Przeglądanie według Temat "cmentarzyska"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Wielkość popielnic z cmentarzysk tarnobrzeskiej kultury łużyckiej a wiek i płeć osób w nich pochowanych
(2015) Rajpold, Wojciech
Tematem wystąpienia była próba zastanowienia się czy istniała relacja pomiędzy wielkością popielnicy a wiekiem oraz płcią osoby w niej pochowanej. Bez wątpienia popielnica jest jednym z najważniejszych elementów wyposarzenia. Nie tylko w przypadku tarnobrzeskiej kultury łużyckiej, ale w każdej kulturze z kręgu kultur pół popielnicowych. Jest, więc rzeczą oczywistą, że naczynie, w którym znajdowały się szczątki zmarłego musiało mieć duże znaczenie dla osób przygotowujących obrządek pogrzebowy. Trudno przyjąć by jakikolwiek element tego naczynia był przypadkowy. Jasnym jest, że liczyło się zdobienie i forma jednak człowiek miał także wpływ na wielkość popielnicy wydaje się, że i to nie mogło być przypadkowe. W przypadku tarnobrzeskiej kultury łużyckiej kwestia popielnicy jeszcze bardziej zyskuje na znaczeniu, ponieważ pochówki w tej kulturze były bardzo ubogie. Najczęściej ograniczały się tylko do popielnicy ewentualnie dodawano jeden dwa przedmioty. To tym bardziej każe zająć się popielnicą, jako tym najważniejszym elementem pochówku. Jak już wspomniano zajęto się tutaj tylko jednym elementem to jest wielkością popielnicy. Ornamentykę czy formę pominięto niemniej należy zdawać sobie sprawę, że te elementy się ze sobą łączyły i w dalszej perspektywie należałoby postarać się połączyć te cechy, aby wskazać czy rzeczywiście istniały pomiędzy nimi jakieś relacje. Co do samego wystąpienia przede wszystkim zostaną zaprezentowane wyniki pomiarów objętości naczyń z cmentarzysk w Kłyżowie, Pysznicy i Bachorzu Chodorówce. Wyniki te wyraźnie wskazują, że wraz z wiekiem ludzi wielkość ich popielnic stopniowo rośnie, aż do okresu adultus. Od tego okresu naczynia zaczynają utrzymywać stałą wielkość. Zważywszy, że to właśnie do tego okresu człowiek rośnie trudno nie łączyć tych faktów. Jeżeli rzeczywiście istnieje taka korelacja należałoby się zastanowić czy niezwiązane to było z wyglądem danej osoby. Jeżeli była duża otrzymywała by dużą popielnicę, jeżeli niewielka niewielką. To tłumaczyłoby, dlaczego dzieci otrzymywały niewielkie popielnice a więksi od nich dorośli większe. Dodatkowo pomiary objętości wskazują nam także, że to mężczyźni częściej trafiali do bardzo dużych popielnic kobiety o wiele rzadziej. I ponownie mężczyźni są z natury więksi stąd to oni częściej trafiali do dużych popielnic, kobiety, jako mniejsze otrzymywałyby mniejsze. Ciekawie prezentuje się także korelacja pomiędzy sąsiadującymi ze sobą grobami gdzie często nawet, jeżeli mamy do czynienia z większą dziecięcą popielnicą otaczają ją większe popielnice dorosłych. Jeszcze jednym elementem, na który należy zwrócić uwagę. Jest to relacja pomiędzy wielkością popielnicy, a ilością szczątków. Można było dostrzec, że najczęściej niewielkie popielnice zawierały małą ilość szczątków, a większe dużą. Można by, więc przyjąć, że to za tym stała ta korelacja i to z tym wiązała się wielkość popielnicy. Co jednak dosyć oczywiste dzieci, jako mniejsze pozostawiają mniej szczątków stąd nie dziwne, że to z niewielkimi popielnicami, w których chowano dzieci wiąże się także niewielka ilość szczątków. Zwłaszcza, że niekiedy nawet przy niewielkiej ilości szczątków występowała duża popielnica. Stąd ten prosty wzór o ilości szczątków a wielkości popielnicy nie powinien mieć większego znaczenia. Zresztą nawet, jeżeli rzeczywiście istniałoby tu powiązanie to i w takim przypadku w pewnym sensie wielkość popielnicy rzeczywiście była uzależniona od wieku i wyglądu. Ponieważ starsza i większa osoba pozostawi więcej szczątków niż młodsza i mniejsza a to da mu większą popielnicę. Jednak najważniejszym wnioskiem wypływającym z powyższych założeń jest kwestia grobów symbolicznych. Najczęściej w grobach tych znajdują się niewielkie naczynia, co każe je wiązać z dziećmi. Jeżeli do tego dołożymy, że dzieci, zostawiają dużo mniej szczątków niż dorośli rola grobów symbolicznych, jako grobów dziecięcych staje się jasna. Jest to tym ważniejsze, że w przypadku tarnobrzeskiej kultury łużyckiej liczba dzieci pochowanych na cmentarzyskach jest znacznie niższa (niekiedy nawet o 50%) niż wskazywałyby na to ustalenia antropologiczne. Doszacowanie do tej liczby grobów symbolicznych pozwalałoby na rozwiązanie tego problemu.
Wiślica we wczesnym średniowieczu w świetle badań archeologicznych
(Uniwersytet Rzeszowski, 2019-09-23) Glińska, Nina
W Wiślicy znajduje się 8 stanowisk. Badania prowadzono tu w l. 1949-1978 oraz 1994-1998. Ponadto badania weryfikacyjne lub ratownicze wykonano w 1979 r., 1980 r., 2000 r., 2003 r. oraz 2006 r. W pracy podjęto próbę opracowania dostępnych zabytków ruchomych oraz dokumentacji, a także zestawienia ze sobą wyników badań z całej Wiślicy oraz z pobliskich Gorysławic. W Wiślicy są dwa grodziska: „Grodzisko” i „Regia”. Oba powstały zapewne w X w.. Zniszczenie grodu na „Regii” miało miejsce najpewniej w 3 ćw. X w. „Grodzisko” powstało zapewne w 2. poł. X w. lub nawet na przełomie X i XI w. i funkcjonowało do k. XI lub do 1. poł. XII w. Siedziba książęca Henryka Sandomierskiego i Kazimierza Sprawiedliwego oraz gród kasztelański znajdował się zatem na „Regii”. Kolejne wykorzystanie „Grodziska” łączy się z okresem walk Władysława Łokietka o Małopolskę w XIII/XIV w. Ślady wczesnośredniowiecznego osadnictwa otwartego odkryto przy ul. Batalionów Chłopskich, po płn. i płd. stronie ul. Kilińskiego oraz w płd.-zach. części kulminacji wyspy miejskiej. W trakcie badań odkryto relikty romańskiej architektury: 4 budowli na „Regii”, kościoła przy ul. Batalionów Chłopskich oraz kościołów romańskich I i II. Na terenie omawianego kompleksu było 5 wczesnośredniowiecznych cmentarzysk. Najstarsze z nich było najprawdopodobniej to w Gorysławicach (2 poł. XI – początek XII w.). Zapewne w XI/XII w. (a być może już w 2. poł. XI w.) powstały dwie kolejne nekropole: przy ul. Batalionów Chłopskich i przy kościele pw. św. Marcina. Nekropola przy rotundzie konchowej na „Regii” powstała w k. XI lub XII w. W XII w. funkcjonował też cmentarz przy kościele romańskim I (który użytkowano nadal po powstaniu kościoła romańskiego II i gotyckiej kolegiaty). Najmłodszą nekropolą z okresu wczesnego średniowiecza jest zapewne młodszy cmentarz na „Regii” z XII-XIV w.