Przeglądanie według Temat "artificial intelligence"

Aktualnie wyświetlane 1 - 19 z 19

An intelligent system for handwriting biometric forgery detection – communication from the research project implementation
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Goc, Mieczysław
The aim of this study is to discuss the main assumptions and goals of the “Rękopis” project, as well as to present the achieved results in the current phase of its implementation. The study is divided into two parts. The first part introduces the issue of handwriting in terms of its biometric properties and evaluates the possibilities of utilizing both classical methods and more advanced technologies in the analysis of original manuscripts to determine the technique of their application to a document surface, either manually or mechanically using a CNC device. In the second part, the applied research procedures and techniques will be presented, along with the obtained results of utilizing the characteristics of handwritten script, with particular emphasis on its biometric properties, in achieving the project goal mentioned above. Project “Rękopis” with the number DOB-SZAFIR/06/A/042/01/2020 titled “Intelligent System for Handwriting Biometric Forgery Detection” is funded by the National Centre for Research and Development (NCBR), within the framework of the SZAFIR program, Competition No. 1/SZAFIR/2020. The project is carried out by a consortium composed of the Central Forensic Laboratory of the Police (leader), the Criminalistics Institute of the Polish Forensic Association Ltd., and JAS Technologies Ltd. The project implementation is planned for 48 months from 2020 to 2024.
Artificial (un)Intelligence – an Opportunity or a Threat?
(Publishing Office UR, Rzeszów, 2020) Raczykowska, Aneta
The article contains considerations relating to the dynamic development of artificial intelligence, which is the fastest growing technology in the world. The article attempts to define concepts that state what intelligence and artifical intelligence is (1). It also draws attention to the development of artificial intelligence (2). All of them are closing arguments seeking answers to the question: Artificial intelligence – an opportunity or a threat? (3). It should be borne in mind that the continuous improvement of the possibilities of artificial intelligence means that it will be able to surpass human intellectually.
Artificial Intelligence in Higher Education: Development Trends and New Reality
(The University of Rzeszów Publishing House, 2023-12) Chervona, Lesya; Lakusha, Nataliia; Krokhmal, Nataliia; Myroshnychenko, Serhii
The article reveals various aspects of the use of artificial intelligence (AI) in higher education. Prospects for the use of AI in higher education are discussed, and specific examples of the use of AI for educational purposes are considered. AI, having great potential for improving the quality of higher education, also carries potential risks of use that must be taken into account. The role of artificial intelligence in the educational process of higher education, evaluation and management of educational processes is emphasized. That is why attention is focused on the issue of what aspects are behind the use of AI in education. The issue of ethical and social consequences of the use of AI in education is discussed.
ChatGPT – potrzebne narzędzie czy przekleństwo naszych czasów?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-11) Czerski, Wojciech Marcin
Dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji i integracja jej z wieloma usługami, z których codziennie korzysta miliony osób na całym świecie stała się faktem. Rosnąca popularność generatorów opartych na AI takich jak np. ChatGPT skłania do refleksji nad przyszłością procesu edukacji. Wprowadzenie zakazów ich stosowania przyniesie zapewne odwrotny do zamierzonego skutek. Jednak, jak pokazuje eksperyment Jordana Petersona, generatory językowe są już tak zaawansowane, że mogą przygotować teksty, które trudno jest odróżnić od tych napisanych przez człowieka. Dlatego też nie można dać dowolności w stosowaniu tych narzędzi przez uczniów i nauczycieli, bez wcześniejszego wyposażenia ich w odpowiednie umiejętności np. krytycznego myślenia.
ChatGPT in hospital infection prevention and control – assessing knowledge of an AI model based on a validated questionnaire
(Publishing Office of the University of Rzeszow, 2024-06) Jawanpuria, Ankita; Behera, Aruna Rani; Dash, Chinmaya; Rahman, Mohammad Hifz Ur
Introduction and aim. An AI model like ChatGPT is a good source of knowledge. We can explore the potential of AI models to complement the expertise of healthcare professionals by providing real-time, evidence-based information in infection prevention and control (IPC). Material and methods. This study involved 110 queries related to IPC, validated by subject experts in IPC. The responses from ChatGPT were evaluated using Bloom’s taxonomy by experienced microbiologists. The scores were divided as 4 as a good response. Statistical analysis was done by correlation coefficient and Cohen’s Kappa. Results. The overall score was 4.33 (95% CI, q1 3.65–q3 4.64) indicating ChatGPT’s substantial IPC knowledge. A good response (i.e.>4 score) was found in 70 (63.6%) questions, while in 10 (9%) questions, it showed a poor response. The poor response was seen in needle stick injury and personal protective equipment (PPE) doffing-related questions. The overall correlations were found to be significant. Cohen’s Kappa confirmed moderate to substantial agreement between evaluators. Conclusion. ChatGPT demonstrated a commendable understanding of IPC principles in various domains and the study identifies specific instances where the model may require further refinement especially in critical scenarios such as needlestick injuries and PPE doffing.
Comparison of algorithms for detection of active inflammatory lesions in sacroiliitis
(Publishing Office of the University of Rzeszow, 2024-03) Gawłowski, Igor; Ożga, Joanna; Raczko, Agata
Introduction and aim. Artificial intelligence is increasingly being used in the medicine, particularly in radiological diagnosis of diseases such as an axial spondyloarthritis (axSpA). The aim of this study is to compare the available algorithms designed to detect active sacroiliitis in patients with axSpA. Material and methods. Four algorithms, two semi-automated and two full-automated for the assessment of bone marrow ede ma (BME) on magnetic resonance imaging (MRI) of the sacroiliac joints (SIJs) were included in the study. They were described and compared in terms of specificity, sensitivity, and correlation of BME detection findings between AI and experts. Analysis of the literature. Among all automated algorithms, the one created by Bressem et al. had the highest number of ex aminations analyzed in the study, involving 593 MRIs of SIJs. The sensitivity and specificity, as well as the correlation between the AI’s detection of BME versus manual, were not calculated for each algorithm. Rzecki’s algorithm had the greatest sensitivity and specificity for BME detection reaching 0.95 and 0.96, respectively. In addition, its Speraman’s coefficient of correlation be tween manual and automated measurements was 0.866. Conclusion. Each of described algorithms is certainly useful in assessing BME in the MRI examinations of SIJs.
Deep fake – postęp technologiczny a prawo karne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Garcia Vera, Gabriela
Pojęcie deep fake odnosi się do technologii, która dzięki użyciu sztucznej inteligencji generuje obrazy, filmy i nagrania symulujące rzeczywistość. Postęp techniczny i technologiczny w ostatnich latach sprawił, że tworzenie deep fake jest jeszcze łatwiejsze i szybsze do wykonania a otrzymane rezultaty bardziej realistyczne. Tym samym, deep fake stanowi poważne zagrożenie dla wielu dziedzin życia społecznego oraz gospodarczego. Mając powyższe na uwadze, tematem artykułu jest przybliżenie zagadnienie deep faków z perspektywy polskiego prawa karnego. Wskazane zostaną zagrożenia wynikających z ich funkcjonowania oraz problemy prawnokarne. Wynikiem przeprowadzonych rozważań ma być wskazanie, że w obecnym stanie prawnym deep fake może podlegać penalizacji na gruncie prawa karnego, jednakże ochrona ta jest jedynie fragmentaryczna. Ponadto, wprowadzenie nowych regulacji prawnych jest również kwestią problematyczną, albowiem wprowadzenie regulacji zakazujących wszystkich deepfaków wkraczałoby w zakres konstytucyjnie chronionej wolności wypowiedzi.
Metody doboru zmiennych do modelu z wykorzystaniem bibliotek sztucznej inteligencji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wołoszyn, Jacek
Inwestycje w struktury informatyczne firm zaowocowały niespotykanym wzrostem posiadanych danych. Ten olbrzymi przyrost danych gromadzony praktycznie w każdym aspekcie dziedziny życia doprowadził do wzrostu zainteresowania metodami wydobywania informacji, wiedzy czy zależności. Przeprowadzając rozmyślania w kategorii analityki danych prawie zawsze należy dokonać wyboru zmiennych tak, aby każdy model w swojej końcowej postaci jak najprecyzyjniej odzwierciedlał rozważany proces. W artykule tym przedstawione zostaną najczęściej stosowane metody doboru zmiennych do modelu. Proces ten jest jednym z etapów budowy modelu i od jego przebiegu zależy w dużym stopniu końcowy efekt działania modelu.
Narzędzia Business Intelligence dedykowane do analityki big data
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-11) Zabroń, Mariusz; Wołoszyn, Jacek
W dobie transformacji cyfrowej przedsiębiorstw, sprawna analityka biznesowa staje się koniecznością. Zastosowanie odpowiednich systemów informatycznych dedykowanych do tych operacji może sprawić, że podejmowanie decyzji biznesowych stanie się szybkie, proste i trafne. W niniejszym opracowaniu opisano szereg zagadnień związanych z terminem „Business Intelligence” (BI). Wyjaśniono kwestię samego pojęcia, a także przedstawiono dedykowane do tego narzędzia wraz z rozwiązaniami opartymi na elementach sztucznej inteligencji. Podstawowe rozważania dotyczą opisu narzędzi informatycznych dedykowanych analizie danych biznesowych, może być doskonałym punktem wyjścia do szczegółowych rozważań w tej dziedzinie.
Nowe kierunki w diagnostyce i terapii czerniaka
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-10-19) Kwiatkowska, Dominika
Niniejsza rozprawa doktorska została przygotowana w oparciu o cykl czterech powiązanych tematycznie publikacji pełnotekstowych poświęconych nowoczesnym metodom diagnostyki i leczenia czerniaka. Celem prac wchodzących w skład rozprawy doktorskiej było dokonanie analizy aktualnego stanu wiedzy na temat nowych możliwości terapeutycznych zaawansowanego czerniaka z wyodrębnieniem roli jaką w onkogenezie i lekooporności czerniaka może odgrywać czynnik transkrypcyjny YY1. Następnie ocenie poddano skuteczność i jakość głębokich sieci neuronowych w prawidłowej klasyfikacji zmian skórnych na obrazach dermatoskopowych. W końcowym etapie porównano skuteczność najlepszego modelu sieci neuronowej z grupą dermatologów w internetowym teście klasyfikacji zmian skórnych na obrazach dermatoskopowych. Przeprowadzona analiza piśmiennictwa wykazała, iż na etapie badań klinicznych pozostaje wiele nowych, obiecujących opcji terapeutycznych dedykowanych grupie pacjentów z zaawansowaną postacią czerniaka, a czynnik YY1 pełni kluczową rolę w regulacji licznych procesów metabolicznych zachodzących w mikrośrodowisku nowotworowym. W zadaniu klasyfikacji czerniaka na podstawie obrazów dermatoskopowych najlepsze wyniki osiągnął model ResNeXt-101 (odpowiednio precyzja – 77%, swoistość - 97%). Multi-klasyfikator osiągnął lepszy wynik precyzji (80%) w predykcji czerniaka złośliwego. Model ResNeXt-101 uzyskał wyższą wartość precyzji (86%) w porównaniu do grupy dermatologów w klasyfikacji czerniaka złośliwego.
Oddziaływanie cyberświata na kondycję jednostki i społeczeństw
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Fedoniuk, Larysa; Leśniak-Moczuk, Arkadiusz D.
Gwałtowne tempo rozwoju mediów cyfrowych i technologii informatyczno-komunikacyjnych przyczyniło się do uwikłania jednostek w nowej rzeczywistości o właściwościach wirtualnych. W cyberprzestrzeni następuje integracja jednostek za pomocą nowych form komunikacji społecznej. Powoduje to tworzenie nowego typu społeczeństwem informacyjnego. Celem artykułu jest próba spojrzenia na zagadnienie wpływu najnowszych osiągnięć technologicznych w sferze nośników i wymiany informacji na funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie sieci skutkujące przemianą społeczeństw. Przedstawione w artykule argumenty pozwoliły na weryfikację postawionej tezę, że przejawy funkcjonowania jednostki na styku świata rzeczywistego i wirtualnego przyczyniają się do zmian społeczeństwa, które przyśpiesza wdrażanie sztucznej inteligencji. Do weryfikacji postawionej tezy wykorzystano metodę analizy krytycznej źródeł, w postaci dostępnej literatury przedmiotu, wydanej zarówno w formie publikacji, jak i zamieszczonej w Internecie. Poza przestrzenią fizyczną została stworzona technologicznie nowa forma przestrzeni jako cyberświat. Na styku świata rzeczywistego i wirtualnego znajduje się rzeczywistość rozszerzona. Poszerzają się pola funkcjonowania użytkownika Internetu w wielu sferach życia. Z tym wiążą się zarówno korzyści, jak i szereg zagrożeń dla jednostki, ale także nieuniknione są przemiany cech społeczeństwa. Za horyzontem tych zmian jawi się sztuczna inteligencja znajdująca zastosowanie w coraz nowych obszarach egzystencji człowieka, niosąca nieprzewidywalne konsekwencje na obecnym etapie postępu cywilizacyjnego. Tempo rozwoju sztucznej inteligencji doprowadzi do lawinowych zmian o trudnych do przewidzenia konsekwencjach, kiedy przewyższy ona intelektualny potencjał człowieka i zacznie się samodzielnie się udoskonalać.
Operatory i ich przeciążanie w aspekcie programowania przetwarzania danych wielowymiarowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Hermanowicz, Artur; Molga, Agnieszka
W pracy przedstawiono wybrane problemy dotyczące programowania przetwarzania danych wielowymiarowych. Szczególną uwagę zwrócono na zagadnienia związane z przeciążaniem operatorów w nowoczesnych obiektowych językach programowania.
Przemysł 4.0 i sztuczna inteligencja: szansa czy zagrożenie dla realizacji koncepcji zrównoważonego i trwałego rozwoju?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Siuta-Tokarska, Barbara
W opracowaniu podjęto problematykę odnotowywanych zmian w przemyśle w kontekście następujących czterech rewolucji przemysłowych. Ostatnia z nich związana jest z tzw. przemysłem 4.0, który wyraża się w następujących, zasadniczych jego składowych, tj.: systemach cyberfizycznych, Internecie rzeczy, Internecie usług, a także w tzw. inteligentnych fabrykach. Ważnym wyrazem dokonujących się zmian w przemyśle jest wyłaniającą się dziedzina, która w swym nurcie teoretycznym łączy zagadnienia informatyki, matematyki, neurofizjologii, elektroniki, jak również psychologii, antropologii i filozofii, zaś w nurcie doświadczalnym jest ona traktowana jako gałąź informatyki – czyli tzw. sztuczna inteligencja. Celem podjętych badań jest próba odpowiedzi autorki opracowania na tytułowe pytanie zawarte w niniejszej pracy, z uwzględnieniem możliwie holistycznego spojrzenia na tę problematykę w kontekście kapitałów składowych zrównoważonego i trwałego rozwoju. Ważnym założeniem jest, aby dokonujący się postęp był realizowany nie tylko z punktu widzenia zwiększania szeroko rozumianych możliwości – jak to ma miejsce dotychczas – lecz maksymalizacji korzyści o charakterze przyrodniczym, społecznym i ekonomicznym.
Ryzyko regulacyjne sztucznej inteligencji. Analiza na przykładzie zakazu dyskryminacji osób z niepełnosprawonościami w sytuacji triage’u pandemicznego (prawo niemieckie)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Wyszyński, Filip
Przedmiotem artykułu jest problematyka regulacji sztucznej inteligencji w ujęciu koncepcyjnym. Tezą jest sformułowanie, że ustawodawca, tworząc kazuistyczne normy prawne, daje sztucznej inteligencji pole do kreowania własnych norm jako procedury autonomicznego wyboru (teza główna). Tłem dla rozważań jest reguła zakazu dyskryminacji osób niepełnosprawnych w sytuacji triage’u pandemicznego (COVID-19). Rozważania zostały podzielone na cztery części wywiedzione z klasyfikacji przez Komisję Europejską zagrożeń dotyczących regulacji sztucznej inteligencji. Każda z czterech części rozważań ilustrowana jest tezą z czterech wyroków Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, po jednym wyroku na każdą z części rozważań. Ramami dla rozważań jest niemiecki porządek prawny. Artykuł podsumowany jest wnioskami końcowymi.
Sztuczna inteligencja (AI) vs. ochrona danych osobowych (RODO) – jak zapewnić zgodność rozwiązań AI z podstawowymi mechanizmami systemu ochrony danych osobowych w ramach Unii Europejskiej?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Kolasa, Gabriel Z.
Celem tego artykułu jest zbadanie problemów i wyzwań związanych z zapewnieniem zgodności rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji (AI) z podstawowymi mechanizmami systemu ochrony danych osobowych w ramach Unii Europejskiej. W artykule omawiane są różne aspekty przetwarzania danych osobowych przez systemy AI, takie jak podstawy prawne, obowiązki informacyjne, prawa podmiotów danych, czy też ryzyko naruszenia praw podstawowych. W artykule wskazywana jest potrzeba wprowadzenia odpowiednich regulacji prawnych oraz mechanizmów technicznych i organizacyjnych, które pozwolą na skuteczną realizację zasad i celów RODO w kontekście stosowania AI.
„Sztuczna inteligencja” a duchowość człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Strzelecki, Ryszard
Artykuł dotyczy wielorakich odniesień między człowiekiem a komputerem. Zasadnicza rola komputera w tych odniesieniach polega na symulowaniu procesów umysłowych człowieka. Zakres symulacji i stopień zbliżenia możliwości maszyn cyfrowych do wielorakich uzdolnień człowieka jest różny – począwszy od analogii rachunkowej aż po zamysły stworzenia komputerowego sobowtóra bliskiego człowiekowi w zakresie podstawowych uzdolnień: intelektualnych, psychicznych, a nawet duchowych. Część owych zamierzeń, dotyczących elementarnych zadań obliczeniowych, została w świecie zrealizowana, część może zostać zrealizowana, są jednak aspiracje, które nigdy nie będą spełnione. Staje się tak zawsze wówczas, gdy od komputera wymaga się symulacji stanów, których nie może on wytworzyć (takich jak: świadomość, intencjonalność czy duchowość). Mimo tej oczywistej prawdy i nie bacząc na narastające trudności, zabiegi takie są podejmowane, a trudności narastają, gdy symulacją obejmuje się coraz głębsze wymiary istoty ludzkiej. W poszczególnych częściach artykułu zostały omówione kolejne etapy „komputacyjnego” zgłębiania wymiarów człowieka, poczynając od najbardziej płytkich, aż po wymiar najgłębszy. Zatem stosunkowo najmniej trudności wyłania się we wzajemnym odnoszeniu człowieka i komputera na płaszczyźnie inteligencji obliczeniowej (część 1); więcej perypetii sprawia symulowanie świadomości (część 2), wyraźne już perturbacje wiążą się z wysiłkami wyposażania komputera w intencjonalność, która w istocie winna być przecież aktowa (część 3); dalej mowa o duchowości i mistyce – o dyspozycjach jeszcze bardziej dla komputera nieosiągalnych (część 4). W usilnych dążeniach do zrównania człowieka z komputerem stosuje się dwojakiego rodzaju strategie. Pierwsza polega na upodrzędnieniu czy wręcz lekceważeniu tych zdolności człowieka, które nie mogą być symulowane (zniżanie człowieka do komputera). Druga – na przedefiniowaniu funkcji komputera celem nadania im charakteru i nazw stosownie do atrybutów człowieka (podnoszenie komputera do miary człowieka). Artykuł poprzedzały liczne wypowiedzi, stanowiska, nadzieje oraz formułowane wobec „sztucznej inteligencji” oczekiwania. Wszelako w tekście obecnym udzielona została odpowiedź ostateczna – bariera między człowiekiem a komputerem, mimo prób jej przełamania, jest nieprzekraczalna. Zapowiedź tej tezy zarysowana jest już w tytule, potwierdzona rozległą argumentacją, a wyrażona w części 4, wykluczającej możliwość utożsamienia człowieka z komputerem. Toteż niezależnie od różnych mniemań, życzeń czy przeświadczeń zarysowuje się trudna do uchylenia diagnoza: szczyt możliwości komputera wyraża się potężną zdolnością obliczeniową, zaś szczyt możliwości człowieka wyraża się głębią duchowości mistycznej.
Wykorzystanie techniki AdaBoost w modelach opartych na regresji z wykorzystaniem sztucznej inteligencji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Wołoszyn, Jacek
Artykuł opisuje wykorzystanie sztucznej inteligencji w obliczeniach regresyjnych. Modele zbudowane w sposób tradycyjny oparte na klasycznych założeniach dostarczają możliwie precyzyjnych informacji. Sam proces budowy modelu opiera się na wstępnym wyborze zmiennych wykorzystanych do jego tworzenia. Umiejętna selekcja zmiennych ma istotny wpływ na uzyskane parametry. Wykorzystując rozwiązanie przedstawione w tej pracy otrzymujemy model ze wstępnie dobranym optymalnym zbiorem treningowym. W kolejnych rozdziałach omówiono istotę analityki predykcyjnej, proces uczenia maszynowego, budowę drzewa decyzyjnego, pokazano przykład regresji wykorzystującego AdaBoost.
Wyszukiwanie obiektów o podobnych cechach w bazie danych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Wołoszyn, Jacek
Artykuł ten przedstawia proces tworzenia systemu rekomendującego obiekty z pól rekordów bazy danych o zbliżonych cechach podobieństwa do wybranych cech obiektu wzorcowego. W budowie wykorzystano algorytm K najbliższych sąsiadów, który często jest wykorzystywany do tworzenia systemów klasyfikacji.
Zastosowanie sztucznej inteligencji i robotyki w usługach opiekuńczych świadczonych osobom starszym: szansa czy zagrożenie?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Blicharz, Jolanta; Zacharko, Lidia
Powszechnie wiadomo, że potrzeby społeczne w zakresie usług opiekuńczych świadczonych osobom starszym systematycznie rosną. Jest to spowodowane występującym obecnie na całym świecie trendem demograficznym w kierunku starzenia się społeczeństwa. Jakkolwiek dla samorządu lokalnego włączenie technologii sztucznej inteligencji do usług opiekuńczych mogłoby przynieść duże korzyści i wartość publiczną dla obywateli, to jednak ważne jest, aby wziąć pod uwagę również etyczne implikacje jej stosowania.