Polish Journal for Sustainable Development T. 24 cz. 1 (2020)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5704

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 13 z 13

Wpływ wartości środowiskowo-krajobrazowych na możliwości retardacji presji inwestycyjnej
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Borsa, Maciej
Artykuł podejmuje próbę spojrzenia na problematykę retardacji przekształcania zasobów środowiska z punktu widzenia zawodu urbanisty. W tym zawodzie, kojarzonym z terminem „urbanizacji”, przedmiotem zainteresowania jest przede wszystkim działalność człowieka, dla której stan środowiska i przyroda stanowią najczęściej najistotniejsze tło. Człowiek w procesie rozwoju wywiera na nie presję, nasilającą się w zależności od różnych okoliczności, w tym specyfiki miejsca lub czasu. W takich sytuacjach należy poszukiwać określonych retardantów, czyli czynników redukujących presję, aby nie stracić istotnych wartości, które mogą umknąć uwadze w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Ogrody deszczowe jako sposób retardacji strat wody opadowej w terenach zieleni miejskiej
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Czerniakowski, Zbigniew W.; Gargała-Polar, Marta
Ogrody deszczowe są jednym z najprostszych i wysoce efektywnych sposobów zagospodarowania wody opadowej. Zakładane w gruncie bądź w pojemniku wbrew pozorom przypominają „zwykłe ogrody”, jednak dzięki odpowiednio dobranym gatunkom roślin hydrofitowym stają się naturalnym rezerwuarem wody, szczególnie na terenach zieleni miejskiej. W wielu krajach europejskich oraz w USA, badanie oraz projektowanie ogrodów deszczowych jest jednym z najbardziej aktualnych zadań planowania przestrzennego oraz architektury krajobrazu. Także w Polsce w ostatnich latach zdecydowano się na wdrożenie tego rodzaju budowli hydrotechnicznych w krajobrazie miejskim. Powstają one z inicjatywy obywatelskiej lub są częścią budżetu gminy. Niezależnie od źródła finansowania stanowią trzon działań związanych z adaptacją do zmian klimatu i spowalnianiem strat wody opadowej w terenach miejskich.
Raporty na temat różnorodności biologicznej w globalnej strategii komunikacji społecznej
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Kalinowska, Anna
W roku 2019 ukazał się raport FAO o stanie bioróżnorodności rolniczej oraz, dokonana przez zespól ekspertów IPBES, globalna ocena stanu bioróżnorodności i usług ekosystemów. Oba raporty świadczą, że nie udało się zahamować tempa utraty żywych zasobów przyrody a tym samym spełnić Celów z Aichi do roku 2020.Jako jedną z przyczyn niepowodzeń wskazuje się niewystarczającą świadomość i komunikację społeczną w obszarze różnorodności biologicznej. Dla tego też zgodnie z decyzją sygnatariuszy Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD) trwają prace nad Globalną Strategią Komunikacji (Global Communication Strategy on CBD). Celem artykułu jest przedstawienie procesu tworzenia Strategii w tym udział Nieformalnego Komitetu Doradczego do spraw Komunikacji, Edukacji i Świadomości Społecznej (IAC CEPA) na tle wyników wymienionych raportów oraz nowej sytuacji związanej z pandemią Covid 19.
Tożsamość regionalna w planowaniu przestrzennym – wielkopolska 2020+. Refleksje i komentarz
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Kasprzak, Krzysztof
Wdrażanie strategii rozwoju regionu następuje poprzez plan zagospodarowania województwa. Jego uchwalenie należy do wyłącznej właściwości wojewódzkiego sejmiku samorządowego. W znacznym zakresie jest on wyznacznikiem tożsamości regionu, co widoczne jest zwłaszcza w przypadku ustaleń planistycznych dotyczących dziedzictwa kulturowego. Chociaż nie jest powszechnie wiążącym aktem prawa miejscowego, to jednak wiąże gminy przy sporządzaniu własnych dokumentów planistycznych. Stwarza szansę ochrony terenów i obiektów będących przedmiotem zainteresowania turystyki kulturowej przed degradacją ich wartości lub zupełnym zniszczeniem. Ważnym przesłaniem jest zobowiązanie do współodpowiedzialności samorządów lokalnych za wspólną przestrzeń i jej dziedzictwo kulturowe. Dla przeciwdziałania procesom destrukcji krajobrazów poprzez procesy suburbanizacji sprzyjające zmniejszaniu się terenów otwartych, w planach wojewódzkich podkreślana jest potrzeba ochrony i promocji krajobrazów przyrodniczo-kulturowych. Utrzymanie terenów otwartych jako niezabudowanych w sytuacji ogromnej presji inwestycyjnej może być przykładem retardacji utraty tożsamości regionalnej, co wymaga jednak dużej determinacji władz lokalnych.
Uprawa lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum L.) na polskiej wsi
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Kiryluk, Aleksander; Kostecka, Joanna
Len zwyczajny (Linum usitatissimum L.) jest gatunkiem o szczególnych właściwościach i dużym znaczeniu użytkowym od starożytności do czasów obecnych. Celem pracy jest zaprezentowanie informacji na temat jego uprawy na polskiej wsi w ujęciu historycznym, a także pod kątem aktualnej potrzeby tworzenia z jego udziałem uwarunkowań przyrodniczo- społeczno ekonomicznych podstaw zrównoważonego rozwoju. Analiza dostępnych materiałów wskazuje, że największe powierzchnie uprawy lnu występowały w Polsce w wieku XIX i XX, gdy konkurował z bawełną jako surowiec do produkcji wyrobów tekstylnych. W okresie międzywojennym w Polsce przemysł włókienniczy do przerobu lnu był dobrze rozwinięty. Produkowano także duże ilości wysokowartościowego oleju lnianego. W latach 90-tych XX wieku produkcja lnu włóknistego zmalała na rzecz areału uprawy lnu oleistego. Obecnie należy podejmować działania dla odnowy uprawy tej cennej rośliny.
Bioakumulacja wybranych metali ciężkich w kukurydzy uprawianej na paszę
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Wiater, Józefa
Celem badań była ocena bioakumulacji wybranych metali ciężkich w roślinach kukurydzy, która jest uprawiana na coraz większym areale gruntów. Celem uprawy jest głównie pasza dla bydła mlecznego, którego hodowla stała się dominującym kierunkiem rozwoju rolnictwa na Podlasiu. Badania wykonano w oparciu o próbki gleb lekkich i średnich oraz próbki uprawianej kukurydzy. W próbkach gleb oznaczono zawartość ogólną kadmu, ołowiu, niklu, miedzi i cynku, oznaczono zawartość tych samych metali w roślinach. Na podstawie uzyskanych wyników obliczono współczynniki bioakumulacji w/w metali w roślinach kukurydzy. Stwierdzono, że gleby na których uprawiano kukurydzę w większości charakteryzowały się zawartością metali ciężkich na poziomie tła geochemicznego. Niewielkich część była zanieczyszczona kadmem na I poziomie wg liczb IUNG. Kukurydza ze względu na zawartość metali ciężkich spełniała wymogi opracowane dla roślin paszowych. Współczynniki bioakumulacji metali w kukurydzy były najczęściej niskie i adekwatne do niskiej ich zawartości w glebach, choć w przypadku kadmu i ołowiu wskazują na źródło poza glebowe.
Retardation of changes in peripheral areas of cities - investment strategy or inaction?
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Jadach-Sepioło, Aleksandra
Urban regeneration occupies an increasingly important place in the Polish development policy and cooperation between the state government and cities. Thanks to the support for Polish local governments financed by the 2014-2020 Technical Assistance Operational Programme, more than 1,400 communes in Poland developed regeneration programmes and undertook appropriate activities, mainly in downtown areas. On the other hand the potential of invested and abandoned peripheral areas is rarely perceived and enhanced in the regeneration programmes. The purpose of the article is to present the reasons for ignoring this potential in in-depth diagnoses and to analyse examples of retardation of re-using these areas as a conscious investment strategy for local governments.
Przetwarzanie odpadów z produkcji cebuli w żywność funkcjonalną
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Piechowiak, Tomasz; Józefczyk, Radosław; Balawejder, Maciej
W prezentowanej pracy przedstawiono przegląd dotychczasowego stanu prac badawczych związanych z wykorzystaniem łuski cebuli w produkcji żywności funkcjonalnej. Opisano dotychczasowe metody wyodrębniania związków bioaktywnych z łuski cebuli, wpływ antyoksydantów na właściwości funkcjonalne i prozdrowotne żywności oraz ich rolę w prewencji chorób cywilizacyjnych. Łuska cebuli jest odpadem powstającym podczas produkcji cebuli. Jak się okazuje, materiał ten, charakteryzuje się wysoką zawartością związków o charakterze antyoksydacyjnym, głównie flawonoidów (2-10 g/kg łupiny).
Alternatywne i egzotyczne źródła białka zwierzęcego w żywieniu człowieka w kontekście racjonalnego wykorzystania zasobów środowiska
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Mroczek, Karolina
Intensyfikacja produkcji zwierzęcej i powszechnie panujący w krajach bogatych konsumpcjonizm oraz nadmierne spożycie i marnotrawstwo żywności, w znacznej mierze przyczynia się do postępującej degradacji środowiska naturalnego. Wraz ze wzrostem liczby ludności, zwiększa się zapotrzebowanie na składniki odżywcze, w tym białko zwierzęce. Praktyczne wprowadzanie zasad zrównoważonego rozwoju wymaga poszukiwania innowacyjnych rozwiązań, które zaspokoją dobrostan człowieka, zapewniając pokrycie podstawowej potrzeby jaką jest dostępność żywności. W krajach Unii Europejskiej oprócz tradycyjnego mięsa pochodzącego od zwierząt hodowlanych coraz częściej na runku pojawiają się egzotyczne rodzaje mięs, które mogą być cennym uzupełnieniem w żywieniu ludzi. W niedalekiej przyszłości alternatywą dla mięsa zwierząt rzeźnych może być także białko owadów oraz mięso wytwarzane metodą in vitro. Produkcja na skalę przemysłową białka z owadów i mięsa in vitro jest w chwili obecnej uważna za bardziej przyjazną dla środowiska, niż chów zwierząt rzeźnych.
Natural fertilization in the structure of fertilization in sustainable agriculture - on the example of Poland
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Rudnicki, Roman; Kluba, Mieczysław; Jezierska-Thöle, Aleksandra; Szyda, Barbara; Wiśniewski, Łukasz
The aim of this paper was to describe the state (as of 2010), structure by type (natural and mineral fertilisation, taking into account doses of nitrogen, potassium and phosphorus) and spatial diversification of fertilisation in the Polish agriculture (16 voivodships and 314 poviats). The studies of these issues concentrated on examining the impact of the external features of agriculture – natural and man-made ones. What has been demonstrated is the presence of a strong spatial diversification of fertilising procedures, mostly due to the impact of man-made conditions: historical and urban. It has transpired that the territorial patterns of fertilisation are bi-polar in nature: on the one hand, there are areas dominated by natural fertilisation (mostly north-eastern Poland); on the other hand, there are places where mineral fertilisation is prevalent (mostly northern and western Poland). Taking into consideration the planned Agricultural Census (2020) as well as the importance of pro-enviormental actions within The Common Agriculture Policy, the used metod of the comprehensive analysis of the feritilization for 2010 year constitutes a good starting point to the evaluation of the occurent changes.
Rozpoznawanie elementów oceny cyklu życia (LCA) jako wsparcie organizacji zrównoważonej gospodarki odpadami komunalnymi i edukacji
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Kostecka, Joanna; Garczyńska, Mariola; Progorowicz, Sławomir
Każdy element działalności człowieka oddziałuje na środowisko, a cykl życia większości z nich jest długi i złożony. Świadomość tego faktu jest ważnym elementem stosunku człowieka do przyrody. Wpływ odpadów komunalnych na środowisko trzeba rozpatrywać w wielu nakładających się na siebie płaszczyznach. Celowym jest podejmowanie efektywnych analiz i działań dla zminimalizowania negatywnych wpływów na otoczenie w jak najszerszym spektrum cyklu życia tej działalności, a zwłaszcza tam, gdzie oddziaływanie jest największe. W opracowaniu przedstawiono element środowiskowej oceny cyklu życia (LCA) w gospodarce odpadami na przykładzie Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej - Rzeszów spółka z o.o. Fragment jego działalności skonfrontowano z efektami współpracy z mieszkańcami gminy Rzeszów, wytwórcami odpadów komunalnych. W obrębie tej współpracy wyróżniono 2 typy postępowania mieszkańców: a/ zbieranie odpadów segregowanych i b/ zbieranie odpadów zmieszanych. Zestawiono dane pojawiające się w przedsiębiorstwie w zależności od wymienionych typów postępowania mieszkańców. Rozważono także wpływ tego postępowania na płaszczyzny zrównoważonego rozwoju.
Owady przekształcające odpady w użyteczną biomasę wsparciem dla retardacji
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Knutelski, Stanisław; Knutelska, Emilia
Owady pełnią wiele funkcji ekologicznych niezbędnych do przetrwania ludzkości i mogą przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa żywnościowego oraz czystości środowiska przyrodniczego, a także rozwiązania problemu niedoborów białka. Niektóre z nich jak: Tenebrio molitor, Alphitobius diaperinus, Geotrupes stercorarius, Hermetia illuscens, czy Musca domestica, usuwają i oczyszczają środowisko z nadmiaru odpadów uciążliwych dla człowieka. Stabilizują środowisko przyrodnicze poprzez biodegradację, redukcję, rozprzestrzenianie lub biokonwersję odpadów w użyteczną biomasę (białka i lipidy, chityna, minerały, witaminy), przysparzając tym paszy dla zwierząt oraz żywności dla ludzi. Mogą także stanowić źródło biopaliw, a w szczególności oleju napędowego. Odpady przetwarzane przez nie mogą być cennym źródłem nawozów organicznych wykorzystywanych w produkcji roślinnej, opóźniając tym nadmierną eksploatację środowiska przyrodniczego. Hodowla przemysłowa określonych gatunków owadów może być obiecującą strategią ze względu na źródło energooszczędnego, wysokiej jakości białka oraz strategię recyklingu różnych odpadów przekształcanych w biomasę pokarmu dla zwierząt gospodarskich. Przekonanie się do korzyści z hodowli owadów na odpadach może być impulsem dla rozwijania nowej formy działalności gospodarczej, zarówno dla rolników, jak i zakładów paszowych.
Ekologiczne skutki wieloletniej działalności leśnej oczyszczalni ścieków Zakładów przemysłu ziemniaczanego w Iławie
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2020) Dyguś, Kazimierz Henryk
Opracowanie zawiera materiały dotyczące funkcjonowania tzw. leśnej oczyszczalni ścieków Zakładów Przemysłu Ziemniaczanego w Iławie. Ścieki ziemniaczane, z dużym ładunkiem zanieczyszczeń organicznych, były odprowadzane rurociągiem na powierzchnie leśne (bór świeży Peucedano-Pinetum), a następnie zraszano nimi siedlisko leśne za pomocą systemu rurociągów i zraszaczy. W pracy przedstawiono reakcję roślinności i siedliska leśnego na oddziaływanie ściekami oraz konsekwencje ekologiczne tego oddziaływania. Ponadto ukazano proces spontanicznej regeneracji zaburzonego siedliska leśnego po zaprzestaniu nawadniania ściekami.

Przeglądaj

Przeglądanie Polish Journal for Sustainable Development T. 24 cz. 1 (2020) według Data wydania