Kultura - Przemiany - Edukacja T. 9 (2021)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7627

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 21

Doskonalenie zawodowe nauczycieli jako odpowiedź na wyzwania współczesnej edukacji. Z doświadczeń Powiatowego Centrum Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli w Puławach
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Baracz, Anna
W artykule podjęto próbę analizy współczesnych uwarunkowań i wymagań stawianych profesji nauczyciela. W sposób ogólny omówiono system doskonalenia zawodowego nauczycieli oraz elementy tworzące ten system w Polsce. Ukazano wyzwania stojące przed współczesnym pedagogiem. Podkreślono specyfikę pracy nauczycieli w aspekcie zmian społeczno-gospodarczych i konieczność ciągłego doskonalenia się. Przeprowadzono analizę badań w obszarze potrzeb edukacyjnych środowiska oświatowego w ramach funkcjonowania powiatowej, publicznej placówki doskonalenia nauczycieli, co pozwoliło wskazać tendencje i preferencje nauczycieli w obszarze doskonalenia zawodowego.
Inspiracje religijne w odbudowywaniu języka osób z afazją a potrzeba wrażliwości w komunikowaniu religijnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Grzesiak-Witek, Danuta; Pastwa, Rafał Jakub
Afazja jest zaburzeniem mowy polegającym na całkowitej bądź częściowej utracie zdolności porozumiewania się werbalnego z otoczeniem. Głównymi jej przyczynami są udary mózgu, urazy czaszkowo-mózgowe, nowotwory mózgu. Dostępne publikacje skupiają się nade wszystko na ukazaniu metod diagnozowania afazji, sposobów prowadzenia terapii mowy oraz na przybliżeniu metod usprawniających umiejętności językowe. Nie ma natomiast publikacji przedstawiających sposoby motywowania pacjentów do udziału w terapii, w momencie gdy nie przynosi ona wymiernych efektów. Artykuł pokazuje możliwość wykorzystania inspiracji religijnych podczas terapii logopedycznej osób obarczonych afatycznymi zaburzeniami mowy, a także zwraca uwagę na potrzebę wrażliwości w procesie komunikowania religijnego. Szczególne znaczenie w świecie zdominowanym przez media cyfrowe i technologie komunikacyjne może odegrać kategoria cielesnego współodczuwania.
Teaching digital competencies after the pandemic: adaptation of higher education and b-learning in Spain
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Lafarga Ostáriz, Pablo; Soler Costa, Rebeca
The Spanish educational system has been significantly altered due to the pandemic caused by SARS-CoV-2, a fact that has encouraged the paradigm shift that was taking place during the last decade in relation to the integration of Information and Communication Technologies (ICTs) in educational contexts. New contexts imply constant reflection on the teaching-learning process, especially in a society whose commitment to digital integration increases annually. The most appreciable aspect of these new environments affects the field of higher educationwhich during the last decade has already begun to delve into digital teaching and learning media for different contexts. For this reason, in the present work, a theoretical analysis is carried out that considers the role of ICTs in Spanish society with special interest in their adaptation to higher education - issues that support approaches that go beyond the pure application of ICTs and that highlight new needs in the training of teachers whose Digital Teaching Competence is in constant controversy and analysis. To favor the applicability of this theory, the Massive Open Online Courses (MOOCs) and the Open Educational Resources (OERs) are considered as two key tools of the present and future in relation to teacher training in higher education in Spain. All this is discussed in view of the need of the Institutions to adapt to the development of society and not remain in the sideline.
The phenomenon of bullying: a comparative study of Spain and Finland
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Mauri Medrano, Marta
The article focuses on comparing two approaches in bullying prevention: the one in Aragon (Spain) with the one in Finland. The Finnish KiVA method is very new and can bring about great progress in detecting and dealing with bullying. The KiVA programme consists of lessons and work done during a course of study. Depending on the level of education, an educational unit will consist of a talk on how to respect others and how to work in a group. The most essential aspect of it is that the pupils understand the importance of preventing and stopping bullying. In this way, instead of supporting the bully, pupils would support the victim, thus conveying that they do not agree with bullying actions. Other methods focus only on the victim and the bully, but the Kiva programme emphasises involving and educating all peers and observers.
Wprowadzenie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pelczar, Roman
Korelacja nauczania religii z innymi przedmiotami szkolnymi na łamach „Miesięcznika Katechetycznego i Wychowawczego”
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jaworski, Piotr
Ukazujący się od 1911 r. „Miesięcznik Katechetyczny i Wychowawczy” był czasopismem poświęconym sprawom nauczania i wychowania religijnego. Początkowo poruszano w nim głównie zagadnienia dotyczące katechezy szkolnej, a także wychowania, historii filozofii, teologii, apologetyki, archeologii, literatury współczesnej czy problematyki narodowo-patriotycznej. Od 1921 r. nadrzędne miejsce zajęły kwestie związane z katechizacją, pedagogiką, psychologią, dydaktyką religijną i duszpasterstwem szkolnym. W bogactwo prezentowanej przez czasopismo tematyki wpisuje się również niezwykle ważny postulat prowadzenia nauczania religii w korelacji z innymi przedmiotami. Zadaniem niniejszego opracowania był nie tylko wybór i krótka analiza poszczególnych artykułów, jakie zostały opublikowane na łamach „Miesięcznika Katechetyczno-Wychowawczego”, ale także zwrócenie uwagi na ten jakże ważny postulat i również pewnego rodzaju zachęta do jego nieustannej realizacji.
Samorząd w kształtowaniu profilaktyki i wychowania do trzeźwości
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Matusiak, Renata
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nakłada na gminy obowiązek realizowania działań z zakresu profilaktyki problemów alkoholowych. Artykuł traktuje o zadaniach gminy w tym zakresie i podmiotach wspierających działalność samorządu w ramach przeciwdziałaniu alkoholizmowi i wychowaniu do trzeźwości. Na podstawie Gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych miasta Lublin na rok 2021 dokonano analizy konstrukcji gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, który corocznie musi zostać ustalony przez gminę i jest narzędziem pomagającym realizować zadania gminy zawarte w ustawie z 1982 r. z późniejszymi zmianami.
Roman Pelczar, „Szkoły Główne w Galicji w latach 1775–1873”, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2021, 313 ss.
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Niedojadło, Andrzej
Z zagadnień prawno-organizacyjnych opieki zdrowotnej nad uczniami w szkołach podstawowych w Polsce w latach 1945–1961 (w świetle Dzienników Urzędowych Ministerstwa Oświaty)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Juśko, Paweł
Artykuł przedstawia problematykę opieki zdrowotnej uczniów szkół podstawowych w kontekście zagadnień prawnych i organizacyjnych na podstawie Dzienników Urzędowych Ministerstwa Oświaty w latach 1945–1961. Na podstawie zarządzeń, instrukcji, okólników i komunikatów tego ministerstwa przedstawiony został model organizacyjny opieki higieniczno-lekarskiej, jaki ukształtował się na początku lat 50., doprowadzając po powstania szkolnej służby zdrowia. W 1952 r. została ona przejęta przez Ministerstwo Zdrowia. Ponadto pośredni wpływ na kwestię zdrowotności uczniów miało wiele innych czynników, takich jak: stan sanitarny szkół, wdrażanie zasad higieny u uczniów, promocja zdrowia i zmiana świadomości rodziców w sprawach związanych z higieną i zdrowiem. Wszystkie te problemy dostrzegało Ministerstwo Oświaty, odnosząc się do nich w swoich dziennikach urzędowych. Jednocześnie nie zabrakło w nich wymiaru propagandowego charakterystycznego dla polityczno-społecznej rzeczywistości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Przykładem tego była między innymi organizacja na terenie szkół ogólnopolskich wiosennych akcji sanitarno-porządkowych.
Immunizacja dziecka na Covid-19 jako etap realizacji Narodowego Programu Szczepień a władza rodzicielska. Obowiązek czy powinność?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Markowska-Gos, Ewa
Zbliża się kolejna fala pandemii Covid-19, w związku z tym uzyskanie „odporności zbiorowej” należy uznać za priorytet w polityce prozdrowotnej państwa. Z uwagi na to, że nie osiągnięto w naszym społeczeństwie owego „progu bezpieczeństwa”, objęto dobrowolnym i nieodpłatnym szczepieniem (w ramach Narodowego Programu Szczepień) dzieci od dwunastego roku życia. Budzi to wiele kontrowersji w społeczeństwie, jak też w niektórych wąskich kręgach naukowców i lekarzy przede wszystkim z uwagi na stosunkowo krótki, jak twierdzą, okres prac nad szczepionką i możliwość wystąpienia w związku z tym dalekosiężnych (jak dotychczas niezbadanych) negatywnych skutki immunizacji. Artykuł ten stanowi próbę odpowiedzi na pytanie: czy poddanie dziecka w ramach realizacji władzy rodzicielskiej immunizacji na Covid-19 jest obowiązkiem rodziców/a wynikającym z treści stosunku prawnego, czy też tylko powinnością? Celem wszechstronnej analizy tej problematyki uznano za konieczne przedstawienie skutków pandemii, a także związanego z nią lockdownu w kontekście socjopsychologicznym; negatywnych konsekwencji e-learningu z perspektywy uczniów; istoty powszechnej immunizacji oraz preparatów przeciwko Covid 19; zagadnienia szczepienia uczniów w ramach realizacji kolejnego etapu Narodowego Programu Szczepień (pozytywne i negatywne aspekty); treści stosunku prawnego władzy rodzicielskiej, z eksplikacją obowiązków/uprawnień rodziców stanowiących wyznacznik w świetle regulacji prawnych ich kompetencji w zakresie poddania dziecka szczepieniu z uwzględnieniem 16-latków i ich sui species statusu w tym obszarze. Analiza istoty stosunku prawnego władzy rodzicielskiej prowadzi niewątpliwie do wniosku, że poddanie dziecka szczepieniu na Covid-19 należałoby traktować jako obligatio wynikające z jego treści zgodnie z ideą dobra dziecka i interesem społecznym, a nie powinności. Do paradygmatu powinności można by odwołać się rozpatrując realizację tej władzy z perspektywy ogółu społeczeństwa.
Czas w percepcji młodych użytkowników sieci globalnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wojtkowiak, Monika
Internet stał się medium, które w istotny sposób wpływa na ludzkie życie i funkcjonowanie społeczne. Szczególne miejsce środowisko Internetu zajmuje w życiu młodzieży. To dla młodych sieć jest codziennym miejscem zawierania społecznych relacji, nauki, rozrywki, zabawy. To współcześni nastolatkowie są pierwszym pokoleniem wychowanym w erze wszechdostępności tego medium. Artykuł podejmuje tematykę postrzegania czasu w Internecie przez młodych użytkowników globalnej sieci. Zdecydowano się na prezentację fragmentów badań dotyczących opinii o e-środowisku wśród młodzieży, a odnoszących się do linearności i trójdzielności czasu w Internecie. Zaprezentowano wyniki uzyskane w badaniach ankietowych i w toku wywiadów, które opisują wyobrażenie młodych respondentów na podjęty temat.
Syberiada, czyli polska golgota na Wschodzie. Historyczna pamięć społeczna elementem wychowania patriotycznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Niedojadło, Andrzej
Mija 102 lata od czasu odzyskania niepodległości w 1918 r. i 82 lata od wybuchu II wojny światowej. Artykuł poświęcony jest sytuacji Polaków wywiezionych w głąb ZSRR, ich martyrologii, a nawet holocaustowi (sowietom lepiej było wyniszczać przez ciężką pracę niż przez rozstrzelanie – oszczędność amunicji), zmusza do refleksji nad kwestiami patriotyzmu, tożsamości narodowej oraz bezpieczeństwa i obronności kraju w dzisiejszych czasach. Artykuł zamykają cezury czasowe lat 1939–1943, czyli najtrudniejszego okresu dla Polaków przebywających w ZSRR. Niech on stanowi przestrogę dla polskich nauczycieli, rodziców i rządzących państwem polskim przed powtórzeniem się opisywanej sytuacji. Obecnie należy uczyć i wychowywać młodzież nie tylko w duchu tolerancji, poszanowania innych narodów, ale również obrony polskiej racji stanu. Ważnym elementem wychowania jest nauczenie wyciągania wniosków z przeszłości przez młode pokolenia Polaków. Nie można żyć po porażkach w myśl zasady, że „Polak mądry po szkodzie; lecz jeśli prawda i z tego nas zbodzie, nową przypowieść Polak sobie kupi, że i przed szkodą, i po szkodzie głupi” (Jan Kochanowski, Pieśń V). Uczenie szacunku dla własnej wolności, demokracji, wolnych wyborów i przeciwstawiania się wszelkim rodzącym się totalitaryzmom. Artykuł pozwala poznać dramatyczne losy zesłańców polskich na Syberii, przypomnieć o nich i zapisać ich tragedię na trwałe w pamięci kolejnych pokoleń. Kształcić umiejętność obiektywnego myślenia i oceny przyczyn, które doprowadziły do martyrologii Polaków w ZSRR. Wpływać na przyjmowanie pożądanych wartości i postaw wobec bieżących wydarzeń politycznych na świecie.
Synkretyczny charakter pojęcia wyobraźni poetyckiej i jej odmiany
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Wilkoń, Teresa
Celem artykułu sytuującego się w kręgu badań literaturoznawczych jest próba ukazania pojęcia wyobraźni poetyckiej jako zjawiska synkretycznego i głęboko zakotwiczonego w tradycji poetyckiej. Autorka traktuje poezję jako sztukę znaczeń i jako sposób werbalizacji świata obiektywnego lub świata, w którym dominuje fantazja i wyobraźnia. Wyobraźnia jest pojęciem bardzo złożonym, kryjącym wiele często odrębnych treści, co autorka artykułu starała się pokazać na przykładzie twórczości K.I. Gałczyńskiego, jednego z najznakomitszych kreatorów wyobraźni poetyckiej.
Dysfunkcjonalność i problemy współczesnej polskiej rodziny w świetle danych statystycznych i wspierających działań państwa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Frączek, Zofia
Człowiek nieustannie uczestniczy w procesie przemian, zmienia się on sam i jego rzeczywistość życia. Rozwój nauki i techniki, a co się z tym wiąże postępujące przeobrażenia społeczne, niosą ze sobą niezwykle pożądane przez człowieka zmiany, ale także wiele zagrożeń. Badacze zwracają uwagę na budzące niepokój cechy współczesności, do których należy konsumpcjonizm, indywidualizm oraz instrumentalizm w relacjach międzyludzkich oparty na kalkulacji zysku. Piszą o osamotnieniu człowieka oraz postępującej dekonstrukcji w podejściu do zagadnień życia społecznego nieomijającej także rodziny, której funkcjonowanie warunkuje jakość życia i rozwój jej członków. W tekście tym przedstawiono rodzinę dysfunkcjonalną oraz zaprezentowano dane statystyczne obrazujące problemy współczesnej rodziny, a także działania państwa polskiego skierowane na jej wspieranie.
Problem nadopiekuńczości wobec dzieci z niepełnosprawnościami
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Nowakowski, Piotr T.
W artykule omówiono problem nadopiekuńczości wobec dzieci z niepełnosprawnościami. Postawa nadopiekuńcza jest przejawem nadmiernej opieki rodzicielskiej w stosunku do poziomu rozwoju i możliwości dziecka. Autor omówił wybrane wyniki badań na ten temat. Następnie zasygnalizował konsekwencje, jakie niesie nadopiekuńczość dla rozwoju dziecka niepełnosprawnego. W nawiązaniu do literackiej postaci Klary Sesemann zilustrował możliwości tkwiące w dziecku niepełnosprawnym, które bywają ograniczane rodzicielską nadopiekuńczością. Na koniec zaś odniósł się do konieczności budowy kompetencji rodziców, które pomogłyby ich dziecku poszerzać granice własnej samodzielności.
New ICTs and new needs: teacher training and the accessibility of ICTs in higher education
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Soler Costa, Rebeca; Lafarga Ostáriz, Pablo
The incorporation of ICTs in the educational field results in new alternatives, new habits, and new needs. In the case of teachers, their ability to work and integrate technological devices or tools to make them more accessible in the future becomes highly relevant. In recent years, technical possibilities such as Massive Open Online Courses (MOOC), Open Educational Resources (OERs), gamification, video streaming platforms, or transversal managers such as Google Classroom have been emerging. Possibilities that involve different scenarios of the teaching-learning process were especially enhanced during the pandemic caused by SARS-CoV-2. This results in a necessary and continuous reflection on the preparation of teachers in the didactic application of ICTs in the short, medium, and long term. All this is placed in the context of higher education, a stage always linked to technological innovation and one which promotes research in the field of education. For this reason, in the present work, it is exposed in different sections how the technological change has been gaining pace resulting in a conceptual development around ICTs in the classroom. At the same time, it analyses how teacher training in higher education is a problem of the present and future, which is why it acquires a key relevance.
Realizacja funkcji opiekuńczej szkoły jako warunek powodzenia procesu dydaktycznego i wychowawczego w XXI wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kapuścińska, Monika Marta
Naczelną funkcją szkoły od najdawniejszych czasów było przekazywanie wiedzy i kształcenie przyszłych pokoleń, a także sprzyjanie rozwojowi osobowości ucznia. Wraz z upływem czasu i przemianami społecznymi zmieniała się także tradycja edukacji szkolnej. Szkoła jako instytucja w XXI w. oprócz przekazywania wiedzy i wychowania powinna zajmować się też działaniami opiekuńczymi, bo tylko taka sytuacja warunkuje efektywność nauczania i kształcenia. Artykuł porusza bardzo istotne kwestie dotyczące sposobów realizacji funkcji opiekuńczej we współczesnej szkole. Ukazuje zasadność i potrzebę włączania tych działań w funkcjonowanie szkoły. Obecnie dużo miejsca poświęca się funkcji dydaktycznej i wychowawczej szkoły, natomiast znaczenie funkcji opiekuńczej jest dość marginalnie traktowane. Tymczasem opieka nad uczniem stanowi integralny element kształcenia. Każdy proces pedagogiczny bowiem powinien obejmować swoim zakresem kształcenie, wychowanie i opiekę nad dzieckiem.
Jan Ryś, „Żołnierska paideia. Wychowanie i szkolenie wojskowe w Polsce w XVI–XVII wieku”, Wydawnictwo Ignatianum, Kraków 2019, 758 ss.
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pelczar, Roman
Grzegorz Grzybek, „Etos i eros. Etyka rozwoju wobec seksualności a samowychowanie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2020, 231 ss.
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Morska, Liliya
Maturzyści małopolskich szkół średnich z 1920 roku. Przyczynek do dziejów szkolnictwa średniego w Polsce w dwudziestoleciu międzywojennym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ochenduszko, Tadeusz; Świętoń, Marcin
Od 1850 r. naukę w gimnazjach i szkołach realnych kończył egzamin dojrzałości. Matura była przepustką w dorosłe życie, ważnym wydarzeniem dla społeczności lokalnej, a listy abiturientów publikowano w sprawozdaniach szkolnych oraz stołecznej i lokalnej prasie. Zwyczaj ten sprawdzał się w czasach pokoju, jednak był niemożliwy do zrealizowania podczas działań wojennych. Najtrudniejszy do odtworzenia jest rok 1920 ze względu na trwającą wojnę polsko-bolszewicką. Artykuł jest przyczynkiem do uporządkowania informacji na temat maturzystów, którzy zdawali egzamin w tym trudnym dla Polski roku.

Przeglądaj

Przeglądanie Kultura - Przemiany - Edukacja T. 9 (2021) według Data wydania