Przeglądanie według Temat "Jan III Sobieski"

Aktualnie wyświetlane 1 - 3 z 3

Chłodno i rzeczowo. Kazimierz Sarnecki o chorobach na dworze Jana III Sobieskiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ślęczka, Tomasz
This article addresses the question of illness, as discussed in the writings of Kazimierz Sarnecki, an envoy of Lithuanian Chancellor Karol Stanisław Radziwiłł, residing at King Jan III Sobieski’s court. Sarnecki’s primary task was to take note of all happenings at King Sobieski’s court, focusing mainly on the king’s health, but including also other matters, some of them of little importance. Sarnecki regularly kept Radziwiłł up-to-date through diary entries sent together with a separate cover letter, usually of considerable length. In his diary, Sarnecki detailed the King’s state of health, starting each entry with a short description of what the King was doing and how he felt and only then proceeding to report on other events. Subsequently, he also included information on Queen Maria Kazimiera, the King’s sister Katarzyna Radziwiłłowa née Sobieska (mother of Karol Stanisław), the royal couple’s children (Jakub, Teresa Kunegunda, Aleksander and Konstanty), as well as other members of the court and visitors. He also noted down anecdotes, often loosely connected with medicine. When Kazimierz himself fell seriously ill, he did not seek his patron’s compassion, but assured that despite his illness, he would discharge his duties with the help of third parties, so that Radziwiłł’s interests would not be harmed. His notes are always written in a cold and terse tone, devoid of commentary and empathy. Even those passages which concern him personally are free of emotion.
Ewolucja poglądów na ustrój państwowy oraz zrywanie sejmów w myśli Jana Sobieskiego
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Dankowski, Michał Zbigniew
Jan Sobieski jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w historii Polski. Dzięki zwycięstwom militarnym hetman wielki koronny, a później król Rzeczpospolitej na stałe wpisał się w krajobraz kulturalny Europy. Do tej pory właśnie przewagi wojskowe oraz polityka zagraniczna, polityka dynastyczna, burzliwy związek z Marią Kazimierą d’Arquien, czy nawet mecenat kulturalny króla były przede wszystkim przedmiotem analiz historyków. Zdecydowanie mniej miejsca poświęcono analizie ewolucji, jaka dokonała się w Sobieskim w stosunku do ustroju Rzeczpospolitej, w tym także do instytucji liberum veto. Sobieski łączył w sobie cechy charakterystyczne dla Sarmaty oraz oświeconego monarchy, czym wyprzedzał epokę. Jego zapatrywania na filozofię państwa, dotychczas marginalizowane przez historyków, ewoluowały wraz z nabywanym przez niego doświadczeniem. Zawsze jednak charakteryzowały się realizmem i utylitaryzmem. Niemniej, w tej dziedzinie nie był doceniany w swoich czasach, zaś w ostatnich latach życia musiał zmagać się z silną opozycją. Zapatrywania Sobieskiego jednakże nie przepadły. Z wielu rozwiązań zaproponowanych przez niego korzystały pośrednio przyszłe pokolenia filozofów państwa, w tym Stanisław Dunin-Karwicki, Stanisław Leszczyński, a także wielcy myśliciele polskiego Oświecenia w dobie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego i Sejmu Wielkiego.
Poglądy ustrojowo-polityczne Krzysztofa Grzymułtowskiego
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Dankowski, Michał Zbigniew
Krzysztof Grzymułtowski był jednym z najpotężniejszych i najbardziej znaczących polityków Rzeczpospolitej w drugiej połowie XVII w. Jego kariera polityczna przebiegała w sposób charakterystyczny dla magnatów swojej epoki. Większość czasu pozostawał w opozycji do dworu, z czasem stając się jednym z przywódców partii antydworskiej. Te okresy działalności kasztelana, a następnie wojewody wielkopolskiego cechują się przede wszystkim działaniami mającymi na celu zdyskredytowanie polityki prowadzonej przez kolejne dwory królewskie. Aktywność opozycyjna nie tylko Grzymułtowskiego, ale całego obozu „malkontentów” cechowała się przeważnie brakiem jednolitego programu politycznego i polegała wyłącznie na paraliżu działań dworu oraz destabilizacji sytuacji politycznej kraju. Przy tym magnat wielkopolski chętnie odwoływał się do poparcia mas szlacheckich, szafując hasłami obrony dawnych praw i prerogatyw stanu uprzywilejowanego. Krótkie okresy, w których Grzymułtowski współpracował z poszczególnymi monarchami (najczęściej skaptowany zaszczytami i gratyfikacjami majątkowymi) ujawniły jego nieprzeciętną kreatywność polityczną. Postulaty, które wyszły od wojewody poznańskiego, szczególnie charakter i niepohamowana chciwość Wielkopolanina nie pozwoliły spożytkować jego w okresie współdziałania z Janem III Sobieskim na początku jego panowania, były innowacyjne i reformatorskie, przy tym nie odbiegały od aktualnych potrzeb reformy ustroju państwowego. Niestety talentów oratorskich (był jednym z najwybitniejszych mówców sejmowych doby staropolskiej) i pomysłów na konstruktywne działanie zmierzające do poprawy ustroju Rzeczpospolitej.