Doktoraty (KNS) / Doctoral Theses (CoSS)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/93

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 146

Dzieje Zakładu Porcelany Elektrotechnicznej ZAPEL w Boguchwale na tle sytuacji w przemyśle elektrotechnicznym w Polsce w latach 1939-2012
(2015-01-20) Ożóg, Przemysław
Dysertacja podejmuje próbę ukazania dziejów Zakładu Porcelany Elektrotechnicznej ZAPEL w Boguchwale od czasu powstania fabryki, tj. od 1939 roku aż do roku 2012. Fabryka w Boguchwale należała do nielicznych zakładów w kraju, które podjęły produkcję porcelany elektrotechnicznej. Zakres produkcji Fabryki Porcelany obejmował porcelanę techniczną, w skład której wchodziły izolatory liniowe wysokonapięciowe, izolatory wsporcze, izolatory przepustowe, izolatory wiszące wisiorowe, rury porcelanowe, specjalne izolatory do aparatów wysokiego napięcia Wykonywano także izolatory liniowe niskich napięć, izolatory wsporcze, bezpiecznikowe, odciągowe, izolatory do prądu stałego, rolki izolacyjne, tulejki, fajki, gniazda bezpiecznikowe, różny sprzęt instalacyjny, a także porcelanę apteczną. Wyrabiana porcelana stołowa obejmowała talerze, kubki, salaterki, garnitury białe i dekorowane, serwisy do kawy, herbaty, ciast oraz owoców, wazony, popielniczki. Przedstawiona praca ma charakter monograficzny i została podzielona na pięć rozdziałów z podrozdziałami, w których szczegółowo zostały omówione kwestie gospodarcze, finansowe i techniczne związane z funkcjonowaniem Zakładu na przestrzeni XX i pierwszego dziesięciolecia XXI wieku. W pierwszym rozdziale przedstawiono historię porcelany w Europie oraz działalność manufaktur fajansu i porcelany w kraju, m.in. w Korcu, Baranówce, Tomaszowie Lubelskim, Horodnicy. W kolejnych rozdziałach tej dysertacji omówiono działalność Zakładu z uwzględnieniem stosowanych technologii produkcji, sytuacji finansowej, systemu zarządzania jakością, promocją, marketingiem i eksportem. Omówiony został stan zatrudnienia, płace oraz problematyka socjalna. Przypomniano również proces technologiczny wytwarzania porcelany. W pracy omówione zostały trzy etapy funkcjonowania Zakładu Porcelany Elektrotechnicznej ZAPEL w Boguchwale: etap prywatnej własności, etap upaństwowienia fabryki i etap działalności Spółki ZPE Zapel S.A. Dysertacja została wzbogacona bogatym materiałem ikonograficznym (ilustracjami, zdjęciami, wykresami, tabelami) oraz poszerzona o aneks.
Lotnictwo brytyjskie i niemieckie 1939-1945. Analiza porównawcza działań wojennych
(2015-01-20) Jarosz, Krzysztof
Rozprawa doktorska podejmuje tematykę udziału Royal Air Force – sił lotniczych Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii, oraz Luftwaffe – sił lotniczych niemieckiej III Rzeszy, w trakcie II wojny światowej. Jest to opis ich udziału w konflikcie, a zwłaszcza analiza decyzji sztabów co do wizji, strategii i taktyki rozwoju i funkcjonowania lotnictwa. Praca zwraca uwagę nie tylko na przebieg poszczególnych operacji, zbadanie bilansu działań, czy ocenę skuteczności nalotów bombowych, ale także na decyzje sztabów co do kierunków działania i rozwoju lotnictwa, oraz przesłanek jakimi kierowali się dowódcy podejmując konkretne decyzje. Praca przedstawia zmagania RAF i Luftwaffe w ujęciu chronologicznym z podziałem na rywalizację poszczególnych rodzajów sił powietrznych, lotnictwa myśliwskiego, bombowego i morskiego, a także z uwzględnieniem operacji specjalnych, w których udział lotnictwa był znaczny. Tekst rozprawy podzielony jest na pięć rozdziałów, z których cztery pierwsze to krótki opis historii lotnictwa, oraz przedstawienie poszczególnych operacji i bitew z udziałem RAF i Luftwaffe w trakcie II wojny światowej. Ostatni rozdział, oraz zakończenie są syntezą wcześniejszych rozważań i stanowią podsumowanie całej pracy.
Autonomia naukowa w polskiej socjologii w doświadczeniu nauczycieli akademickich
(2015-01-21) Skiba, Magdalena
Problematyka rozprawy doktorskiej dotyczy zagadnienia autonomii naukowej. Celem pracy było sporządzenie diagnozy w zakresie doświadczenia autonomii naukowej w polskiej socjologii oraz wyjaśnienie, z jakimi czynnikami i w jaki sposób jest ono powiązane. Istotnym stało się ujęcie doświadczenia nauczycieli akademickich reprezentujących socjologię w różnych przejawach wolności naukowej, w tym szczególnie elementów ocenianych negatywnie, a także uchwycenie zależności zachodzących pomiędzy postrzeganiem autonomii naukowej w polskiej socjologii a cechami demo-społecznymi i psychologicznymi osób badanych. Autorka rozprawy, usiłując opisać wynikający w problemu pracy wycinek rzeczywistości i nakreślając jego uwarunkowania pozostaje w przekonaniu, że nie istnieje idealny model autonomii naukowej, a tym samym idealny model autonomii naukowej w polskiej socjologii. Niemniej jednak, uzyskane w pracy wyniki badań jawią się jako istotne w kontekście występowania w Polsce zjawisk patologicznych w sferze nauki. Praca ma charakter interdyscyplinarny. Poza socjologami uprawiającymi zwłaszcza socjologię nauki może się ona okazać interesująca dla przedstawicieli takich dyscyplin jak: filozofia nauki, psychologia nauki, naukoznawstwo. Rozprawa zawiera głos polskiego środowiska uniwersyteckiego socjologów w dyskusji nad stanem reprezentowanej przez nie profesji naukowej. Dysertację należy więc zadedykować również osobom odpowiedzialnym na gruncie polskim za kształtowanie polityki naukowej i sprawowanie funkcji zarządczych w tym obszarze.
Społeczne aspekty funkcjonowania lokalnej administracji publicznej (na przykładzie powiatów leżajskiego i łańcuckiego)
(2015-01-21) Niemiec, Magdalena
Rozprawa podejmuje próbę sporządzenia wielowymiarowej diagnozy społecznych aspektów administracji samorządowej wraz z analizą przyczyn tego stanu. Społeczne aspekty to zespół zagadnień odnoszących się przede wszystkim do takich kwestii, jak: komunikacja społeczna, analiza wpływających skarg na władze i urzędników, realizacja prawa dostępu do informacji publicznej w badanych instytucjach, relacje interpersonalne wśród zatrudnionych, ich zachowania i poglądy na temat własnej pracy zawodowej i jakości realizowanych usług. W pracy dokonano również analizy stanu zatrudnienia w badanych instytucjach od 2004 roku, zaprezentowano opinie klientów na temat funkcjonowania badanych instytucji oraz zdiagnozowano czynniki wpływające na jakość działania administracji, zarówno z punktu widzenia urzędników, jak i klientów urzędów. Podjęte badania obejmują zasięgiem przestrzennym dziesięć losowo wybranych urzędów administracji samorządowej dwóch sąsiadujących powiatów: łańcuckiego i leżajskiego. Badaniami kwestionariuszowymi zostało objętych 187 pracowników samorządowych oraz 202 klientów urzędów. Podjęta przez Autorkę tematyka jest przez wiele środowisk, głównie środowisko polityczne, uznawana za drażliwą i niechętnie się ją publicznie porusza, zwłaszcza w kontekście złożonych deklaracji usprawnienia jej działania i redukcji zatrudnienia. Autorka przekonana o wadze podjętych badań i potrzebie otwartego, społecznego dyskursu na ten temat, formułuje szereg dyrektyw praktycznych oraz wysuwa propozycje dalszych badań socjologicznych.
Życie społeczno-polityczne w powiecie gorlickim w latach 1918-1939
(2015-02-25) Mrozek, Sławomir
Głównym motywem napisania rozprawy doktorskiej było zainteresowanie historią lokalną regionu. Praca ma układ problemowo-chronologiczny, została podzielona na pięć rozdziałów. Pierwszy rozdział obejmował okres od lat 60. XIX w. do uzyskania niepodległości. Największy wpływ na życie społeczno-gospodarcze w powiecie miało powstanie i rozwój przemysłu naftowego. Był to również okres intensywnego rozwoju ruchu ludowego i robotniczego w powiecie. Drugi i trzeci rozdział został poświęcony przemianom społecznym i gospodarczym. W powiecie gorlickim mieszkali: Polacy, Żydzi oraz Łemkowie. Czwarty i piąty rozdział dotyczył działalności partii politycznych na tle wyborów w powiecie gorlickim w latach 1918-1939, oraz działalności stowarzyszeń i związków. Społeczność gorlicka żywo interesowała się wydarzeniami w kraju. W tych trudnych latach (kryzys gospodarczy, bezrobocie, redukcje etatów, klęski żywiołowe) społeczeństwo gorlickie potrafiło się organizować w licznych stowarzyszeniach i solidarnie nieść pomoc potrzebującym. Żydzi stanowili od 40-50% mieszkańców Gorlic. Łemkowie nie interesowali się polityką. Dla większości Łemków ważniejsze były tradycje historyczno-kulturowe. Społeczność gorlicka aktywnie angażowała się w życie kulturalne i sportowe.
Społeczne aspekty marki miejsca
(2015-03-17) Kawalec, Hubert
Rozprawa doktorska podejmuje problematykę powstawania marki miejsca i jej funkcjonowania w świadomości społecznej. W pracy został opisany proces konwersji fragmentu przestrzeni do statusu miejsca, jaki zachodzi w świadomości jednostki, oraz wpływ tego procesu na budowę marki. Został przedstawiony także proces funkcjonowania marki w sferze publicznej, gdzie zachodzi proces budowania marki oraz jej konsumpcji przez postrzegające ją jednostki. Przedstawione zostało także zjawisko budowy neowspólnot skupionych wokół marek. W celu weryfikacji postawionych tez zostały przeprowadzone badania empiryczne na próbach reprezentatywnych sześciu polskich miast. Rezultatem powyższego procesu badawczego jest stworzenie i opis schematu funkcjonowania marki miejsca w świadomości społecznej. Wykazano, że jednostka budując swoją tożsamość, konsumuje marki miejsc, z którymi ma styczność. Konsumpcja polega na wykorzystaniu faktu wejścia jednostki w interakcję z marką do budowy wizerunku owej jednostki w jej otoczeniu społecznym. W rezultacie, wokół marek powstają neowspólnoty, złożone z jednostek, dla których owe marki są przydatne w budowaniu tożsamości. Im zatem marka jest częściej konsumowana, tym częściej pojawia się w sferze publicznej, przez co jej oddziaływanie na świadomość jednostek rośnie.
Muzyka w życiu i twórczości Kornela Ujejskiego. Studium historyczne
(2015-04-09) Fink, Kinga
Nadrzędnym celem pracy jest udokumentowany źródłowo opis i wyjaśnienie różnorodnych związków Kornela Ujejskiego, jego życia i twórczości, z muzyką. Związki poety z muzyką rozumiane są szeroko, bo w domenie twórczości artystycznej obejmują one zarówno jego wiersze powstałe w wyniku inspiracji muzycznej oraz jego improwizowane utwory muzyczne, jak i dzieła muzyczne wielu kompozytorów, którzy wykorzystali te ,,muzyczne” wiersze Ujejskiego, a także wiele jego innych wierszy. Ten cel kompleksowego, monograficznego ujęcia związków Ujejskiego z muzyką wytycza zagadnienia badawcze usytuowane na pograniczu trzech nauk: historii, muzykologii oraz literaturoznawstwa. W obrębie tych dyscyplin, w kontekście celów rozprawy, szczególnie ważne są wyniki badań i perspektywy metodologiczne właściwe dla badań dotyczących dziejów kultury, historii literatury pięknej i historii muzyki, obustronnych związków literacko-muzycznych oraz recepcji idei estetyczno-artystycznych i dzieł sztuki. Rozprawa składa się z pięciu rozdziałów: 1. związki Ujejskiego ze środowiskiem muzycznym Lwowa, 2. muzycy w życiu poety, 3. wiersze Ujejskiego inspirowane muzyką, 4. muzyczna recepcja wierszy Ujejskiego inspirowanych muzyką, 5. muzyczna recepcja innych wierszy Ujejskiego. W zakończeniu w sposób syntetyczny określono zakres i różnorodność związków Kornela Ujejskiego z muzyką oraz wyróżniono i scharakteryzowano fazy recepcji jego wierszy pozostających w różnorodnych relacjach z muzyką. W pracy zamieszczono osiem aneksów, które stanowią integralną część rozprawy, spełniając funkcję dokumentacyjną i poglądową.
Martyrologia Polaków na Kresach południowo-wschodnich w latach 1939-1945. Studium socjologiczne
(2015-04-14) Pomarańska, Renata
Rozprawa doktorska Martyrologia Polaków na Kresach południowo-wschodnich w latach 1939-1945. Studium socjologiczne dotyczy badań, przeprowadzonych w oparciu o główne dzieła polskiej literatury kresowej (prozy) oraz realia historyczne. Główny problem tego studium sprowadza się do pytania: Jak wyglądała martyrologia polskiej ludności kresowej w okresie 1939-1945 w świetle historii i literatury pięknej? W studium posłużono się wieloma metodami socjologicznymi, wśród których rozróżniono metody zasadnicze i pomocnicze. Dysertację ustrukturyzowano w siedmiu rozdziałach. Poza trzema pierwszymi rozdziałami, potraktowanymi jako wprowadzające, na korpus pracy składają się rozdziały 4-6, zaś ostatni jest poświęcony współczesnym stosunkom polsko-ukraińskim. Zakończenie zawiera konkluzje, wynikające z przeprowadzonych badań. Praca ma charakter interdyscyplinarny. Ujęcie socjologiczne połączone zostało z perspektywą historyczną i literacką. Niniejsza dysertacja stawia zadania i otwiera nowe perspektywy badawcze problematyki martyrologii kresowian w świetle nie tylko socjologii i historii, ale przede wszystkim socjologii literatury. Osiągnięte rezultaty przeprowadzonych badań pozwalają nakreślić dalsze poszukiwania w zakresie socjologii.
Społeczność żydowska Drohobycza w latach 1918 – 1939
(2015-04-27) Thomas, Katarzyna
Drohobycz to położone nad Tyśmienicą, dopływem Dniestru, oddalone od Lwowa o ok. 60 km na południowy zachód miasto powiatowe, leżące obecnie na terytorium Ukrainy. Miasto to zamieszkuje niewielka grupa Żydów. Z tych, którzy przetrwali Holokaust większość wyemigrowała do Izraela i Stanów Zjednoczonych oraz Polski. W okresie II Rzeczypospolitej Drohobycz przynależał terytorialnie do Polski. Dzieje Drohobycza nierozerwalnie wiążą się z jego żydowskimi mieszkańcami, którzy na przestrzeni wieków w dużym stopniu przyczynili się do rozwoju miasta w każdym jego aspekcie: politycznym, społecznym, kulturowym. Początki osadnictwa żydowskiego w tym rejonie sięgają średniowiecza i związane są z salinami. W 1404 roku pełnomocnik finansowy Jagiełły, Wołczko, jako pierwszy Żyd wydzierżawił królewskie żupy solne. Od XV wieku liczebność społeczności żydowskiej stopniowo wzrastała. Niniejsza praca prezentuje powiązania wewnętrzne społeczności żydowskiej miasta Drohobycza w okresie II Rzeczypospolitej uwzględniając podstawowe przejawy życia społecznego politycznego i gospodarczego. Ludność żydowska stanowiła ważny element wielonarodowego społeczeństwa międzywojennego Drohobycza. Jej aktywność obejmowała niemalże wszystkie aspekty życia społecznego. W ujęciu gospodarczym Żydzi zdecydowanie dominowali w handlu i przemyśle, w tym, w bardzo rozwiniętym przemyśle naftowym. Warunki gospodarcze mieszkańców Drohobycza uzależnione były od ogólnego stanu gospodarki polskiej. Kryzys na rynkach światowych poniekąd przyczynił się do rozwoju dużej ilości instytucji dobroczynnych wewnątrz społeczności żydowskiej. Trudne warunki gospodarcze w okresie powojennym oraz w latach trzydziestych próbowano niwelować pobudzając drobną przedsiębiorczość. W tym celu powoływano spółdzielnie kredytowe i kasy bezprocentowych pożyczek. W okresie dwudziestolecia międzywojennego gmina żydowska, jedna z najstarszych w Polsce borykała się z kłopotami finansowymi i administracyjnymi. Wyłonione w wyborach do gminy żydowskiej, rozpisanych w 1924 roku, władze, podjęły próbę naprawy poszczególnych aspektów funkcjonowania gminy. Znaczne obciążenie finansowe dla gminy żydowskiej stanowił katastrofalny stan budynków służących do celów religijnych. W omawianym okresie odnowiono szpital żydowski, dom starców, Synagogę Wielką oraz realizowano plany budowlane w obrębie nowego cmentarza żydowskiego. Życie polityczne Żydów drohobyckich charakteryzowała duża różnorodność stronnictw politycznych syjonistycznych i niestyjonistycznych. Do najaktywniejszych należały ugrupowania syjonistyczne. Powiązane z nimi organizacje młodzieżowe prowadziły dynamiczną działalność poprzez organizację różnego rodzaju spotkań, wykładów, warsztatów i kursów. Religijne szkolnictwo żydowskie, zwłaszcza na poziomie elementarnym rozwijało w oparciu o zasady judaizmu. Ponadto część młodzieży korzystała z państwowego systemu oświaty uczęszczając do lokalnych placówek szkolnych. W prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym im. Leona Sternbacha oraz Gimnazjum Państwowym im. Króla Władysława Jagiełły uczniowie wyznania mojżeszowego stanowili większość. W gimnazjum państwowym odsetek ten spadł poniżej 50 % w połowie lat trzydziestych. Społeczność żydowską na tle pozostałych narodowości wyróżniało bogate życie kulturalne. Poza gościnnymi występami artystycznymi prezentującymi znane dzieła w języku jidysz, tworzono lokalne stowarzyszenia zajmujące się szeroko pojętą sztuką. Drohobycz jest obecnie miastem postrzeganym przez pryzmat Bruno Schulza, chociaż twórców nie tylko żydowskich pochodzących z tego miasta było ponad dwudziestu. Szczególnym miejscem dla społeczności żydowskiej był Dom Żydowski, który był swoistym centrum życia społecznego Żydów. Społeczność żydowska Drohobycza w latach 1918-1939 wykazywała ponadprzeciętną aktywność gospodarczą, społeczną i polityczną. Poprzez szereg organizacji tworzyła zwarte środowisko. Wybuch II wojny światowej rozpoczął proces, który doprowadził do niemalże całkowitego zniszczenia ludności żydowskiej w Drohobyczu. Nigdy później nie odrodziła się ona w takim stopniu jak funkcjonowała przed wojną.
Rozruchy leskie 1932 r.
(2015-05-08) Stawarz, Anna
Latem 1932 r. powiatem leski wstrząsnęła fala rozruchów chłopskich, potocznie zwanych „powstaniem leskim”. Trwały one krótko, 21 czerwca - 9 lipca 1932 r., były jednak szeroko komentowane i wzbudzały wiele kontrowersji. Bezpośrednią przyczyną wybuchu rozruchów chłopskich w powiecie leskim stały się przygotowania do obchodów „święta pracy” czyli dobrowolnych prac na rzecz poprawy stanu dróg, mostów, budowy szkół i innych obiektów użyteczności publicznej. Pomysłodawcą idei „święta pracy” był hr. Jan Nepomucen Potocki. Ludność miejscowa przyjęła inicjatywę z umiarkowanym entuzjazmem, wyczuwając w tym jakiś podstęp. Wśród ludności zaczęły krążyć plotki, że „panowie” planują przywrócić pańszczyznę. Pogłoski szerzyły się bardzo szybko, wg policji roznosili je posłańcy piesi, konni oraz cykliści (rowerzyści), którzy przejeżdżając ze wsi do wsi, zwoływali chłopów. Uzbrojeni w pałki, koły, widły i siekiery zaczęli zbierać się po wsiach i wyczekiwać na przybycie ziemian z misją przywrócenia pańszczyzny. Zaogniona sytuacja doprowadziła do wybuchu rozruchów chłopskich, które trwały od 21 czerwca do 9 lipca 1932 r. Do głównego starcia między chłopami i połączonymi siłami policji i wojska doszło 1 lipca w Teleśnicy Sannej. Padły strzały, zarówno z jednej jak i z drugiej strony, gdyż chłopi mieli w posiadaniu broń wcześniej rozbrojonych funkcjonariuszy. W wyniku rozruchów pięć osób zostało zabitych, nie określono ilości rannych, aresztowano 278 osób.
"Społeczne uwarunkowania biegu życia (na przykładzie seniorów w województwie podkarpackim)"
(2015-05-15) Cienki, Barbara
Rozprawy doktorskiej pt. ,,Społeczne uwarunkowania biegu życia (na przykładzie seniorów w województwie podkarpackim)” Niniejsza praca składa się z siedmiu rozdziałów. Pierwszy z nich zawiera koncepcję opracowania. Rozdział drugi jest próbą przybliżenia specyfiki ludzkich losów. Kolejny rozdział obejmuje szczegółową charakterystykę pierwszej fazy życia człowieka, ukazuje oddziaływanie rodziny, grup rówieśniczych, szkoły, osób znaczących i środowiska, w którym zamieszkuje jednostka, na przebieg jej życia. Rozdział czwarty stanowi charakterystykę okresu dojrzałości. Następny z rozdziałów w całości poświęcony jest problematyce starości jako trzeciej fazy życia człowieka. Rozdział szósty zawiera szczegółowy opis metodologii badań (cel, przedmiot i zakres badań, sformułowane problemy badawcze i postawione do nich hipotezy robocze, zmienne i wskaźniki). Ostatni rozdział jest miejscem prezentacji wyników przeprowadzonego badania empirycznego. Na podstawie uzyskanych danych sporządzono charakterystykę badanej zbiorowości, zweryfikowano hipotezy robocze i podsumowano wyniki badania. Zakończenie zawiera tezy uogólniające dotyczące biegu ludzkiego życia i szereg dyrektyw praktycznych, jakie nasuwały się na podstawie literatury przedmiotu i badań własnych.
Chrześcijańska kultura muzyczna w Przemyślu (1918-1939)
(2015-05-21) Hryniak, Tomasz
Celem podjętej pracy było ukazanie jak najpełniejszego obrazu chrześcijańskiej kultury muzycznej w Przemyślu w okresie międzywojennym. Autor szukał odpowiedzi na pytania, jaka była ta kultura, w czym się przejawiała, kto i w jaki sposób miał wpływ na jej rozwój w mieście, w którym działały ośrodki Kościoła rzymskokatolickiego i greckokatolickiego. Ukazał również znaczenie instytucji społeczno-świeckich w procesie umuzykalniania ludności oraz kształtowania wychowania religijnego. Pomimo dużych braków źródłowych, autorowi udało się zebrać i usystematyzować podstawowe zagadnienia Na pierwszy rozdział, zatytułowany Przemyski ośrodek życia kulturalnego w latach 1918-1939 złożył się materiał ukazujący Przemyśl jako ważny ośrodek życia kulturalnego w badanym okresie. Rozdział drugi zatytułowany Muzyka wokalna i instrumentalna stanowi prezentację ośrodków edukacji muzycznej obrządku rzymsko jak i greckokatolickiego. Trzeci rozdział poświęcono bogatym wydawnictwom muzycznym w okresie badawczym. Były to modlitewniki, śpiewniki, czasopisma muzyczne, podręczniki do nauki muzyki. Rozdział ten został zatytułowany Wydawnictwa z zakresu muzyki religijnej i świeckiej.
Sport Żużlowy w Polsce w latach 1948-1989
(2015-05-21) Noga, Robert
Żużel w okresie PRL przeszedł długą drogę, od organizowanych spontanicznie wyścigów, w różnych miejscach, według różnych przepisów, stał się jednym z najpopularniejszych w Polsce sportów. Lata 1948-1989 przyniosły polskiemu speedwayowi wiele niezaprzeczalnych sukcesów. Liczba medali mistrzostw świata zdobytych w najlepszym okresie dekad lat 60-tych i 70-tych, stawia żużel w wyjątkowym miejscu wśród innych uprawianych w naszym kraju dyscyplin. Fenomen żużla podkreśla jeszcze bardziej liczba imprez rangi finałów mistrzostw świata organizowanych w Polsce w tamtych latach. Trudno się zatem dziwić, że sport ten był przez cały opisywany okres niezwykle popularny. Wszystkie sukcesy i sportowe i organizacyjne zostały przedstawione w niniejszej pracy. Także odbicie tychże osiągnięć, które znalazły miejsce nie tylko w ówczesnych mediach, ale także w literaturze, filmie dokumentalnym i fabularnym. Nie należy zapominać, że polski żużel w latach 1948-1989 był swoistym odbiciem stosunków społecznych, gospodarczych ale też i politycznych panujących wówczas w kraju. Czynniki partyjno-państwowe wykorzystywały ten sport i zawodników uprawiających go do legitymizowania się, utrwalania i poparcia ustroju i tzw. władzy ludowej. Kryzys lat 80-tych oznaczał także głęboki kryzys polskiego żużla. Jego dzieje jawią się w tym zakresie jako obraz codziennego życia w PRL-u.
Okręg Rzeszowski Narodowej Organizacji Wojskowej/Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w latach 1944-1947
(2015-05-29) Surdej, Mirosław
Narodowe Zjednoczenie Wojskowe na Rzeszowszczyźnie czerpało głównie z dorobku organizacyjnego Narodowej Organizacji Wojskowej. Jeszcze w drugiej połowie 1944 r. dowódca Narodowej Organizacji Wojskowej w regionie – Kazimierz Mirecki „Żmuda” podjął decyzję, aby wyodrębnić struktury Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW) z Armii Krajowej oraz rozpocząć samodzielną działalność. Udało mu się stworzyć struktury podziemnej organizacji, która od lutego 1945 roku stał się częścią Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW). W 1945 r. na Rzeszowszczyźnie działały jednostki partyzanckie NZW, podporządkowane komendzie oddziałów leśnych pod dowództwem Franciszka Przysiężniaka „Marek”. Po maju 1945 roku nowym dowódcą Okręgu Rzeszów NZW został Józef Sałabun „Grom”, który zmienił taktykę. W lecie 1945 większość jednostek NZW została rozwiązana. Tylko kilka z nich kontynuowała działalność. Jesienią 1945 Okręg był w kryzysie. W styczniu 1946 r. kolejny dowódca Okręgu rzeszowskiego NZW – Piotr Woźniak „Wir” rozpoczął reorganizację struktur. Stworzył PAS, specjalny pion powołany w celu prowadzenia sabotażu i dywersji. Reorganizacja objęła wywiad i kontrwywiad, który od 1946 r. funkcjonował sprawnie. Działalność NZW, tak w skali kraju, jak i na Rzeszowszczyźnie, została w praktyce przerwana w 1947 r., głównie w wyniku ogłoszonej wówczas przez komunistów amnestii.
Budownictwo kościołów w diecezji częstochowskiej w latach 1945-1989
(2015-06-03) Sznajder, Andrzej
Budownictwo kościołów w stosunkach państwo – Kościół w okresie PRL było jedną z kluczowych kwestii. Absorbowało ono administrację państwową, aparat partyjny, aparat bezpieczeństwa. Objawiało się to ingerowaniem w rozwój sieci parafialnej, blokowaniem inicjatyw budowy nowych kościołów i reglamentowaniem nieruchomości i materiałów budowlanych. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie, jak w warunkach totalitaryzmu komunistycznego w diecezji częstochowskiej realizowano zadanie budowy nowych świątyń – jakie działania podejmowali duchowni i wierni oraz jakie metody stosował aparat państwowy stawiający sobie za cel ograniczenie budowy kościołów. W latach 1945-1956 w diecezji częstochowskiej wybudowano i odbudowano 25 kościołów. W 1957 r. władze PRL narzuciły Kościołowi przepisy prawne ograniczające inicjatywy zmierzające budownictwo sakralne. W latach 1957-1970 Kuria Diecezjalna w Częstochowie zgłaszała co roku do planów budownictwa od 4 do 21 obiektów sakralnych, ale otrzymała pozwolenia nu budowę zaledwie dwóch kościołów. W latach 1971-1981 władzom kościelnym diecezji częstochowskiej udało się przełamać opór władz i uzyskać zgodę na budowę 33 kościołów. Z kolei w latach 1982-1985 władze wydały w diecezji częstochowskiej pozwolenia na budowę 24 kościołów, a na lata 1986-1990 kolejnych 8. W 1986 r. na terenie diecezji częstochowskiej w trakcie budowy było 60 kościołów i 39 kaplic.
Aspekty polityczne i gospodarcze w działalności dyplomatycznej Leona Orłowskiego
(2015-06-09) Pietrzyk, Paweł
Prezentowana dysertacja doktorska przedstawia biografię Leona Orłowskiego, dyplomaty, pracującego w polskiej służbie zagranicznej, niemalże w całym okresie II Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem aspektów politycznych i gospodarczych w jego działalności dyplomatycznej. Ukoronowaniem kariery Orłowskiego było stanowisko posła nadzwyczajnego i ministra pełnomocnego na Węgrzech, które piastował w latach 1936-1940. Z punktu widzenia działalności dyplomatycznej, okres ten był najważniejszy w jego karierze zawodowej. Wcześniej Orłowski był urzędnikiem w Konsulacie RP w Nowym Jorku, następnie sekretarzem Poselstwa RP w Waszyngtonie, kierownikiem referatów w centrali MSZ w Warszawie oraz sekretarzem Ambasady RP w Londynie. Po zakończeniu swojej misji w Budapeszcie nie powrócił już do czynnej służby dyplomatycznej. W 1941 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, gdzie się osiedlił i mieszkał przez ponad 35 lat. W USA działał w różnych organizacjach polonijnych, pracował dla Organizacji Narodów Zjednoczonych, Radia Wolna Europa, a przede wszystkim poświęcił się pisaniu artykułów i książek, głównie o tematyce historycznej. Ramy chronologiczne pracy odpowiadają latom życia Leona Orłowskiego (1891-1976), a poszczególne okresy jego życia zostały potraktowane w sposób równorzędny. Orłowski to doskonały przykład dyplomaty z tzw. drugiego szeregu. Bardziej urzędnika niż polityka, który karierę budował nie na znajomościach i układach personalnych, ale przede wszystkim na wiedzy i umiejętnościach. Był wysoko oceniany nie tylko przez swoich bezpośrednich przełożonych.
Kulturotwórcza rola organizacji polonijnych w podtrzymywaniu i rozszerzaniu nauczania języka polskiego na przykładzie Niżyna
(2015-06-22) Januszkiewicz, Barbara
Rozprawa doktorska podejmuje problematykę roli organizacji i związków polonijnych w podtrzymywaniu i rozszerzaniu nauczania języka polskiego, promowaniu polskiej kultury na przykładzie Kulturalno-Oświatowego Stowarzyszenia Polaków „Aster” miasta Niżyna. W pracy ukazano sposoby realizacji przez wspomnianą organizację celów i zadań statutowych, pokazano mechanizmy organizowania życia kulturalnego i udziału w nim władz lokalnych i innych instytucji, tudzież ukazano rolę parafii rzymskokatolickich obwodu czernihowskiego w upowszechnianiu znajomości języka i kultury polskiej oraz znaczenia pracy osób duchownych, pochodzących z Polski, na wpływ doskonalenia sprawności polskojęzycznych miejscowej diaspory. Na podstawie własnych doświadczeń i materiałów empirycznych autorka pracy w dysertacji dokonała analizy specyfiki nauczania języka polskiego na Ukrainie ze szczególnym uwzględnieniem obwodu czernihowskiego. Jednocześnie w pracy przybliżono dziedzictwo kulturalne polskiej diaspory na Czernihowszczyźnie, a w szczególności na ziemi niżyńskiej, a także ukazano sylwetki niektórych wybitnych Polaków, którzy swoim życiem dawali świadectwo wartości humanitarnych i dowód polskiego pochodzenia. W dysertacji przedstawiano również akty prawne, na mocy których polskie związki realizują swoją działalność oraz ukazano struktury organizacyjne polskich stowarzyszeń.
Polskie organizacje społeczno-polityczne, kulturalne i religijne w Sanoku w latach 1868-1918
(2015-06-23) Smoter, Marcin
Praca doktorska, nosząca tytuł „Polskie organizacje społeczno-polityczne, kulturalne i religijne w Sanoku w latach 1868-1918”, składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy rozdział ma charakter wstępny. Drugi rozdział nosi tytuł „Organizacje społeczno-polityczne”. Pierwsza jego część została poświęcona w znacznej mierze sanockiemu Towarzystwu Gimnastycznemu „Sokół”. Organizacja ta na ziemiach polskich została pierwotnie utworzona w 1867 r. we Lwowie. Warto dodać, że oprócz „Sokoła” drugi rozdział zawiera między innymi opis skautingu i różnych sanockich organizacji paramilitarnych. Trzeci rozdział w całości został poświęcony organizacjom kulturalnym, które miały przede wszystkim budzić ducha narodowego wśród Polaków. W Sanoku już w 1868 r. zawiązało się Towarzystwo Pedagogiczne, którego celem było podniesienie poziomu oświaty w Galicji, w szczególności zaś szkolnictwa ludowego. Wśród organizacji kulturalnych na czoło wysunęło się w Sanoku założone tutaj w 1893 r. Towarzystwo Szkoły Ludowej. W czwartym rozdziale rozprawy skupiono się na organizacjach religijnych. Wśród nich prym wiodły w Sanoku w szczególności różne bractwa. Oprócz bractw religijnych ważne miejsce w życiu sanoczan zajmowało również Sanockie Towarzystwo Dobroczynności Pań pod wezwaniem św. Wincentego à Paulo
Uzdrowiska galicyjskie w dobie autonomii jako zjawisko społeczno-kulturowe
(2015-07-07) Wajda-Lawera, Hanna
Na II połowę XIX wieku przypada czas intensywnego rozwoju lecznictwa uzdrowiskowego w Europie. W tym czasie także na ziemiach polskich działały, w ramach możliwości i zasad właściwych dla poszczególnych państw, liczne ośrodki kuracyjne realizujące, poza sferą medyczną, szereg zadań natury społecznej, cywilizacyjnej i kulturowej. W krótkim czasie uzdrowiska stały się popularnymi ośrodkami wypoczynkowo-rozrywkowymi. Szczególne miejsce zajmowały kurorty galicyjskie, gdzie dzięki autonomii możliwe były inicjatywy o szerszym, również narodowym, charakterze. Praca składa się z pięciu rozdziałów omawiających kolejno: historię polskich ośrodków uzdrowiskowych, aspekty życia kulturalnego i działalności oświatowej, kulturę fizyczną, rozwój turystyki i wypoczynku, postawy i role kuracjusza oraz turysty, formy życia narodowego, zmiany cywilizacyjne, awans i przeobrażania miejscowości uzdrowiskowych i ich otoczenia oraz przemiany społeczne i kulturowe społeczności gości, pracowników i mieszkańców okolicy. Całość buduje obraz zmian i transformacji cywilizacyjno-kulturowo-społecznych, w jakich współuczestniczyły uzdrowiska galicyjskie. Choć nie były one ich inspiratorami to aktywnie i skutecznie uczestniczyły w budowaniu nowoczesności.
Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego (1921-1939)
(2015-07-07) Demcio, Marcin
Niniejsza dysertacji omawia funkcjonowanie Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego wraz z podległymi mu rodzajami szkolnictwa w latach 1921-1939. Zostały tu przedstawione procesy, jakie zaszły w aparacie szkolnym po uzyskaniu niepodległości przez Polskę na obszarze obejmującym zakres działania początkowo Rady Szkolnej Krajowej, a następnie Kuratorium OSL. Praca doktorska omawia podstawy prawne, na których oparło swoje funkcjonowanie KOSL, a także przedstawia jego strukturę, zasięg terytorialny oraz dokonuje scharakteryzowania podległego mu szkolnictwa powszechnego, zawodowego i średniego wraz z wykazaniem zmian, jakie zachodziły w tej sferze na przestrzeni lat międzywojennych. Praca porusza również kwestię podejmowanych działań mających na celu likwidację różnic pozaborowych i unifikację szkolnictwa pod względem organizacyjnym i programowym w pierwszych latach funkcjonowania. Dana dysertacja traktuje także o sukcesach i porażkach oraz roli kuratorów i pozostałego aparatu urzędniczego zatrudnionego w KOSL. Niniejsza praca składa się ze wstępu, pięciu merytorycznie powiązanych ze sobą rozdziałów, zakończenia, aneksu i bibliografii. Rozdział pierwszy, jest rozdziałem wprowadzającym omawiającym funkcjonowanie i przemiany zachodzące w Radzie Szkolnej Krajowej. Rozdział drugi dotyczy zasięgu terytorialnego, uwarunkowania prawnego oraz struktury Kuratorium OSL. W kolejnych trzech rozdziałach omówione zostały kwestie związane ze szkolnictwem na różnych poziomach kształcenia. Po zasadniczej części pracy znajduje się obszerny Aneks zawierający akty prawne oraz tabele. Materiały te, choć nie znalazły się w podstawowej części dysertacji stanowią integralną całość tekstu, w znacznej mierze uzupełniając informacje zawarte w poszczególnych rozdziałach.

Przeglądaj

Przeglądanie Doktoraty (KNS) / Doctoral Theses (CoSS) według Data wydania