Przeglądanie według Temat "biografia"

Aktualnie wyświetlane 1 - 15 z 15

Doświadczenia translatorskie według Julii Hartwig
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Dutka, Elżbieta
The article examines the role of translation in the literary output of Polish writer Julia Hartwig. An esteemed translator of French and American poetry, Hartwig treated her work in this capacity as an important element of her own artistic and readerly formation. The analyses carried out in the article show that she succeeded in finding her own individual style of translation, and that the latter can be described by means of such figures as alchemy, mirror-image, moving house, encounter and conversation.
Dzieje rodu Lubomirskich z Głogowa Małopolskiego
(Uniwersytet Rzeszowski, 2017-11-08) Borkowski, Robert
Jan Kazimierz Lubomirski starosta bolimowski był jednym z synów Hieronima Augustyna Lubomirskiego hetmana wielkiego koronnego. Żył w latach 1692-1737 i był twórcą gałęzi tego rodu, która na swoją siedzibę wybrała Głogów Małopolski. W 1725 r. ożenił się z Urszulą z Branickich. Tylko jedno z ich dzieci, córka Maria doczekała się wieku dorosłego. Jan Kazimierz Lubomirski okazał się dobrym gospodarzem w swoich włościach przyczyniając się do ich rozkwitu. Próbował rozwinąć działalność w sferze publicznej, lecz tylko raz, w 1732 r. został na sejmiku wybrany posłem na sejm. Niewielki majątek nie pozwolił mu zbudować silnego zaplecza w postaci licznej klienteli szlacheckiej, jednak posiadał bliskie związki z wieloma magnatami m.in. z szwagrem Janem Klemensem Branickim, Czartoryskimi, Sapiehami czy rodem Tarłów. Zmarł przedwcześnie, a pozostała po nim wdowa nie wyszła ponownie za mąż. Urszula Lubomirska utrzymywała bardzo dobre relacje ze swoim bratem, który posiadał najważniejsze urzędy w Rzeczpospolitej, hetmana wielkiego koronnego i kasztelana krakowskiego. Służyła mu radą posiadając wpływ na podejmowane decyzje. Podobną rolę przyjęła Maria Lubomirska, która nawet nawiązała stosunki z przebywającymi w Rzeczpospolitej dyplomatami francuskimi. Z inicjatywy króla Augusta III i jego żony, Maria poślubiła w 1753 r. Karola Radziwiłła „Panie Kochanku”. Małżeństwo to okazało się jednak nieudane i w 1760 r. zostało unieważnione, lecz Maria pozostała przy nazwisku byłego męża. Podczas elekcji w 1764 r. krytykowała poczynania Czartoryskich i informowała z Warszawy Branickiego o rozwoju wydarzeń. Z ramienia konfederacji barskiej jeździła do Paryża, Wiednia i Berlina zabiegając o pomoc. Klęska konfederacji sprawiła, że Maria wycofała się z życia publicznego. Dopiero obrady Sejmu Wielkiego na nowo przykuły jej uwagę do spraw publicznych. Była zwolenniczką obrony Konstytucji 3 Maja. Zmarła bezdzietnie w 1795 r. kończąc w ten sposób historię głogowskiej linii rodu Lubomirskich.
Jan Andruszewski – zapomniany pisarz galicyjski. Rekonesans
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12-28) Ożóg, Zenon
W artykule zaprezentowano biografię Jana Andruszewskiego – lekarza, społecznika i pisarza, oraz jego dorobek literacki, który powstawał w trzech pierwszych dekadach XX w. Był absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktorem medycyny, pracował w Zakopanem, Lwowie, Kosowie i Smolinie. Wpływ na kształt jego twórczości literackiej miały nowe prądy artystyczne i estetyczne przełomu XIX i XX w. oraz najważniejsze środowiska artystyczne Młodej Polski, z którymi był związany w czasie studiów i pracy zawodowej – Kraków, Zakopane i Lwów. Tworzył głównie małe formy narracyjne (opowiadania, nowele, obrazki), napisał również powieść i był współautorem dwóch dramatów.
Katalog archiwum ks. Janusza Ihnatowicza
(Uniwersytet Rzeszowski, 2021-12-03) Jakubowska-Ożóg, Alicja; Ożóg, Zenon
Katalog archiwum ks. Janusza A. Ihnatowicza to ósma publikacja w serii wydawniczej „Z Archiwum Pisarza”, którą redaguje Jolanta Pasterska w ramach działalności Pracowni Badań i Dokumentacji Kultury Literackiej w Instytucie Polonistyki i Dziennikarstwa UR. Książka jest rodzajem przewodnika po materiałach zdeponowanych przez ks. Janusza Ihnatowicza w Bibliotece Uniwersytetu Rzeszowskiego, zawiera opracowaną bardzo szczegółowo biografię pisarza oraz opis jego kontaktów ze środowiskiem rzeszowskich literaturoznawców, a także historię edycji jego poetyckich zbiorów w serii wydawniczej Biblioteka "Frazy".
Ksiądz Profesor Walenty Gadowski (1861-1956)
(2016-03-23) Sala, Wojciech
Dysertacja zatytułowana „Ksiądz Profesor Walenty Gadowski (1861-1956)” jest próbą całościowej syntezy losów księdza Gadowskiego na tle dziejów mieszkańców miejscowości, na terenie których przebywał i działał. Życie kapłana nierozerwalnie związane było z ciągłą pracą na rzecz społeczeństwa południowej Polski. Pogłębiał on religijność Polaków, publikując katechizmy, podręczniki i artykuły, które były jednymi z ważniejszych dokonań metodycznych przełomu wieków. Szeroka działalność księdza na niwie różnych towarzystw pozwoliła konsolidować polskie społeczeństwo, zarówno w czasach zaborów, jak i w odradzającej się II Rzeczypospolitej na mocnej podbudowie tradycji i wiary przodków. Mozolny trud Gadowskiego w Tatrach i Pieninach przyczynił się do udostępnienia wielu ścieżek dla turystów z kraju i zagranicy. Jego długoletnia pedagogiczna aktywność ukształtowała rzesze tarnowian i bochnian, którzy w hołdzie wdzięczności tytułowali go swoim Profesorem. Tym samym rozprawa ukazuje ks. Gadowskiego, jako inicjatora wielu dzieł, które przetrwały do dnia dzisiejszego. Temu nadrzędnemu celowi miała służyć biografia księdza, zasłużonego zarówno dla historii Tarnowa, jak i Bochni. Jego dokonania wywarły trwały ślad w świadomości społeczności południa Polski i do dziś jest on wspominany przy okazji opracowywania dziejów polskiej katechetyki, społecznikostwa i dokonań w obrębie turystyki wysokogórskiej.
Kunst der lyrischen Dichtung. Zur Zeitlosigkeit des Goethe-Gedichts Wandrers Nachtlied II
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Trzaskowski, Zbigniew
Oryginalny styl liryczny Goethego do dziś pozostaje wzorem i punktem odniesienia. Pieśń nocna wędrowca II (Über allen Gipfeln ist Ruh) to jeden z najczęściej analizowanych, interpretowanych i naśladowanych tekstów poetyckich. Esej zawiera ogląd literaturoznawczy wiersza z perspektyw: biograficznej, psychoanalitycznej, socjologicznej, ontologicznej i poetologicznej.
Metodologia śledztwa w poszukiwaniu biografii Jerzego Siewierskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kościelniak, Milena
The history of literature, like human memory, can be as selective as it is unreliable, which means that many authors of every epoch disappear into the darkness of oblivion. A researcher’s task is to restore the memory of those whose works he or she finds valuable or interesting enough to want to study. The present text deals with Jerzy Siewierski, a largely forgotten writer of post-war Poland and a silent co-founder of the flagship magazine “Współczesność,” in an attempt to reconstruct the biography of the Warsaw-based writer. This work on restoring Siewierski is carried out using methods close to those used by readers of detective novels – after all, the writer himself became famous for them in communist Poland. Thus, we study archival traces, i.e. the traces left by the author himself as well as those that were left by him without his will. Parallel to the archival research, witnesses so people who knew Siewierski and remember him, are being “interviewed”. What emerges from these interviews is a perverse, intelligent, and interesting figure, both significant and in the shadow of the great revolutions. Interestingly, certain elements of the writer’s self-creation allow us to look for subtle connotations with the father of the detective novel, Arthur Conan DoyleThese observations are all the more interesting and valuable for literary research because no comprehensive study of Jerzy Siewierski has been written before, and most information about him comes from the Siewierski family archives, conversations with his relatives, and memorabilia left by the writer.
Nieoswojone strategie interpretacyjne biografii i twórczości Brunona Schulza
(Uniwersytet Rzeszowski, 2020-10-02) Smusz, Aleksandra
U podstaw pracy znajduje się teza, zgodnie z którą dotychczas zarówno biografia, jak i twórczość literacka autora „Sklepów cynamonowych” najczęściej prezentowane były przy pomocy strategii interpretacyjnych, jakie można określić mianem „oswojonych”, tj. znanych, ugruntowanych w schulzologii, niejednokrotnie też gromadzących licznych kontynuatorów. Diagnoza ta stała się punktem wyjścia do podjęcia próby ukazania strategii nieoswojonych – funkcjonujących w dostępnym piśmiennictwie w zalążku, niewyzyskanych pod względem tkwiącego w nich potencjału interpretacyjnego, a jednocześnie istotnych dla złożonego procesu odkrywania życia artysty i jego spuścizny. Rozdział pierwszy, pt. „Reprezentatywne paradygmaty interpretacyjne twórczości”, przedstawia główne kierunki odczytań dzieła autora „Wiosny”. Kolejny rozdział, „Strategia demitologizacji biograficznej”, dotyczy skomplikowanego zagadnienia, jakim jest biografia Schulza, obrosła w gros mitów. Rozdział trzeci, pt. „Strategia epistolograficzna”, poświęcono korespondencji pisarza. Ze względu na to, że dotąd namysł nad nią umykał zainteresowaniom schulzologów, rozpoznano tu podstawowe problemy związane z jej badaniem. Ostatni rozdział, „Strategia antropologiczna”, dotyczy twórczości literackiej artysty. Eksponuje występowanie w opowiadaniach Schulza powiązanego wzajemnie zespołu tematów, jakimi są: kalectwo, starość i śmierć.
Nowa książka o Pigoniu. Słowo autora
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kłak, Czesław
In his book on Stanisław Pigoń, the author outlines the legend of an eminent humanist, literary historian, memoirist, editor, teacher and tutor of many generations of scholars of Polish literature. The narrative is based on his own recollections (as his student) and on extensive correspondence between the professor and Ignacy Chrzanowski, Roman Pollak, Julian Krzyżanowski, Tadeusz Mikulski, Czesław Zgorzelski, Maria Danilewiczowa, and Bishop Ignacy Świrski. This correspondence allows us to take a closer look at the complex problems that the emerging academic milieu of scholars of Polish studies was facing in the difficult postwar times. The volume concludes with a recently uncovered source material – letters of Professor Pigoń to Bishop Świrski – which reveals the secrets of his technique as a literary analyst of Part II of "Dziady" ["Forefathers’ Eve"] by Adam Mickiewicz.
O biograficznych aluzjach do rzeczywistości w poezji. Wprowadzenie teoretycznoliterackie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Garczarek, Krzysztof
This article is an introduction to theoretical considerations focused on biographical allusions to reality that find their place in poetry. The author, following the theories of literary fiction rooted in Aristotle’s thought, takes the position that all scientific considerations concerning the actual prototypes of the creation of the represented worlds must start with the rejection of existential monism and assume the existence of ‘possible worlds’. The author proposes to introduce the concept of ‘biographical allusion formulated by applying a lyric strategy’ into literary theory and indicates three basic lyrical strategies of this type: testimony, confession and challenge.
Partycypacja polityczna w biografiach kobiet na przykładzie samorządu terytorialnego
(Uniwersytet Rzeszowski, 2020-02-06) Sulejman, Kinga
W dysertacji przedmiotem badania uczyniono subiektywny obraz społecznej rzeczywistości kobiet pełniących rolę radnych w organach stanowiących JST, celem zaś było rozpoznanie i prezentacja świata społecznego radnych. Dążono do uchwycenia specyfiki tego świata oraz prezentacji doświadczeń biograficznych badanych zarówno przed przekroczeniem granicy tego świata, jak i po staniu się jego członkiem. Dysertacja składa się z trzech części: teoretycznej, metodologicznej i empirycznej oraz wstępu i zakończenia. Wskazane treści zaprezentowano w dziewięciu rozdziałach. Cztery pierwsze mają charakter teoretyczny. Zawierają rozważania koncentrujące się wokół pojęcia „partycypacja polityczna”, prezentują również specyfikę aktywności publicznej kobiet oraz uwarunkowania reprezentacji politycznej kobiet w samorządzie terytorialnym. Rozważania teoretyczne wieńczy rozdział, w którym zaprezentowano paradygmat socjologiczny stanowiący podbudowę prowadzonych badań, którym uczyniono teorię konfliktu oraz teorię interakcjonistyczną. Część metodologiczna prezentuje podjęty w pracy problem badawczy rozpoznany dzięki zastosowaniu metody biograficznej zgodnie z założeniami koncepcji F. Schützego, którą uznano za podejście najbardziej właściwe dla przedsiębranych badań naukowych. Kolejne cztery rozdziały prezentują analizę i interpretację wyników przeprowadzonych badań empirycznych.
ŚWIAT SPOŁECZNY TWÓRCÓW SZTUKI Z CHOROBĄ PARKINSONA
(Uniwersytet Rzeszowski, 2021-11-04) Jamrógiewicz, Beata
Przedmiotem badań podjętych w dysertacji, uczyniono subiektywny obraz społecznej rzeczywistości osób z chorobą Parkinsona – twórców sztuki. Zmierzono do uchwycenia i zobrazowania tego, w jaki sposób osoby z chorobą Parkinsona, twórcy sztuki, postrzegają ten świat oraz zajmowane w nim przez siebie miejsce. Dysertacja składa się z trzech części: teoretycznej, metodologicznej i empirycznej oraz wstępu i zakończenia. Wskazane treści zaprezentowano w sześciu rozdziałach. W rozdziale pierwszym omówiono pojęcie zdrowia i choroby, przedstawiono socjologiczne teorie zdrowia i choroby oraz typologię chorób przewlekłych. Uwzględniono także konieczność wyjaśnienia pojęcia niepełnosprawności, oraz postaw społecznych wobec niepełnosprawności. W rozdziale tym, podjęto także problematykę specyfiki choroby przewlekłej Parkinsona oraz poddano analizie indywidualne i społeczne konsekwencje choroby Parkinsona. W rozdziale drugim podniesiono problematykę sztuki osób z niepełnosprawnością, przedstawiono definicje oraz teorie twórczości. Omówiono także terapeutyczną funkcję sztuki na przykładzie arteterapii, oraz problematykę choroby jako „bodźca twórczego”. Rozdział trzeci będący wprowadzeniem do części empirycznej dysertacji, rozpoczęły rozważania wokół koncepcji pojęcia świata społecznego. W rozdziale tym, przedstawione zostały ponadto problemy badawcze i cel badań. Scharakteryzowano metodę badawczą, grupę badaną i przebieg badań. W dalszej części rozdziału omówiono sposób zbierania i opracowywania materiałów badawczych. Rozdział czwarty przedstawia doświadczenia biograficzne osób z chorobą Parkinsona przed zachorowaniem z uwzględnieniem wzorców instytucjonalnych, biograficznych schematów działania, trajektorii biograficznych oraz przemiany biograficznej badanych osób. W rozdziale piątym, podjęto próbę ukazania sposobów doświadczenia trajektorii choroby przewlekłej, metamorfozę biograficzną, nowe schematy działania i życie codzienne badanych. Rozdział szósty dysertacji przedstawia plany na przyszłość, formułowane przez badanych w kontekście choroby. Głównymi koncepcjami przyjętymi w dysertacji były: klasyczna koncepcja Talcotta Parsonsa, Eliota Freidsona. Erwinga Goffmana oraz Edvina Lemerta. Paradygmatem socjologicznym stanowiącym osnowę do badań empirycznych był interakcjonizm symboliczny Herberta Blumera i Anzelma Straussa, Alfreda Schütza. Nawiązano także do rozwiniętej przez A.L Straussa i B.G Glasera teorii ugruntowanej. Podjęcie eksploracji w obszarze choroby i twórczości w relacji socjologii z medycyną, uzasadniono także dyrektywą sformułowaną przez Roberta Straussa oraz koncepcją Gordona Horobin.
Tożsamość i trajektorie biograficzne kobiet doświadczających przemocy
(Uniwersytet Rzeszowskiego, 2018-06-21) Misiąg, Malwina
Przedmiotem rozprawy uczyniono subiektywny obraz społecznej rzeczywistości kobiet doświadczających przemocy, którego celem było poznanie tożsamości i trajektorii biograficznych kobiet doświadczających przemocy. W pracy rozpoznano problem przemocy oraz sprecyzowano definicje tożsamości i trajektorii. Jako paradygmat pracy zaproponowano zaś teorię krytyczną z uwzględnieniem feminizmu radykalnego. W związku z paradygmatem pracy odwołano się do postmodernistycznej i dekonstrukcyjnej myśli feministycznej uznającej świat jako serię opowieści bądź tekstów, które wspierają połączenie wiedzy i opresji a badania oparte na metodzie ilościowej za nieprzedstawiające adekwatnych segmentów świata społecznego. W pracy zastosowano zatem badania jakościowe odnoszące się do metodologii teorii ugruntowanej, będącej konsekwencją założeń teoretycznych interakcjonizmu symbolicznego. Za najwłaściwszą metodę uznano autobiograficzny wywiad narracyjny. Rozprawa składa się z ośmiu rozdziałów. Pierwszy z nich wprowadza czytelnika w problematykę przemocy. Kolejny ukazuje pomoc udzielną osobom doświadczającym przemocy. Rozdział trzeci przedstawia charakterystykę kobiet doświadczających przemocy. Rozdział czwarty to wprowadzenie do empirycznej części rozprawy. W kolejnych czterech rozdziałach zawarto analizę i interpretację przeprowadzonych badań pozwalających dostrzec biograficzne struktury procesowe porządkujące historie życia kobiet doświadczających przemocy, w tym ich wewnętrzne rozwoje tożsamości.
Wolność a niepodległość. Próba rozróżnienia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Borkowska, Grażyna
Celem artykułu jest próba wykazania, że tytułowego rozróżnienia między wolnością a niepodległością nie da się przeprowadzić na gruncie pojęciowym. Pojęcia nie są wystarczająco pojemne i elastyczne, aby oddać skomplikowaną relację motywowaną warunkami historycznymi, pozycją społeczną, wyznawaną ideologią. Naturalne podłoże rozróżnień stanowi trajektoria biograficzna podmiotu żyjącego w określonym miejscu i czasie. Nie wynika to jedynie z szerokiego zakresu znaczeniowego rozpatrywanych pojęć, ale z istoty ich uszczegółowienia, które wiąże się z aktywnością, losem, świadomością i innymi własnościami podmiotu egzystencjalnego.
Życie powtórzone. O pisarstwie Zofii Romanowiczowej
(Biblioteka Frazy, 2008) Jamrozek-Sowa, Anna
Książka Życie powtórzone. Twórczość prozatorska Zofii Romanowiczowej jest pierwszym studium interpretacyjnym wszystkich utworów prozatorskich pisarki od 1946 aż do śmierci w 2010 roku żyjącej i pracującej we Francji, wybitnej postaci polskiej emigracji powojennej, animatorki życia artystycznego w Paryżu. Zofia Górska (po mężu Romanowiczowa) jako dziewiętnastolatka, za działalność antynazistowską, została aresztowana w Radomiu w 1941 roku. Torturowana, po rocznym pobycie w areszcie i więzieniach, skazana przez sąd wojenny na karę śmierci, zdołała ocaleć – przetrwała trzy i pół letni pobyt w obozach koncentracyjnych. Po zakończeniu II wojny nie powróciła do kraju. Tezę wyjściową książki stanowi przekonanie, że w swojej twórczości Romanowiczowa odzwierciedla typowe problemy pokolenia emigrantów doświadczonych traumą przeżyć wojennych. Była ona pisarką na tyle oryginalną, bogato uposażoną duchowo, kulturowo i intelektualnie, uważnie śledzącą przemiany literatury światowej, by zająć własne, ważne miejsce na mapie twórców XX i XXI wieku. Kontekstowość pisanej przez nią prozy, tzn. równoczesne odnoszenie się do rodzimej kultury polskiej oraz Francji – kraju osiedlenia, wzbogaca i nadaje charakterystyczny rys jej pisarstwu. Podstawową kwestią stanowiącą przedmiot rozważań jest samotność i wyobcowanie bohaterów, powodowane przez wojenną traumę i emigracyjne wykorzenienie oraz zespół stresu pourazowego. Prozą Romanowiczowej rządzi zasada powtarzalności tematów, motywów. Powracają frazy, sformułowania, typy postaci, modele relacji międzyludzkich. Kolejno powstające powieści stanowią ciąg wariacji drugowojennego tematu. Ów zabieg perseweracji jest sygnałem zaistnienia sytuacji autobiograficznej. W książce poetyka opowiadań i powieści została sfunkcjonalizowana, analizy narracji i konstrukcji podporządkowano interpretacji wskazanych problemów. Książkę zamyka obszerny szkic biograficzny sporządzony na podstawie dokumentów archiwalnych.