Przeglądanie według Temat "capital"

Aktualnie wyświetlane 1 - 10 z 10

Aktywa jako czynnik intensyfikacji produktywności kapitału ludzkiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Jonkisz-Zacny, Anna
Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy w aspekcie mikroekonomicznym. Przeprowadzone badania ukazują znaczenie właściwej kompozycji aktywów i pracy żywej we wzroście produktywności pracy i efektywności działań. W pracy wyjaśniam znaczenie ośmiu kategorii ekonomicznych: kapitału, pracy, wartości, pieniędzy, jednostki pieniężnej, aktywów, stałej ekonomicznej i zasobów. Na tej podstawie wprowadzam funkcję aktywności ekonomicznej (FAE), jako narzędzie do badań przyczynowych. Pozwala to na opisanie procesów wytwórczych za pośrednictwem funkcji analitycznej wielu zmiennych, co umożliwia badania przyczynowe przy zastosowaniu rachunku różniczkowego. Wyniki badań potwierdzają fakt, że inwestowanie w „kapitał fizyczny” – aktywa, ma bezpośrednie odzwierciedlenie we wzroście produktywności pracy, wpływa również korzystnie na wynik procesów wytwórczych. W trakcie badania analizowałam również zmienną zarządzania F, która reprezentuje w tego typu badaniach kategorię TFP Total Factor Productivity.
Ekonomia pracy, godziwych wynagrodzeń i racjonalnych nierówności – laboryzm
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Dobija, Mieczysław
Opracowanie przedstawia spójny system ekonomiczny, inny niż monetaryzm. Ten system wyróżnia uznanie pracy za podstawę teorii ekonomicznej, stąd nazwa laboryzm. W tym systemie pieniądze powstają jako należności za pracę, a nie tworzą je upoważnione instytucje. Studium nawiązuje do cząstkowych wyników już wcześniej opublikowanych. Natomiast znamiona laboryzmu w starożytności oraz formuły wysokości kredytu, który zapewni stabilną wartość jednostki pieniężnej, należą do oryginalnych dokonań za-wartych w tym opracowaniu.
Ekonomiczne konsekwencje konfrontacji kapitału i pracy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Dobija, Mieczysław
Naukowe postrzeganie kapitału i pracy prowadzi do wniosku, że te pojęcia są komplementarne. Praca będąca transferem kapitału ludzkiego do obiektów pracy jest kategorią mierzalną a jej koncentracja w obiekcie decyduje o jego wartości. Na gruncie zestawu pojęć podstawowych konstytuuje się ekonomia pracy. W artykule rozwija się teorię ekonomii pracy ukazując zasadnicze różnice w stosunku do panującego obecnie monetaryzmu. W konsekwencji formuje się spójna makroekonomia z płacowym równaniem wymiany i kategorią produktywności pracy jako podstawowym miernikiem postępu ekonomicznego.
Istota oddziaływania państwowego wyższego szkolnictwa zawodowego na rozwój społeczno-gospodarczy regionu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Adamowicz, Mieczysław; Pyra, Mariusz
Artykuł dotyczy kwestii roli państwowych wyższych szkół zawodowych dla otoczenia lokalnego i regionalnego. Legitymizacja istnienia sektora publicznego wyższego szkolnictwa zawodowego w układach lokalnych i regionalnych, jak również w całym systemie szkolnictwa wyższego, wydaje się być istotna ze względu na zmiany, które są zapowiadane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w nowej ustawie. Uczelnie pełnią istotną rolę dla całej gospodarki. Rola szkoły wyższej jako dostawcy wiedzy i „producenta innowacji”, w kontekście państwowych wyższych szkół zawodowych wydaje się być naturalną ścieżką rozwoju. Poszukiwanie istoty oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na wielowymiarowe zjawisko rozwoju społeczno-gospodarczego na poziomie lokalnym i regionalnym wymaga dokonania wyboru kierunku rozważań. Najbardziej użyteczna i prezentująca ważne, z punktu widzenia autorów, aspekty wspomnianego oddziaływania, jest koncepcja gospodarki opartej na wiedzy i koncepcja kapitału ludzkiego i społecznego. Wszystkie te koncepcje doskonale odzwierciedlają istotę oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na poziomie lokalnym i regionalnym, dając tym samym podstawy do powiązania go z koncepcjami zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie tych koncepcji pozwoli według autorów określić oddziaływanie tych niematerialnych czynników na zrównoważony rozwój w skali lokalnej i regionalnej. Celem artykułu jest przeprowadzenie na poziomie teoretycznym określenia istoty oddziaływania wyższych uczelni zawodowych na zrównoważony rozwój układów lokalnych i regionalnych poprzez budowanie kapitału ludzkiego, kapitału społecznego w ramach gospodarki opartej na wiedzy w regionach wykazujących skłonność do dyfuzji innowacji i regionów uczących się. Praca powstała przy wykorzystaniu narzędzi badawczych obejmujących techniki desk research, w tym analizy piśmiennictwa krajowego i zagranicznego, a także analizy publikacji, raportów, strategii powiązanych z zakresem i tematem artykułu.
Kondycja gospodarcza Polski na tle europejskim w latach 1990–2004 w aspekcie wykorzystania czynników produkcji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Grala, Dariusz
Polska występowała przez okres transformacji jako państwo o niskiej konkurencyjności i słabym wykorzystaniu czynników wytwórczych, w szczególności pracy. Niska efektywność czynnika pracy i niedostatki kapitału były wprost spuścizną po upadłym systemie nakazowo-rozdzielczym PRL. W pracy ukazano wykorzystanie czynników produkcji w Polsce w latach 1990–2004 na tle Unii Europejskiej (z uwzględnieniem jej rozszerzenia w 1995 r.) i 10 krajów kandydujących z Europy Środkowo-Wschodniej oraz zmiany cen analizowanych czynników. Pomimo ciągle ogromnego dystansu w poziomie rozwoju, wyrażonego chociażby wskaźnikiem PKB na mieszkańca, w stosunku do państw Europy Zachodniej Polska u progu wstąpienia do Unii Europejskiej niezwykle zwolniła swoje tempo wzrostu (1% r/r). Klasyczne czynniki produkcji: kapitał, praca i ziemia były w różny sposób wykorzystywane, co wynikało z dziedzictwa PRL i zróżnicowanego wyposażenia w zasoby. Przez cały okres transformacji występowało bardzo wysokie zapotrzebowanie na kapitał fizyczny i finansowy. Koszt kapitału w Polsce był bardzo wysoki z powodu deficytu tego czynnika. Zatem gospodarka rozwijała się od 1989 r. w oparciu o import środków produkcyjnych oraz na kredyt zaciągany w zagranicznych instytucjach finansowych. Podobnie działo się w innych krajach postkomunistycznych. Obfitość zasobów pracy z powodu restrukturyzacji dawnych zakładów państwowych oraz wyżu demograficznego z lat 80. przy złej polityce rynku pracy i złej polityce socjalnej sprawiała, że zatrudnianie pracownika na etat w Polsce było nieopłacalne ze względu na koszty okołopłacowe. Występował wzrost bezzatrudnieniowy oraz zastępowanie człowieka technologią, nawet starej generacji technicznej, czyli przy zastosowaniu zużytych środków trwałych. W latach 1992–1999 bardziej produktywnie wykorzystywano czynnik kapitału, zaś od 2000 r. wyższą produktywność uzyskiwała praca niż kapitał. Ten proces był następstwem wielu doniosłych zmian makroekonomicznych w całej gospodarce.
Praca i kapitał w generowaniu nierówności w Unii Europejskiej – aspekty sektorowe
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Cyrek, Magdalena
W opracowaniu zaprezentowano wyniki badań nad sektorowymi aspektami nierówności między państwami członkowskimi UE w latach 2004–2013. Szczególną uwagę zwrócono na kształtowanie się międzynarodowych dysparytetów w tworzeniu wartości dodanej brutto oraz zróżnicowań płacowych w poszczególnych rodzajach działalności. Relacje między miarami nierówności dochodowych i płacowych stanowiły podstawę do przybliżenia wzorców w zakresie nierówności kapitałowych. Tym samym identyfikacji poddano znaczenie pracy i kapitału w kreowaniu nierówności międzypaństwowych w kontekście strukturalnym. Istotną przesłanką generowania nierówności są różnice strukturalne między poszczególnymi gospodarkami. Stwierdzenie to zostaje wzmocnione obserwowanymi w UE znacznymi różnicami w udziale wynagrodzeń w wartości dodanej brutto pomiędzy poszczególnymi branżami. Pozostają one najwyższe w usługach publicznych, zaś najmniejsze w obsłudze nieruchomości i rolnictwie. Ponadto dezagregacja nierówności na zróżnicowania wewnątrz- i międzybranżowe sugeruje wzrastające znaczenie odmienności strukturalnych dla ich kreacji. Szczególnie zasadny wniosek ten pozostaje w odniesieniu do kapitału. Tendencje zmian wskaźników nierówności dochodowych i płacowych w UE dowodzą różnicującego charakteru kapitału i wyrównującego oddziaływania zaangażowania czynnika pracy. Uwzględnienie aspektów branżowych zwraca uwagę, że najbardziej dynamicznie rozwijające się rodzaje działalności cechują się szczególnie wysoką skalą nierówności dochodowych i wyraźnie niższą płacowych. Wskazuje to ponownie na tendencję do wzmocnienia znaczenia kapitału w generowaniu dysparytetów w UE. Kapitał kreuje największe nierówności przede wszystkim w usługach finansowo-ubezpieczeniowych czy informacyjno-komunikacyjnych. Z drugiej strony nierówności płacowe pozostają zasadniczym problemem w odniesieniu do tradycyjnych rodzajów działalności, w tym rolnictwa i budownictwa.
Termodynamika zwornikiem spójnego systemu ekonomicznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Dobija, Mieczysław; Renkas, Jurij
W nauce o ekonomii brakuje jednoznacznej ścisłej teorii podstawowych kategorii, co wpływa na niespójność całej teorii. Ten stan jest konsekwencją niejednoznaczności podstawowych terminów, jak: kapitał, praca, wartość, pieniądz czy konsumpcja. Tę sytuację korzystnie zmienia uwzględnienie fundamentalnych zasad termodynamiki, zarówno zasady określającej, że kapitał nie powstaje z niczego, jak i słynnej drugiej zasady, zgodnie z którą kapitał i wartość ulegają spontanicznemu, losowemu rozpraszaniu. Te założenia umożliwiły opracowanie modelu kapitału a następnie teorii pomiaru kapitału ludzkiego. Nakreślenie ram spójnej teorii ekonomicznej uwzględniającej termodynamiczne koncepcje jako zasady fundamentalne stanowi główny cel tego artykułu. Konsekwentne wykorzystanie termodynamiki umożliwiło reinterpretację układu podstawowych pojęć, jak też rozwiązanie problemów poznawczych w zakresie teorii kapitału i pracy oraz źródeł zysku. Ścisłe określenia i ujawnienie się stałej ekonomicznej umożliwia rozwój badań empirycznych w zakresie kapitału ludzkiego i godziwych wynagrodzeń za pracę. Wyniki przedstawionych badań empirycznych wskazują na spójność prezentowanych teorii.
Thermodynamic relationships between time, capital, and labour
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Dobija, Mieczysław; Renkas, Jurij
In the theoretical achievements of economics, the past has left many insinuations, not always accurate terms and also controversies. This does not burden the scholars whose diligent efforts fell on the immature ground of general knowledge, in particular the lack of thermodynamics. The categories of capital, profit, labour are basic examples. There was also a lack of understanding of the nature of time. This issue was as if left to physicists, despite the fact that the use of present and future value was and is a significant achievement in economics and accounting. On the other hand, among those engaged in physics, there are divergences about time travel. The great idea of the economy as a game with nature with a non-zero positive sum has also not spread in economic theory, reinforcing the aspiration to belong to the natural sciences. Therefore, we take up the consideration of the capital-labour-time triad as an important basic element of economic knowledge. In our view, this correctly understood triad will correctly illuminate many economic issues and can form the hard core of a scientific program for improving economic and accounting theory. Thus, the epistemology of I. Lakatos defines the methodology of ongoing research, in which positive heuristics and empirical verification are the engine of scientific action.
Wielkość zasobu oszczędności a problem bazy dla emerytur kapitałowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Żyżyński, Jerzy
Artykuł podejmuje problem spodziewanego niskiego poziomu emerytur, jakie mają być wypłacane w nowym kapitałowym systemie emerytalnym. Dowodzi, że to, co nazywane jest kapitałem emerytalnym stanowi nadużycie pojęcia kapitał, ma on tu charakter sztuczny, czysto ewidencyjny, podczas gdy rzeczywisty kapitał są to środki, które pracują dla gospodarki, przynosząc jego właścicielom zysk. Podstawową formą kapitału i źródłem jego wyższych form jest pieniądz odłożony w systemie bankowym. Pieniądz ten stanowi drugą część agregatu pieniężnego M2. Pokazany jest mechanizm kształtowania tego agregatu pieniężnego. Porównanie z innymi krajami wskazuje, że Polska ma relatywnie niewielki zasób pieniądza: stanowi on niecałe 60% w relacji do PKB, podczas gdy większość krajów ma dużo ponad 100%. Autor rozważa, kiedy i w jakich warunkach pieniądz ma charakter endogeniczny, a kiedy egzogeniczny. Dochodzi do wniosku, że system pieniężny powinien być uzupełniony poprzez emisję pieniądza powiększającą agregat pieniężny do poziomu, który dawałby jego relację do PKB na poziomie nieco ponad 100%. Emisja ta powinna być dokapitalizowaniem systemu emerytalnego w jego części kapitałowej, a jednocześnie stanowić źródło kredytowania inwestycji odbudowujących gospodarkę. Jak twierdzi autor, taka emisja pieniądza nie służyłaby finansowaniu wydatków budżetowych, lecz restrukturyzacji agregatu pieniężnego na rzecz wsparcia rozwoju gospodarki.
Интеллектуальный капитал страны как основа социально-экономической безопасности
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Головкова, Людмила
В статье акцентируется внимание на необходимость изучения влияния интеллектуального капитала на уровень стабилизации экономического состояния страны и регионов, и обеспечения социально-экономической безопасности. Указывается, что выход из системного кризиса и повышение конкурентоспособности страны возможно в случае эффективной реализации интеллектуальный потенциал и формировании интеллектуального капитала. Интеллектуальный потенциал становится главным условием экономического прогресса, а интеллектуальный капитал – важнейшим и самым ценным ресурсом для достижения этой цели и основой социально-экономической безопасности государства. Предлагается структура интеллектуального капитала, обосновывается методический подход к определению человеческого капитала. Представляется потенциал страны как соотношение потенциального капитала технологических преобразований и интеллектуального капитала. Указывается, что потенциальный и интеллектуальный капитал создают положительную разницу потенциала страны, являются источником экономического роста сбалансированных показателей деятельности страны, а их соотношение определяет его темпы развития и, соответственно, уровень социально-экономической безопасности. Ускорение евроинтеграции, реализация европейского вектора развития Украины невозможно без наличия соответствующего интеллектуального потенциала и достаточного интеллектуального капитала как овеществленной формы предварительной реализации соответствующего потенциала.