Polish Journal for Sustainable Development T. 21 cz. 2 (2017)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/3298

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 19 z 19

Aktywność sublimacyjna komety a jej widoczność na nocnym niebie
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Gronkowski, Piotr; Wesołowski, Marcin
Praca przedstawia analizę aktywności sublimacyjnej hipotetycznej komety w funkcji jej odległości heliocentrycznej. W pracy pokazano, że zmiana jasności obiektu kometarnego dla ustalonej odległości heliocentrycznej zależy istotnie od zmiany wielkości tej części powierzchni jądra komety, która jest aktywna sublimacyjnie. Praca obejmuje również związaną z tym dyskusję na temat widoczności wybranych komet w zależności od stopnia zanieczyszczenia światłem nieba nocnego.
Wpływ właściwości odbiciowych podłoża na którym zainstalowano daną oprawę oświetleniową na względną wartość zanieczyszczenia jej otoczenia światłem
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Tabaka, Przemysław; Fryc, Irena
Artykuł zawiera wyniki badań dotyczących efektu zanieczyszczenia otoczenia światłem. Przeanalizowany został wpływ zastosowanego typu oprawy oświetleniowej oraz rodzaju podłoża, na którym jest ona zainstalowana, na względne wartości natężenia oświetlenia nad daną lampą. W rozważaniach uwzględniono typowe, stosowane w oświetleniu terenów zewnętrznych, oprawy oświetleniowe umiejscowione na podłożu typu: trawa, gleba, beton, asfalt i śnieg. Założono, że oprawy te emitują jednakowy strumień świetlny. Obliczenia przeprowadzono wykorzystując program komputerowego wspomagania projektowania oświetlenia DIALux. Wykazano, że stopień zanieczyszczenia światłem otoczenia zależny nie tylko od krzywej światłości oprawy oświetleniowej, ale także od właściwości odbiciowych podłoża na którym umiejscowiono tę lampę.
Astroturystyka w zainteresowaniu wybranych mieszkańców województwa Podkarpackiego
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Pisarek, Marta; Gargała-Polar, Marta; Dudek, Tomasz
Badania ankietowe wykonane w 2015 r. wśród mieszkańców województwa podkarpackiego miały na celu określenie stopnia ich zainteresowania ofertą astroturystyczną i problemami związanymi z zanieczyszczeniem nieba sztucznym światłem. Na podstawie pozyskanych danych należy stwierdzić, że zagadnienia te są im mało znane. Niewielki odsetek ankietowanych mieszkańców województwa interesuje się astronomią oraz poszukuje informacji na autoryzowanych stronach internetowych. Również tylko, co szósty respondent planuje w najbliższej przyszłości uczestnictwo w atrakcjach oferowanych przez astroturystykę, nawet w znacznej odległości i za cenę jednorazowego biletu powyżej 20 złotych. Na Podkarpaciu atrakcje astroturystyczne rozmieszczone są przede wszystkim na południu województwa i dotyczą pokazów w obserwatoriach i Parku Gwiezdnego Nieba „Bieszczady”.
Praca zmianowa – czy to także jest skażenie światłem?
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Skwarło-Sońta, Krystyna
Problem „skażenia światłem” (zanieczyszczenia świetlnego, ALAN) pojawił się jako konsekwencja wprowadzenia oświetlenia elektrycznego, modyfikującego wszystkie obszary życia. Tymczasem nasz organizm jest dostosowany do regularnie następujących po sobie okresów dnia i nocy, dzięki obecności endogennego mechanizmu tak porządkującego przebieg procesów życiowych, aby przypadały na optymalne pory doby. Jest nim molekularny zegar biologiczny, zlokalizowany w SCN czyli podwzgórzowych jądrach nadskrzyżowaniowych, synchronizowany z warunkami zewnętrznymi za pośrednictwem światła. Informacja świetlna, odbierana przez specjalne receptory siatkówkowe, jest kierowana via SCN do szyszynki, gdzie powstaje „hormon ciemności”, melatonina, która reguluje wiele procesów fizjologicznych, dopasowując ich przebieg do aktualnej sytuacji środowiskowej. Obecność ALAN, emitowanego przez wiele urządzeń elektronicznych lub podczas nocnej pracy zmianowej, zaburza rytm syntezy melatoniny a w konsekwencji funkcjonowanie zegara biologicznego i regulację wielu procesów fizjologicznych. Skutkuje to rozwojem chorób tzw. cywilizacyjnych, do których należą nowotwory, choroby metaboliczne, zaburzenia snu i depresja.
Wpływ zanieczyszczenia światłem na entomofaunę
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Czerniakowski, Zbigniew W.; Olbrycht, Tomasz
Dynamiczny rozwój obszarów zurbanizowanych i coraz intensywniejsze ich naświetlenie, powodujące zanieczyszczenie światłem (light pollution), może mieć daleko idący wpływ na wiele organizmów żywych. Jak wykazały przeprowadzone obserwacje zanieczyszczenie środowiska sztucznym światłem może mieć wpływ nie tylko na naturalne reakcje owadów na światło – fototropizm i fotoperiodyzm, ale także w konsekwencji na zaburzenie ich występowania w środowisku naturalnym. Szczególnie groźne może być to w przypadku gatunków o bardzo wysokiej specjalizacji pokarmowej, które w środowisku zurbanizowanym nie znajdą warunków do swego rozwoju.
Zanieczyszczenie sztucznym światłem a świadczenia ekosystemów i zdrowie człowieka
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Kostecka, Joanna
W publikacji zaprezentowano krótką historię sztucznego światła, podkreślając jego zbawienny wpływ na rozwój cywilizacji, ale także pokazując skutki foto-zanieczyszczenia związanego z marnowaniem energii i brakiem upowszechnienia informacji o ekologicznych, społecznych i ekonomicznych skutkach niefrasobliwego gospodarowania światłem. Szczególną uwagę zwrócono na potencjalnie negatywny wpływ sztucznego oświetlenia na świadczenia ekosystemów, które opierają się o różnorodność biologiczną Planety a ta niejednokrotnie zmienia się pod wpływem sztucznego światła.
Właściwości światła niebieskiego
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Janosik, Elżbieta; Marzec, Stanisław
Światło niebieskie stanowi składową widma promieniowania słonecznego oraz widm wielu źródeł sztucznych. Oprócz generowania wrażeń wzrokowych, ma zdolność oddziaływania na organizm człowieka jeszcze w innym charakterze. Doniesienia naukowe stwierdzają możliwość wpływu światła niebieskiego m.in. na przebieg rytmu biologicznego, na samopoczucie osób starszych, na proces leczenia zmian skórnych. Jednak najlepiej rozpoznanym aspektem oddziaływania światła niebieskiego na człowieka jest jego zdolność do wywoływania uszkodzeń siatkówki oka. W środowisku pracy, domowym i komunalnym stosuje się liczne źródła technologiczne czy źródła oświetleniowe nowej generacji, które w swoim widmie zawierają światło niebieskie, dlatego światło to można uznać za powszechnie występujący czynnik, mogący zagrażać zdrowiu człowieka. W artykule przytoczono wyniki przeglądu literatury oraz informacji w mediach o oddziaływaniu światła niebieskiego na człowieka, celem przybliżenia tego tematu szerszej grupie społeczeństwa.
Analiza porównawcza parametrów świetlnych źródeł Led oraz Oled w kontekście emisji promieniowania niebieskiego
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Jakubowski, Piotr
W artykule zaprezentowano analizy rozkładu widmowego promieniowania emitowanego przez diody LED oraz źródła światła wykonane w technologii OLED. Szczególną uwagę zwrócono na zawartość w ich promieniowaniu światła niebieskiego w zakresie od 380 nm 500 nm. W związku z tym, że za zastosowaniem danego źródła światła w konkretnej aplikacji, decydują głównie jego względy użytkowe, ekonomiczne oraz estetyczne, przeanalizowane zostały również takie parametry jak: skuteczność świetlna, wskaźnik oddawania barw oraz czas życia.
Zanieczyszczenie światłem barwnym obrazu miast
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Kowalska, Justyna
Artykuł porusza zagadnienia związane z oświetleniem barwnym występującym w przestrzeni miejskiej. Na przykładzie miasta stołecznego Warszawa zostały pokazane aplikacje barwnych iluminacji oraz omówiona została zasadność użycia barwy w poszczególnych przypadkach. Dokonano przeglądu literatury dotyczącej negatywnego wpływu niepożądanego światła na organizmy żywe. W artykule zwrócono również uwagę na właściwe planowanie i modernizację oświetlenia w taki sposób, aby ograniczyć negatywne ingerencje światła w ekosystem.
Blaski i cienie światła niebieskiego
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Wolska, Agnieszka; Sawicki, Dariusz
W widmie promieniowania widzialnego pasmo światła niebieskiego zawiera się w przedziale od ok. 440 nm do ok. 490 nm. Od ok. 2000 r. zaczęły pojawiać się doniesienia naukowe wykazujące na istotne znaczenie światła niebieskiego dla uprawy roślin, dla zdrowia człowieka i jego chronobiologii. Wykazano, że światło niebieskie może wpływać zarówno pozytywnie na stan zdrowia człowieka (leczenie zaburzeń snu i cyklu okołodobowego, poprawa sprawności psychofizycznej i czujności) jak i negatywnie (potencjalne uszkodzenie fotochemiczne siatkówki oka, rozwój nowotworów hormonozależnych). Artykuł przedstawia wybrane aspekty sposobu oddziaływania światła niebieskiego na organizm człowieka oraz skutków ekspozycji na to światło. Skutków zarówno pozytywnych jak i negatywnych.
Ukorzenianie sadzonek chryzantemy wielkokwiatowej z zastosowaniem diod elektroluminescencyjnych
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Woźny, Anita; Rymarz, Dominika
Doświetlanie upraw jest powszechnie wykorzystywane do poprawy plonowania i jakości roślin ozdobnych. Diody to obiecujące rozwiązania technologiczne, których liczne zalety przewyższają tradycyjnie stosowane lampy sodowe. W produkcji chryzantem szczególnie istotne jest pozyskanie prawidłowo wykształconych i dobrze ukorzenionych sadzonek. W całorocznej uprawie sterowanej konieczne jest doświetlanie sadzonek ukorzenianych od listopada do połowy lutego. W przeprowadzonym doświadczeniu badano możliwość zastosowania światła emitowanego przez diody w trakcie ukorzeniania sadzonek trzech odmian chryzantemy wielkokwiatowej. Wykazano, iż lampy do doświetlania roślin zbudowane w technologii LED mogą z powodzeniem zastąpić lampy sodowe (HPS) jako dodatkowe źródło światła na etapie ukorzeniania sadzonek. Mniejsze zużycie energii w porównaniu z konwencjonalnymi lampami sodowymi z pewnością zwiększy opłacalność całorocznej produkcji chryzantem.
Zaburzenia snu związane z nadmierną ekspozycją na światło
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Orzeł-Gryglewska, Jolanta
Sztuczne światło zakłócające okres nocnego mroku wpływa niekorzystnie na sen. Szczególnie destrukcyjnie działa wieczorne naświetlanie światłem niebieskim. Jedną z przyczyn tych zaburzeń jest blokowanie wydzielania melatoniny, która wspomaga prawidłowy przebieg snu. Niewłaściwe wieczorne oświetlenie pomieszczeń opóźnia zasypianie oraz pojawianie się 2. i 3. stadium snu NREM. Po wieczornym 2-godzinnym naświetlaniu zmniejsza się gęstość mocy fal wolnych w zapisie EEG podczas snu głębokiego. Spanie w oświetlonym pomieszczeniu prowadzi również do spłycenia snu. Regularne opóźnienie pory zasypiania w warunkach niewłaściwego oświetlenia oraz spłycanie snu zmniejsza ilość snu całonocnego i prowadzi do deprywacji snu, której konsekwencje ponosi cały organizm.
Znaczenie odpowiedniego źródła światła w różnych subpopulacjach. Osoby starsze
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Łaszewska, Kamila
Korzystanie z właściwego źródła światła sztucznego o spektrum bezpiecznym dla aparatu widzenia może wspomóc przezwyciężenie ograniczeń wynikających ze starzenia się oka, gdy do siatkówki dociera światło o znacznie niższym poziome natężenia. Najważniejszy zewnętrzny synchronizator rytmów okołodobowych, jakim jest zmiana światło-ciemność, odgrywa znamienną rolę dla osób starszych. Ma on znaczenie w wielu funkcjach ludzkiego organizmu: synchronizacja rytmu biologicznego z 24-godzinnym dniem solarnym, polepszenie jakości snu, obniżenie poziomu senności i zmęczenia, koordynacja ruchowa w prewencji upadków, polepszenie funkcji poznawczych oraz zapobieganie pojawianiu się agresji. Opracowanie odpowiedniego źródła światła sztucznego stanowi zatem ważkie zagadnienie dla polskiego społeczeństwa, w którym liczba osób starszych sukcesywnie wzrasta.
Propagacja sztucznego oświetlenia naziemnego w atmosferze
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Ściężor, Tomasz
W pracy przedyskutowano zagadnienie propagacji światła pochodzącego ze źródeł naziemnych. Światło to oddziałuje na otoczenie zarówno w sposób bezpośredni, jak również w sposób pośredni, poprzez rozproszenie na aerozolach atmosferycznych wywołując efekt tzw. sztucznej poświaty niebieskiej. Oddziaływane takie jest istotne zwłaszcza w przypadku obszarów chronionych znajdujących się w pobliżu skupisk ludzkich będących silnymi źródłami zanieczyszczenia świetlnego. Ekstynkcja światła w atmosferze, jak również często ukształtowanie terenu czy roślinność sprawia, że już w odległości kilku kilometrów jego bezpośredni wpływ na otoczenie jest znikomy. W przypadku sztucznej poświaty niebieskiej sytuacja jest bardziej złożona. Przeprowadzona analiza zebranych w ciągu kilku lat danych pomiarowych pozwoliła stwierdzić, że sztuczna poświata niebieska jest istotna ekologicznie wyłącznie w przypadku nieba zachmurzonego, przy czym istotna jest tutaj podstawa chmur. Wydaje się jednak, że przy niskiej podstawie chmur efekt rozjaśnienia nieba jest praktycznie ograniczony do części sfery niebieskiej położonej bezpośrednio nad źródłem światła, bardzo szybko zanikając wraz z rosnącą odległością. W przypadku nieba bezchmurnego bądź też w obecności jedynie chmur wysokich, obszar rozjaśnionego nieba powiększa się, jednak spada znacząco udział zanieczyszczenia świetlnego w jego jasności powierzchniowej. Oznacza to, że o ile efekt ten ma znaczenie w prowadzeniu obserwacji astronomicznych, o tyle ma on raczej znikomy wpływ ekologiczny. Przeprowadzone badania wskazują na konieczność ochrony bezpośrednich okolic obszarów chronionych przede wszystkim przed wadliwie skonstruowanym oświetleniem naziemnym, pokazując jednocześnie, że możliwe jest zachowanie ekologicznie ciemnego nieba nawet w pobliżu dużych ośrodków miejskich. Jednocześnie potwierdzają one konieczność lokalizacji obserwatoriów astronomicznych z dala od jakichkolwiek skupisk ludzkich.
Zewnętrzna reklama LED – nowa technologia i nowe zagrożenia
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Zalesińska, Małgorzata
Zastosowanie technologii LED w reklamie zewnętrznej otworzyło nowe możliwości oddziaływania na psychikę potencjalnych odbiorców. Często jednak sposób prezentowania treści reklamowych pozostawia wiele do życzenia, szczególnie po zapadnięciu zmroku, kiedy luminancje występujące w otoczeniu tych obiektów są wielokrotnie niższe, niż luminancje samych powierzchni ekranów. W artykule przedstawiono podstawowe rozwiązania technologiczne w zakresie wyświetlania obrazów na ekranach LED, pokazano atrakcyjność tego typu nośników z punktu widzenia właścicieli, określono podstawowe zagrożenia dla kierowców oraz przedyskutowano uciążliwość reklam dla okolicznych mieszkańców.
Penetracja światłem obiektu iluminowanego w kontekście polskich wymagań normatywnych
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Skarżyński, Krzysztof
Celem referatu jest zdefiniowanie oraz określenie, na postawie pomiarów, ilościowego charakteru nowego parametru – strumienia penetrującego. Ponadto wyniki pomiarów terenowych oraz prostych symulacji komputerowych zostały odniesione do obowiązujących w Polsce wymagań normatywnych i skomentowane z punktu widzenia osoby zajmującej się projektowaniem oświetlenia. Obiekt, który posłużył za przedmiot badań to Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa w Warszawie.
Wzrost i kwitnienie czosnku (Allium L.) ‘Ivory Queen’ pędzonego w warunkach sztucznego oświetlenia
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Krzymińska, Agnieszka; Śmigielska, Małgorzata; Juszczyk, Roman
Celem doświadczenia było określenie wpływu barwy światła na pędzenie czosnku ‘Ivory Queen’. Chłodzenie cebul rozpoczęto 18 października 2007 roku. Po 11,5 tygodniach cebule posadzono do doniczek i kontynuowano chłodzenie. Łączny czas chłodzenia cebul wynosił 20 tygodni. Rośliny przeniesiono do pokoju wzrostowego 6 marca 2008 roku i ustawiono na regałach oświetlanych światłem białym, niebieskim, zielonym, żółtym i czerwonym przez 6 lub 12 godzin dziennie. Natężenie napromienienia kwantowego wynosiło 12,5 μmol.m-2.s-1. Wyniki wskazują, że czosnek ‘Ivory Queen’ można pędzić w doniczkach stosując światło niebieskie przez 12 godzin dziennie.
Zaburzenia rytmów biologicznych pod wpływem zanieczyszczenia światłem - wybrane fizjologiczne aspekty niedoboru melatoniny oraz witaminy D
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Jurkowlaniec, Edyta
Wzrost czasu ekspozycji na sztuczne oświetlenie wpływa na przebieg procesów fizjologicznych u zwierząt i ludzi. Zmiana rytmów fizjologicznych jest głównie następstwem nieprawidłowego funkcjonowania głównego zegara, zlokalizowanego u człowieka w jądrze nadskrzyżowaniowym przedniego podwzgórza, a w konsekwencji - zmniejszenia ilości wytwarzanej w szyszynce melatoniny, wydzielanej do krwiobiegu wyłącznie w ciemności. Hormon ten reguluje szereg funkcji organizmu, a jego niedobór w warunkach zwiększonej ekspozycji na światło wiązany jest m.in. z różnymi postaciami nowotworów, w tym nowotworów piersi. Antykancerogenne działanie melatoniny wynika z jej właściwości antyoksydacyjnych, immunomodulacyjnych i antyestrogenowych. Obniżenie poziomu melatoniny zaburza również prawidłowy rytm snu i czuwania, spłycając sen i zwiększając ryzyko depresji. Zwiększona ekspozycja na sztuczne światło, z ograniczeniem czasu przebywania w warunkach naturalnego, słonecznego oświetlenia wywołuje również deficyt kalcytriolu - witaminy D, której początkowy etap syntezy zachodzi w skórze pod wpływem promieniowania UV. Niedobór witaminy D może prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych i miażdżycy, wzrostu insulinooporności i cukrzycy oraz otyłości. W artykule zostaną przedstawione wybrane aspekty mechanizmów fizjologicznych, prowadzących do powstania powyższych zaburzeń.
Projekt „Reach the sky” w ramach programu Erasmus +
(Uniwersytet Rzeszowski: Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa Inżynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie, 2017) Góra, Robert
Świadomość społeczna o zagrożeniach płynących z szeroko rozumianego tzw. zanieczyszczenia światłem jest znikoma. Opisane podjęte liczne działania w I LO jak i szkołach partnerskich pokazują, w jaki sposób można w każdym środowisku zadbać o gwiaździste niebo. Sukces projektu „Reach the Sky” zawdzięczamy ogromnemu zainteresowaniu uczniów przedmiotami przyrodniczymi: fizyką, geografią, przyrodą i astronomią. Wszelkie działania projektowe odnoszą zamierzone rezultaty także przez to, iż w I LO została wprowadzona do siatki godzin jako przedmiot dodatkowy astronomia realizowana wg mojego programu autorskiego. O tym, że taki przedmiot jak astronomia jest potrzebny w szkołach świadczy chociażby to jak duże jest zainteresowanie i zaangażowanie uczniów na tych lekcjach jak i w całym projekcie „Reach the Sky”.

Przeglądaj

Przeglądanie Polish Journal for Sustainable Development T. 21 cz. 2 (2017) według Data wydania