Przeglądanie według Temat "Polishness"

Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 5

Obraz polskości i Polaków na chicagowskiej scenie polonijnej początków XX wieku (wokół twórczości dramaturgicznej Antoniego Jaxa) – zarys problematyki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Reglińska-Jemioł, Anna
Polacy docierający do Stanów Zjednoczonych sukcesywnie reorganizowali zastaną przestrzeń, budując świątynie, tworząc placówki edukacyjne, zakładając różnego rodzaju instytucje, a także teatry – by również za ich pośrednictwem oddziaływać dydaktycznie. Jak podkreśla Emil Orzechowski w monografii poświęconej Teatrowi polonijnemu w Stanach Zjednoczonych (Wrocław 1989, s. 34), „nader intensywnie eksploatowano wątek patriotyczny, co również wypada uznać nie za zabieg mający na celu zwabienie publiczności, lecz raczej za świadomie wprowadzony element wychowania w duchu pamięci o historii polskiej”. Interesująca właśnie z tej perspektywy wydaje się twórczość Antoniego Jaxa (1850–1926), w pewnym sensie zapomnianego dramaturga chicagowskiej sceny amatorskiej, na której potrzeby napisał kilkadziesiąt sztuk. Dzięki jego twórczości możemy spojrzeć na dziedzictwo kulturowe zapisane na kartach polonijnego teatru amatorskiego nie tylko z perspektywy emocjonalnych zapisów starań Polonii o identyfikację z kulturą kraju rodzinnego, czy też refleksyjnego oglądu własnej przeszłości. Jax w swych komediach, zbliżając się do formy farsy, chętnie odnosił się przede wszystkim do aktualnych tematów, spraw bliskich codzienności i doświadczeniom polskich imigrantów.
Problem „polskości” w londyńskich pismach studenckich („Życie Akademickie” – „Kontynenty”)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Moczkodan, Rafał
The first part of the text is an analysis of the category of ‘Polishness’ (its senses, understanding and functioning) with respect to emigrational youth gathered around magazines published in the United Kingdom by Polish students, and then by the literary group The Continents (Kontynenty). We show that among the basic problems connected with The Continents Group one may mention the search for the ways in which national identity could be preserved and then passed on to future generations. The definition of what refugees were supposed to do was different if we compare young emigrants and the older generation (which was shaped and gained maturity before the Second World War). The young generation was open to dialogue, but wanted to redefine the common ideas and search for new paths and means which would be useful in preserving cultural identity. Significantly, both generations were in favour of preserving Polish language and culture. As discussed in the second part of the sketch, this was related to the category of patriotism, as well as back-to-front ‘Polish national vices’. In these areas one may observe disparities between the generations; disparities which come down to the opposition: rational assessment vs. mythologization. The former allows young emigrants, who have no complexes or sense of guilt, to take advantage of the opportunities created by the countries in which they settle, and still not lose their bonds with the nation.
The Problem of “Polishness” in the London Student Periodicals („Życie Akademickie" – „Kontynenty”)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Moczkodan, Rafał
Theis article presents the views and opinions expressed in two London periodicals published in the 1950s and 1960s by Polish students living in exile, namely „Życie Akademickie” and „Kontynenty”, focusing on the problem of preservation of “Polishness” among Polish emigrants of the younger generation. In the first part of the text, the views presented, include those of the members of the older generation of emigrants and refugees (e.g. Czesław Miłosz or Witold Gombrowicz), giving advice to the young, as well as of the young themselves (e.g. Wiktor Poznański or Wojciech Gniatczyński). The second part of the article refers to the notion of patriotism and the problem of national vices, which were also subject to a discussion which went on in the émigré press. The aim of the article is to illustrate the discrepancies between the attitudes of two – or even three – generations of Polish emigrants, concerning the issue of Polish national identity.
Uwagi Williama Davissona o XVII-wiecznej Rzeczypospolitej na podstawie Zielonych Dzieci Olgi Tokarczuk
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Michta, Ewelina
Olga Tokarczuk przykuwa uwagę czytelnika i uwrażliwia go na zjawiska skomplikowane, niejednoznaczne, często ukryte, a nawet metafizyczne. Pisarkę fascynuje szczególnie rzeczywistość wielorako pograniczna, zogniskowana na różnych manifestacjach dziwności, odmienności i nadzwyczajności. Należy przy tym zaznaczyć, iż polska kultura jest jednym z najistotniejszych problemów poruszanych przez tę wybitną pisarkę. Nic w tym dziwnego, gdyż tworzy ją człowiek, na którym z niezwykłą wnikliwością noblistka koncentruje swoją uwagę. Rozważania na temat szeroko rozumianej polskości w opowiadaniu Olgi Tokarczuk pod tytułem Zielone Dzieci to jedna z historii opisana przez autorkę w wydanym w 2018 roku zbiorze Opowiadania bizarne. W tym stylizowanym na pamiętnik autentycznej postaci historycznej dziele – szkocki lekarz, botanik i badacz osobliwości relacjonuje swoje obserwacje prowadzone na rubieżach Rzeczypospolitej. Czy ten peryferyjny kraj zdoła zainteresować go jakimś miejscowym fenomenem? Czy znajdzie kuszącą alternatywę dla targanych wojnami i klęskami społeczeństw ludzkich? Czy uda mu się powrócić z wyprawy do Francji? W artykule podjęta została próba charakterystyki XVII-wiecznej Polski, refleksja na temat tożsamości oraz granic, a także na temat miejsca człowieka w świecie natury.
Za naszą i waszą wolność. Obraz emigracji w nieopublikowanych pogadankach radiowych Józefa Łobodowskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Moreno-Szypowska, Jadwiga Clea
Dzisiaj jesteśmy świadkami tego, jak postać i twórczość Józefa Łobodowskiego ‒ poety, publicysty i tłumacza skazanego na zapomnienie przez komunistyczny rząd PRL ‒ na nowo cieszy się zainteresowaniem w trzech krajach będących jego duchową ojczyzną: Polsce, Ukrainie i Hiszpanii. Specjaliści badają jego twórczość z różnych perspektyw: jako sławiącego polskie kresy poetę międzywojnia związanego z kręgiem lubelskim, artystę zainspirowanego folklorem Ukrainy i Półwyspu Iberyjskiego lub znakomitego tłumacza literatur rosyjskiej, ukraińskiej i hiszpańskiej. Rzadziej jednak pokazuje się polityczne zaangażowanie poety, który będąc na emigracji, nadal walczył o wolną Polskę poprzez fale Radia Madryt. W nieopublikowanych dotąd Pogadankach radiowych pozostawił bardzo ciekawe refleksje na temat emigracji i jej roli w życiu dalekiej ojczyzny, rozumianej nie w kategoriach politycznych czy narodowych, lecz jako wspólnotę wartości, z których za najważniejsze uważał poszanowanie prawa do pokojowego współżycia ludzi pochodzących z różnych miejsc i mających rozmaite przekonania. Niniejszy artykuł wyjawia nieznane dotąd myśli pisarza, któremu osobiste doświadczenie banicji posłużyło do stworzenia pełnego nadziei obrazu emigranta i emigracji. Ta pozytywna wizja prawdziwej polskości ‒ w której zanikają różnice narodowościowe i do której należeć może każdy, niezależnie od swojego pochodzenia ‒ jest głównym przekazem emigracyjnej myśli Łobodowskiego.