Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 39(3)/2014

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6427

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 35

Zatrudnienie chronione osób z niepełnosprawnościami – wybrane przykłady funkcjonujące w krajach Europy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Garbat, Marcin
W artykule przedstawiono wybrane elementy rehabilitacji zawodowej oraz zatrudnienia chronionego osób z niepełnosprawnością, jakie funkcjonują w Europie. Można stwierdzić, iż nie istnieje uniwersalny model w tym zakresie. Każdy kraj posiada swoją oryginalną politykę w zakresie zatrudniania chronionego osób z niepełnosprawnością, opartą na własnych doświadczeniach, kulturze, zasobach oraz możliwościach. Doświadczenie wielu państw wykazało, że jednym z warunków rozwoju rehabilitacji zawodowej jest koordynacja w tym zakresie prac planowanych przez różne instytucje i urzędy. Wynika to z wielostronności samego zagadnienia, narastania z roku na rok nowych problemów, powstania placówek rehabilitacji oraz w zależności od tematyki – podporządkowania problematyki rehabilitacyjnej różnym resortom i instytucjom, które rozwiązują je często na własną rękę.
Wykorzystanie metody DEA w przestrzenno-czasowej analizie efektywności inwestycji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Ludwiczak, Bogdan
Praca dotyczy zastosowania metody DEA (Data Envelopment Analysis) w przestrzenno-czasowej analizie efektywności inwestycji. Przedmiotem analizy były nakłady i efekty inwestycji w poszczególnych województwach w Polsce, w okresie 2005–2010. W analizie wykorzystano dane publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Dla potrzeb oceny efektywności wybrano trzy rodzaje nakładów i dwa rodzaje efektów inwestycyjnych. W analizie efektywności wykorzystano, proponowaną w literaturze przedmiotu, wersję metody DEA zmodyfikowaną dla potrzeb analizy efektywności instytucji non profit. Chodziło o redukcję liczby obiektów ocenianych jako najlepsze. Rozszerzono zbiór analizowanych obiektów o wirtualny obiekt wzorcowy i analizowano efektywność z uwzględnieniem tego dodatkowego obiektu. Szacując efektywność inwestycji w poszczególnych województwach przyjęto, że punktem odniesienia dla niej jest efektywność wzorca. Pozwoliło to na znaczną redukcję procesu obliczeniowego. Rozważano różne wzorce. Szacowano wagi nakładów i efektów dla obiektu wzorcowego, a wartości wskaźników efektywności pozostałych obiektów wyznaczano w relacji do otrzymanego rozwiązania wzorcowego. Uzyskane wyniki potwierdziły zarzuty stawiane metodzie DEA dotyczące redundancji liczby obiektów ocenianych jako najlepsze. Przeprowadzono analizę autokorelacji przestrzennej otrzymanych wyników oceny efektywności inwestycji dla poszczególnych województw w badanym okresie. W tym celu wykorzystano statystykę Morana. Otrzymane wyniki wskazują na przekształcanie się, wraz z upływem czasu, relacji przestrzennych w efektywności wykorzystania inwestycji z autokorelacji ujemnej na dodatnią, tj. na tendencję do grupowania się województw w regiony o podobnym poziomie wykorzystania nakładów inwestycyjnych (niższym lub wyższym).
Rozwój społeczno-ekonomiczny w III Rzeczypospolitej. Efekty. Defekty. Warunki integracji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Woźniak, Michał Gabriel
W artykule dowodzi się, że awans Polski mierzony wzrostem PKB i wskaźnikami rozwoju rynków odnotowany w latach 1990–2013 nie otwiera perspektywy budowy gospodarki opartej na innowacjach. Wiązał się on również z wysokimi kosztami społecznymi. Ich źródłem były szokowa transformacja i polityka gospodarcza podporządkowane standardom neoliberalnym, które ignorują kontekstualne uwarunkowania rozwoju. Słabości procesu innowacyjnego biorą się z oparcia go na zewnętrznych transferach i zaniku zaangażowania państwa we wspieranie rozwoju sektora B+R oraz rozwoju branż high-tech. W artykule zaprezentowano również te systemowe warunki przezwyciężania dezintegracji procesów rozwojowych, które mogłyby być uruchomione świadomymi decyzjami racjonalnie działających podmiotów gospodarczych.
Analiza struktury oraz instrumentów alokacji okresowych nadwyżek środków pieniężnych przedsiębiorstw w świetle przemian gospodarczych w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Śpiewak, Tomasz
Warunkiem zapewnienia optymalnych warunków realizacji podstawowego celu funkcjonowania podmiotów gospodarczych, którym jest wzrost wartości firmy, jest realizacja odpowiedniej strategii zarządzania płynnością finansową przedsiębiorstwa. Podstawowym celem konstrukcji takiej strategii jest m.in. określenie stanu środków pieniężnych, który z jednej strony zapewniłby utrzymanie płynności, zaś z drugiej strony uwzględniałby kryterium maksymalizacji wartości kapitałów własnych przedsiębiorstwa. Poprawa zarządzania środkami pieniężnymi stanowi istotny element budowy przewagi konkurencyjnej jednostki poprzez wzrost jej dochodów, przy istniejącym wyniku na podstawowej działalności operacyjnej. Polityka zarządzania środkami pieniężnymi w przedsiębiorstwie powinna być powiązana ze strategią funkcjonowania przedsiębiorstwa w sposób zapewniający realizację jej podstawowych założeń oraz winna być integralną częścią systemu finansowego jednostki. Optymalizacja procesów zarządzana zasobami przedsiębiorstwa stanowi źródło wewnętrzne budowy jego wartości oraz przewagi konkurencyjnej. Odpowiedni wybór instrumentów inwestycyjnych alokacji krótkookresowych nadwyżek środków pieniężnych zwiększa rentowność przedsiębiorstwa, istnieje jednak konieczność zestawienia potencjalnych kosztów oraz przychodów wynikających z przeprowadzonych operacji. Strategia inwestycyjna winna uwzględniać specyficzny charakter zarządzania środkami pieniężnymi, którego konsekwencją jest na przykład ograniczony horyzont czasowy przeprowadzanych inwestycji nadwyżek środków pieniężnych. Zarządzanie gotówką powinno prowadzić do tworzenia innych jej form, by osiągnięte zostało swoiste optimum relacji płynność – rentowność środków pieniężnych przedsiębiorstwa, zgodnie z założeniami strategii zarządzania płynnością w ujęciu dochód – ryzyko. Celem niniejszego artykułu jest wskazanie wybranych aspektów konstrukcji strategii alokacji okresowych nadwyżek środków pieniężnych oraz analiza opłacalności najpopularniejszych inwestycji krótkookresowych.
Redystrybucja dochodu i jej skutki długo- i krótkookresowe według teorii alternatywnych do paradygmatu neoklasycznego. Próba odwrócenia tradycyjnego podejścia do nierówności społecznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Valente, Riccardo
W pracy zostały poddane analizie i przedstawione argumenty, które, na podstawie Teorii J.M. Keynesa i innych koncepcji teoretycznych, alternatywnych do głównego nurtu, mogłyby prowadzić do odwrócenia i odrzucenia tradycyjnego podejścia do zmniejszenia nierówności społecznych i do kwestii dystrybucji i redystrybucji dochodu, popieranego w teorii neoklasycznej. Pod uwagę wzięte zostaną, w pierwszej kolejności, teoria efektywnego popytu Keynesa oraz jej implikacje pod względem podejścia do dystrybucji i zmniejszenia nierówności społecznych. W drugiej części tego artykułu, są kolejno brane pod uwagę limity i krytyki, które można odnosić zarówno do sposobu formułowania krzywej krańcowej efektywności kapitału Keynesa, jak i do neoklasycznej teorii dystrybucji dochodu. W świetle faktu, że w obecności heterogenicznych dóbr kapitałowych mierzonych w wartości występuje zjawisko, tzw. reswitching, udowodnione zostanie zatem, że neoklasyczna teoria produkcji i dystrybucji oraz konkluzje wyciągnięte na jej podstawie są całkowicie błędne i bezpodstawne. W trzeciej i ostatniej części tej pracy przedstawiona została próba rozszerzenia teorii Keynesa do długiego okresu oraz próba reprezentacji tej ekstensji w postaci modelu, które, samodzielnie opracowane przez autora opracowania, podkreślają pozytywny wpływ, jaki redystrybucja dochodu i zmniejszenie nierówności społecznych mogą mieć w długim okresie zarówno na akumulację kapitału, na poziom dochodu potencjalnego, jak i na wzrost gospodarczy.
Znaczenie wykorzystania sieci komputerowych w zintegrowanym rozwoju gospodarczym Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Bolonek, Ryszarda
Celem artykułu jest skonfrontowanie nowych zintegrowanych strategii rozwojowych na lata 2014–2020 z analizą stanu obecnego w zakresie wybranego obszaru problemowego dotyczącego społeczeństwa informacyjnego dla identyfikacji zagrożeń rozwojowych w tym zakresie. Analiza została zawężona do problematyki rozwoju sieci w przedsiębiorstwach jako podstawy tworzenia nowych związków kooperacyjnych przedsiębiorstw. Możliwe jest zbudowanie podstaw nowoczesnej gospodarki wspartej nowymi powiązaniami kooperacyjnymi przedsiębiorstw w oparciu o wykorzystanie nowych technologii komunikacyjno-informatycznych, jednakże pod pewnymi warunkami. Jednym z nich jest ułatwienie procesu ponownej centralizacji prywatnych przedsiębiorstw dla realizacji określonych celów: marketingu globalnego, znaczących inwestycji, działalności badawczo-rozwojowej etc. Istotne jest także, aby inwestycje w spójną infrastrukturę informatyczno-telekomunikacyjną były bardziej znaczące, niż w tradycyjną infrastrukturę transportową. Rozwój powiązań przedsiębiorstw typu klastry winien być oparty na oddolnych powiązaniach przedsiębiorstw w sieci komputerowej, a rolą państwa jest aktywne wspieranie rozwoju rodzimych sieci komputerowych.
Systemy kognitywne jako nowy wymiar informatyki ekonomicznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Tadeusiewicz, Ryszard
Zadania, jakie współczesne życie gospodarcze stawia przed kierownictwem firm i przedsiębiorstw są coraz trudniejsze. Na szczeblu zarządzania operacyjnego i taktycznego zadania te są obecnie ułatwiane przez technikę komputerową. Cyfrowe gromadzenie danych i ich przetwarzanie zdecydowanie ułatwia pracę kierowników poszczególnych zespołów pracowników albo całych działów. Dostępne są hurtownie danych oraz oprogramowanie typu DSS i OLAP, służące do bieżącego wspomagania procesów podejmowania decyzji. Dziś nikt sobie nie wyobraża, że mogłoby ich nie być! Jednak te wygodne i przydatne narzędzia informatyczne przestają wystarczać na wyższych szczeblach zarządzania. Dyrektorom i prezesom realizującym określoną politykę ekonomiczną poprzez zarządzanie firmą na poziomie strategicznym potrzebne są narzędzia dostarczające wiedzy, a nie danych czy informacji. Na tym etapie samo gromadzenie faktów ekonomicznych i ich analiza nie wystarczają. Niewystarczające są też oferowane przez współczesne komputery typowe narzędzia analityczne, pozwalające śledzić związki między danymi i obserwować trendy. W artykule jest mowa o nowych generacjach systemów informatyki gospodarczej, w których komputer może nie tylko badać i analizować formę informacji (na przykład konkretne wartości wskaźników, ich wzajemne relacje i zmiany), ale potrafi także zrozumieć znaczenie tych informacji. Podstawą do budowy tej nowej generacji systemów wspomagających zarządzanie musi być jednak nie tradycyjna informatyka, ale kognitywistyka. W pracach autora i współpracowników systemy te nazwano UBMSS (Understanding Based Managing Support Systems) dla odróżnienia ich od innych klas systemów przetwarzania i analizy danych. W treści opracowania pokazano, jak takie systemy mogą być budowane i jak mogą działać.
Czy można liczyć na zasadniczy zwrot w polityce gospodarczej, tak aby była ukierunkowana na zwiększanie spójności społecznej?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Tomkiewicz, Jacek
W opracowaniu wskazuje się, że polityka gospodarcza prowadzona w ciągu ostatnich co najmniej 20 lat bardzo mocno przyczyniła się do ukształtowania takiej struktury dochodów, jaka powoduje powstawanie nierównowag makroekonomicznych, których następstwem był kryzys finansowy z roku 2007. Sytuacja gospodarcza, jaka ukształtowała się w ostatnich latach nie pozwala oczekiwać, że w polityce gospodarczej nastąpi zasadniczy zwrot w kierunku troski o spójność społeczną. Uzależnienie rządów od rynków finansowych powoduje dużą trudność w prowadzeniu aktywnej polityki podatkowej, a ekspansywne zachowanie banków centralnych przekłada się na niski koszt kapitału tylko dla ograniczonej liczby podmiotów gospodarczych.
Nierówności w wydatkach na edukację w europejskich gospodarstwach domowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Piekut, Marlena
Celem artykułu było zbadanie zróżnicowania poziomu wydatków na edukację oraz ich udziału w wydatkach ogółem w europejskich gospodarstwach domowych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na gospodarstwa domowe zlokalizowane w Polsce. Postawiono dwie hipotezy badawcze: 1. Obserwuje się wzrost wydatków na edukację, a procesy konwergencji społecznej prowadzą do zmniejszania dysproporcji w wydatkach pomiędzy gospodarstwami domowymi z różnych krajów europejskich. 2. Kryzys finansowo-ekonomiczny doprowadził do spowolnienia wzrostu wydatków na edukację w europejskich gospodarstwach domowych. Materiał źródłowy stanowiły bazy danych GUS i Eurostat. W latach 1995–2008 malało zróżnicowanie w wydatkach na edukację między krajami europejskimi a w okresie kryzysu finansowo-ekonomicznego doszło do wzrostu dyspersji. Największymi wydatkami na edukację odznaczali się Norwegowie, Luksemburczycy i Szwajcarzy. Najwyższy zaś udział wydatków na edukację w wydatkach ogółem dotyczył Cypru, Islandii i Irlandii. Poziom wydatków na edukację oraz udział tych wydatków w wydatkach ogółem w Polsce jest najbardziej zbliżony do krajów o podobnym położeniu geopolitycznym (Litwa, Rumunia i Bułgaria). W Polsce najwięcej na edukację przeznaczano w gospodarstwach domowych pracowników na stanowiskach nierobotniczych, pracujących na własny rachunek, z głową rodziny legitymującą się wyższym poziomem wykształcenia oraz w gospodarstwach domowych najzamożniejszych, najmniej zaś w gospodarstwach domowych, w których głową rodziny była osoba z niskim poziomem wykształcenia, w gospodarstwach domowych emerytów i rencistów oraz najuboższych.
Źródła nierówności społecznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Czerny, Janusz
Autor podejmuje w artykule dyskusję wokół źródeł – praprzyczyn – nierówności społecznych. Znajomość takiego źródła jest o tyle ważna, że może zaistniałaby szansa jego minimalizacji, a jeszcze lepiej eliminacji z życia społecznego. Bo przecież nie chodzi jedynie o sam opis zjawiska, co o zapobieżenie jego ekspansji we współczesnym świecie. W artykule tym głosi się tezę, wedle której nierówności społeczne istniały zawsze odkąd istniał człowiek. To nie nierówności stanowią problem sam w sobie, ale „kontrasty aksjologiczne”. Zjawiska kontrastu aksjologicznego występują tylko w ludzkim gatunku i nigdzie więcej, nasilają się we współczesnym świecie. Zdaniem autora są dwa źródła wywołujące zjawisko nierówności społecznych, a mianowicie: biologiczny egoizm oraz posiadanie świadomości. Egoizm ma podłoże instynktu i w tym zakresie nie różnimy się od świata zwierząt. Różnice wywołuje fakt posiadania świadomości. Świadomość, czyli kontrolowany proces myślowy wytycza nam „dyrektywy” postępowania. Psychika człowieka dzięki świadomości (sferze fronesis) skłania człowieka do maksymalizacji bogactwa, gdyż wówczas minimalizuje on w ten sposób trudy życia (przynajmniej w sferze materialnej). Dlatego bardzo słusznie zauważa Józef Bańka, że człowiek w przeciwieństwie do zwierząt nie ma granic nasycenia wartościami. Zatem głównym źródłem chęci bogacenia się jest ludzka psychika.
Integration model of development of the European management consulting market
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Vergunenko, Natalia
The research deals with the analysis of the main trends on the European consulting market through the understanding of the structural and dynamic changes in the last years. Such analysis in this area makes it possible to draw the conclusions on the state and the development level of the economy as a whole, as well as on the interdependence of the consulting market and the GDP of European countries. Demand for the certain consulting services reflects indirectly the level of the management of the individual economic actors and the efficiency of the socio-economic structure of the country. Author characterizes the dependence between the size of MC market and the GDP of European countries with a help of the correlation models, based on the last statistical reports. The proposed models also provide a methodological basis for forecasting the main trends in the consulting industry on the global and European markets.
Spójność vs. niespójność rozwoju ekonomicznego regionów UE w latach 1995–2008. Część 2: Zmiana zróżnicowań rozwojowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Jabłoński, Łukasz; Misiak, Tomasz
Celem artykułu jest analiza spójności rozwoju ekonomicznego, mierzonego PKB per capita, regionów NUTS2 krajów UE w latach 1995–2008. W badaniu wykorzystano PKB per capita (wg PPP, USD, ceny stałe z 2000 roku) 189 regionów NUTS2 UE, którego dane statystyczne pozyskano z baz danych publikowanych przez OECD i Eurostat. W artykule przeanalizowano zróżnicowanie w latach 1995–2008 poziomów i stopy wzrostu PKB per capita badanych regionów. Przeprowadzono również analizę zróżnicowania względnego rozwoju ekonomicznego regionów UE, a także wewnątrz krajów członkowskich. Na podstawie przeprowadzonych badań trudno wyciągnąć jednoznaczny wniosek o konwergencji występującej między regionami UE. Zmniejszanie zróżnicowań w rozwoju ekonomicznym między regionami UE-27 wynikało z szybkiego wzrostu gospodarczego nowych krajów członkowskich. Co więcej, zmiany PKB per capita w regionach UE-15 nie ilustruje rosnącej spójności rozwoju ekonomicznego regionów tej grupy. Z kolei regiony UE-10 charakteryzowały się rosnącymi zróżnicowaniami PKB per capita, a więc pogłębiającą się niespójnością rozwoju ekonomicznego. Badając natomiast zmienności PKB per capita regionów wewnątrz krajów wynika, że większą spójnością regionalnego rozwoju ekonomicznego cechowały się regiony w krajach UE-15 w stosunku do UE-10. Zróżnicowanie regionów wewnątrz krajów w grupie UE-15, ze względu na PKB per capita, były niższe w stosunku do regionów krajów UE-10. Co więcej, zróżnicowania te w krajach UE-10 silniej pogłębiły się w stosunku do regionów starej piętnastki.
Structural model of cooperation development in the Black Sea region
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Chuzhykov, Viktor; Tkachova, Iryna
The development of international economic cooperation at the Azov-Black Sea region is an essential component of continental “East-West” cooperation and can serve as a bridge of complex diffusion of economic, social and political systems of Eurasia. However, there are several confrontation zones and conflicting ambitions of the biggest participants in the BSEC (The Black Sea Economic Cooperation) which serve as a condition to development of good neighborly relations including economic sphere. An effective cooperation of three EU countries neighbouring each other (Bulgaria, Romania, Greece) could have a positive influence on the development of economic cooperation in the Black and the Azov Seas, the feasibility of this trend towards interaction stems from the theory of localism. Thus, it appears that levels of using all advantages of European regionalism can be summarized as interaction of the BSEC in the formation of common recreational areas, obtaining minerals and dividing areas for fishing, because the part of the EU fisheries policy applies also in this area. The necessary background for further development of the region is synchronizing the cycles of economic growth, the BSEC Member States that require the corresponding convergence of country models within a Free Trade Area (FTA +) and in the near future and harmonization of customs agreements with the EU (Turkey already has such agreement with the European Union). However, further development of this infrastructure will strengthen the Baltic-Black Sea corridor, whose importance shall not be overestimated.
Społeczne i przestrzenne aspekty zróżnicowania dochodów we współczesnym świecie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Kołodko, Grzegorz W.
Kwestia dynamiki i kierunków zmian relacji dochodowych pozostaje kontrowersyjna. Z jednej strony można napotkać opracowania sugerujące, że współcześnie – w epoce nieodwracalnej globalizacji – zakres nierówności jest coraz mniejszy, z drugiej strony twierdzi się, że jest on coraz większy i nadal rośnie, zarówno w krajach wysoko rozwiniętych, jak i w gospodarkach emancypujących się. Bierze się to między innymi ze stosowania różnych miar oraz z niejednakowych punktów odniesienia w czasie i przestrzeni w przypadku porównań międzynarodowych. Bez względu na geograficzny przekrój przeprowadzanych badań nieco inny obraz relacji dochodowych wyłania się przy analizie w oparciu o współczynniki Giniego, inny natomiast przy obserwacjach czynionych przez pryzmat relacji decylowych czy kwintylowych. Podczas gdy w kilku ostatnich dekadach relacje średnich dochodów przy porównaniach między krajami uległy zmniejszeniu, to wewnątrz poszczególnych społeczeństw zwiększyły się. W rezultacie w odniesieniu do całej, już ponad siedmiomiliardowej ludzkości, skala nierównomierności w podziale dochodów narasta. W ślad za dysproporcjami dochodowymi z biegiem czasu zwiększają się także różnice majątkowe, rośnie więc, a nie zmniejsza się dystans dzielący bogatsze warstwy ludności od grup uboższych. Ich zbyt duży poziom jest przyczyną narastania napięć społecznych i politycznych, co obraca się przeciwko wzrostowi gospodarczemu i rozwojowi. Skala nierówności w podziale dochodów ma zatem nie tylko aspekt etyczny, lecz również praktyczny.
Krytyka neoliberalizmu w kontekście rozwoju zrównoważonego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Droba, Grzegorz
Autor artykułu przedstawia krytykę neoliberalizmu w kontekście celów rozwoju zrównoważonego. Odwołując się do wybranych krytyków doktryny neoliberalnej przedstawia jej genezę, podstawowe założenia oraz sposób, w jaki wpłynęła na współczesny kształt ładu politycznego i ekonomicznego. Autor analogicznie prezentuje podstawowe zagadnienia, które legły u podstaw koncepcji rozwoju zrównoważonego oraz stara się odpowiedzieć na pytanie: jak korespondują one z neoliberalną ideologią i praktyką. W oparciu o podział celów zrównoważonego rozwoju według Stefana Kozłowskiego analizuje wpływ neoliberalizmu na wybrane dziedziny życia społecznego. Krytyka neoliberalizmu została przedstawiona pod kątem celów społecznych i humanitarnych (likwidacji głodu, analfabetyzmu, rozwoju edukacji, zaspokojenia potrzeb intelektualnych narodów, ochrony zdrowia i życia ludzkiego, położenie kresu wojnom, nienawiści, rasizmowi, szowinizmowi, zniewoleniu i dominacji jednych narodów nad innymi); pod kątem celów ekologicznych (powstrzymania degradacji środowiska naturalnego, zapewnienia przetrwania gatunków, zwiększenia bogactwa przyrody); pod kątem wpływu na światowy ład ekonomiczny (zaspokojenia potrzeb materialnych społeczeństw, zróżnicowania tempa wzrostu dochodu narodowego na osobę w różnych regionach świata, transferu kapitału i nagromadzonych bogactw, dostosowania technik i technologii produkcji do wymogów środowiska, zaprzestania produkcji ukierunkowanej na cele wojskowe. Autor przytacza w powyższych kwestiach opinię wybranych krytyków doktryny neoliberalnej, podając przykłady neoliberalnych założeń i praktyk będących w sprzeczności z ideałami rozwoju zrównoważonego. Rozważania kończy stwierdzeniem, iż doktryna neoliberalna, ze względu na swoje dogmaty, charakter oraz sposób wykorzystania nie jest w stanie zrealizować celów rozwoju zrównoważonego. Stanowi ona dla nich swoistą przeciwwagę.
Spółdzielnie jako podmioty ekonomii społecznej wpływające na rozwój
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Kawa, Marta
Celem opracowania było przedstawienie organizacji spółdzielczych jako podmiotów ekonomii społecznej. Scharakteryzowano podstawowe wyróżniki i funkcje ekonomii społecznej oraz wartości i zasady spółdzielcze, które są zbieżne z wartościami ekonomii społecznej. Podmioty ekonomii społecznej, w tym również spółdzielnie, można wykorzystać do rozwiązywania współczesnych dylematów rozwojowych. W sferze ekonomii społecznej działają podmioty ekonomii społecznej, obejmujące cztery główne grupy: przedsiębiorstwa społeczne, podmioty reintegracyjne, podmioty sfery pożytku publicznego oraz podmioty sfery gospodarczej, które tworzą organizacje pozarządowe i spółdzielnie. Zmiany społeczno-ekonomiczne wpływające na wzrost bezrobocia powodują konieczność poszukiwania nowych rozwiązań, które przyczynią się do budowy silniejszego społeczeństwa. Jednym z możliwych rozwiązań jest ekonomia społeczna, rozwój przedsiębiorstw społecznych może zostać jednak spowolniony przez brak zrozumienia ich istoty. Dlatego konieczne jest stworzenie przez państwo warunków umożliwiających dalszy rozwój przedsiębiorstw społecznych i podmiotów zaliczanych do sektora ekonomii społecznej, w tym również spółdzielni. Duży wpływ na poprawę sytuacji gospodarczej wywierają organizacje spółdzielcze działające w obszarze finansów. Banki spółdzielcze, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe wspierają osoby mniej zamożne. Na rozwój lokalnej społeczności mają również wpływ spółdzielnie pracy, grupy producentów rolnych, spółdzielnie socjalne.
Zintegrowane podejście do społeczno-gospodarczego wymiaru romskiego dylematu: rozwiązania Unii Europejskiej i polska płaszczyzna krajowa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Szewczyk, Marcin
Przyjęta przez Komisję Europejską w 2010 roku strategia Europa 2020 ma zagwarantować zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu w państwach członkowskich. W ścisłym powiązaniu z Europą 2020 Komisja Europejska przyjęła komunikat Unijne ramy dotyczące krajowych strategii integracji Romów do 2020 roku. Określa on strategiczne ramy umożliwiające likwidację przepaści społecznej i gospodarczej istniejącej pomiędzy społecznością Romów a społeczeństwem głównego nurtu. Wymagane jest do tego jednak zintegrowane podejście każdego z państw Unii Europejskiej wobec romskiego dylematu. Nowy Program integracji społecznej Romów w Polsce na lata 2014–2020 ma nie tylko odpowiadać założeniom wypracowanym podczas 10 lat pracy na rzecz tej społeczności, ale także spełniać założenia tak samej strategii Europa 2020 oraz polskiego Krajowego programu reform Europa 2020, jak i polskich strategii długookresowych: Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030 oraz Strategii Rozwoju Kraju – 2020. W tekście dokonano analizy powyższych dokumentów. Badanie zostało ukierunkowane na te ich składniki, które wiążą się ze spójnością Unii Europejskiej. Stanowią one – a przynajmniej powinny spełniać tę funkcję – podstawę do budowania strategii działań na rzecz spójności rozwoju. Celem badania było wskazanie na wzajemne powiązanie powyższych dokumentów w tym zakresie, określenie ich komplementarności wobec dążenia do spójności społecznej i gospodarczej oraz w efekcie – poziomu ich zintegrowania w tym obszarze (niestety, pozostającego na niskim poziomie), który powinien pozytywnie wpływać na osiąganie ich wspólnych celów.
Rozwój zawodowy a współczesne wyzwania na rynku pracy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Pawlak, Justyna
Poszukując warunków zintegrowanego rozwoju natrafiamy na obszar, w którym spotka się problematyka związana z optymalnymi warunkami rozwoju organizacji oraz problematyka rozwoju zatrudnionych w niej osób. Wspólną częścią tych dwóch dziedzin jest rozwój pracowników, który dokonuje się w obszarze zawodowym. Od wielu lat znane są stadia rozwoju zawodowego, niemniej jednak sytuacja na współczesnym rynku pracy sprawia, że kariera zawodowa coraz rzadziej ma charakter liniowy. Oznacza to między innymi, że w czasie rozwoju zawodowego jednostka powinna nabyć takich kompetencji, które pozwolą jej poradzić sobie z tempem zmian, koniecznością adaptacji do nowych warunków i wielozadaniowością. Procesy globalizacji, substytucja personelu przez automaty, zmiany demograficzne oraz zmiany sposobu zatrudniania powodują, że pracownicy często przestają wiązać się z jedną czy kilkoma organizacjami, a zaczynają funkcjonować na zewnętrznym rynku pracy. Daje im to z jednej strony większą swobodę i możliwość samorealizacji, ale z drugiej strony wymaga większej samodzielności, kreatywności, elastyczności i przedsiębiorczości. Dlatego też istotne jest, aby do tych wyzwań, jakie stawia przed pracownikami współczesność, dopasować edukację i poradnictwo zawodowe oraz szukać odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób łączyć konieczność elastyczności i mobilności z poczuciem bezpieczeństwa pozwalającym na obniżenie stresu zawodowego. Zatem zintegrowany rozwój zawodowy oznacza między innymi uczenie się łączenia: wielozadaniowości, elastyczności i budowania współczesnego typu kariery, opartej na indywidualnej, przedsiębiorczej niezależności, z rozpoznawaniem własnych zdolności, predyspozycji i potrzeb, by móc je do siebie optymalnie dopasować.
Polska gospodarka u progu 2014 roku – statystyczna analiza porównawcza w układzie międzynarodowym oparta na wybranych wskaźnikach makroekonomicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Jegorow, Dorota
W artykule w sposób syntetyczny dokonano identyfikacji aktualnej kondycji polskiej gospodarki. Analiza oparta została na podstawowych miarach statystycznych, zaczerpniętych z baz Eurostatu: PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej, wskaźnik zatrudnienia, wskaźnik bezrobocia, miesięczna płaca minimalna, miesięczna płaca minimalna jako % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, poziom kosztów pracy, udział niskich płac wśród wszystkich pracujących. Synteza zorientowana została na te obszary gospodarki, które poddawane są nader często skrajnym ocenom, tworząc tym samym zwodniczą płaszczyznę poznawczą. Dyskusji poddany został potencjalny związek globalnego kryzysu gospodarczego z aktualnym stanem krajowej gospodarki. Ostateczne polska gospodarka sklasyfikowana została w grupie takich krajów, jak: Bułgaria, Rumunia, Litwa i Łotwa. Bardzo niska siła nabywcza, plasująca się znacznie poniżej średniej europejskiej, wielokrotnie zdystansowała ww. kraje od liderów rozwoju gospodarczego. Sytuacja ta ma swoje transparentne odzwierciedlenie w niskiej wartości PKB na mieszkańca wg parytetu siły nabywczej. Poważnym problemem hamującym rozwój polskiej gospodarki jest niekorzystna sytuacja na rynku pracy. Problem dotyczy głównie niskiego wskaźnika zatrudniania oraz niskich wynagrodzeń. Polska nie predestynuje do grona krajów o wysokim rozwoju gospodarczym. Poszukiwanie szans rozwojowych w tworzeniu konkurencji w ramach niskich kosztów pracy jest chybioną tezą, szkoda, że utrwalaną przez polskie elity rządzące. Sytuacja jest zła niezależnie od przyczyn, ale jeszcze nie patowa. Polska gospodarka w opisie formułowanym na gruncie polityk publicznych przedstawiana jest w sposób skrajnie odmienny, a co gorsza – tworząc dualizm poznawczy w kontekście analiz naukowych.
Międzywojewódzkie dysproporcje wytwarzania wartości dodanej w branżach usługowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Cyrek, Magdalena
W opracowaniu prezentowane są wyniki badań w zakresie międzywojewódzkiego zróżnicowania wytwarzanej wartości dodanej brutto na mieszkańca w Polsce. W tym wymiarze urzeczywistniania się procesów gospodarczych, weryfikacji poddaje się coraz częściej wskazywany w literaturze przedmiotu fakt, że procesy rozwojowe w układzie wojewódzkim przebiegają zgodnie z modelem polaryzacyjnym, prowadząc do narastania zróżnicowań. Podstawą wnioskowania jest obserwacja zmian wartości współczynnika Giniego obliczonego dla międzywojewódzkiego rozkładu wartości dodanej brutto na mieszkańca w latach 2000–2011. Niezbędne do analiz dane statystyczne zostały zaczerpnięte z Banku Danych Lokalnych GUS. Ze względu na dominację sektora usług we współczesnych gospodarkach, poza analizą kreacji wartości ogółem, w opracowaniu uwagę koncentruje się na różnicach dostrzeganych pomiędzy różnorodnymi branżami usługowymi. Utożsamiane są one z sekcjami G-T Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007. W badaniach identyfikuje się sekcje, w których skala różnic międzyregionalnych jest największa, a jednocześnie weryfikacji poddaje się tezę, że największe nierównomierności międzyregionalne dotyczą najbardziej nowoczesnych branży związanych z rozwojem gospodarki opartej na wiedzy. Uzyskane wyniki potwierdzają wstępne założenia. Nie tylko dla wartości dodanej ogółem obserwowane są procesy dywergencji międzyregionalnej, ale i w odniesieniu do kreacji wartości w większości branży usługowych. Ponadto sferami o największych międzywojewódzkich nierównomiernościach rozkładu wytwarzania okazują się być nowoczesne branże ICT oraz finansowa. Również usługi profesjonalne, naukowe i techniczne wykazują takie specyfiki. Natomiast minimalizacja zróżnicowań międzyregionalnych wiąże się głównie z funkcjonowaniem sfery usług publicznych.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 39(3)/2014 według Data wydania