Przeglądanie według Temat "Upper Silesia"

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 5

Ciągłość czy zmiana? O powojennym systemie kształcenia nauczycieli na przykładzie województwa śląsko-dąbrowskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Bobik, Bogumiła
Artykuł dotyczy zmian w zakresie kształcenia i zatrudniania nauczycieli w latach 1945–1961 oraz przemian w zakresie kadry kierowniczej szkół. W celu nakreślenia ogólnopolskich prawidłowości posłużono się przykładem województwa śląsko-dąbrowskiego. Do zebrania niezbędnych materiałów wykorzystano kwerendę źródeł archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Archiwum Państwowym w Katowicach. Analiza danych archiwalnych oraz opracowań z tego okresu pozwoliła wysunąć następujące wnioski: w zakresie zatrudnienia oraz nominacji kierowniczych podstawą uzyskiwania stanowisk stała się przynależność do partii, nastąpiło nasycenie treści kształcenia nauczycieli ideologią socjalistyczną, postępowały feminizacja zawodu, stopniowe odchodzenie od treści regionalnych wynikające z polityki władzy ludowej oraz zatrudniania nauczycieli niezwiązanych z regionem górnośląskim.
Gwara śląska jako wartościujący determinant reklamowy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Łuc, Izabela
The article descibes the stategies of introducing lingustic units derived from the Silesian dialect into advertising texts. The mechanism and contextual funtions of exploiting dialect lexemes in commercial text (in the evaluative form) were described by the use of pragmalinguistic analysis and the theory of semantic fields (with appropriate methodological solutions).
Proces polonizacji przemysłu górnośląskiego w latach 1922–1939
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Danowska-Prokop, Barbara
Stosunki własnościowe determinują w sensie pozytywnym, jak i negatywnym życie ekonomiczno-społeczne i polityczne państwa. W przypadku górnośląskiej części autonomicznego województwa śląskiego determinacja negatywna dominowała nad pozytywną. Uwzględniając powyższe okoliczności polskie sfery rządowe oraz przemysłowe inicjowały liczne działania zmierzające do przebudowy stosunków własnościowych w przemyśle górnośląskim. Powyższym działaniom przyświecały dwa cele: zwiększenie stanu posiadania kapitału polskiego i promowanie polskich specjalistów.
Wyspiański, Romańczyk and the church stained-glass windows in the Dąbrowa Basin and Upper Silesia regions
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2012-12) Kontny, Irena
Artykuł dotyczy wpływu twórczości Stanisława Wyspiańskiego na projekty witrażowe Fryderyka Romańczyka przeznaczone do kościołów Górnego Śląska i Zagłębia. W latach 30. i 40. ubiegłego stulecia Romańczyk prowadził w Siemianowicach Śląskich znakomicie funkcjonującą pracownię witrażowniczą, a jego prace cechowało dobre opanowanie warsztatu i wyraźne inspiracje sztuką secesyjną w jej rodzimej młodopolskiej odmianie, w której dużą rolę odgrywają motywy inspirowane lokalną florą polską. Na wstępie artykułu omówiony został również jedyny na terenie obecnego województwa śląskiego witraż zaprojektowany przez Stanisława Wyspiańskiego, niezwykłego wizjonera w sztuce i w teatrze polskim. Witraż ten, znajdujący się w kaplicy Kurii Metropolitalnej w Katowicach i przedstawiający Ukrzyżowanego Chrystusa unoszonego na skrzydłach serafina, zrealizowany został w trzydzieści lat po powstaniu projektu przez Krakowski Zakład Witraży S. G. Żeleński (w prace był zaangażowany Romańczyk) i jest wybitnym przykładem polskiej secesji.
Zapożyczenia niemieckie w śląskim profesjolekcie górniczym przyswojone na gruncie gwarowym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Rudnicka-Fira, Elżbieta
The subject of research in this study are German borrowings, which constitute the largest (over 46%) share in the Upper Silesian mining sociolect. The German vocabulary on the basis of the Silesian dialect underwent a comprehensive assimilation to the Polish grammatical system, enriching the vocabulary of the studied sociolect. Attention is drawn to the characteristic acquisition to the Silesian phonetic and morphological system. The loans in the field of morphology are accompanied by various word-formation processes – interesting derivatives are derived from borrowings, as well as derivatives motivated by German basics, created using native (often characteristic dialect) formants. Among German loans, there are also inflections on Polish (dialectal) ground – German nouns adapt to native varieties of paradigms. The article also presents characteristic assemblies created on the basis of the Silesian dialect and interesting adaptations of German compositos, which have strongly grown into the dialect of Silesia as translations of German or assimilated as specific hybrids. Borrowings are often accompanied by semantic changes (narrowing, specialization of meanings or their shifting). The analysis of the material in this sketch proves that the Germanisms in the Silesian dialect paradoxically refer to its Polishness, which can be seen in the degree of their adaptation to the Polish (dialectic) pronunciation – the entire grammatical system.