Przeglądanie według Temat "Haszymidzi"

Aktualnie wyświetlane 1 - 2 z 2

Haszymidzkie Królestwo Jordanii w konfrontacji z ideologią panarabską (1946–1999). Z badań nad stabilnością polityczną monarchii arabskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Wróblewski, Bartosz
W świecie arabskim od początku lat pięćdziesiątych XX wieku częstym zjawiskiem stały się wojskowe zamachy stanu. W ich wyniku upadło wiele monarchii arabskich, a zastąpiły je republiki. Jednak de facto politykę zdominowała przemoc a reżimy te szybko stały się opresyjnymi dyktaturami. Nowe rządy jako legitymizacji władzy użyły ideologii panarabskiej (przewidującej zjednoczenia Arabów od Maroka aż po Irak). Niewielkie Haszymidzkie Królestwo Jordanii stało się ważnym miejscem konfrontacji między panarabską ideologią a monarchią, która posiadała tradycyjną legitymizację władzy. Od około 1948 roku aż do lat dziewięćdziesiątych XX wieku trwała rywalizacja partii i ruchów politycznych wyznających panarabizm z dworem Haszymidów. Zaowocowała ona ostrymi kryzysami politycznymi w latach 1956–1957, 1966 i 1991. Jej wynikiem była też wojna domowa w 1970 roku. Monarchii jordańskiej udało się, ku zaskoczeniu wielu obserwatorów, przezwyciężyć te kryzysy i wyjść zwycięsko z ideologicznego sporu. Obecnie monarchia zachowała pełnię władzy i prestiżu, tymczasem panarabizm uległ wyraźnej marginalizacji.
Konflikt Arabii Saudyjskiej z Jordanią (1990–1991) i Katarem (2014–2021). Specyfika monarchii arabskich
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wróblewski, Bartosz
Półwysep Arabski to ostatnie na globie miejsce, gdzie dominują politycznie monarchie absolutne lub zbliżone de facto do tego typu ustrojowego. Powstał tam system polityczny, w którym dominuje Arabia Saudyjska, a w cieniu tego królestwa istnieją monarchie w Jordanii, Kuwejcie, Katarze, Bahrajnie, Omanie oraz w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (ZEA), które same są federacją sześciu drobnych monarchii. W okresie zimnej wojny państwa te zmuszone były działać solidarnie wobec zagrożenia ze strony proradzieckich republik arabskich takich jak np. Egipt. Jednak rody sprawujące władzę w tych państwach mają często wielowiekową tradycję sporów i konfliktów. Nawet współcześnie możliwe jest gwałtowne odnowienie się tych konfliktów. Tekst ten przedstawia dwa takie spory. Pierwszy to rywalizacja między Saudami i Haszymidami. Skutkował on w latach 1990–1991 gwałtownym zerwaniem wszelkiej współpracy między Arabią Saudyjską a Jordanią. Podobny spór dotyczy Saudów i rodu Al-Thani, czego wynikiem był ostry konflikt polityczny Rijadu z Katarem w latach 2014–2020. Te dwa konflikty obrazują gwałtowną zmienność w relacjach między arabskimi monarchiami. Wskazują na hegemonistyczne dążenia Rijadu, ale również na silny opór części rodów monarszych przeciw tym uproszczeniom oraz na potencjał destabilizacji tkwiący w tych relacjach.