Kultura - Przemiany - Edukacja T. 10 (2022)

URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/8382

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 15 z 15

Osamotnienie dzieci i młodzieży – narastający problem społeczny współczesnych czasów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Cudak, Sławomir
Osamotnienie dziecka we własnej rodzinie stanowi coraz powszechniejsze zjawisko. Problem ten dotyczy nie tylko rodzin dysfunkcyjnych, ale też rodzin dobrze funkcjonujących, z pozoru. Stan osamotnienia dziecka we własnej rodzinie istotnie zaburza jego rozwój w sferze emocjonalnej, społecznej, edukacyjnej, a nawet moralnej. Konsekwencje tego problemu przekładają się na inne środowiska funkcjonowania społecznego dzieci i młodzieży takie jak: środowisko szkolne, lokalne i rówieśnicze. Problemy badawcze, które rozpatrywano w tekście brzmią: Jakie są przyczyny makrospołeczne i wewnątrzrodzinne osamotnienia dzieci i młodzieży? Jakie są negatywne konsekwencje społeczne, emocjonalne i wychowawcze u dzieci z poczuciem osamotnienia?
Ze studiów nad kulturą regionalną. Regionalizm literacki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Wilkoń, Teresa
„Region” i „regionalizm” to pojęcia mające dwojaki sens: szeroki lub wąski. Znaczenie szerokie występuje w zdaniach typu „region południowo-zachodniej Europy”, „regionalizm zagłębiowski”, „region podhalański” itp. Nas interesuje znaczenie wyrazu regionalizm w znaczeniu świadomej, zamierzonej tendencji kulturowej (np. literackiej, poetyckiej), związanej z określoną przestrzenią i historią, z kulturą określonej ziemi, architektury, folkloru, z krajobrazem, z „dziełami natury”. Termin „regionalizm” jest w tych przypadkach ściśle związany z kulturą, a w jej obrębie z poezją i prozą. Autorka podjęła próbę odpowiedzi na pytania, w jaki sposób ideały regionalizmu realizują się w utworach literackich znanych twórców polskich i jak często wynikały one z ducha regionu, z którego twórcy ci pochodzili.
Współczesne kierunki rozwoju edukacji w społeczeństwie edukacyjnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Warchoł, Tomasz
Rozpoczęcie epidemii spowodowanej wirusem SARS-CoV-2 w dniu 12 marca 2020 roku spowodowało znaczące zmiany we wszystkich aspektach edukacji. W artykule zaprezentowano aktualne kierunki rozwoju edukacji wyodrębniając kształcenie odbywające się w szkole i poza nią. Na podstawie przedstawionego podziału edukacji ukazano wyzwania, jakie po pandemii COVID-19 mają przed sobą aktualnie istniejące rodzaje edukacji formalnej, pozaformalnej i nieformalnej.
Psychological and neurodevelopmental implications of the COVID-19 pandemic in children and adolescents – a review of research and reports
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Frączek, Paulina
The COVID-19 pandemic has affected the lives of people all over the world, including children and adolescents. Despite various clinical images of infection and potential long-term effects of it, there is a wide range of psychological implications resulting from stress, anxiety, and a feeling of helplessness rooted in containment measures and lockdowns. Children and adolescents, as a special group, need determined conditions to develop and learn. Proper development depends on contact with peers, a regular daily schedule, setting new challenges, and, above all, a sense of security that adults should provide. In the time of the global pandemic, these requirements are very difficult to meet. Consequently, we observe an increase in the frequency of appearance of mental disorders in the youngest groups. The article presents current data on the number and type of disorders described in children and adolescents associated with the COVID-19 pandemic, proposed diagnostic tools for these disorders, and recommendations for the management of a child in need of psychological intervention. The problem of neurodevelopmental disorders in children born during the pandemic is also shown. The article uses available, selected scientific studies and data from national and international reports.
Wprowadzenie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Pelczar, Roman
Zagrożenia towarzyszące nauce zdalnej w domu i szkole w trakcie pandemii COVID-19 – wybrane aspekty
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Tłuczek-Tadla, Ewa
Czas pandemii COVID-19 pojawił się niespodziewanie i objął swoim zasięgiem generalnie wszystkie obszary życia ludzi w różnym wieku. Dla dzieci i młodzieży to czas szczególny, zarówno w zakresie życia rodzinnego, jak również szkolnego. Wielu badaczy podjęło w tym okresie badania dotyczące różnych aspektów ich życia. W tekście zostały zaprezentowane wybrane wyniki badań własnych dotyczących niektórych zagrożeń (przemocy fizycznej i psychicznej, zaniedbywania w rodzinie, cyberprzemocy) towarzyszących młodzieży w domu i szkole. Analiza i interpretacja wyników badań własnych, poprzedzona została rozważaniami teoretycznymi dotyczącymi specyfiki czasu zarazy oraz problematyki zagrożeń. W podsumowaniu znajdą się wnioski wynikające z badań własnych oraz rekomendacje skierowane do rodziców, nauczycieli oraz młodzieży.
Recenzja książki: Marta Uberman, „Obrazowanie figuratywne dziecka”, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2021, ss. 340. ISBN 978-83-7996-979-1
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Miąso, Janusz
Znaczenie czytania bajek dla rozwijania wrażliwości dziecka w opinii nauczycieli wychowania przedszkolnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Domagała, Maria
Wrażliwość dziecka doskonale rozwija się poprzez literaturę. Jest ona dla niego źródłem wielu wrażeń, wzruszeń, a także podstawą do nauki mowy ojczystej. Wzbogaca słownik dziecka, rozwija jego pasje i zainteresowania. W artykule podjęto próbę ukazania znaczenia czytania dzieciom bajek przez nauczycieli dla rozwijania ich wrażliwości. Świat bajkowy, to świat, który jest bliski dziecku, nie tworzy sztucznej sytuacji terapeutycznej, nie zmusza do wykonywania konkretnych zadań, jest tylko drogowskazem. Bajki, czy to te przekazywane ustnie, czy na piśmie są nadzieją dla czytelnika i pozwalają wkroczyć do lepszej, bezbolesnej rzeczywistości. Wyniki badań własnych wskazały na to, że organizowanie form działalności edukacyjnej przyczynia się do rozwijania wrażliwości na piękno, a także kształtowania odpowiednich moralnie postaw u dzieci w wieku przedszkolnym. Wykorzystując do pracy z dziećmi bajki, mamy możliwość oddziaływać nie tylko na postawę dziecka, ale również na jego nieukształtowaną jeszcze moralność czy wyobraźnię.
Terminologia i profesjonalizmy języka biznesu w kontekście społecznym i kulturowym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Wilkoń, Łukasz
Autor bada komunikację zachodzącą w korporacjach. Pomimo iż angielskie terminy zostały już spolszczone, zostają one przyswojenie na nowo – poprzez zapożyczenia właściwe, nieulegające spolszczeniu. Podjęta problematyka jest próbą wyodrębnienia specyficznych właściwości języka biznesu z jego odwoływaniem się do ważnych funkcji i wartości humanistycznych. Przedmiotem artykułu jest ponadto przybliżenie obrazu języka biznesu jako odmiany, która zaczęła odgrywać coraz większą rolę już w latach 80. XX wieku. To spowodowało, że znaczna część słownictwa i gatunków tekstowych została zasymilowana do współczesnej polszczyzny. Język biznesu jest dziełem specjalistów, przy czym zakres specjalności ważnych dla działalności biznesowej jest stosunkowo duży, gdyż w obręb pola semantycznego biznesu wchodzą nawet takie dziedziny, jak kultura biznesu, psychologia biznesu, ceremonie i obrzędy biznesowe. Nastawienie na masowego konsumenta wirtualnych dóbr biznesu sprawiło, że słownictwo z nim związane jest dzisiaj, mimo dość krótkiego czasu trwania, bogate i aktywne. Autor główny nacisk kładzie na aspekty socjolingwistyczne, przedstawiając jednocześnie autentyczne przykłady użycia języka biznesu.
Recenzja książki: Aneta Rejman, Andrzej Nowakowski, „Szkoła w Dąbrówce na tle dziejów miejscowości (1911–2020). Przyczynek do historii gminy Stryszów”, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2022, ss. 175
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Pelczar, Roman
Próba klasyfikacji form instytucjonalnych uzupełniających funkcje rodziny w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Bobik, Bogumiła
Artykuł stanowi propozycję klasyfikacji wiedzy na temat form opieki i edukacji dzieci i młodzieży. Takie uporządkowanie wydaje się celowe w związku z częstymi zmianami systemu kształcenia i systemu opieki nad dzieckiem i jego rodziną, które spowodowały powstanie wielu luk w ich całościowym postrzeganiu. Artykuł ma charakter teoretyczny, opierając się na metodzie hermeneutyki pedagogicznej uporządkowano wiedzę na temat instytucjonalnych form uzupełniających funkcje rodziny (poziom poznawczy), zaproponowano ich klasyfikację oraz opisano zakres działania (poziom praktyczny).
Tradycja kółek uczniowskich gimnazjów autonomicznej Galicji w Okręgu Szkolnym Krakowskim i Lwowskim II Rzeczypospolitej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Juśko, Edmund; Niedojadło, Andrzej
Kółka uczniowskie naukowe, jak i zainteresowań w gimnazjach autonomicznej Galicji, oprócz ważnego znaczenia dydaktycznego odgrywały również istotną rolę wychowawczą. Uczyły szacunku do narodowej tradycji i historii kształtując w ten sposób postawy patriotyczne. Funkcjonowały praktycznie we wszystkich gimnazjach. Liczba ich w poszczególnych szkołach była różna. Cieszyły się one zainteresowaniem ze strony uczniów, o czym świadczy znaczna ich frekwencja na zajęciach. Po odzyskaniu niepodległości szkoły Okręgu Szkolnego Krakowskiego kontynuowały formy pracy pozwalające wzbogacać zakresy wiedzy naukowej uczniów oraz poszerzać o nowe treści programy obowiązkowych przedmiotów nauczania będące nawiązaniem do tradycji galicyjskiej. Niezależnie od modelu wychowania: narodowego czy państwowego kształtowały u uczniów postawy patriotyczne, obywatelskie. Budowały u nich szacunek dla wartości narodowych i bogatego dziedzictwa kultury. Zarówno kółka naukowe, jak i zainteresowań w autonomicznej Galicji, a potem w II Rzeczypospolitej funkcjonowały praktycznie we wszystkich gimnazjach. Były to kółka tematycznie związane z programowymi przedmiotami: historyczne, teologiczne, przyrodnicze, matematyczne, fizyczne, germanistów, polonistyczne, filozoficzne, a także wynikające z określonych zainteresowań uczniów, np.: abstynenckie, miłośników teatru, samokształceniowe, estetyczne, turystyczne, ekonomiczne, fotograficzne, krajoznawcze, muzyczno-śpiewacze, sportowe, miłośników książek, introligatorskie, literackie, etyczne, higieniczne, zabaw ruchowych, artystyczne, dramatyczne, literackie i inne. Należała do nich przeważająca część uczniów. W części szkół kółka uczniowskie organizacyjnie tworzone były w ramach działalności czytelni. Opiekunami z reguły byli nauczyciele przedmiotów bądź uczący wykazujący zainteresowania tematem działania danego kółka. Galicyjskie kółka uczniowskie miały wsparcie dyrektorów szkół. Według nich powinny kółka zachować naukowy charakter, ich tworzenie winni wspierać nauczyciele, a decyzję o ich organizowaniu należy pozostawić samorządom młodzieżowym. Kółka uczniowskie w gimnazjach autonomicznej Galicji jako forma pracy dydaktycznej i wychowawczej były istotnym wkładem w rozwój tego typu działalności uczniowskiej w polskiej szkole średniej lat międzywojennych, tym samym wkładem oświaty galicyjskiej do tworzącego polskiego systemu szkolnego lat 1918–1939. Oprócz kółek uczniowie swoje zainteresowania mogli rozwijać w ramach działalności czytelni, gmin klasowych, SKO, Sodalicji Marjańskiej, klubów sportowych, hufca szkolnego P.W., harcerstwa czy świetlicy.
Istota i miejsce doskonalenia nauczycieli w polskim systemie prawnym – formy doskonalenia zawodowego nauczycieli. Z doświadczeń Powiatowego Centrum Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli w Puławach
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Baracz, Anna
W artykule podjęto próbę analizy uwarunkowań systemowego wsparcia doskonalenia zawodowego w polskim systemie oświaty. Omówiono podstawy prawne systemu doskonalenia zawodowego nauczycieli oraz elementy tworzące ten system w Polsce. Ukazano tendencje rozwojowe systemu zarówno w obszarze zdobywania kwalifikacji przez nauczycieli, jak i doskonalenia posiadanej już wiedzy i umiejętności. Podkreślono specyfikę pracy nauczycieli w aspekcie zmian społeczno-gospodarczych i konieczność ciągłego doskonalenia się. Przeprowadzono analizę wyników badań w obszarze potrzeb edukacyjnych środowiska oświatowego w aspekcie preferencji dotyczących form doskonalenia zawodowego w ramach funkcjonowania powiatowej publicznej placówki doskonalenia nauczycieli, co pozwoliło wskazać tendencje i preferencje nauczycieli w obszarze doskonalenia zawodowego.
Zaburzenia relacji społecznych osób z zespołem Aspergera jako konsekwencja deficytów lingwistycznych w oparciu o analizę zachowań językowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Grzesiak-Witek, Danuta
Zespół Aspergera (ZA) po raz pierwszy opisany został przez Hansa Aspergera w 1944 roku i początkowo był określany terminem psychopatii autystycznej. W przypadku jednostek z ZA dostrzega się cały wachlarz zakłóceń interakcji społecznych, które objawiają się głównie trudnościami w płaszczyźnie pragmatycznej oraz semantycznej. Zachowania językowe i komunikacyjne jednostek z ZA przyjmują specyficzną postać. Celem artykułu jest zaprezentowanie analizy zachowań językowych tej grupy osób w oparciu o badania własne oraz najnowszą literaturę. Omówione zostały przypadki dwóch chłopców obarczonych wspomnianym zaburzeniem. Deficyty w zakresie wybranych sprawności językowych, komunikacyjnych i interakcyjnych, występujące w różnym stopniu i zakresie u badanych z zespołem Aspergera dowodzą występowania deficytów lingwistycznych u tej grupy osób. Wskazanie zasad językowego funkcjonowania jednostek z ZA pomoże je zrozumieć oraz ułatwi pracę logopedom.
Rola nauczyciela akademickiego w kształceniu e-learningowym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-12) Tuczyński, Krystian
Treść artykułu została ukierunkowana na określeniu zadań spoczywających na nauczycielach akademickich w kontekście kształcenia e-learningowego. W części pierwszej podjęto próbę określenia miejsca nauczyciela akademickiego w procesie kształcenia e-learningowego, z uwzględnieniem aktualnych trendów edukacyjnych. Część druga stanowi szczegółowe omówienie funkcji, jakie pełnić powinien wykładowca w swojej pracy dydaktycznej z uwzględnieniem kognitywno-konstruktywistycznej teorii uczenia się. Podsumowanie opracowania stanowią rekomendacje dla uczelni wyższych i nauczycieli akademickich w zakresie skutecznego stosowania technologii e-learningowych w procesie kształcenia.

Przeglądaj

Przeglądanie Kultura - Przemiany - Edukacja T. 10 (2022) według Data wydania