodowej. Rozwijaniem i analizą coachingu zajmuje się jednak wiele ośrodków stricte naukowych, reprezentujących zarówno nauki ścisłe, jak i humanistyczne, co przyczynia się ostatecznie do teoretycznego i praktycznego wzbogacenia tej dyscypliny i stopniowego eliminowania z niej wiedzy potocznej oraz elementów pseudo-naukowych. Wypracowane na gruncie nauk społecznych i humanistycznych, takich jak psychologia, socjologia, filozofia, teorie osobowości, zachowań społecznych, wartości, przeniesione na grunt coachingu - mogą stać się wsparciem dla osób szukających skutecznej metody działania i rozwoju, a także szukających nowego podejścia do nieustannie powracających problemów. Coach pracujący taką metodą pomaga coachee stymulować zmiany, podejmować nowe inicjatywy, klarować cele, a także uświadamiać niepożądane automatyzmy.
Finansowe uwarunkowania przygotowania i realizacji strategii rozwoju lokalnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Wiatrak, Andrzej Piotr
Celem artykułu było ukazanie zagadnień przygotowania strategii rozwoju gminy samorządów terytorialnych w kontekście finansowej ich realności. W związku z tym zwrócono uwagę na różne źródła pozyskiwania środków, poczynając od środków wewnętrznych – zwłaszcza środków samorządów terytorialnych, poprzez fundusze zewnętrzne, a kończąc na polityce wspierania pozyskiwania funduszy w połączeniu z przygotowaną strategią, pozwalającą włączyć się w istniejące programy rozwoju i zmian, jak i pozyskać środki od inwestorów prywatnych. Z przeprowadzonych rozważań wynika, że realizacja zadań zawartych w strategii wymaga nakładów finansowych przekraczających możliwości budżetu gmin, dlatego też starają się one o zasilanie zewnętrzne. Niestety, najczęściej brakuje systemu instrumentów ich pozyskiwania i aktywnej polityki w tym zakresie. Wymaga to zmian, poczynając od opracowania systemu polityki wspierania działań przedsiębiorczych, poprzez stworzenie klimatu i zachęt do tych działań, a kończąc na zmianie modelu zarządzania finansami publicznymi, od administracyjnego do zintegrowanego.
Fundusze UE 2021–2027 w Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – ujęcie normatywne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Kowalska, Iwona
Rozwój odpowiedzialny to rozwój, w którym istotne jest odpowiednie kształtowanie relacji pomiędzy konkurencyjnością gospodarki, dbałością o środowisko oraz jakością życia. Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju opracowuje rząd w celu wyznaczenia kierunków działań służących osiągnięciu zamierzonych celów politycznych w tym zakresie. Realizacji tej Strategii służą m.in. narzędzia o charakterze finansowym, w tym fundusze unijne. Zarówno z poznawczego jak i aplikacyjnego punktu widzenia interesującym aspektem jest kwestia planowania funduszy unijnych na lata 2021–2027. Analiza tego zagadnienia w kontekście realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju jest szczególnie istotna w okresie projektowania tych funduszy. Celem artykułu jest ocena możliwości wykorzystania projektowanych na lata 2021–2027 funduszy UE w realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w Polsce. W artykule zastosowano metodę krytycznej analizy dokumentów obejmujących zarówno źródła o charakterze legislacyjnym (Wnioski Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady), jak i komentarzowym. Przedmiotem analiz są trzy wybrane fundusze UE: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Fundusz Spójności (FS) oraz Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+). Za wyborem wyżej wymienionych funduszy zadecydowało z jednej strony ich historyczne umocowanie w strukturze wsparcia unijnego (EFRR i FS), jak i projektowane zintegrowane podejście do EFS+. Wyniki analiz są zaprezentowane w normatywnym ujęciu ekonomii. Wyniki badań wskazują, iż rola funduszy UE 2021–2027 w realizacji Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju nie została wystarczająco wyeksponowana. Dotyczy to zarówno braku: – uwzględnienia zmian w konstrukcji EFRR, FS oraz EFS+ ; – synchronizacji zakresów interwencji w Strategii z obszarem wsparcia z funduszy UE; – oceny skutków finansowych dla budżetu państwa i budżetów samorządowych przy aplikowaniu o te fundusze w nowym programowaniu unijnym.
Inclusive development. How is Poland doing in comparison to other OECD countries?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Szymańska, Anita; Zielenkiewicz, Małgorzata
Inclusive development is a multifaceted conception, which makes it difficult to measure. Recent years, however, have brought some proposals for measuring this phenomenon, which opens up new opportunities to deepen the knowledge of how countries are doing in making their economic and social progress more inclusive. The aim of the paper is to examine the level of advancement of inclusive development in Poland in comparison to other OECD countries. The main hypothesis states that the development in Poland is less inclusive than the OECD average. The research covers data from 30 countries (OECD members, excluding the countries where such data were unavailable), and is based on the OECD’s proposal of measurement. The study was conducted with the use of data normalisation into unified indices, taxonomic methods (cluster analysis based on the Ward hierarchic method), and comparative analysis. The results indicate areas of improvement for Poland. These are issues connected with the functioning of the labour market (the level of labour productivity, employment ratio, earnings dispersion), access to loans for starting or expanding businesses, but also life expectancy, wealth distribution, early childhood education and care, and, most of all, characteristics related to the area of governance, such as trust in the government, and voter turnout.
Innowacyjność a rozwój regionu w percepcji rzeszowskich przedstawicieli regionalnego systemu innowacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Tuziak, Arkadiusz
The paper approaches the issue of innovation in the context of the development of the region. Innovation was shown as an endogenous resource development and the key elements of an innovative environment were characterized. Against this, the attitudes and opinions of regional actors – representatives of the Podkarpacie innovation system (entrepreneurs, representatives of science, public administration and business environment institutions) were presented in terms of perception and evaluation in regional development.
Instytucjonalne formy wspierania rozwoju spółdzielni socjalnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kawa, Marta; Grzybek, Maria
Celem artykułu jest określenie instytucjonalnych form wsparcia w procesie tworzenia i rozwoju spółdzielni socjalnych. W przypadku spółdzielni socjalnych ważna jest instytucjonalizacja wewnętrzna samych spółdzielni, jak również zewnętrzne wsparcie instytucjonalne. Założenie spółdzielni socjalnej stwarza możliwości aktywizacji zawodowej oraz społecznej. Jest to szansa dla osób, które mają małe szanse na znalezienie zatrudnienia oraz w związku ze swoją sytuacją życiową często są wykluczeni społecznie. Spośród przedsiębiorstw o charakterze społecznym spółdzielnia socjalna wyróżnia się szerokim zakresem możliwości pozyskiwania środków finansowych. Założyciele spółdzielni mogą otrzymać wsparcie finansowe na rozpoczęcie działalności z Funduszu Pracy, Europejskiego Funduszu Społecznego, korzystają również ze zwolnień podatkowych. Spółdzielnia socjalna może prowadzić również działalność pożytku publicznego, a przez to ubiegać się o środki publiczne, co w przypadku niektórych przedsiębiorstw społecznych jest niemożliwe. Z przeprowadzonych badania wśród spółdzielni socjalnych działających na terenie woj. podkarpackiego wynika, że najważniejsze instytucje, z którymi współpracują spółdzielnie socjalne to Ośrodki Wsparcia Ekonomii Społecznej, Urzędy Pracy, organizacje pozarządowe oraz samorządy lokalne. Główne formy wsparcia finansowego, z których skorzystały spółdzielnie to refundacja składek na ubezpieczenie społeczne oraz preferencyjne pożyczki. Praca zespołowa w spółdzielni socjalnej oraz wytrwałość w dążeniu do celu, a także przestrzeganie określonych norm etycznych i zasad, a także egzekwowanie praw i obowiązków dają optymalne efekty w dłuższej perspektywie. Dlatego ważne jest wsparcie instytucjonalne zarówno finansowe jak również doradcze i szkoleniowe w dłuższym czasie. Instytucjonalne formy wspierania rozwoju spółdzielni socjalnych mają istotny wpływ na ich funkcjonowanie.
Istota oddziaływania państwowego wyższego szkolnictwa zawodowego na rozwój społeczno-gospodarczy regionu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Adamowicz, Mieczysław; Pyra, Mariusz
Artykuł dotyczy kwestii roli państwowych wyższych szkół zawodowych dla otoczenia lokalnego i regionalnego. Legitymizacja istnienia sektora publicznego wyższego szkolnictwa zawodowego w układach lokalnych i regionalnych, jak również w całym systemie szkolnictwa wyższego, wydaje się być istotna ze względu na zmiany, które są zapowiadane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w nowej ustawie. Uczelnie pełnią istotną rolę dla całej gospodarki. Rola szkoły wyższej jako dostawcy wiedzy i „producenta innowacji”, w kontekście państwowych wyższych szkół zawodowych wydaje się być naturalną ścieżką rozwoju. Poszukiwanie istoty oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na wielowymiarowe zjawisko rozwoju społeczno-gospodarczego na poziomie lokalnym i regionalnym wymaga dokonania wyboru kierunku rozważań. Najbardziej użyteczna i prezentująca ważne, z punktu widzenia autorów, aspekty wspomnianego oddziaływania, jest koncepcja gospodarki opartej na wiedzy i koncepcja kapitału ludzkiego i społecznego. Wszystkie te koncepcje doskonale odzwierciedlają istotę oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na poziomie lokalnym i regionalnym, dając tym samym podstawy do powiązania go z koncepcjami zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie tych koncepcji pozwoli według autorów określić oddziaływanie tych niematerialnych czynników na zrównoważony rozwój w skali lokalnej i regionalnej. Celem artykułu jest przeprowadzenie na poziomie teoretycznym określenia istoty oddziaływania wyższych uczelni zawodowych na zrównoważony rozwój układów lokalnych i regionalnych poprzez budowanie kapitału ludzkiego, kapitału społecznego w ramach gospodarki opartej na wiedzy w regionach wykazujących skłonność do dyfuzji innowacji i regionów uczących się. Praca powstała przy wykorzystaniu narzędzi badawczych obejmujących techniki desk research, w tym analizy piśmiennictwa krajowego i zagranicznego, a także analizy publikacji, raportów, strategii powiązanych z zakresem i tematem artykułu.
Kierunki rozwoju profili gospodarczych słabo rozwiniętych jednostek samorządu terytorialnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kobus, Przemysław; Zrobek, Janusz
W opracowaniu podjęto próbę analizy kierunków rozwoju gospodarczego, kształtowanych przez samorządy lokalne słabo rozwiniętych jednostek przestrzennych w dokumentach strategicznych dla takich obszarów. Postęp na tych terenach wymaga wypracowania kierunków rozwoju gospodarczego umożliwiających niezbędne przekształcenia strukturalne, pozwalające na lepsze, niż w konkurencyjnych jednostkach przestrzennych, uprofilowanie oferty, a w konsekwencji skuteczniejsze i efektywniejsze pozyskiwanie i utrzymywanie czynników rozwoju. W świetle uzyskanych wyników można stwierdzić, że w większości przypadków samorządom lokalnym nie udało się wypracować spójnych z posunięciami operacyjnymi strategii, opartych na pełnym zrozumieniu potrzeb i możliwości rozwojowych gospodarek obszarów słabo rozwiniętych. Obecne ramy nakładane przez dokumenty strategiczne gmin na rzecz wsparcia lokalnej gospodarki, ukierunkowujące politykę rozwoju badanych gmin, cechuje fragmentaryczność i nieskoordynowanie, co staje się przeszkodą w warunkach potrzeby ich radykalnej restrukturyzacji i nie sprzyja zwiększaniu konkurencyjności i rozwojowi jednostek terytorialnych. W zbyt małym stopniu nawiązują one ponadto do możliwości zdywersyfikowania gospodarki, nie obejmują wykorzystania istniejących atutów w połączeniu z postępem technologicznym, pozwalającym na wprowadzanie kierunków rozwoju umożliwiających ewoluowanie ku nowoczesnemu, zrównoważonemu włączeniu społecznemu do nowoczesnych struktur gospodarczych.
Man and Relationships in Economy – the Sustainable Development Perspective
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Pyrkosz, Damian S.
The paper deals with the idea of human relationships in the context of economic development and particularly its importance for the idea of sustainable development. The very issue that relationships determine the outcomes of economy is not new. Beginning with the Founding Father of classical economics, Adam Smith who emphasized the idea that people act differently in market and nonmarket – for example family – situations to maximize their benefits. One of the most significant emphasis on the value of relationships for economic development was made by Karl Polanyi in its social embeddedness of economic systems. Today the value of relationship is gaining recognition in economics and has led to emergence of the relationships economy. Yet the most important long-term consequence of relationships is that they have become to be recognized as another critical economic and social resource and as such play a critical role in gaining competitive advantage. In this way relationships can be of critical importance not only for sustainable development but also as a measure protecting against the odds of economic downturns since they are frequently rooted in the decline of values and human relationships.
MOOC dla wszystkich. Platforma „Navoica” formą edukacji bez ograniczeń (na tle historii nauczania na odległość)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Bolińska, Marta
W XXI wieku nauczanie na odległość zyskało status powszechnej praktyki edukacyjnej. Przestało być wsparciem dla nauczania tradycyjnego i stało się formą kształcenia autonomicznego. W ujęciu historycznym e-edukacja przeszła trzy etapy: pierwszy to kształcenie związane z początkiem nauczania na odległość (głównie tzw. kursy korespondencyjne), drugi wiąże się z rozwojem radia i telewizji, trzeci dotyczy zinstytucjonalizowania i ustandaryzowania e-learningu i wykorzystania możliwości, jakie dają nowe technologie, oraz stanowi odpowiedź na współczesne potrzeby, wymagania i oczekiwania odbiorców. Artykuł utrzymany w duchu teorii ugruntowanej przybliża – w kontekście wybranych zagadnień z historii e-learningu – ogólnopolską platformę edukacyjną Navoica, która oferuje i udostępnia kursy online typu MOOC (ang. Massive Open Online Courses), realizowane przez uczelnie i instytucje edukacyjne. Szkolenia o różnym poziomie trudności prze-znaczone są dla szerokiej rzeszy odbiorców: od uczniów szkół różnego szczebla przez studentów i osoby zainteresowane kształceniem ustawicznym po pracowników naukowych wyższych uczelni (także literaturoznawców i językoznawców). Kursy proponowane przez platformę Navoica mogą być zaproszeniem do własnego rozwoju, drogą do podnoszenia czy poszerzania kwalifikacji, mogą też stać się przyczynkiem do zwiększenia własnych szans na rynku pracy oraz wzrostu kompetencji naukowo-badawczych i dydaktycznych.
Obniżenie zdolności do generowania dochodów własnych województw – bariera w absorpcji funduszy europejskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Jegorow, Dorota
Celem zaprezentowanej na kartach niniejszego opracowania analizy była identyfikacja kierunku zmian w strukturze dochodów budżetów polskich województw w ujęciu ilościowo-jakościowym. Przeprowadzona analiza statystyczna pozwoliła na internalizację zależności w przedmiotowym obszarze uwzględniającej udział dochodów własnych w dochodach ogółem (poprzez zastosowanie analizy struktury, natężenia, dynamiki i zależności). Wyniki badań wskazały na systematyczne zmniejszanie się dochodów własnych w dochodach ogółem ogółu budżetów polskich województw pomimo wzrostu dochodów ogółem. Ponadto w strukturze dochodów własnych wykazano systematyczną zmianę w relacji wpływów opartych na podatkach od osób prawnych zmniejszających się na rzecz podatków od osób fizycznych. Kontekst jakościowy analizy stanowiły zmiany wynikające z finansowania działań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego przy współudziale funduszy europejskich. Przeprowadzona analiza wskazała na systematyczne uzależnianie dochodów województw od transferów zewnętrznych przy jednoczesnym spadku dochodów własnych i stopniowym zwiększaniu ich uzależnienia od podatku od osób fizycznych. To z kolei jest oznaką zmniejszającej się samodzielności finansowej. Zarysowane tendencje i relacje nie są dobrym prognostykiem przyszłości, ponieważ systematycznie zmniejsza się potencjał rozwoju endogenicznego województw. Do tego dochodzi systematyczne zadłużanie sektora finansów publicznych. Aplikowanie o środki finansowe w nowej perspektywie 2014–2020 może okazać się o wiele trudniejsze niż dotychczas, a w wielu przypadkach niemożliwe. Istnieje również realne niebezpieczeństwo utrwalenia uzależnienia bieżącej działalności województw od transferów zewnętrznych wpisanych głównie w fundusze europejskie.
Oddziaływanie państwowych wyższych szkół zawodowych na rozwój lokalny w regionie lubelskim
(Uniwersytet Rzeszowski, 2019-06-25) Pyra, Mariusz
Praca doktorska podejmuje problematykę oddziaływania państwowego wyższego szkolnictwa zawodowego na rozwój społeczno-gospodarczy w układzie lokalnym i regionalnym. Główny cel pracy sformułowano jako „rozpoznanie istoty i zakresu (płaszczyzn) oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na lokalne otoczenie społeczno – ekonomiczne oraz stworzenie modelu ich funkcjonowania i kierunków rozwoju, w aspekcie wypełniania misji dla gospodarki i społeczeństwa”. Dla potrzeb realizacji celu głównego określono także cele szczegółowe o charakterze poznawczym i aplikacyjnym. Badania dotyczące funkcjonowania państwowych wyższych szkół zawodowych i ich oddziaływania na rozwój lokalny w regionie zrealizowano na przykładzie państwowych wyższych szkół zawodowych w województwie lubelskim. W szczególności analizie i ocenie poddano działalność Państwowej Szkoły Wyższej im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej, stanowiącej ze względu na dynamiczny rozwój wzorcowy podmiot badań. Podjęte w pracy rozważania dotyczące oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na rozwój otoczenia lokalnego oraz rezultaty przeprowadzonych badań i analiz empirycznych pozytywnie zweryfikowały sformułowane hipotezy badawcze.
Partnerstwo publiczno-prywatne – szansą rozwoju infrastrukturalnego gmin
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Kowalska, Iwona
W Polsce luka finansowa w latach 2011–2022 szacowana jest na 116–197 mld zł (w cenach stałych roku 2009). Oznacza to, że w sektorze publicznym brakować będzie w latach 2011–2022 środków finansowych na sfinansowanie ok. 10–17% inwestycji w infrastrukturę usług publicznych. Tych środków podmioty publiczne nie mają, a zatem bez nowych procedur w finansowaniu infrastruktury luka infrastrukturalna będzie się pogłębiać. Szansą jest możliwość pozyskania środków od partnerów prywatnych. Formuła partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) może okazać się nową formą realizacji usług publicznych w sytuacji ograniczonych zasobów finansów publicznych przy jednoczesnym wzroście oczekiwań społecznych w zakresie podniesienia jakości usług publicznych. Stosowanie formuły PPP w Europie i na świecie podlega specjalnej regulacji prawnej od blisko 20 lat. W Polsce w wyniku uchwalenia pierwszej ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym z 2005 r. nie uruchomiono żadnej procedury wyboru partnera prywatnego. Dopiero druga ustawa z roku 2008 spowodowała zaktywizowanie podmiotów publicznych (głównie gmin) do poszukiwania kapitału na inwestycje infrastrukturalne w sektorze prywatnym. Okres ponad pięciu lat od wejścia w życie legislacji w zakresie PPP skłania do zainteresowania się, jaki jest rynek PPP w Polsce oraz jakie są efekty działań w tym obszarze. Celem artykułu jest zatem próba zaprezentowania na tle zalet i wad finansowania infrastruktury w ramach formuły PPP: – głównych barier w realizacji przedsięwzięć PPP, – potrzeby zmian legislacyjnych w zakresie PPP. W pracy wykorzystano literaturę przedmiotu z zakresu ekonomicznych teorii PPP, luki infrastrukturalnej oraz przepisów prawnych i dokumentów dotyczących interpretacji tych przepisów w obszarze PPP.