Kultura - Przemiany - Edukacja T. 5 (2017)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/3618

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 22

Style radzenia sobie ze stresem przez matki dzieci z niepełnosprawnością
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Marmola, Małgorzata
Niepełnosprawność zwykle stawia rodziców dziecka i cały system rodzinny w sytuacji trudnej. Wiąże się ona ze zmianą dotychczasowego funkcjonowania rodziny, relacji małżeńskich, podziału obowiązków, czasu wolnego czy też aktywności społecznej. Szczególnie obciążone wychowaniem i rehabilitacją dziecka są matki. Od ich umiejętności radzenia sobie zależy nie tylko dobrostan dziecka, ale i całego systemu rodzinnego. Artykuł prezentuje badania stylów radzenia sobie ze stresem u matek wychowujących dzieci z niepełnosprawnością na wsi i w mieście. Wskazuje on na deficyty w zadaniowym nastawieniu badanych matek do sytuacji stresowych oraz na dominację stylu skoncentrowanego na unikaniu, zwłaszcza u kobiet mieszkających na wsi.
Teatry włościańskie w Galicji autonomicznej – geneza powstania, działalność i znaczenie społeczno-kulturowe
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Potoczny, Jerzy
W niniejszym artykule ukazano problematykę rozwoju amatorskiego, włościańskiego ruchu teatralnego w Galicji doby autonomicznej (1867–1918). Ruch ten w wyniku złagodzenia cenzury i ograniczeń administracyjnych przyczynił się w znacznym stopniu, szczególnie pod koniec XIX stulecia do rozwoju oświaty i kultury w środowiskach plebejskich społeczeństwa galicyjskiego. Na uwagę szczególną zasługuje działalność Związku Teatrów i Chórów Włościańskich pod przewodnictwem Zygmunta Gargasa, który kształtował nie tylko kulturę umysłową ludu, ale przede wszystkim gusty i upodobania teatralne mieszkańców wsi galicyjskiej. Było to zjawisko, które samo przez się świadczyło o nieodwołalnej potrzebie tej instytucji na wsi, kształcącej wrodzoną muzykalność ludu przez organizowanie chórów i teatrów włościańskich.
Emotional education in teacher training through music
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Nadal García, Icíar; Fernández Amat, Carmen; Balsera Gomez, Francisco José
In the present article, the authors attempt to discuss the importance of working emotional intelligence with students who study the Degree of Teacher Training in Primary Education and Nursery Education. They pictured the benefits that emotional education through music offers. The authors tried to show the importance of developing musical intelligence in future teachers. It is connected with the fact that teachers directly influence their students- the all-round motivation and development. Music facilitates the interrelations between the teacher and learning process and the teacher-student relationship.
Postawy rodzicielskie samotnych matek dzieci z autyzmem oraz matek dzieci neurotypowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Gosztyła, Tomasz; Trubiłowicz, Elżbieta
Kompetencje wychowawcze rodzica stają się szczególnie istotne w sytuacji, gdy wychowuje dziecko samotnie, ale także wtedy, kiedy rozwój dziecka jest niestandardowy. Podstawą tych kompetencji są właściwe postawy rodzicielskie. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie: czy postawy rodzicielskie samotnych matek dzieci z zaburzeniem ze spektrum autyzmu różnią się istotnie od postaw samotnych matek dzieci neurotypowych? W badaniu wzięło udział 51 matek dzieci z autyzmem oraz 32 matki dzieci o prawidłowym rozwoju. Zarówno w przypadku kobiet samodzielnie wychowujących dzieci ze spektrum autyzmu, jak i dzieci neurotypowe, ich postawy rodzicielskie charakteryzowały się niską autonomią i – równocześnie – wysoką niekonsekwencją. Ponadto, matki dzieci ze spektrum autyzmu cechowało nieco większe natężenie postawy ochraniającej oraz wymagającej. Stwierdzono także interesujące różnice dotyczące korelacji postaw rodzicielskich matek z obu grup z natężeniem określonych cech ich osobowości.
Child’s rights and their respecting in perception of teachers
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Frączek, Zofia
The human of XXI century gained a lot in many scientific fields. He modernized many areas of social life, but it needs to be pointed that he was not able to eliminate some of social problems like for example violation of child’s rights. Studies conducted in different countries by people interested in this case show many, at times even dramatic examples of child’s rights violation. This phenomenon concerns countries in phase of development as well as those, with high level of industrialization. The only difference is the form of violation. Extraordinarily high expectations concerning respect for the child’s rights are directed to teachers and educators, who as professionals, should present an example of respecting child’s rights and share their knowledge with people whose experience is short. Presented article shows historical aspect of shaping child’s rights, as well as results of author’s research. It is asource of knowledge for teachers, concerning not only documents and organizations guarding child’s rights but also essence of those rights – their respecting and abuses.
Kulturowe i poznawcze źródła (uwarunkowania) sporu o dopuszczalność aborcji – konteksty filozoficzne i edukacyjne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Chodorowski, Łukasz
U podstawy współczesnego sporu o dopuszczalność przerywania ciąży leży de facto niepewność co do ontycznego, moralnego i prawnego statusu embrionu ludzkiego. Ustalenie kryteriów jakie powinna spełniać istota ludzka nie jest tylko czysto teoretycznym zagadnieniem, ale również palącym problemem mającym swoje odzwierciedlenie praktyczne. Prowadzenie refleksji nad dopuszczalnością przerywania ciąży wyłącznie na bazie najnowszych danych z zakresu embriologii wydaje się być pozbawione szerszej perspektywy. Tytułowy spór jest jednak tak stary, jak ludzka wiedza dająca możliwość przerwania rozwijającego się życia ludzkiego na etapie prenatalnym. Spojrzenie historyczne na byt znajdujący się w łonie matki pozwala na uchwycenie kluczowych akcentów tej dyskusji, które wywierają wpływ na kształt współczesnego dyskursu w tym zakresie. Odwoływanie się do źródeł refleksji filozoficzno-teologicznej ma również swoje implikacje normatywne. Formuła programowo-tematyczna periodyku wymaga także zwrócenia uwagi na edukacyjno-świadomościowe aspekty sporu o dopuszczalność przerywania ciąży w kontekście historycznym.
Powinności – pozory – inicjowanie działania. Wyznaczniki relacji rodziców z nauczycielami w szkołach podstawowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Lulek, Barbara
Dokonujące się od lat 90. przemiany w systemie oświaty obejmują zmiany organizacyjne, strukturalne, jak i programowe. Dotyczą także starań o przywrócenie rodzinie pozycji równorzędnego partnera w procesie współpracy ze szkołą. Przyjęte regulacje prawne umożliwiają rodzicom współdecydowanie o sprawach edukacji własnego dziecka. Jednak w praktyce wielu szkół, współpraca rodziców z nauczycielami daleka jest od oczekiwanej. Prezentowane opracowanie ma charakter teoretyczno-empiryczny. Jest próbą odpowiedzi na pytanie dotyczące określenia wyznaczników wzajemnych relacji rodziców z nauczycielami w szkołach podstawowych. Strukturę tekstu wyznaczają następujące zmienne: rodzicielskie powinności w procesie współpracy z nauczycielami, pozory współdecydowania rodziców w szkole, inicjowanie działań przez rodziców.
Poczucie sensu życia rodzin z dzieckiem z niepełnosprawnością intelektualną
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Barłóg, Krystyna
Każda rodzina jest mikrosystemem wzajemnych relacji i powiązań, przyjętych, uznawanych wartości. Pojawienie się w rodzinie dziecka z niepełnosprawnością intelektualną staje się szczególnym wyzwaniem dla całego systemu rodzinnego, a zwłaszcza dla rodziców oraz rodzeństwa. W sytuacji kryzysowej pojawia się wiele pytań i wątpliwości, lęków i zachowań dezadaptacyjnych. Jednym z podstawowych pytań jest tu pytanie o wartość takiego życia, sens życia rodziców w sytuacji pojawienia się dziecka z niepełnosprawnością intelektualną.
Życie i wychowanie w rodzinach polskich w XIX i na początku XX wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Jakubiak, Krzysztof
Refleksja nad rodziną zajmuje ważne miejsce we współczesnych naukach o wychowaniu. To wzrastające zainteresowanie problematyką rodziny na ich gruncie doprowadziło nawet do wyodrębnienia osobnej subdyscypliny – pedagogiki rodziny1. Rodzina jako „środowisko życia i wychowania” jest również przedmiotem refleksji historycznej, w szczególności dociekań naukowych na gruncie historii wychowania stanowiącej swoiste pogranicze nauk historycznych i pedagogicznych, zwłaszcza tej historii wychowania, która zorientowana jest na tzw. „społeczną historię wychowania”, czy „historię edukacji” znacznie rozszerzających dotychczasowe pole badawcze tej dyscypliny. Rodzina jest bowiem najstarszą formą życia społecznego, w konsekwencji zjawiskiem historycznym kształtowanym w życiu kolejnych pokoleń, któremu towarzyszyły także rozważania o jej znaczeniu, funkcjach i wewnętrznej strukturze. Szczególnie ważną rolę spełniała rodzina w dziejach Polski. Przez wieki decydowała o żywotności nie tylko rodzinnych tradycji, ale także o kształtowaniu oblicza całego narodu, jego mentalności i skali otwartości. W tekście tym podjęto stania w zakresie ukazania wyjątkowej roli rodziny jaką odegrała ona w XIX wieku i w początkach XX stulecia. Owe wyjątkowe znaczenie rodziny, „instytucji” domu rodzinnego, było konsekwencją przede wszystkim ówczesnej sytuacji politycznej, w jakiej znalazł się naród polski w okresie zaborów.
Zarys charakterystyki komunikacji interpersonalnej, możliwe zakłócenia i bariery
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Chodkowski, Zbigniew
Komunikacja interpersonalna stanowi ważny fundament w normalnym funkcjonowaniu człowieka w jego środowisku życia zarówno w rodzinie, jak i w pracy zawodowej. W literaturze przedmiotu występuje mnogość różnych czynników, od których zależy prawidłowy proces komunikowania. W artykule scharakteryzowano ogólnie komunikację interpersonalną, a także skoncentrowano się na zakłóceniach i barierach w przebiegu przekazywania komunikatów.
Szkoła wyższa jako instytucja wyrównująca szanse funkcjonowania społecznego osób niepełnosprawnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Skoczyńska-Prokopowicz, Barbara
Autorka omawia zagadnienie prawa do nauki i obowiązku szkolnego w oparciu o polskie rozwiązania prawne. Wskazuje na obiektywne koszty związane z kształceniem się, szczególnie uzyskiwaniem dyplomów szkół wyższych (przykłady różnych krajów). Przytacza przykłady uwzględniania realizacji prawa do nauki przez uczelnie w Polsce i za granicą. Definiuje niepełnosprawność i wskazuje, że osoby niepełnosprawne mają zagwarantowane prawo do nauki na wszystkich szczeblach edukacji, w tym uniwersyteckiej. Obecność studentów niepełnosprawnych na uczelniach i uzyskiwane przez nich dyplomy dowodzą, iż zdają oni sobie sprawę z konieczności podnoszenia wiedzy w dobie gospodarki opartej o wiedzę.
Using modern technologies in educational counselling in high schools in Spain (web application- e-portfolio)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Soler Costa, Rebeca; Soler Santaliestra, Juan Ramón
No doubt, the students’ diversity in each compulsory educational stage requires specific measures to be implemented. Due to the dissemination of Information and Communication Technologies (ICT) and the Virtual Learning Environments (VLE) worldwide, teachers and counsellors can use these technological resources to help students’ learning disabilities. Technological achievements may be useful in psychological counselling. Training coordinators, who carry out counselling, can make use of these technological resources to offer students support in their life-long learning process. In this article the authors try to examine how ICT & VLE can help when developing counselling in Secondary Education in Spain. This paper shows the results obtained through a multiple case study conducted in 10 High Schools, assuming quantitative and qualitative methodology. The results indicate the e-portfolio has proof to be an effective tool allowing the assessment of the students’ teaching-learning processes, helping in the process of guidance and school counselling.
System kar i nagród w szkołach ludowych w Galicji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Pelczar, Roman
Celem artykułu jest zaprezentowanie sposobów karania i nagradzania uczniów w szkołach ludowych Galicji w całym okresie zaborów. Powstał on w oparciu o szeroką bazę informacyjną. Pozwoliło to bardzo szczegółowo przeanalizować szereg zagadnień związanych z tym tematem. Główną część artykułu stanowią treści poświęcone różnym rodzajom kar szkolnych, wśród których dominowały kary cielesne. Często stosowano także kary psychiczne. Znacznie rzadziej nauczyciele nagradzali uczniów. Artykuł uzupełnia wiedzę naukową na temat procesu dydaktyczno-wychowawczego realizowanego w szkołach w Galicji.
Podmiotowość w wychowaniu – perspektywa personalistyczna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Brózda, Łukasz
Pomimo tego, iż uwzględnienie podmiotowości jednostki zdaje się być dziś zasadą wychowania, to zarazem sam termin „podmiotowość” różnie jest rozumiany, co funduje sprzeczne ze sobą modele wychowania. Tak jest w sytuacji wpływowych a przeciwstawnych względem siebie modeli podmiotowości prezentowanych przez szeroko rozumianą antypedagogikę i personalizm katolicki, przypisujących jej równie silną konotację. Podjętą w tym artykule analizę tego problemu wyznaczy refleksja wokół rozumienia podmiotowości oraz charakterystyki ponowoczesności, a zwłaszcza personalizmu w tym kontekście. Celem artykułu jest wykazanie, iż personalizm nie tylko chroni podmiotowość wychowanka, ale i nie rezygnuje z wychowania, jak to się dzieje w przypadku antypedagogiki. Rolą wychowania personalistycznego nie jest przy tym w żadnym wypadku unicestwienie podmiotowości młodych ludzi, lecz wsparcie procesu preferencji oraz afirmacji przez nich właściwej hierarchii wartości, bez którego nie urzeczywistni się ich pełnia człowieczeństwa.
Wprowadzenie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Szmyd, Kazimierz; Frączek, Zofia
Preferowane wybory przyszłych związków małżeńsko-rodzinnych przez dorastającą młodzież
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Cudak, Sławomir
Współcześnie następują dynamiczne przemiany społeczne, gospodarcze i polityczne. Przemiany te warunkują tworzenie się nowego modelu funkcjonowania małżeństw i rodziny. Rodzina współczesna przeżywa wielostronne sytuacje kryzysowe. Osłabiona kondycja rodziny nie powoduje jej zaniku, gdyż większość badanej młodzieży wybiera małżeństwo i rodzinę w swych przyszłych planach życiowych. Niewielka część młodzieży preferuje w przyszłości funkcjonowanie w konkubinacie bądź innych związkach alternatywnych.
Nowoczesny konsumpcjonizm – zmiana kondycji ludzkiej i jakości życia. Wyzwania społeczne i pedagogiczne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Szmyd, Jan
Będące wynikiem globalizacji przemiany społeczne przyczyniają się do zmiany stylu życia i funkcjonowania człowieka. W tekście tym przedstawiono nowy typ człowieka – współczesnego nowoczesnego konsumenta, który jest przeciwieństwem konsumenta tradycyjnego. Nie wykazuje on bowiem ustabilizowanego kręgu potrzeb i pragnień konsumpcyjnych. Ulega atrakcjom aktualnego rynku konsumpcyjnego, ma poczucie niesfinalizowanego w nim uczestnictwa; niezaspokojenia, niedosytu w sferze własnych pragnień czy po prostu różnych zachcianek konsumpcyjnych. Żądny jest coraz to nowych wrażeń, emocji, przyjemności związanych nie tyle z poczuciem posiadania zgromadzonych, skolekcjonowanych rzeczy i przedmiotów oraz różnorakich urządzeń, gadżetów i udogodnień, co z ich kupnem, prezentacją. Cechą charakteryzującą nowoczesnego konsumenta jest istotne przesunięcie w sferze uwewnętrznionych wartości: od wartości kultury wyższej (duchowych, poznawczych, humanistycznych, estetycznych) do wartości kultury niższej (materialnych, użytkowych, praktycznych). W artykule tym ukazano nowoczesny konsumpcjonizm jako poważny, choć nie w pełni dziś dostrzegany, problem społeczny i edukacyjno-wychowawczy. Koniecznością jest więc prowadzenie pogłębionej refleksji pedagogicznej nad kondycją współczesnego człowieka i projektowanie propozycji praktycznych działań edukacyjnych i wychowawczych zwróconych na przemianę ludzkiej aksjologii. Prezentowany tekst stanowi w tym zakresie pewną propozycję.
Szczęście małżeńskie mieszkańców Podkarpacia – wybrane aspekty
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Markowska-Gos, Ewa
Małżeństwu niezależnie od jego rozumienia (związek, instytucja, wspólnota, system) stanowiącemu fundament rodziny, jako wspólnoty z racji bliskich, intymnych więzi oraz zadań i funkcji realizowanych na rzecz społeczeństwa należy przypisać niebagatelne znaczenie, tak z perspektywy funkcjonowania społeczeństwa, jak i jednostki. Coraz częściej we współczesnym społeczeństwie ulega ono rozpadowi, wskutek rozwodu, interpretowanego w epoce kultury ponowoczesnej jako prawo do godnego życia. Nie jest więc już zgodnie z założeniami ustawodawcy instytucją trwałą. Istotnego znaczenia nabiera więc problematyka szczęścia małżeńskiego, jako swoistego „spoiwa” stosunków między małżonkami, a tym samym swoistego gwaranta trwałości związku. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytania: co oznacza pojęcie szczęście oraz szczęście małżeńskie? Jakie są jego fundamenty w kontekście wzajemnego funkcjonowania małżonków? Jakie są jego uwarunkowania? Artykuł powstał w oparciu o wyniki badań diagnostycznych przeprowadzonych wśród 103 mieszkańców Podkarpacia pozostających w związku małżeńskim powyżej dziesięciu lat. Okazało się, iż doświadczanie poczucia szczęścia warunkowane jest przede wszystkim dobrą sytuacją mieszkaniową oraz względnie wysokim statusem materialnym. Wyniki badań wskazują, iż nie ma związku pomiędzy doświadczaniem poczucia szczęścia a długością znajomości przedślubnej, czy też okresem wspólnego zamieszkiwania przed zawarciem małżeństwa, bądź długością funkcjonowania w nim partnerów i wielkością rodziny. Natomiast fundamenty owego szczęścia, to wskazywane w literaturze przedmiotu: miłość, kształtowanie więzi, komunikacja, przeświadczenie o trwałości związku.
A case study for the design and development of pedagogical awareness in the Teacher Training Master’s Degree: didactic strategies and methodology
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Soler Santaliestra, Juan Ramón; Soler Costa, Rebeca
Roughly speaking, the European Higher Education Area introduced substantial changes in the structure and development of new curricula. Particularly, when assuming the teaching-learning processes in the Master’s Degree, special attention needs to be carried out to the students’ achievements. Since 2010, the Faculty of Education in the University of Zaragoza implemented the Master in Teacher Training for High School Teachers. One of the main aims is to provide students with the necessary pedagogical knowledge, strategies and procedures to be able to develop professionally. We want to accompany in students’ development, the acquisition of teaching techniques and methodologies, including methodology specific for age of youth, the teachers will be working with. This issue was showed in presented text. The authors pictured, among others, the methods, activities and objectives designed to help students achieve the learning outcomes in the Master’s compulsory Module entitled “Context of the Teaching Task”.
Wartości i antywartości. W stronę szkoły aksjologicznie uniwersalnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Szmyd, Kazimierz
Artykuł jest próbą ukazania kondycji wychowawczej szkoły w perspektywie przemian kulturowych i cywilizacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem doby ponowoczesnej. Jest to także spojrzenie na historyczny rozwój aksjologii i teleologii szkoły w procesie przemian na tle różnych stanowisk i orientacji filozoficznych, antropologicznych i pedagogicznych. Głównym tłem rozważań jest kryzys szkoły, jej roli w kształtowaniu norm współżycia społecznego i zasad etyki międzyludzkiej w lokalnym i globalnym świecie. Autor wskazuje na przyczyny, przejawy i zagrożenia wynikające z dehumanizacji współbycia ludzi, ignorowania wartości uniwersalnych, które mają swoje źródło w antropologii humanistycznej. Głównym wątkiem wykładu jest postulat odwołania się do podstaw antropologii humanistycznej w wychowaniu. W tekście formułuje się tezę, zgodnie, z którą istnieje potrzeba zasadniczej rekonstrukcji działalności szkoły jako środowiska kształtującego wartości ogólnoludzkie. Powinna stanowić opozycję wobec rozpowszechniających się antywartości w coraz bardziej „odczłowieczonym” świecie. Artykuł jest też próbą zarysowania głównych postulatów antropologii wychowawczej współczesnej szkoły.

Przeglądaj

Przeglądanie Kultura - Przemiany - Edukacja T. 5 (2017) według Data wydania