Przeglądanie według Temat "anthropology"

Aktualnie wyświetlane 1 - 10 z 10

Koncepcja antropologiczna Iwana Franki: ewolucjonizm kulturowo-społeczny w ukraińskiej filozofii
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Darmoriz, Oksana
W artykule przeanalizowano dziedzictwo filozoficzne jednego z najwybitniejszych ukraińskich myślicieli Galicji – Iwana Franki, postaci wszechstronnej, kreatywnej, osobowości o wielorakich zainteresowaniach. W dziedzinie filozofii jego badania dotyczą wielu kierunków i doktryn swoich czasów, istotnie wykraczając poza ramy głównych nurtów filozoficznych tego okresu. W niniejszym opracowaniu skupimy uwagę na głównych tematach rozważań filozoficznych Iwana Franki powiązanych ze światowymi trendami w filozofii i przeanalizujemy jego podejście do badania kultury i społeczeństwa w świetle antropologicznych i ewolucyjnych metod.
Kulturowe i poznawcze źródła (uwarunkowania) sporu o dopuszczalność aborcji – konteksty filozoficzne i edukacyjne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Chodorowski, Łukasz
U podstawy współczesnego sporu o dopuszczalność przerywania ciąży leży de facto niepewność co do ontycznego, moralnego i prawnego statusu embrionu ludzkiego. Ustalenie kryteriów jakie powinna spełniać istota ludzka nie jest tylko czysto teoretycznym zagadnieniem, ale również palącym problemem mającym swoje odzwierciedlenie praktyczne. Prowadzenie refleksji nad dopuszczalnością przerywania ciąży wyłącznie na bazie najnowszych danych z zakresu embriologii wydaje się być pozbawione szerszej perspektywy. Tytułowy spór jest jednak tak stary, jak ludzka wiedza dająca możliwość przerwania rozwijającego się życia ludzkiego na etapie prenatalnym. Spojrzenie historyczne na byt znajdujący się w łonie matki pozwala na uchwycenie kluczowych akcentów tej dyskusji, które wywierają wpływ na kształt współczesnego dyskursu w tym zakresie. Odwoływanie się do źródeł refleksji filozoficzno-teologicznej ma również swoje implikacje normatywne. Formuła programowo-tematyczna periodyku wymaga także zwrócenia uwagi na edukacyjno-świadomościowe aspekty sporu o dopuszczalność przerywania ciąży w kontekście historycznym.
Nieobyczajne wiersze „Wirydarza poetyckiego”: myśl antropologiczna i kultura literacka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Obremski, Krzysztof
In blurred poems of „Wirydarz poetycki” there is a strong power of sexual desire ant this is the power that rules the human world. There is no such thing as soul in human. They only have bodies that are almost identical to the intimate parts. „Picture is domain of art, literality is domain of pornography” – there in no need to argue with that words of Jerzy Bartmiński. When taking them as most general guide in lecture of blurred poems, we can find the guide which show sus literary culture of this poems.
Nowożytne cmentarzysko z Placu Farnego oraz pochówki przy kościele Świętego Krzyża w Rzeszowie – wstępne informacje z badań antropologicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Rogóż, Joanna
In 2017, 3 Maja Street in Rzeszów underwent reconstruction. This work resulted in archaeological research carried out by the Foundation for Archaeological Centre in Rzeszów. Considering conducted discoveries, the skeleton cemetery at the parish church takes an important place. On its edge, 39 graves were discovered, with remains of individuals of different age, adults and children. What is more, numerous loose bones, randomly distributed among the skeletons were also found. At the church of the Holy Cross, three human burials sex uncovered. The bones underwent anthropological analysis, including the determination of number of buried individuals, their age, sex, and their general biological condition.
Pomiędzy miłością agapiczną a erozyczną. Praktyki miłości i związków intymnych wśród indyjskiej miejskiej klasy średniej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Romanowicz, Anna
Małżeństwa aranżowane uznawane są za tradycyjną i najbardziej popularną formę sformalizowanych związków heteroseksualnych w Indiach. Niemniej jednak – szczególnie wśród miejskiej klasy średniej – wzrasta zainteresowanie związkami opartymi na miłości romantycznej. Celem artykułu jest ukazanie różnego rodzaju praktyk związanych z miłością, które wymykają się kategoryzacji w ramach podziału na małżeństwa aranżowane i małżeństwa z miłości; ukazanie strategii i taktyk codzienności praktykowanych przez moich współpracowników terenowych w kontekście przemian społeczno-kulturowych. Artykuł został przygotowany w oparciu o etnograficzne badania terenowe (techniką obserwacji uczestniczącej) w Delhi.
Regionalizm i ponowoczesność - w stronę wychowania antropologicznego i edukacji kulturotwórczej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Szmyd, Kazimierz
Tekst jest próbą wielostronnej analizy uwarunkowań i głównych czynników kształtujących stan współczesnej edukacji. Podstawowym nurtem narracji jest społeczno-aksjologiczny i kulturotwórczy i antropologiczny wymiar współczesnego wychowania, jego zagrożeń i szans w dobie ponowoczesnej. Wiele miejsca poświęcono tej problematyce w perspektywie przemian pokoleniowej świadomości, destrukcji postaw i systemów wartości, dezorganizacji systemów wychowania dla ludzkiej wspólnoty. Ukazano dylematy i sprzeczności w edukacji szkolnej, wskazano na niejasności i relatywizm w dziedzinie państwowych aksjologii wychowania, a także na wykorzystywanie globalnej edukacji do realizowania egoistycznych celów w globalnym świecie. W tekście znajdujemy kontrowersyjne zagadnienia dotyczące edukacji na rzecz demokratyzacji i humanizacji edukacyjno-kulturowej, wyrównywania poziomów i szans edukacyjnych w skali państw i globalizującego się świata. Artykuł zawiera również odniesienia do współczesnych zagadnień edukacji dla kultury współistnienia wielokulturowego, kształtowania postaw zrozumienia i afirmacji różnic etnokulturowych. Podkreślono w nim również współczesne dylematy i sprzeczności w harmonijnym (spójnym) formowaniu osobowości indywidualnych i zbiorowej świadomości pokoleniowej. Postuluje się podejmowanie społecznej edukacji wychowującej w kontekście zderzeń kultury tradycyjnej (regionalnej) z dominującą formacją stylów postmodernistycznych i kulturowych prowadzących do regresu antropologicznego.
Rhetorical Anthropology or Anthropological Rhetoric: Foundations of the “Rhetoric & Anthropology” Research Net
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Agnetta, Marco; Cattani, Adelino; Gil, Alberto; Jiménez Cataño, Rafael; Tapia Velasco, Sergio
The article is a scientific manifesto by the “Rhetoric & Anthropology Research Net”. It discusses the state of the subject, the basic principles of the investigation and an outline of different rhetorical-anthropological fields of work directed by the authors of the article. The methodological focus is ecological because it is based on responsibility and solidarity specified in a culture of debate worthy of the name, and in the principle of affirmation, that is, in a rhetoric that opens new pathways, provides solutions, and brings people together because it has an eminently positive orientation.
Rozdźwięki i współbrzmienia, czyli o naturze i kulturze w prozie Andrzeja Stasiuka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Setlak, Wiesław
Andrzej Stasiuk as an author of „travel” prose is equally strongly immersed in nature and culture. His narration is dominated by descriptions of nature. Man drawing both from nature and culture is important in his works. Stasiuk, an artist inevitably entangled in culture, sees an opportunity for self-fulfillment in nature understood as a more general notion than just natural environment. However, he does not pursue the „state of nature” – inculturation does not allow him to do it. Thus, he seeks a compromise consisting in „being” in „culture” while staying close to nature. The author’s quest resemble the struggle of a nomad roaming some geographical space for a purpose. The same thing happens when the writer tries to find a place for himself in the megaspace of nature and culture using the power of the mind and imagination. This type of activity is by geopoetics attributed to a socalled nomadological subject. It seems that the main thesis of Stasiuk’s literary anthropology is a conviction that man lives on the border of nature and culture where his existence can be authentic despite certain antagonisms. In other words, consona is possible despite dissonance. It is all about proportion. Andrzej Stasiuk in his prose seems to be close to defining this very state of affairs.
Twórczość literacka Maryli Wolskiej w latach 1893-1930.
(2015-09-25) Pocałuń-Dydycz, Magdalena
W swojej pracy doktorskiej charakteryzuję całość dorobku literackiego Maryli Wolskiej oraz interpretuję najważniejsze wątki jej poezji, prozy i dramatu. Dorobek literacki Wolskiej nie jest obszerny. Za życia opublikowała pięć tomów wierszy: Symfonia jesienna (Lwów 1901), Thème varié (Lwów 1901), Święto słońca (Lwów 1903), Z ogni kupalnych (Skole – Storożka 1904) i Dzbanek malin (Medyka 1929), dramat Swanta. Baśń o prawdzie (Lwów 1906) oraz zbiór opowiadań Dziewczęta (Lwów 1910). Pośmiertnie ukazał się zbiór jej wspomnień Quodlibet, połączony w dwugłos ze wspomnieniami córki Beaty Obertyńskiej, wydany pod tytułem Wspomnienia (Warszawa 1974). Zakresy tematyczne mojej pracy obejmują kolejno rozdziały: pierwszy - dotyczący zagadnień literackiej legendy Wolskiej, drugi - kontekstów antropologicznych jej twórczości, zwłaszcza jej motywów słowiańskich, trzeci - obecności refleksji feministycznej i kreacji literackiego „ja” jej utworów oraz czwarty związany z problematyką postpamięci. Zastosowane w pracy narzędzia: historycznoliterackie, mitograficzne, antropologiczne, elementy psychonanalizy i krytyki feministycznej, pozwoliły mi odkrywać kolejne złoża znaczeń ukrytych w utworach niełatwych i obwarowanych ścisłymi, rygorystycznie przestrzeganymi przez poetkę konwencjami formalnymi właściwymi jej epoce. Skupiłam się na całościowym oglądzie dorobku „pani na Zaświeciu”, aby wzbogacić jej portret o nowe odczytania i skonfrontować jej twórczość z nowymi metodami badań literaturoznawczych, takimi jak wykorzystane w niniejszej pracy: psychoanaliza, krytyka feministyczna oraz antropologia kultury i literatury.
Wartości i antywartości. W stronę szkoły aksjologicznie uniwersalnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Szmyd, Kazimierz
Artykuł jest próbą ukazania kondycji wychowawczej szkoły w perspektywie przemian kulturowych i cywilizacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem doby ponowoczesnej. Jest to także spojrzenie na historyczny rozwój aksjologii i teleologii szkoły w procesie przemian na tle różnych stanowisk i orientacji filozoficznych, antropologicznych i pedagogicznych. Głównym tłem rozważań jest kryzys szkoły, jej roli w kształtowaniu norm współżycia społecznego i zasad etyki międzyludzkiej w lokalnym i globalnym świecie. Autor wskazuje na przyczyny, przejawy i zagrożenia wynikające z dehumanizacji współbycia ludzi, ignorowania wartości uniwersalnych, które mają swoje źródło w antropologii humanistycznej. Głównym wątkiem wykładu jest postulat odwołania się do podstaw antropologii humanistycznej w wychowaniu. W tekście formułuje się tezę, zgodnie, z którą istnieje potrzeba zasadniczej rekonstrukcji działalności szkoły jako środowiska kształtującego wartości ogólnoludzkie. Powinna stanowić opozycję wobec rozpowszechniających się antywartości w coraz bardziej „odczłowieczonym” świecie. Artykuł jest też próbą zarysowania głównych postulatów antropologii wychowawczej współczesnej szkoły.