Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 34 (2013)
URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/6595
Przeglądaj
Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 34 (2013) według Data wydania
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 32
- Wyniki na stronie
- Opcje sortowania
Pozycja Partnerstwa jako interesariusze w modelu rządzenia wielopodmiotowego. Specyfika, tworzenie i funkcje w jednostkach terytorialnych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kołomycew, AnnaW niniejszym artykule przedstawione zostały teoretyczne założenia modelu rządzenia wielopodmiotowego (new public governance), którego istotnym elementem są partnerstwa terytorialne. Autorka przedstawiła zasady wspominanego modelu, a także ograniczenia i bariery związane z jego wdrażaniem. Szczególny nacisk został położony na partnerstwa terytorialne w postaci lokalnych grup działania, które pierwotnie zostały przewidziane jako instrument rozwoju obszarów wiejskich. Wdrażane były we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej w ramach tzw. podejścia LEADER. Doświadczenia partnerstw tego typu sprawiły, że stały się one nie tylko ważnym interesariuszem procesów rozwoju w ramach lokalnych systemów terytorialnych, ale formuła ta stała się podstawą wiodącej koncepcji w perspektywie 2014–2020 Unii Europejskiej tzw. community-led local development (CLLD), czyli rozwoju kierowanego przez społeczność. Partnerstwa terytorialne są w niej zalecane już nie tylko jako instrument polityki zorientowanej na rozwój i wsparcie obszarów wiejskich, ale jako mechanizm rozwojowy jednostek terytorialnych i naczelny instrument polityki spójności UE.Pozycja Start zawodowy absolwentów szkół wyższych w warunkach pełzającego kryzysu w Niemczech i w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Barwińska-Małajowicz, AnnaCelem opracowania jest ukazanie sytuacji na rynku pracy jednej z grup zagrożonych bezrobociem, mianowicie absolwentów szkół wyższych w Polsce i Niemczech, w okresie pełzającego kryzysu. Wybór krajów podyktowany został wyraźnymi różnicami występującymi na polskim i niemieckim rynku pracy, w szczególności w zakresie poziomu bezrobocia oraz funkcjonowania rynków. Ze względu na szybkie zmiany zachodzące na rynku pracy niezbędne staje się systematyczne badanie trendów i zjawisk występujących na rynku pracy, analiza ich cech i prawidłowości oraz wyszukiwanie informacji stanowiących podstawę do podejmowania działań umożliwiających absolwentom szkół wyższych płynne przejście z systemu edukacji do życia zawodowego. W części pierwszej opracowania scharakteryzowano rynek pracy w Niemczech i Polsce na tle ogólnej sytuacji gospodarczej w obu krajach w latach 2008–2012. Następnie przedstawiono wybrane tendencje i zjawiska w obszarze startu zawodowego absolwentów szkół wyższych w Niemczech i Polsce w latach 2010–2012. Całość kończy syntetyczne podsumowanie przeprowadzonych rozważań.Pozycja The Convergence of Economic Models of Environment Protection of Ukraine and the European Union(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Obolenska, Tatiana; Leshchenko, KaterynaThe issues of environmental management are considered in the article, a comparative analysis of the environmental management in Ukraine and Poland is conducted. The authors propose a new model of environmental management in Ukraine in the context of its convergence with the EU.Pozycja Innovational Development and its Regulation (International Experience)(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kolodiychuk, Anatoliy VolodymyrovychIn the article the characteristics of the state innovation policy related to the use of specific measures aimed at accelerating the development of innovative, as well as the distribution of the role of government and the private sector in these processes are analyzed. On the basis of the analysis the patterns of incentive measures of innovative activity, factors that favor or impede innovative development and state innovation policy components that are used to develop the national innovation system are revealed.Pozycja Strategie przedsiębiorstw na rynku usług telekomunikacyjnych na przykładzie ST WIST w Łące(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Uchman-Rojek, MałgorzataW publikacji zaprezentowano rolę i znaczenie Spółdzielni Telekomunikacyjnej na rynku usług teleinformatycznych oraz scharakteryzowano strategię rozwoju firmy WIST nakierowaną na innowacyjność i postęp, co ułatwia odbiorcom z obszarów wiejskich lepszy dostęp do internetu.Pozycja Regionalne zróżnicowanie sytuacji finansowej gmin w warunkach dysproporcji rozwojowych w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Wosiek, MałgorzataGminy w regionach słabiej rozwiniętych (o niższym poziomie PKB na mieszkańca) cechuje wyższe uzależnienie od centralnie redystrybuowanych środków finansowych oraz na ogół niższy poziom zadłużenia. Obie charakterystyki są silnie związane z relatywnie niższą aktywnością inwestycyjną tych samorządów. Zwiększenie inicjatyw w zakresie modernizacji i unowocześniania lokalnych gospodarek przez samorządy wiąże się z poprawą ich potencjału dochodowego. Co prawda, w większości gmin położonych w słabiej rozwiniętych województwach relatywnie niższy udział zobowiązań pozostawia pewien margines na finansowanie takich przedsięwzięć długiem publicznym. Pamiętać należy, że margines ten jednak w ostatnich latach ulega systematycznemu zawężeniu. Sytuacja tych gmin sygnalizuje istotne zagrożenia, na przykład dla osiągania spójności społeczno-ekonomicznej, które powinny być także uwzględnione w pracach nad uregulowaniem kwestii dochodów i wydatków samorządowych.Pozycja The Importance of the Operation of Small and Medium-sized Enterprises in Poland in the Context of the Economic Market Turbulence(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Kamba-Kibatshi, MarcelThere is no doubt in Poland, the activity of small and medium-sized enterprises play a key unprecedented and significant role in economic development. These companies are of fundamental importance not only for the sustainable functioning of the economy, but also allows you to take advantage of the effects of rapid development of future generations. Author of the study by testing advocates, among others, that more than 1.6 million SME operators in Poland, the dominant force of the Polish economy and the source of growth, innovation, employment and social inclusion. Small and medium-sized enterprises are characterized by flexibility and ease of adaptation to market conditions and to respond to market needs. Still the number of newly established enterprises in Poland is very high compared to that on the deaths of firms, as evidenced by the high-potential entrepreneurship Poles. According to data from the Central Statistical Office indicate that companies currently operating in Poland is a place of work for more than six and a half million people. This means that as many as 7 out of 10 workers are employees of the sector of small and medium-sized enterprises. The level of entrepreneurship Poland does not stand out from the rest of Europe. In terms of the number of active enterprises occupy sixth place in the European Union.Pozycja Мировые финанансовые кризисы: сущность, механизмы предотвращения и факторы стабилизации экономики(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Мерзляк, Анжела; Скрябина, ДарьяВ статье рассмотрена дефиниция „публичные финансы”, дано понятие финансовому кризису, обосновано его проявления в экономике страны, типы и подгруппы кризисов. Выделены подходы к определению сущности кризиса и механизмы противодействия проникновению финансового кризиса. Акцентировано внимание на кризисных ориентирах структурной модернизации экономики страны и системы государственных финансов.Pozycja Wpływ współpracy na poziom konkurencyjności i aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Świadek, Arkadiusz; Płonka, MarlenaW gospodarce opartej na wiedzy współpraca w zakresie wymiany wiedzy staje się jednym z najważniejszych czynników w walce o uzyskanie przewagi konkurencyjnej. Celem artykułu jest wykazanie roli współpracy jako jednego z kluczowych czynników decydujących o pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstw. W artykule wyjaśniono pojęcia konkurencyjności, innowacyjności i kooperacji, dokonując jednocześnie podziału biorąc pod uwagę różne kryteria. Przedstawiono istotę struktur sieciowych i klastrowych. Po wyjaśnieniu tych kluczowych dla niniejszego opracowania pojęć na zakończenie opisano znaczenie kooperacji dla kształtowania poziomu konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw. Artykuł podejmuje problematykę istoty i znaczenia kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami i pomiędzy przedsiębiorstwami a instytucjami otoczenia biznesu w budowaniu konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw. Wskazuje, jak transformacja gospodarki i zmiany uwarunkowań globalnego rynku, doprowadziły w ostatnich latach do stwierdzenia, że jednym z kluczowych czynników na poprawę innowacyjności i konkurencyjności przedsiębiorstw jest właśnie ich wzajemna współpraca, która jest wyznacznikiem rynkowej pozycji podmiotów, a dodatkowo warunkuje możliwość odniesienia sukcesu w rywalizacji rynkowej i znacząco wpływa na poziom innowacyjności przedsiębiorstwa.Pozycja „Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030” w aspekcie spójności społeczno-gospodarczej i rozwiązań kryzysogennych. Część II: Uwarunkowania proceduralne i cele szczegółowe(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Piontek, BarbaraPunktem wyjścia w rozważaniach nad celami szczegółowymi sformułowanymi w KPZK 2030 było rozróżnienie między przedmiotem materialnym (danym) a przedmiotem formalnym (zadanym) dotyczącym tych celów. Przedmiot dany (obiekt rozważań) łatwy jest do ustalenia i oceny, natomiast przedmiot zadany wymagał analizy przyjętych w dokumencie założeń (por. część I) i innych uwarunkowań: sposobu definiowania kategorii, uwarunkowań wynikających z przyjętej polityki, wizji przestrzennego zagospodarowania kraju oraz zasad polityki przestrzennej kraju. Sformułowane w KPZK 2030 cele szczegółowe obejmują: zwiększanie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich, poprawę spójności wewnętrznej kraju, poprawę dostępności terytorialnej kraju przez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej, kształtowanie struktur przestrzennych i wysokiej jakości środowiska przyrodniczego, zwiększanie odporności przestrzennej kraju oraz przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego. Sformułowane w dokumencie cele szczegółowe z punktu poprawności ich przedmiotu danego – wyjątek stanowi cel 1 – nie budzą zastrzeżeń. Przedmiot zadany celów szczegółowych w KPZK 2030 stanowi treść rozważań podjętych w niniejszym artykule (część II). A jest to pytanie o spójność społeczno-ekonomiczną zadaną w przyjętych celach szczegółowych. Sformułowana hipoteza jest następująca: w rozważaniach nad oceną poprawności celów przyjętych w KPZK 2030 – w aspekcie spójności społeczno-ekonomicznej kraju – decydujące znaczenie nie posiada przedmiot materialny sformułowanych celów, a przedmiot formalny. Udowodnienie hipotezy nastąpiło poprzez analizę uwarunkowań proceduralnych (metodologicznych) i celów szczegółowych w sześciu punktach. Na bazie rozważań sformułowano 11 wniosków, z których najważniejszy jest następujący: przedmiot formalny (zadany) celów szczegółowych w KPZK 2030 nie został jednoznacznie określony, a to będzie generować określone skutki dla spójności społeczno-ekonomicznej kraju.Pozycja Spójność społeczno-ekonomiczna a regionalne zróżnicowanie gospodarstw domowych w Polsce w świetle wybranych wskaźników społecznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Leszczyńska, MałgorzataW artykule dokonano oceny sytuacji gospodarstw domowych w okresie kryzysu finansów publicznych, w świetle wybranych kategorii charakteryzujących spójność społeczno-ekonomiczną. Jako punkt odniesienia przyjęto, że zróżnicowanie analizowanych zmiennych uzależnione jest od geograficznej przestrzeni zamieszkiwania. Analizy dokonano w skali polskich województw, a w porównaniach wykorzystano dane budżetów gospodarstw domowych, rachunków narodowych i badania EU-SILC prowadzone przez GUS oraz Diagnozy społecznej sporządzanej przez Radę Monitoringu Społecznego. Regionalna analiza porównawcza gospodarstw domowych pozwala na wysunięcie wniosków wskazujących na bardzo zróżnicowany poziom warunków i jakości życia w zależności od miejsca zamieszkania. W Polsce nadal istnieją relatywnie duże odchylenia w tym zakresie. Wielowymiarowa jakość życia stratyfikuje nadal polskie gospodarstwa domowe i układa ich strukturę hierarchiczną. Ostatnie pozycje niemal we wszystkich porównywanych kategoriach zajmują regiony wchodzące w skład Polski Wschodniej.Pozycja Ocena wyników działalności a możliwości wsparcia dla mikro i małych firm w Polsce(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Nesterowicz, RenataMikro i małe firmy stanowią niezmiernie istotny element polskiej gospodarki. Jak podają statystyki GUS – w pierwszym półroczu 2011 roku tempo wzrostu gospodarczego wyniosło 4,3% i było zbliżone do odnotowanego w 2010 roku – 3,8% i relatywnie wysokie na tle innych krajów europejskich. W przeprowadzonej analizie wyników ekonomicznych mikro i małych firm wyliczone indeksy wykazały wartości niższe niż neutralne 100, co oznacza pogarszającą się ich sytuację finansową. Również wyliczone średnie wartości indeksów za lata 2010 i 2011 potwierdzają ten stan, szczególnie w przypadku małych firm. Pocieszający jest jednak fakt, że wiele mikro i małych firm rozwija się przy wykorzystaniu unijnych i krajowych programów pomocowych.Pozycja Zadłużenie publiczne w Polsce w kontekście kryzysu demograficznego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Tkach, Anatoliy; Pliszka, TadeuszGospodarka Polski znajduje się w otoczeniu państw, z którymi wchodzi w stosunki produkcyjne. Poprzez ten fakt ulega wpływom, a zwłaszcza recesji, która ogarnęła również kraje UE. Słabość gospodarki polskiej wynika między innymi z wysokiego i trwającego od końcowych lat ubiegłego wieku bezrobocia. Polska, podobnie jak wiele innych państw, zezwala na coroczny deficyt budżetowy, który z kolei kreuje rosnący dług publiczny. Niska kondycja gospodarki generuje niską wydajność pracy, niskie wynagrodzenia i w efekcie niski popyt. Efektem tego jest między innymi fala emigracji w poszukiwaniu pracy i szans na lepsze życie. Staje się to problemem dla obecnej i przyszłej gospodarki. Struktura wiekowa ludności kształtuje się w sposób niekorzystny dla produkcji, ponieważ ubywa ludności w wieku mobilnym do pracy, a przybywa osób w wieku emerytalnym. Jednocześnie zmniejsza się grupa ludności w wieku przedprodukcyjnym. Przewidywany ubytek ok. 8 mln ludności do 2050 r. wpłynie na rozwój materialny i regres kulturalny naszego państwa. Można zauważyć równocześnie pewne atuty naszej gospodarki, ale wykorzystanie ich wymaga nakładów inwestycyjnych, które trudno jest wygenerować w okresie spowolnienia gospodarczego. W skrajnym przypadku można skłaniać się do katastroficznych wizji przyszłości Polaków. Na pytanie o możliwości naszej gospodarki można powiedzieć, że istnieją, bo jest potencjał w postaci kapitału ludzkiego i rzeczowego. Z kolei przedstawione dane ekonomiczne świadczą o tym, że wysokość zadłużenia publicznego jak na polskie warunki potencjału gospodarczego w dobie kryzysu, a więc w stosunku do możliwości spłaty jest zbyt wysoka, tym bardziej że pojawiają się w publicznych mediach różne wielkości długu publicznego. Problemem w naszym kraju jest zmotywowanie zasobu ludzkiego, tak aby wywołać skutki płynące z synergii działania.Pozycja Niewykorzystane zasoby ludzkie na krajowym rynku pracy w kontekście nierówności społeczno-gospodarczych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Barwińska-Małajowicz, Anna; Lechwar, MałgorzataCelem opracowania jest wskazanie na problem niepełnego wykorzystania zasobów ludzkich w Polsce jako konsekwencji pogłębiających się nierówności społecznych i gospodarczych, których źródeł należy doszukiwać się między innymi w istocie relacji: nierówności – sprawiedliwość społeczna. Cele szczegółowe koncentrują się na: 1. określeniu istoty nierówności i kapitału ludzkiego – z wykorzystaniem literatury przedmiotu, 2. wskazaniu na nierówności jako istotnego źródła niewykorzystania posiadanych na krajowym rynku pracy zasobów kapitału ludzkiego – z wykorzystaniem literatury przedmiotu, 3. prezentacji zidentyfikowanych obszarów nierówności społeczno-gospodarczych w Polsce – z wykorzystaniem metody dokumentacyjnej, 4. prezentacji wyników badań wskazujących na skalę niewykorzystania zasobów ludzkich – z wykorzystaniem metody dokumentacyjnej. W części pierwszej opracowania przedstawiono zagadnienia teoretyczne dotyczące kapitału ludzkiego oraz sposobów jego pomiaru jako istotnego elementu szacowania niewykorzystania zasobów ludzkich. Następnie zaprezentowano teoretyczne refleksje na temat nierówności, sprawiedliwości oraz równości społecznej. W kolejnej części opracowania wykorzystano metodę dokumentacyjną i zaprezentowano analizę wybranych wyników badań przedstawionych w raporcie „Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków”, odnoszących się do obszarów nierówności w Polsce. Następnie skoncentrowano się na niewykorzystanych zasobach ludzkich w Polsce, bazując na rezultatach badań przeprowadzonych w ramach projektu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim pt. „Bilans Kapitału Ludzkiego”. Całość zamyka syntetyczne podsumowanie prowadzonych rozważań.Pozycja Ekonomiczno-polityczny wymiar podziału społeczeństwa polskiego w drugiej dekadzie XXI wieku z uwzględnieniem historycznych uwarunkowań(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Krasowska, JustynaArtykuł przestawia ekonomiczno-polityczny podział Polski z uwzględnieniem historycznych uwarunkowań. Jego celem jest wskazanie na aktualność podziału Polski na część biedniejszą wschodnią oraz bogatszą centralno-zachodnią. Artykuł przestawia podział mapy politycznej Polski nakładający się na podział ekonomiczny. W tekście wykorzystano dane statystyczne z GUS oraz wyniki wyborów parlamentarnych i prezydenckich.Pozycja Integrowanie rozwoju poprzez konwergencję realną i technologiczną. Doświadczenia Polski i wnioski dla Ukrainy(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Firszt, Dariusz; Jabłoński, Łukasz; Woźniak, Michał GabrielArtykuł stanowi podsumowanie osiągnięć, kosztów i korzyści pierwszej dekady członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Jego celem jest sformułowanie wniosków pod adresem polskiej polityki gospodarczej na najbliższe lata, a także wniosków dla Ukrainy, która dokonuje wyboru strategii międzynarodowej współpracy gospodarczej. W pierwszej części opracowania przedstawiono empiryczną analizę realnej i technologicznej konwergencji Polski z rozwiniętymi gospodarkami UE. Z przytoczonych danych wynika, że od 1994 r., kiedy rozpoczął się proces integracji Polski z UE, nasz kraj odrobił znaczną część luki dochodowej i technologicznej względem UE. W okresie kryzysu finansowego Polsce wiodło się lepiej niż większości krajów europejskich. W drugiej części tekstu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o uwarunkowania ścieżki rozwoju polskiej gospodarki. Wskazano, że sukcesy gospodarcze Polski były uwarunkowane licznymi czynnikami: endogenicznymi i egzogenicznymi, historycznymi i wynikającymi z bieżących działań. Można jednak przypuszczać, że integracja z UE była ważnym, pozytywnym czynnikiem rozwoju Polski w ostatnich 20 latach. Duże znaczenie miały również podejmowane w Polsce reformy gospodarcze i polityka rządu, jakkolwiek nie były one wolne od błędów. W ostatniej części artykułu zidentyfikowano wyzwania, jakie stoją przed UE oraz poszczególnymi krajami członkowskimi, w tym również Polską, w perspektywie do 2020 r.Pozycja Ośrodki wzrostu w regionie Polski Wschodniej(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Baran, EwaDziałania zwiększające spójność terytorialną w skali krajowej i regionalnej wiążą się z budową powiązań funkcjonalnych między ośrodkami wojewódzkimi a ich otoczeniem regionalnym dla przeciwdziałania marginalizacji najsłabiej rozwijających się obszarów oraz ograniczania dysproporcji rozwojowych między poszczególnymi województwami. Podjęte badania nad kształtowaniem się ośrodków gospodarczych w regionie Polski Wschodniej mają na celu ocenę kierunku i tempa zmian potencjału demograficznego i gospodarczego aglomeracji miejskich w latach 2004–2011. Analiza stanu zasobów ludzkich wskazuje na powolne i zróżnicowane tempo wzrostu potencjału demograficznego miast wojewódzkich badanego regionu. Słaby rozwój działalności gospodarczej w regionalnych ośrodkach miejskich wymaga silniejszego pobudzenia przedsiębiorczości, by uruchomić regionalne czynniki rozwoju oraz wzmocnić procesy innowacyjne i wzrost konkurencyjności.Pozycja Agrarian Transformations in the Countries of EU: Experience for Ukraine(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Vazhynsky, Fedir Anatoliyovych; Zhovtanetsky, Vsevolod IvanovychThe purpose of the article is the study of foreign experience of agricultural economics in the EU and its possible use in Ukraine. Study of foreign experience as in the plan of exposure of general lines, so in the plan of selection of features, dictated by national or regional features, has the defined value for generalization of experience, exposure of tendencies and conformities to law, making of principles and steps of domestic agrarian reform and agrarian policy.Pozycja Strategiczne planowanie rozwoju gospodarczego w polskich gminach(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Rzeszutko-Piotrowska, MałgorzataDziałanie polskich gmin na rzecz rozwoju regionalnego polega na wykorzystaniu zróżnicowanych cech oraz predyspozycji państwa jako nadrzędnego czynnika dynamizacji i wzrostu skuteczności działań prorozwojowych, podejmowanych przez podmioty publiczne poziomu regionalnego oraz jako czynnika stymulującego skuteczne decyzje alokacyjne przez sektor niepubliczny. Upowszechnienie i wzrost jakości zarządzania strategicznego w samorządach wszystkich szczebli może zapewnić wzrost tempa i efektywności rozwoju społeczno-gospodarczego całego kraju. Strategiczne planowanie regionalne powinno integrować społeczne, ekonomiczne i środowiskowe aspekty problematyki rozwoju gminy. W opracowaniu omówiono najistotniejsze kwestie dotyczące m.in. koncepcji rozwoju gminy jako podstawy zarządzania strategicznego; działalności polskich gmin na rzecz rozwoju regionów i społeczności lokalnych.Pozycja Warunki życia we wschodniej Polsce według regionów i kategorii jednostek osadniczych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Bański, Jerzy; Pantyley, ViktoriyaW 2012 roku wykonano badania ankietowe ludności wschodniej Polski na temat warunków i jakości życia. Ich wyniki stanowią podstawę do analiz w niniejszym opracowaniu. Podstawowym celem artykułu jest wskazanie różnic warunków życia i jego jakości w ujęciu regionalnym oraz w podziale na cztery kategorie jednostek osadniczych (miasta wojewódzkie, miasta powiatowe, małe miasta i wsie), które różnią się nie tylko wielkością, ale także funkcjami społeczno-ekonomicznymi. W uzupełnieniu przeanalizowano zróżnicowanie niektórych cech z uwagi na wiek, płeć i status zawodowy mieszkańców.