Przeglądanie według Temat "Warszawa"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

Adam Stalony-Dobrzański’s projects and stained-glass windows for Warsaw Orthodox parishes
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016-12) Siemieniec, Anna
Adam Stalony-Dobrzański (1904–1985), a graduate and lecturer of the Academy of Fine Arts in Cracow was one of the leading creators of contemporary Orthodox art in Poland. Creating comprehensive concepts of interior designs of Polish churches, the artist introduced, inter alia, stained-glass windows into their space. Many of these windows were designed for churches and buildings belonging to the Orthodox Church in Warsaw. They are described in this article, with special attention being paid to their history and iconography. The oldest stained glass window is Deesis, created in 1956 for the lower chapel of the Orthodox Church of St John Climacus in Wola. It was only in the late 1970s and beginning of the 1980s that glazing for the upper chapel according to Stalony-Dobrzański’s designs was manufactured. In 1968 Stalony-Dobrzański was invited to participate in a competition for the renovation project of the Metropolitan Council of the Holy Equal to Apostles of Mary Magdalene in Warsaw. However, his project, elaborated in co-operation with Jerzy Nowosielski, Boris Oleszko and Sotyris Pantopulos, was not realised. Currently, in the church there is only one stained glass window designed by Stalony-Dobrzański, i.e. Mary Magdalene meets the Resurrected Christ (1976). In the 1970s Stalony-Dobrzański designed stained-glass windows for the House of the Metropolitan of the Polish Autocephalous Orthodox Church (the collection is currently scattered), and in the next decade – also for the Museum Of Warsaw Orthodox Metropolis (projects were not realised).
Literackie obrazy socjalistycznej Warszawy i frankistowskiego Madrytu w perspektywie geopoetyki i komparatystyki. Przykład powieści „Zły” Leopolda Tyrmanda i „Ul” Camilo José Celi
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Rombel, Maria
The paper aims to juxtapose the literary portrayals of the socialist Warsaw and Francoist Madrid depicted in two postwar novels: “The Man with the White Eyes” by Leopold Tyrmand and “The Hive” by Camilo José Cela1, respectively. The starting point for the considerations is geopoetics and, more precisely, the concept of the sensory and emotive topographies. It is intended to demonstrate that the approach in question provides the tools adequate to analyse the configuration of Warsaw’s and Madrid’s urban spaces portrayed in Polish novels from the Polish People’s Republic period and Spanish novels from the Francoism period. The comparative approach, in turn, enables the juxtaposing of the research objects and gathering of the data useful for the purposes of Polish-Spanish intercultural studies, such as intercultural communication studies.
Maski historii, strzępy współczesności. Studium o biografii i twórczości Władysława Lecha Terleckiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Jamrozek-Sowa, Anna
Książka prezentuje biografię twórczą oraz całościowy dorobek literacki i publicystyczny Władysława Lecha Terleckiego (1933-1999), pisarza, którego czas życia przypadł w głównej mierze na lata istnienia PRL-u, ostatnia zaś dekada przebiegała w realiach przemian ustrojowych po upadku komunizmu w Polsce. Jego twórczość rozpięta jest pomiędzy różnymi rodzajami i gatunkami literackimi. Pisał powieści, opowiadania, wiersze, dramaty, scenariusze radiowe, filmowe i telewizyjne, dokonywał teatralnych i filmowych adaptacji prozy. Szczególne uznanie zyskał jako pisarz podejmujący temat historyczny, ale połowa jego publikacji to utwory, których akcja rozgrywa się w rzeczywistości jemu współczesnej. Pracował jako dziennikarz radiowy, redaktor czasopism, reporter, publicysta. Wchodził w skład jury konkursów literackich i teatralnych. Udzielił sporej liczby wywiadów. Zdarzało mu się nawet rysować ilustracje dla czasopism. Pomimo tego zróżnicowania, jego twórczość powstającą na przestrzeni ponad 40 lat należy traktować jako jeden, wieloczłonowy, konsekwentnie rozwijający się tekst. Twórczość Terleckiego była czytana i komentowana, kolejne książki wywoływały reakcje krytyki, ukazywało się wiele recenzji. Jego książki tłumaczono na różne języki, odczytując ich warstwę psychologiczną lub zwracając uwagę na oryginalne i mistrzowskie podejmowanie konwencji np. powieści kryminalnej czy powiastki filozoficznej. Książka podzielona jest na dwie zasadnicze części, z których pierwsza nosi wyraźny charakter biograficzny, druga zaś poświęcona jest analizie i interpretacji poszczególnych utworów fikcjonalnych pisarza. I część w dużej mierze stanowi owoc kwerend bibliotecznych i poszukiwań archiwalnych, rozmów z żyjącymi świadkami życia pisarza oraz lektury wywiadów z pisarzem i opracowań historycznoliterackich, książek z dziedziny historii, filozofii, politologii i psychologii. Terlecki ukazany został w sieci wielorakich powiązań i uwikłań. Fakty, dane, informacje z przestrzeni jego życia prywatnego i przede wszystkim zawodowego przeplatają się partiami narracji rejestrującymi zachodzące wówczas w Polsce przemiany polityczne, społeczne, obyczajowe. Z narracji wyłania się obraz Terleckiego jako intelektualisty, literata zaangażowanego w działania na rzecz rozwoju polskiej kultury. Świadczy o tym m.in. jego przynależność do grupy literackiej „Współczesność”, wieloletnia praca w redakcjach ważnych polskich czasopism, w tym w ważnym, pokoleniowym dwutygodniku „Współczesność” oraz Polskim Radio, opieka na młodymi pisarzami, obecność we władzach Związku Literatów Polskich i od 1989 rok – SPP, wreszcie, rozpoczęta w 1976 roku tajna współpraca z RWE. Cezury wyznaczające kolejne podrozdziały I części książki wynikają z następowania po sobie etapów w rozwoju kariery zawodowej i literackiej Terleckiego. W części II przedstawiono kolejne dzieła Terleckiego w porządku chronologicznym, według dat publikacji. Zamieszczono krótkie streszczenia fabuł, przedstawiono problematykę oraz recepcję. Ukazane w ten sposób utwory Terleckiego są świadectwem poszukiwania sensu dziania się historii. Przeżywaniu przez pisarza własnej teraźniejszości, jako czasu kryzysu, towarzyszyły próby zrozumienia poprzez medium literatury niestabilnej rzeczywistości zrodzonej przez dramatyczne wydarzenia XIX i XX stulecia. W książce przedstawiono Terleckiego jako człowieka zafascynowanego historią, starającego się zrozumieć mechanizmy determinujących losy jednostek i całych zbiorowości. Poszukiwanie sensów wydarzeń dziejowych dawało mu również okazję do zgłębienia psychologii wybitnych postaci z przeszłości. Szczególnie zajmowały go postaci z kart podręczników historii Polski, wokół których wyrosła „czarna” legenda, w których czystość intencji i niektórych czynów powątpiewali współcześni im rodacy. Z życia tych ludzi wybierał momenty kluczowe, acz nieopisane, okryte tajemnicą. Oskarżani byli oni przez współplemieńców o tchórzostwo, apostazję, współpracę z tajną policją carską. Terlecki cenił wiedzę pochodzącą z oryginalnych źródeł historycznych, język dokumentów epoki. Sięgał do autentycznych zapisów z przeszłości i wykorzystywał je w narracji. Przyjmując, że zrozumieniem sensu przekazu książek Terleckiego zależne jest od odczytania kontekstów i odniesień, autorka podjęła trud deszyfracji postaci, miejsc i zdarzeń obecnych w narracji. Dokonując analizy i interpretacji dzieła Terleckiego monografistka porusza się w trzech perspektywach temporalnych. Jest to czas przedstawiany w książkach – najczęściej druga połowa XIX wieku i pierwsza ćwierć XX; następnie – biograficzny czas pisarza, jego życia, powstawania jego książek, ich ówczesnego odbioru w recenzjach i innych wypowiedziach z jego współczesności. Trzeci zaś – to czas powstawiania monografii, druga dekada XXI wieku. Monografia zawiera ponadto obszerną dokumentację historycznoliteracką: bibliografię tekstów literackich i publicystycznych Terleckiego oraz opracowań krytycznych jego twórczości. Znalazły się w niej również informacje o różnych formach działalności Terleckiego na rzecz kultury polskiej, o przyznawanych mu nagrodach, jego udziale w gremiach jurorskich. W bibliografii przedmiotowej zebrano polski i obcojęzyczne publikacje dotyczące twórczości Terleckiego: książki, rozdziały książek, artykuły, recenzje i noty, także – audycje radiowe telewizyjne, filmy i materiały ikonograficzne. Całości dopełnia zbiór fotografii rodzinnych pisarza.
Młoda inteligencja katolicka w Galicji okiem warszawskiego pisma „Prąd” (1909–1914)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-09) Kostrzewska, Ewelina Maria
Warszawskie czasopismo „Prąd” skupiające młodzież akademicką w latach 1909–1914 tworzyło nowy model środowiska katolickiego. Konsekwentnie opowiadało się za katolickim odrodzeniem, rozumianym całościowo, jako łączenie kwestii religijnych ze społecznymi, narodowymi i politycznymi. Pismo można uważać za wzorcową strukturę inteligenckiej grupy katolików, powtórzoną w Drugiej Rzeczypospolitej przez studencką organizację „Odrodzenie”, a po drugiej wojnie światowej przez krąg „Tygodnika Powszechnego” i „Znaku”. „Prąd” miał swój udział w budowie podstaw tego środowiska. Pierwszych katolickich intelektualistów rekrutował i kształtował wśród polskiej młodzieży studenckiej w Galicji.
The activity of Franciszek Białkowski and Władysław Skibiński. A contribution to the research on the work of Warsaw stained-glass studios
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012-12) Czapczyńska-Kleszczyńska, Danuta
W 1902 roku w Warszawie rozpoczęła działalność pracownia witraży założona przez Franciszka Białkowskiego i Władysława Skibińskiego. Ich współpraca zakończyła się szybko, bowiem już w 1905 roku obaj prowadzili niezależne firmy, w których powstawały witraże przeznaczone głównie do kościołów rzymsko-katolickich na obszarze Królestwa Polskiego. W „Pracowni witraży artystycznych Białkowski i s-ka”, nagradzanej na wystawach krajowych i zagranicznych, realizowane były witraże – figuralne i dekoracyjne – projektowane przez samego właściciela oraz innych artystów, między innymi Jana Kantego Gumowskiego (Żyrardów), Konrada Krzyżanowskiego (Brześć Kujawski, Limanowa), Eligiusza Niewiadomskiego (Konin), Jana Henryka Rosena (Lwów, katedra ormiańska i kościół św. Marii Magdaleny), Edwarda Trojanowskiego (Lubraniec). Pracownia została zamknięta prawdopodobnie około 1930 roku. Z dorobku drugiej pracowni omówionej w artykule – „Zakładu artystycznego wykonywania witraży W. Skibiński” – znane jest zaledwie kilka zespołów witraży sakralnych (katedra w Kaliszu, Czarnia, Opatówek, Mełgiew, Czarnożyły, Ciechocinek). Przynajmniej niektóre z nich (w korpusie kaliskiego kościoła) projektował sam Skibiński, natomiast jedynym (dotąd) znanym artystą z nim współpracującym jest Włodzimierz Tetmajer (kaliska kaplica Pod Orłami). Około 1921 roku Zakład zakończył działalność, a znajdujące się w nim szkło kupiła właścicielka Krakowskiego Zakładu Witrażów S. G. Żeleński, później niejednokrotnie korzystająca z pomocy Skibińskiego jako doświadczonego witrażysty. Celem niniejszego artykułu, poza prezentacją wstępnych ustaleń dotyczących obu pracowni, jest zainspirowanie do dalszych badań nad mało rozpoznanym zagadnieniem witrażownictwa warszawskiego w I połowie wieku XX.
Tragedia Saul Vittorio Alfieriego w adaptacji Wojciecha Bogusławskiego. Rekonesans badawczy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Purgał, Liwia
The work of Wojciech Bogusławski, adaptation from the tragedy by Vittorio Alfieri, depicts two characters who present their arguments to each other. King Saul is characterized by cruelty and quite pathological pride, whereas David, his adversary, is noble, valiant and ready to sacrifice himself for the good of his country. The events of the tragedy are modelled after the biblical story of King Saul, who is abandoned by the spirit of God, and David, favoured with the blessing of the Creator, presented in the First Book of Samuel. Yet, the tragedy of Alfieri-Bogusławski is not only a rephrased version of the biblical text because the time of the plot begins when the story in the Bible finishes. The biblical events in the tragedy are shown in flashback. The paper is a research reconnaissance, as it presents fundamental remarks on the interpretation of the tragedy and suggestions for further study, especially concerning the function of the characters’ performance. Further examination is needed of the technique used by Bogusławski in adapting the work of Alfieri, and of the translation. The paper only presents general characteristics of the Polish translator’s decisions. Boguławski himself was aware of the consequences of translating a rhyming piece as prose. He strove to write concisely, to salvage the depth of thought and the expressive power of the original, to preserve most of the language, which would enable accurate communication with the reader, delight of the audiences, compassion for the characters, pity, fear, and thus to recreate high style in order to reproduce the category of grandeur, pathos and heroism. From the analysis of selected aspects of Bogusławski’s literary technique and artistry, it appears that the tragedy is an artistically mature piece and should be subject to further, more detailed study.
Translokacje, autorska, unikatowa książka fotograficzna
(2017-02) Pisarek, Krzysztof
Międzynarodowa wystawa Życie. Instrukcja inspirowana twórczością Georges’a Pereca, miała miejsce w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie. Kuratorem wystawy była Jadwiga Sawicka. Udział w niej wzięli artyści z kraju i zagranicy. Krzysztof Pisarek zaprezentował na wystawie autorską unikatową książkę fotograficzną Translokacje.