Przeglądanie według Temat "Polskie Państwo Podziemne"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Akowskie i poakowskie formacje dywersyjne na terenie podrzeszowskich gmin - placówek „Świerk” i „Grab” (1944-1947)
(Uniwersytet Rzeszowski, 2018-02-15) Forystek, Józef
Dysertacja dotyczy głównie losów żołnierzy bojówek dywersyjnych AK i innych osób działających poza strukturami Państwa Podziemnego, którzy przeprowadzali akcje dywersyjne i ekspropriacyjne, a także wykonywali wyroki śmierci orzekane przez konspiracyjne sądy specjalne w latach 1944-1947 na terenie gminy Świlcza i Głogów Młp. Stanowi efekt badań przeprowadzonych przez autora obejmujących analizę różnorodnych źródeł pozyskanych z IPN, w tym zeznań uczestników i bezpośrednich świadków tamtych wydarzeń, jak i nieznanych dotąd wspomnień oraz publikacji naukowych. W dysertacji opisano ponad 44 zabójstwa dokonane na okolicznych mieszkańcach (w tym hipotezy dotyczące niewyjaśnionej śmierci pchor. Józefa Koryla, zastępcy dowódcy Placówki AK Świlcza-Trzciana) oraz przedstawiono ponad sto akcji rekwizycyjnych, w ramach których stosowano przemoc fizyczną, w tym pobicia. W dysertacji starano się jak najwierniej przedstawić relacje osób, które opisywały te zdarzenia w zeznaniach lub opublikowanych po wojnie wspomnieniach, weryfikując tam gdzie to tylko było możliwe podawane przez nie informacje z innymi dostępnymi źródłami. Unikano wszelkich ocen osób uczestniczących w tych zdarzeniach, albowiem ze względu na upływ czasu, brak niebudzących wątpliwości dowodów, a także niemożność bezpośredniego wysłuchania wersji uczestników, jest to już zadanie praktycznie niewykonalne. Przedstawiono też dalsze losy członków działających na tym terenie formacji zbrojnych, w tym akcję amnestyjną oraz represje sądowe, które ich dotknęły, jak również rozbieżne aktualne orzecznictwo w sprawach rehabilitacyjnych.
Zapomniany kurier do Delegatury Rządu. Ppor. Napoleon Segieda „Wera” (1908–1991)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Tochman, Krzysztof A.
Artykuł o ppor. Napoleonie Segiedzie (vel Gustav Molin „Wera”), a po wojnie Jerzym Salskim (1908–1991), urodzonym na Zamojszczyźnie, mieszkańcu Pomorza, zaś w czasie wojny kurierze politycznym do władz Polskiego Państwa Podziemnego zrzuconym do kraju w nocy z 7 na 8 listopada 1941 r., jest pierwszą próbą przedstawienia zarysu jego biografii i wojennych dokonań. Był uczestnikiem wojny 1939 r. (obrona Warszawy), a następnie jeńcem wojennym niemieckich obozów, skąd po wielu perypetiach dotarł do PSZ w Wielkiej Brytanii. Po wykonaniu misji w kraju Segieda latem 1942 r. wyruszył ponownie do Londynu z pierwszym kompleksowym raportem Polskiego Państwa Podziemnego do władz rządu emigracyjnego w Londynie. Już w 1942 r. jako świadek zagłady alarmował świat o Holokauście; raczej bez skutku, gdyż Zachód nie był tym problemem specjalnie zainteresowany. Napoleon Segieda od wiosny do lata 1942 r. przebywał w mieście Oświęcim, gdzie zbierał informacje o obozie koncentracyjnym w Auschwitz. 8 sierpnia 1942 r. opuścił Warszawę, by przez Kraków i Wiedeń w ciągu pięciu dni dotrzeć do Szwajcarii, gdzie z niewyjaśnionych przyczyn na kilka miesięcy utknął w drodze do Londynu. Jego raport później był znany wśród wielu ważnych, wpływowych polityków społeczności alianckiej, m.in. w Wielkiej Brytanii oraz USA. Warto wspomnieć, iż o zagładzie Żydów docierały do Londynu, również od lata 1942 r., depesze Stefana Korbońskiego, szefa Kierownictwa Walki Cywilnej. Po wojnie Napoleon Segieda już pod nazwiskiem Jerzy Salski osiadł w wielkim Londynie, gdzie zmarł, całkowicie zapomniany.