Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 55(3)/2018
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 55(3)/2018 według Data wydania
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 33
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaImpact of weather conditions yield(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Michalak, DorotaLabour productivity depends on a number of factors, starting from the most obvious – wages/ salary, to work organization and to those less often taken into consideration, such as the weather. Weather affects employees’ well-being, and thus the discharge of their duties. Depending on the time of year employees may feel more or less tired and more or less eager to take on new challenges. The emerging question is – is there an accurate way to measure the impact of weather on an employee’s yield? Are all employee weather conditions affected by weather conditions equally, or are there people more (or less) vulnerable to weather? Does it depend on gender, or does weather affect the yield of work of both genders equally? To what extent, in comparison with other factors, does weather affect on yield? Is it possible to identify the weather factor that most effects on yield? To answer the above questions, the research method research used in this study was a survey carried out on the basis of a prepared questionnaire of 314 white-collar workers in the Lodz region. From the analysis of the results of the survey it can be inferred that the weather affects the performance of employees, but not for everyone equally, some are less likely others to suffer a decline in labour yield depending on weather conditions. The weather factor having the greatest negative impact on labour yield, for both men and women, is too high a temperature.
- PozycjaSytuacja kobiet na europejskim rynku pracy w warunkach zrównoważonego rozwoju(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Trębska, PaulinaW artykule ukazano zróżnicowanie ze względu na płeć na europejskim rynku pracy z perspektywy polityki równości szans, a także omówiono ekonomiczny kontekst polityki równościowej. Zaprezentowano mierniki określające zróżnicowanie wynagrodzenia wg płci. W artykule ukazano niedostateczny udział kobiet w gremiach decyzyjnych, ciałach przedstawicielskich zarówno w biznesie, jak i w polityce. Dane statystyczne potwierdzają, że w krajach europejskich utrzymują się istotne różnice w zarobkach kobiet i mężczyzn (gender pay gap). Zapewnienie kobietom równego traktowania w sprawach ekonomicznych i politycznych wzmocni zrównoważony rozwój gospodarczy i przyniesie korzyści społeczne na całym świecie.
- PozycjaMoralna kondycja gospodarki opartej na wiedzy. Jak ją ulepszyć?(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Woźniak, Michał GabrielAutor artykułu szuka odpowiedzi na pytanie, jaka jest moralność gospodarki opartej na wiedzy. Te poszukiwania poprzedza analizą rezultatów badawczych autorytetów naukowych, w tym również odnośnie społecznego nauczania Kościoła katolickiego. Wynika z nich, że badanie funkcjonalności zasad moralnych jest przydatne do ulepszania mechanizmów funkcjonowania gospodarki opartej na wiedzy. Zharmonizowane podnoszenie jakości wartościowego życia we wszystkich sferach bycia i działania ludzkiego jest zbieżne z postulatami etycznymi nauki i religii. Budowanie tak zorientowanej gospodarki opartej na wiedzy wymaga myślenia holistycznego, integracji osiągnięć badawczych wszystkich nauk, jak również czerpania z nauczania o funkcjach depozytu wartości duchowych postulowanych przez religie.
- PozycjaIstota oddziaływania państwowego wyższego szkolnictwa zawodowego na rozwój społeczno-gospodarczy regionu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Adamowicz, Mieczysław; Pyra, MariuszArtykuł dotyczy kwestii roli państwowych wyższych szkół zawodowych dla otoczenia lokalnego i regionalnego. Legitymizacja istnienia sektora publicznego wyższego szkolnictwa zawodowego w układach lokalnych i regionalnych, jak również w całym systemie szkolnictwa wyższego, wydaje się być istotna ze względu na zmiany, które są zapowiadane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w nowej ustawie. Uczelnie pełnią istotną rolę dla całej gospodarki. Rola szkoły wyższej jako dostawcy wiedzy i „producenta innowacji”, w kontekście państwowych wyższych szkół zawodowych wydaje się być naturalną ścieżką rozwoju. Poszukiwanie istoty oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na wielowymiarowe zjawisko rozwoju społeczno-gospodarczego na poziomie lokalnym i regionalnym wymaga dokonania wyboru kierunku rozważań. Najbardziej użyteczna i prezentująca ważne, z punktu widzenia autorów, aspekty wspomnianego oddziaływania, jest koncepcja gospodarki opartej na wiedzy i koncepcja kapitału ludzkiego i społecznego. Wszystkie te koncepcje doskonale odzwierciedlają istotę oddziaływania państwowych wyższych szkół zawodowych na poziomie lokalnym i regionalnym, dając tym samym podstawy do powiązania go z koncepcjami zrównoważonego rozwoju. Wykorzystanie tych koncepcji pozwoli według autorów określić oddziaływanie tych niematerialnych czynników na zrównoważony rozwój w skali lokalnej i regionalnej. Celem artykułu jest przeprowadzenie na poziomie teoretycznym określenia istoty oddziaływania wyższych uczelni zawodowych na zrównoważony rozwój układów lokalnych i regionalnych poprzez budowanie kapitału ludzkiego, kapitału społecznego w ramach gospodarki opartej na wiedzy w regionach wykazujących skłonność do dyfuzji innowacji i regionów uczących się. Praca powstała przy wykorzystaniu narzędzi badawczych obejmujących techniki desk research, w tym analizy piśmiennictwa krajowego i zagranicznego, a także analizy publikacji, raportów, strategii powiązanych z zakresem i tematem artykułu.
- PozycjaInstytucje społeczne według Zygmunta Baumana i Alaina Touraine`a(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Leśniak-Moczuk, KrystynaIstnienie instytucji społecznych dowodzi o praktycznych zasadach funkcjonowania danego społeczeństwa. Instytucje społeczne jako komponent więzi społecznej powinny służyć spajaniu społeczności we wspólnoty zapewniające jednostce warunki do egzystencji i dające poczucie bezpieczeństwa. Zróżnicowanie typów instytucji społecznych wynika z regulacji przez nie sfer życia społecznego. Od sprawności działania instytucji społecznych zależy jakość warunków życia. Na stan spójności społeczno-ekonomicznej na poszczególnych etapach rozwoju społecznego wpływa zaawansowanie instytucjonalizacji. Gwarantem przetrwania biologicznie i społecznie uwarunkowanej wspólnotowości jest pełna wymiana i wzajemność. Utrudnienia wymiany i zerwanie wzajemności wynikają z powodu nadmiernych nierówności społecznych – z jednej strony nędzy i ciemnoty u dołu drabiny społecznej, a z drugiej strony męczącej obfitości na górze tej drabiny. Determinantem upadku wspólnoty w społeczeństwie informacyjnym jest ubożenie i zrywanie więzi społecznych prowadzące do izolacji i desocjalizacji jednostek na skutek substytucji styczności w sferze realnej kontaktami w cyberprzestrzeni.
- PozycjaHiszpański rynek pracy w okresie kryzysu finansowo-gospodarczego: nieefektywności instytucji i próby reform(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Maleszyk, PiotrCelem artykułu jest identyfikacja czynników wyjaśniających dużą wrażliwość zatrudnienia w Hiszpanii na spadki produktu krajowego brutto w latach 2008–2013. Do jego osiągnięcia wykorzystano takie metody badawcze, jak statystyczna analiza danych, analiza porównawcza rozwiązań instytucjonalnych oraz przegląd literatury. Wykorzystane dane pochodzą z bazy Eurostatu, bazy LABREF i bazy ICTWSS. W analizie procesów dostosowawczych hiszpańskiego rynku pracy wykazano, że głębokim spadkom zatrudnienia, wynikającym głównie ze zmniejszenia liczby zatrudnionych na umowach czasowych, towarzyszyła stabilizacja tygodniowego czasu pracy, wzrost płac realnych oraz godzinowej wydajności pracy. Udowodniono, że wysoka elastyczność zatrudnienia względem PKB była uwarunkowana rodzajem szoku gospodarczego oraz nieefektywnością instytucji rynku pracy. Nieefektywność instytucji doprowadziła do wykształcenia dualnej struktury rynku pracy, na którym segment pracowników tymczasowych pełnił rolę „bufora koniunkturalnego” zabezpieczającego zatrudnienie i płace stałych pracowników. Taka struktura rynku pracy powstała w warunkach znacznej różnicy w poziomie prawnej ochrony zatrudnienia pracowników stałych i czasowych oraz modelu negocjacji zbiorowych charakteryzującym się dominacją rokowań na poziomie sektorów, wysokim objęciem nadwyżkowym i powszechnie stosowaną indeksacją płac. W artykule zostały również zaprezentowane reformy instytucji rynku pracy podjęte w reakcji na kryzys. Reformy z lat 2008–2010 nie rozwiązały głównych problemów strukturalnych hiszpańskiego rynku pracy. Dopiero reforma z 2012 r., zmniejszająca różnicę w prawnej ochronie zatrudnienia pracowników stałych i czasowych oraz wprowadzająca elementy decentralizacji negocjacji płacowych, złagodziła dualizm hiszpańskiego rynku pracy.
- PozycjaInnowacje w edukacji – na przykładzie uczelni działających w regionach nadgranicznych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Gabryšová, MarieW artykule zwrócono uwagę na zmiany na poziomie gospodarki oraz organizacji, które powodują iż niezbędne stają się również zmiany w edukacji. Edukacja zmienia się jednak znacznie wolniej i w wielu przypadkach nie odpowiada na potrzeby rynku. Starano się pokazać jak niezbędna jest spójność i zintegrowany rozwój gospodarki i edukacji. Autorka podkreśla, że nowe programy zajęć powinny wspomagać ustawiczne kształcenie, gdyż w gospodarce wiedzy liczy się przede wszystkim umiejętność uczenia się i zarządzania własnym samorozwojem. Uczelnie muszą sprostać wyzwaniom – ale przede wszystkim stać się liderami rozwoju społecznego i gospodarczego. Dziś warunkiem sukcesu jest wykorzystywanie wiedzy z różnych dziedzin i łączenie jej z praktyką. Swoje tezy opiera na doświadczeniach z realizacji międzynarodowego projektu edukacyjnego, w którym podjęto próbę innowacyjnych rozwiązań. Projekt był zrealizowany przez uniwersytety regionalne, które prowadzą swą działalność na terenach przygranicznych. Celem było połączenie wiedzy z doświadczeniem wykładowców obu uniwersytetów oraz wiedzy z doświadczeniami przedsiębiorczymi. Innowacyjnym podejściem było wspólne kształcenie studentów i doktorantów wraz z przedstawicielami biznesu. W ramach implikacji praktycznej dochodziło do transferu wiedzy we wszystkich możliwych kierunkach: z uczelni do świata biznesu, ze świata biznesu do uczelni, pomiędzy uczelniami, z biznesu do biznesu, a to wszysto działo się jeszcze w wymiarze transgranicznym. Innowacyjna forma edukacji okazała się być ciekawą, zachęcającą do dalszego zdobywania wiedzy oraz korzystną dla uczestników i rozwoju regionalnego.
- PozycjaEtyczne aspekty rozwoju społeczno-gospodarczego współczesnego świata(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Miczyńska-Kowalska, MariaW artykule zaprezentowano problematykę dotyczącą konsumpcji jako jednego z istotnych czynników degradacji środowiska naturalnego; przedstawiono także filozofię buddyzmu i idee katolickiej nauki społecznej, które głoszą zachowanie umiaru i kierowanie się dobrem wspólnym, jako te, służące zrównoważonemu rozwojowi społeczno-gospodarczemu świata; zwrócono uwagę na nierównomierny rozwój poszczególnych gospodarek świata (jest to bowiem także etyczny aspekt rozwoju). Celem prezentacji, przy przyjętej tezie, że konsumpcja stymuluje rozwój cywilizacyjny i społeczno-gospodarczy, jest zwrócenie uwagi na znaczenie wymiaru etycznego samego procesu konsumpcji, jak i minimalizację zagrożeń środowiska naturalnego, niszczonego przez nadkonsumpcję oraz potrzebę ograniczania nierówności społeczno-gospodarczych pomiędzy poszczególnymi krajami. W artykule podkreślono, że rozwój społeczeństwa ludzkich nie oznacza tylko rozwoju gospodarczego; rozwój gospodarczy posiada ważne miejsce w ogólnym rozwoju każdego człowieka i wszystkich ludzi. Celem rozwoju jest osiągnięcie dobra wspólnego wszystkich ludzi; budowa solidarności i integracji ogólnoludzkiej; rozwój ludzkości powinien dokonywać się w oparciu o określone wartości i normy społeczne; rozwój bez zasad etycznych staje się regresem a nie postępem, prowadzi do dehumanizacji życia społeczno-gospodarczego; człowiek staje się narzędziem do osiągania coraz większej wydajności, produkcyjności i bogactwa. Postęp technologiczny, który powszechnie uważany jest za najważniejszą determinantę rozwoju gospodarczego powinien być dostępny dla jak najszerszej społeczności, jak również nie powinien zagrażać środowisku naturalnemu. Wnioskiem z rozważań jest konstatacja, że rozwój społeczno-gospodarczy musi być ograniczony, tzn. nie może niszczyć zasobów naturalnych przyrody; nie może niszczyć człowieka, a musi go doskonalić; nie może także stwarzać nierówności społeczno-gospodarczych, a powinien dążyć do ich zmniejszania w skali światowej.
- PozycjaOcena stanu instytucji w Polsce w latach 2012–2016 we wskaźnikach konkurencyjności(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Bolonek, RyszardaCelem artykułu jest zaprezentowanie stanu instytucji w Polsce w latach 2012–2016. Problem z zagadnieniem instytucji w teorii ekonomii polega na różnorodności definicyjnej instytucji w ramach kilku podstawowych nurtów teoretycznych. Nurty instytucjonalne wywodzą się z różnych nauk: psychologicznych, socjologicznych, prawnych, ekonomicznych, politologicznych, reprezentujących odmienne sposoby definicji instytucji i odmienne sposoby ich pomiaru. Podobna sytuacja występuje w odniesieniu do zjawiska konkurencyjności. Różnorodność definicyjna konkurencyjności uzależniona jest od wielu dyscyplin naukowych, które próbuje objąć to zjawisko. W dorobku literaturowym na ten temat brakuje definicji konkurencyjności, która spełniałaby naukowe wymagania w postaci differentia specifica. W związku z tym zaprezentowane przez World Competitiveness Yearbook wyniki badań konkurencyjności w zakresie oceny instytucji w Polsce w latach 2012–2016 dość łatwo można podważyć.
- PozycjaGlobalization and income inequality: a critical examination of the major economic and political challenges(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Gwiazda, AdamIn this paper an attempt was made to present the nature of contemporary globalization and its impact on the income inequalities both between-countries and within selected countries. The analysed statistical data confirm the fact that progressing globalization creates new forms of inequality. Globalization does not benefit everyone. Some countries and social classes (groups of people) are more affected by that process and only a few are less affected. However due to the positive influence of globalization on high-growth rates in emerging countries that process has brought about a visible reduction of between-country inequality. Alas, the inequality dynamics in many countries has increased, where the richest people own much of the wealth and poor and middle-class people are becoming poorer. The rising concentration of wealth will only accelerate the inequality crisis and bring about the slow-down of economic growth with all its negative consequences.
- PozycjaСтатистическое исследование эффективности использования человеческого капитала(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Колесникова, ИринаТабло инновационного союза – многоиндикаторный анализ результатов инновационного развития стран. Это дает возможность сопоставлять страны по степени их инновационности. Человеческий фактор является главным интенсивным производительным фактором экономического развития, движущей силой современного рыночного производства и его конкурентоспособности, инструментарием интеллектуального и управленческого труда. Кадровый потенциал становится важнейшим элементом внедрения передовых знаний в производственный процесс. Среди количественных характеристик эффективности использования человеческого капитала в промышленности является численность персонала, использование рабочего времени, производительность и оплата труда и ряд других индикаторов.
- PozycjaZróżnicowanie płac w polskich województwach – analiza z wykorzystaniem popularnych miar nierówności(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Mowczan, DamianW artykule przedstawiono oszacowania miar nierówności płac w polskich województwach w 2014 roku wraz z krótką ich analizą. Do badań wykorzystano nieidentyfikowalne dane jednostkowe GUS dotyczące płacy brutto i pochodzące z badania Struktury wynagrodzeń według zawodów w październiku 2014 roku. Jako narzędzie analizy wykorzystano koncepcje krzywej Lorenza oraz uogólnionej krzywej Lorenza. Analizę uzupełniono o oszacowania popularnych miar nierówności – w tym o współczynnik Giniego oraz współczynnik Atkinsona, a także skróconej funkcji dobrobytu (indeks Sena). Dodatkowo przedstawiono też prostą dekompozycję ze względu na współczynnik Giniego. Analiza z wykorzystaniem krzywych Lorenza wykazała, że w pewnych przypadkach krzywe te przecinają się wzajemnie. Uniemożliwia to proste wnioskowanie o porządku tych rozkładów i jest często spotykanym problemem w badaniach empirycznych. Jak się jednak okazuje porządki generowane przez współczynnik Giniego, współczynnik Atkinsona oraz indeks Sena są relatywnie zgodne. Do regionów o zdecydowanie najwyższym poziomie nierówności płac można zaliczyć m.in. województwo mazowieckie, dolnośląskie, śląskie, pomorskie i małopolskie.
- PozycjaDedollarization of the Congolese economy: challenges, look and prospects(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kamba-Kibatshi, MarcelIn the case of dollarization, the supply of money is not entirely exogenous, because the central bank only partially controls and determines it, that is to say, part of it is in national currency and another part in foreign currency. Dollarization is thus a hindrance to the achievement of monetary policy objectives. Dollarization is a partial or total decrease in a country’s use of the currency of another country. An economy is dedollarized when it partially or wholly ends up in dollarization. In this case, the national currency gradually resumes its traditional functions which it lost in dollarization. It is noted by the gradual decline in the dollarization rate. It is a very crucial and complex issue, which recommends that a lot of resources and reforms be undertaken beforehand. It should be noted that dedollarization cannot be decreed, otherwise it is accompanied by instability in the economy, it is acquired at the end of efforts to regain the sovereignty of the national currency. The monetary policy in the Democratic Republic of Congo does not enjoy its full independence, a large part of the money supply comes from foreign central banks and its effectiveness results from the effect of chance. The instruments are becoming less operational.
- PozycjaPaństwo, rynek i trzeci sektor w polityce migracyjnej. Przykład systemu kształcenia zawodowego w Danii(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Wetoszka, PiotrCelem rozważań w artykule jest wykazanie na przykładzie duńskiego systemu kształcenia zawodowego, że interwencje państwa dla realizacji celów polityki edukacyjnej i migracyjnej odbywają się na styku różnych polityk społecznych i mogą być podporządkowane potrzebom sektora prywatnego. Przedmiotem analizy są reformy duńskiego państwa opiekuńczego po 2008 r., tj. po początkowych latach globalnego kryzysu finansowego. Wiodącą metodą badawczą jest studium literatury przedmiotu dotyczące duńskiego systemu kształcenia zawodowego (w tym raportów komórek rządowych) oraz analiza zagregowanych danych o rozmiarach i strukturze emigracji oraz reformach rynku pracy (baza LABREF). Przeprowadzone w Danii reformy oddziaływały zarówno na stronę popytową (przedsiębiorcy, oferujący staże w systemie dualnym) i podażową (uczestnicy szkoleń, przyszli pracownicy). Reformy przyjęły formę głównie bodźców negatywnych dla strony podażowej, związanych z przyjętą strategią zaostrzania kryteriów przyjmowania imigrantów i ich rodzin oraz silniejszego wiązania prawa do pobytu z obowiązkiem kształcenia się. Pracodawcom, reprezentującym rozdrobiony sektor prywatny, państwo udzieliło wsparcia w formie subsydiowania miejsc pracy. Charakter interwencji państwa można wyjaśnić tradycją autonomii sektora prywatnego w kraju (i pośrednią, mediatorską rolą państwa) oraz jego trudną sytuacją w czasie kryzysu lat 2007–2008. Wzmożona kontrola napływającego kapitału ludzkiego jest konieczna dla zapewnienia sektorowi prywatnemu podaży kwalifikacji niezbędnych do produkcji na eksport. Silna pozycja sektora prywatnego w duńskiej gospodarce jest także jednym z czynników tłumaczących, dlaczego podmioty trzeciego sektora, w tym uniwersytety ludowe, pełnią ograniczoną rolę w oferowaniu usług edukacji zawodowej.
- PozycjaKoncepcja strefy walutowej Międzymorza(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Dobija, MieczysławUnia Międzymorza do swojej samodzielności politycznej potrzebuje własnej strefy walutowej, która zapewni siłę ekonomiczną i wytworzy dźwignię rozwojową państw członkowskich. Jak uczy doświadczenie, organizowanie strefy walutowej na wzór istniejącej obecnie strefy euro nie przyniosłoby dobrych skutków. Przeciwnie, szansa na zyskanie przewagi zostałaby utracona. Istnieje możliwość zastosowania oryginalnej teorii, która umożliwi powstanie integrującej strefy walutowej. Częścią tej teorii jest translacja wielkości ekonomicznych na jednostkę nowej waluty oraz sformułowanie procedur organizacyjnych. Te kwestie stanowią zasadniczą treść artykułu.
- PozycjaGeneral government debt in European Union countries and economic growth(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Górniewicz, GrzegorzThe aim of the article is to confirm a well-known thesis presented by Carmen Reinhard and Kenneth Rogoff, stating as follows: after it has exceeded the level of 90% of GDP, general government debt negatively affects the rate of economic growth. The analysis refers to 28 countries of the European Union. The applied research methodology includes: comparative descriptive analysis, statistical data analysis and the Author’s own calculations.
- PozycjaStatus and trends of the employment in the financial institutions in Poland(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Grzywińska-Rąpca, Małgorzata; Markowski, LesławThe financial sector is one of the most important elements of socio-economic system of each country. The research work is employment in this sector focusing financial activities insurance and other activities supporting these activities. The aim of the study was to examine the level of employment in the financial sector in spatial terms (voivodship) in the period 2005–2014 using methods of multivariate statistical analysis. The attention was also drawn to the trends in the structure of employment in the financial sector between the voivodships and the same size of the number of employees in individual voivodship. The classification results indicate the geographical division of the country in terms of number of firms in the sector of finance and insurance. Data for the country also show a significant growing trend of employees in the financial sector. However its high directional coefficient is conditioned by very strong growing trend occurring in Mazowieckie much slower trend in the provinces of Dolnośląskie, Pomorskie, and Śląskie. For most voivodships tendency models indicates a negative statistically significant trend of the studied phenomenon.
- PozycjaNierówności dochodowe w wybranych krajach na tle systemów społeczno-gospodarczych(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Szczepaniak, MałgorzataNierówności dochodowe są z jednej strony czynnikiem wpływającym na dynamikę procesów rozwojowych. Z drugiej jednak strony problem nierówności jest związany z systemem społeczno-gospodarczym, kształtowanym przez państwo ładem instytucjonalnym. W artykule badaniu podlegają zależności pomiędzy nierównościami a system społeczno-gospodarczym. Cele badawcze niniejszego opracowania zostały określone jako identyfikacja oraz próba określenia związku pomiędzy nierównościami a systemem gospodarczym. W artykule przyjęto roboczą hipotezę badawczą mówiącą, że model redystrybucji kształtowany w ramach systemów gospodarczych poszczególnych krajów ma związek z poziomem nierówności. W badaniach tej problematyki, dla potrzeb realizacji celu dokonano przeglądu badań z zakresu związku pomiędzy elementami systemu gospodarczego, poziomem nierówności i procesami rozwoju gospodarczego. Metodą tej analizy jest opis o charakterze jakościowym i statystycznym dokonany przy wykorzystaniu danych statystycznych dotyczących poziomu i dynamiki zmian nierówności i zmiennych charakteryzujących systemy gospodarcze analizowanych krajów. Przeprowadzone w artykule badanie pozwala potwierdzić założoną na wstępie hipotezę, że system gospodarczy związany jest z poziomem nierówności w wybranych krajach. W krajach o wyższej redystrybucji poprzez wydatki i podatki nierówności były niższe. Interesujące wnioski z badań dotyczą wykrycia tendencji zmian w zakresie nierówności. W krajach o tradycji liberalnej w ostatniej dekadzie nastąpił znaczny spadek nierówności. W Szwecji i Danii natomiast nastąpił wzrost nierówności. W rezultacie dystans dzielący te kraje pod względem nierówności zmniejszył się. Poza tym zauważono relatywnie duży spadek nierówności w Polsce oraz duży wzrost nierówności w Niemczech. W efekcie tych zmian poziom nierówności w ostatnim roku analizy był porównywalny.
- PozycjaPKB per capita jako determinanta ekonomicznego rozwoju regionów Polski i Litwy – analiza porównawcza w ujęciu dynamicznym(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Surówka, AgataArtykuł stanowi kontynuację badań własnych autorki w zakresie rozwoju regionalnego, innowacyjności i konkurencyjności regionów Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem makroregionu Polska Wschodnia (województwa podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko– mazurskie i lubelskie) [Surówka, 2014, s. 394–407; Surówka, 2015a, s. 319–326; Surówka, 2015b, s. 340–352]. Zaprezentowano w nim wyniki badań własnych w których wskaźnik PKB per capita wykorzystany został w celu weryfikacji dynamiki zmian relatywnej pozycji polskich podregionów oraz litewskich okręgów w skonstruowanych macierzach przejść. Badanie przeprowadzone zostało dla następujących okresów 2005–2013 dla Litwy oraz 2007–2012 dla Polski. Podejście takie umożliwiło zweryfikowanie stopnia ich zróżnicowania w strukturze regionalnej kraju, jak również obserwację i analizę dynamiki zmian ogólnej dystrybucji dochodów i położenia regionów w macierzach przejść. Badaniem objęto regiony dwóch wybranych państw Unii Europejskiej (Polski i Litwy). Na początku opracowania zaprezentowano analizę dla macierzy przejść PKB per capita dla podregionów Polski w odniesieniu do średniej krajowej. Następna część tekstu odnosi się do regionów poziomu NUTS2 Litwy. Wyniki zamieszczone zostały w tabelach zbiorczych, a w sposób graficzny zaprezentowane na mapach. Dzięki temu tekst ukazuje ciekawy obraz dynamicznego ujęcia zjawiska ekonomicznego rozwoju regionów mierzonego za pomocą tego narzędzia. Należy również zaznaczyć, że praca ma charakter analityczny. Teoretyczną podstawą przeprowadzonych rozważań były bogate studia literaturowe z tego zakresu. Całość tekstu zakończona została podsumowaniem zawierającym najważniejsze ustalenia badawcze.
- PozycjaRoboty i automaty w roli usługodawców. O społeczno-kulturowym aspekcie digitalizacji III sektora gospodarki(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Nowak, Paweł PiotrArtykuł opisuje zmiany w klasycznym modelu usługowym, w którym akt świadczenia nierozerwalnie związany jest z bezpośrednią relacją pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą. Obecnie usługa staje się przede wszystkim samoobsługą realizowaną w formule e-service. Autor w pierwszej kolejności wskazuje na przyczyny tego przekształcenia: 1. kultura popularna lat 70. i 80., która wykształciła w ówczesnym młodym pokoleniu przeświadczenie o świecie przyszłości pełnym robotów. Dziś już dorosłe osoby, karmione w dzieciństwie twórczością science-fiction, zawodowo urealniają wizję cyber raju; 2. stworzone przez epokę industrialną mechanizmy usprawniania procesów biznesowych, realizowane przede wszystkim poprzez ich automatyzację; 3. big data odzwierciedlająca potrzebę orwellowskiej inwigilacji, która stała się podstawą do tworzenia algorytmów optymalizujących podejmowanie decyzji biznesowych, definiująca grupy społeczne w celu prowadzenia skuteczniejszych kampanii marketingowych. Wskazane źródła cyfrowej transformacji sektora usługowego prowadzą w opinii autora do wielu niekorzystnych zjawisk o charakterze społecznym i kulturowym: 1. zanik bezpośrednich relacji Ja – Ty (usługodawca – usługobiorca), których umiejętność budowania, w oparciu o filozofię przytoczonych w artykule myślicieli (G.H. Mead, M. Buber, J. Tischner, M. Heidegger), jest świadectwem człowieczeństwa; 2. problem wykluczenia cyfrowego. internet – współczesna platforma komunikacji, niezbędny element w procesie e-służenia stał się, wbrew pierwotnym założeniom, narzędziem reprodukcji podziałów i dystansów społecznych; 3. bezrobocie i styczne z nim patologie społeczne katalizowane przez programy wsparcia socjalnego; 4. olbrzymie dysproporcje pomiędzy bogatszą a biedniejszą częścią globalnego społeczeństwa. P.P. Nowak słowami najwyższych przedstawicieli Magisterium Kościoła nawołuje do powrotu do dawnych wartości – bezpośredniego spotkania Ja – Ty, które odnaleźć możemy w akcie świadczenia usługi. Cywilizacja usługowa jest bowiem bramą do cywilizacji miłości, o której nauczał Jan Paweł II.