Przeglądanie według Temat "World War II"

Aktualnie wyświetlane 1 - 10 z 10

Endeavours to intensity agricultural production in Austrian Galicia during World War II
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kłusek, Mirosław
The most negative factors having affected the effectiveness of agricultural production in Austrian Galicia were both the unprofitable agrarian structure and the structure of use of arable land, and also the lack of modernisation of the agricultural production process. This situation contributed to the emergence of the extensive nature of the agricultural production and its low efficiency. After the German Reich had captured Western Galicia in 1939, and Eastern Galicia in 1941, the maximum intensification of agricultural production of this region was set as a primary goal. This was planned to be achieved by the mechanisation of the production process and improvement of the agricultural industry, followed by the growth of fertilisation and chemical treatment of crops, land improvement and the restructuring of arable land. In addition to this, farmers’ education and the consolidation of agricultural holdings were schemed along with the dissemination of high yielding varieties of grains and root crops, horned cattle and pig husbandry. The aim of the German actions listed above was to supply the Wehrmacht with food, and in a broader perspective to prepare the land for German colonization following the ultimate German victory.
Eseistyka Wojciecha Gniatczyńskiego odkrywana (na nowo?). Przyczynek do badań
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Zahaczewska, Izabela
The article presents the profile of one of the forgotten and underestimated writers of Polish emigration after 1939 – Wojciech Gniatczyński. The intricate history of his life is the story of a man marked by the stigma of war and the traumatic experiences of a concentration camp, and an emigrant with unfulfilled ambitions, who disappeared into the shadows of his more combatived colleagues. Discussed briefly essay writing of Gniatczyński shows him unusual erudition and a writing workshop with great artistic, aesthetic and cognitive qualities. It gives the possibility of various interpretations and urges to multifaceted research, clearly indicating that Wojciech Gniatczyński is worth rediscover today.
Kredytowanie gospodarstw rolnych w województwie krakowskim w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Janicka, Anna
Położenie rolnictwa w pierwszych latach po II wojnie światowej było niezwykle trudne. Niestabilna sytuacja polityczna nie sprzyjała budowaniu atmosfery zaufania i pewności, na której można było oprzeć odradzanie się życia gospodarczego. Brak równowagi gospodarczej zakłócał normalny tok życia gospodarczego i hamował jego reanimację po wojnie. Jednym z priorytetów decydujących o losach narodu było szybkie zwiększenie produkcji żywności. Województwo krakowskie musiało zmierzyć się z odbudową gospodarstw zarówno w dziedzinie produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej. Szansę na zwiększenie produkcji rolniczej dawały inwestycje, jednak zubożali rolnicy nie posiadali wystarczających środków finansowych, aby je zrealizować. W związku z tym popyt na kapitał w rolnictwie był ogromny i często przewyższał możliwości instytucji kredytowych. W omawianym okresie kredytowanie rolnictwa było prawie całkowicie sterowane przez Państwowy Bank Rolny, a jego oddziały odegrały decydującą rolę w rozprowadzaniu pożyczek na terenie swojej działalności. Państwowy Bank Rolny finansował głównie odbudowę, przebudowę i zabudowę wsi, państwowy i znajdujący się pod zarządem państwowym przemysł rolny, potrzeby obrotowe i inwestycyjne gospodarstw rolnych, ogrodniczych i hodowlanych oraz ośrodków i stacji doświadczalnych. Kredytowanie rolnictwa i wsi w województwie krakowskim w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej było zbieżne z trendami ogólnopolskimi. Pośrednie oraz bezpośrednie rozprowadzanie pożyczek zdominował tutaj oddział Państwowego Banku Rolnego w Krakowie. Akcja kredytowa przeprowadzona w województwie krakowskim dawała szansę na odbudowę ze zniszczeń wojennych oraz rozwój rolnictwa na tym terenie.
Organisation of Lublin confinement institutions in 1939–1944 within the ramifications of the German security apparatus
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Michniowski, Marcin
The aim of the article is to present the confinement institutions set up in Lublin in 1939–1944 by the German occupier, and to analyse the organisational aspects of their functioning in the operational context of various agencies of the security system of the Third Reich and the General Government. The first part of the essay consists of background information necessary to conduct the analysis – exposition of the administrational division of Polish territory after the September campaign and the structure of the security apparatus introduced by the German occupier. In the main body, three main stages of establishment of the confinement institutions are outlined, based on the comparison of the circumstances influencing their formation. Simultaneously, their official subordination to appropriate agencies of the security system is shown, what is compared to the actual dominance of various parties over different prisons and camps. As such, it is possible to present the whole segment of the German occupational system, from two distinctive perspectives: existence of a series of suitable institutions serving specific roles in order to strengthen the occupier’s control over the Polish population, and the competition of respective agencies of the German security apparatus over the masses of prisoners.
Polacy i Żydzi Bieszczadów i Pogórza Przemyskiego w narracjach biograficznych osób wysiedlonych w Akcji „Wisła”. Raport z badań
(Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016-06-30) Kosiek, Tomasz
Th e article focuses on showing the representations of Poles and Jews in bibliographic narratives of people of Ukrainian origin displaced from areas of the Bieszczady and Pogórze Przemyskie within the Operation Vistula. Using the method of oral history, the author conducted several interviews. In each of them there appeared the “others” from the immediate neighbourhood, which are remembered as the participants of shared fun, family members, or the neighbours, with whom the most important holidays were celebrated. Th e author does not assess whether the remembered images correspond to contemporary reality, which ultimately, due to the war and ethnic cleansing, ceased to exist. He believes, however, that the strong presence of Poles and Jews in the emories of his interlocutors proves that these “others” were an important fragment of the lost world.
Powstanie kawalerii SS Totenkopf i jej rola w niemieckiej polityce okupacyjnej na ziemiach polskich w latach 1939–1941
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Dybek, Jarosław
Tematem artykułu jest jeden z niemieckich pułków SS stacjonujących na terenie okupowanej Polski i jego rola w polityce okupacyjnej Niemiec. Choć dzieje formacji SS są bardzo dobrze znane zarówno w literaturze naukowej, jak i popularno-naukowej, to wchodząca w jej skład kawaleria nie doczekała się dotychczas obszerniejszych opracowań. Temat wydaje się interesujący, ale nie został jeszcze omówiony w żadnej książce w języku polskim. Większość literatury odnoszącej się do tego zagadnienia została wydana w językach niemieckim oraz angielskim. Kawaleria SS Totenkopf działała przede wszystkim w Generalnym Gubernatorstwie i podlegała Wyższemu Dowództwu SS i Policji. Część jej szwadronów operowała także na terenach włączonych do Rzeszy, tj. Kraju Warty (Reichsgau Wartheland). Niniejszy artykuł podejmuje problematykę formowania się kawalerii SS Totenkopf i stopniowego włączania jej w brutalną politykę okupacyjną III Rzeszy na ziemiach polskich. W przypadku tej formacji mamy do czynienia z takimi zadani ami, jak zwalczanie pierwszych zalążków partyzantki, poszukiwanie broni, udział w tworzeniu gett czy też pomoc w eliminowaniu polskiej inteligencji. Na uwagę zasługuje również udział tej jednostki w kręceniu filmu propagandowego „Kampfgeschwader Lützow”, w którym przedstawiono polskich kawalerzystów atakujących szablami niemieckie czołgi. Ten fałszywy obraz powielany był po wojnie w niektórych filmach czy książkach i przyczynił się do wypaczonego przedstawienia polskich żołnierzy w walkach obronnych w 1939 r.
Przesiedleni znad Sanu – zamordowani nad Horyniem. Losy Polaków deportowanych przez Sowietów z obwodu drohobyckiego w ramach „oczyszczania” pasa przygranicznego (1940–1944)
(Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Oddział w Rzeszowie, 2021-01-12) Bereza, Tomasz
Wiosną 1940 roku ludność mieszkająca w pobliżu granicy sowieckiej strefy okupacyjnej została zmuszona do opuszczenia swoich siedlisk. Operacja „oczyszczania” przygranicznego pasa o szerokości 800 metrów z ludzi i budynków (z wyłączeniem miast) miała charakter przymusowy. Około 13 tysięcy mieszkańców „strefy 800”, w tym około cztery tysiące Polaków, przesiedlono na Wołyń, gdzie ulokowano ich w domach po deportowanych na Sybir polskich osadnikach albo w zagrodach opuszczonych przez dawnych kolonistów niemieckich. Na przełomie lat 1942/1943 banderowska frakcja Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i jej ramię zbrojne – Ukraińska Powstańcza Armia podjęły na 2 obszarze Wołynia szeroką akcję przeciwko Polakom. Terror miał podłoże etniczne. Polacy znad Sanu, którzy trafili do wschodniej części Wołynia, znaleźli się wśród pierwszych ofiar ludobójstwa – zginęło ich co najmniej 288. Pierwsi uchodźcy z Wołynia dotarli do dawnych miejsc zamieszkania w kwietniu 1943 r., później ich liczba szybko rosła. Traumatyczne doświadczenia i nastroje panujące wśród reemigrantów miały istotny wpływ na eskalację antagonizmów narodowościowych na terenach między Leskiem a Przemyślem.
Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie za rządów rektora bł. ks. Romana Sitki (1936–1941)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-09) Soprych, Jacek
Seminarium Duchowne w Tarnowie w ciągu dwóch wieków istnienia szczyciło się wieloma i wielkimi postaciami rektorów, a jeden z nich, ks. Roman Sitko, został wyniesiony do chwały ołtarzy. Osoba błogosławionego Rektora wciąż inspiruje, nie tylko kapłanów i alumnów WSD w Tarnowie czy WSD w Rzeszowie, ale także osoby świeckie. Jego całkowite oddanie sprawie powołań i dobrej formacji nowych kapłanów zasługuje na opracowanie. W artykule tym został ukazany fragment historii tarnowskiego seminarium, kiedy urząd rektorski sprawował ks. Sitko – skład kadry wychowawczej i profesorskiej, liczby alumnów i nowo wyświęconych kapłanów. Nie pominięto też wręcz ojcowskich relacji pomiędzy rektorem i alumnami, co sprzyjało dobrej atmosferze formacji. Cenne są tu przywoływane fragmenty świadectw ówczesnych kleryków. Zaprezentowano także sytuację seminarium w trudnym czasie II wojny światowej, kiedy jego budynek został zajęty przez Wehrmacht. Nie przeszkodziło to jednak w kontynuowaniu formacji kleryków. Rektor Sitko zorganizował ośrodek w Błoniu koło Tarnowa, gdzie podjął się przygotowania kleryków do święceń kapłańskich. Ostatecznie został za to aresztowany i osadzony w więzieniu. Po roku aresztu trafił do obozu Auschwitz, gdzie ukoronował całkowite oddanie sprawie tarnowskiego seminarium i kleryków męczeńską śmiercią.
Zapomniany kurier do Delegatury Rządu. Ppor. Napoleon Segieda „Wera” (1908–1991)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Tochman, Krzysztof A.
Artykuł o ppor. Napoleonie Segiedzie (vel Gustav Molin „Wera”), a po wojnie Jerzym Salskim (1908–1991), urodzonym na Zamojszczyźnie, mieszkańcu Pomorza, zaś w czasie wojny kurierze politycznym do władz Polskiego Państwa Podziemnego zrzuconym do kraju w nocy z 7 na 8 listopada 1941 r., jest pierwszą próbą przedstawienia zarysu jego biografii i wojennych dokonań. Był uczestnikiem wojny 1939 r. (obrona Warszawy), a następnie jeńcem wojennym niemieckich obozów, skąd po wielu perypetiach dotarł do PSZ w Wielkiej Brytanii. Po wykonaniu misji w kraju Segieda latem 1942 r. wyruszył ponownie do Londynu z pierwszym kompleksowym raportem Polskiego Państwa Podziemnego do władz rządu emigracyjnego w Londynie. Już w 1942 r. jako świadek zagłady alarmował świat o Holokauście; raczej bez skutku, gdyż Zachód nie był tym problemem specjalnie zainteresowany. Napoleon Segieda od wiosny do lata 1942 r. przebywał w mieście Oświęcim, gdzie zbierał informacje o obozie koncentracyjnym w Auschwitz. 8 sierpnia 1942 r. opuścił Warszawę, by przez Kraków i Wiedeń w ciągu pięciu dni dotrzeć do Szwajcarii, gdzie z niewyjaśnionych przyczyn na kilka miesięcy utknął w drodze do Londynu. Jego raport później był znany wśród wielu ważnych, wpływowych polityków społeczności alianckiej, m.in. w Wielkiej Brytanii oraz USA. Warto wspomnieć, iż o zagładzie Żydów docierały do Londynu, również od lata 1942 r., depesze Stefana Korbońskiego, szefa Kierownictwa Walki Cywilnej. Po wojnie Napoleon Segieda już pod nazwiskiem Jerzy Salski osiadł w wielkim Londynie, gdzie zmarł, całkowicie zapomniany.
Ziemiaństwo polskie wobec komunistów i idei rewolucyjnej na przykładzie dystryktu radomskiego 1939–1945
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Gapys, Jerzy
W końcowej fazie okupacji niemieckiej obóz komunistyczny m.in. na terenie Generalnego Gubernatorstwa przystąpił do fazy przygotowawczej rewolucji marksistowskiej. W odniesieniu do środowisk wiejskich polegała ona głównie na zwalczaniu ziemiaństwa polskiego jako gwaranta trwania starego porządku. Zwalczanie obszarników prowadzono na płaszczyźnie ideologicznej (propaganda antyziemiańska na wsi i w majątkach), ekonomicznej (strajki, rekwizycje, kontrybucje, niszczenie plonów i parku maszynowego), organizacyjnej (próby zakładania w folwarkach komitetów parcelacyjnych) oraz ludzkiej (akty terroru i fizycznej likwidacji właścicieli majątków – porwania, mordy). Ziemianie z racji swojego konserwatywnego światopoglądu i pozycji społecznej odnieśli się negatywnie do idei komunistycznej i działań obozu rewolucji. Poczynania polityczne komunistów uznawali za nielegalne, a akcje przeciw ziemiaństwu za zwykły bandytyzm. Chroniąc swoje życie i mienie, jednocześnie podejmowali działania zmierzające do wzmocnienia obozu antyrewolucyjnego poprzez wsparcie konspiracji zbrojnej i organizowanie własnych koterii politycznych. Wobec jednak niekorzystnej sytuacji geopolitycznej zabiegi te okazały się nieskuteczne.