Ius et Administratio
URI dla tego Zbioru
Kwartalnik "Ius et Administratio" powstał w 2004 roku z inicjatywy pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego - początkowo jako czasopismo dla młodych pracowników nauki. Od 2013 roku formuła czasopisma "Ius et Administratio" została całkowicie zmieniona i unowocześniona.
Kolejne edycje czasopisma ukazują się w wersji elektronicznej na jego stronach internetowych. Raz do roku najlepsze, najciekawsze oraz najbardziej poczytne z nich są publikowane w wersji papierowej.
Pragniemy stworzyć od nowa czasopismo o wysokiej renomie i wymiarze międzynarodowym, w którym będą publikowane artykuły profesorów oraz doktorów.
Czasopismo prowadzone jest przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego we współpracy z Wydziałem Prawa Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach (Słowacja) oraz z Wydziałem Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu "1 Decembrie 1918" w Alba Iulii (Rumunia). W skład kolegium redakcyjnego czasopisma "Ius et Administratio" wchodzą wybitni profesorowie z wydziałów prawa uniwersytetów w Polsce, Słowacji, Rumunii, Czech, Rosji, Meksyku.
Publikowane są w nim prace z zakresu prawa i administracji a także nauk pokrewnych.
Wersją pierwotną czasopisma "Ius et Administratio" jest wersja on-line.
Przeglądaj
Przeglądanie Ius et Administratio według Data wydania
Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 98
Wyniki na stronie
Opcje sortowania
- PozycjaZasada formalizmu a komunikacja na sali rozpraw. W dążeniu do dyskursu sądowego(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Mordel, AnnaSytuacja komunikacyjna, która ma miejsce na sali rozpraw, determinowana jest w dużym stopniu przez procedurę. Opracowanie podejmuje kwestię stopnia sformalizowania zasad postępowania sądowego i jego wpływu na dyskurs sądowy. Punktem wyjścia rozważań stała się rozprawa sądowa w polskim procesie cywilnym. Proces cywilny jest unormowanym przez prawo przebiegiem życiowym, w którym decyduje żywe słowo wypowiedziane na rozprawie. Dlatego też, tak ważne jest nadanie mu odpowiednich ram poprzez rozsądne rozwiązania prawne. Procedura ogranicza liczbę rozwiązań dyskursu na sali sądowej, ale dzięki ramom, które kształtuje, pozwala dyskurs ten osiągnąć. Poprzez zdeterminowanie – zgodnie z zasadą formalizmu postępowania – czynności procesowych pod względem formy, miejsca i czasu ich wystąpienia, możliwym staje się urzeczywistniane prawa do rzetelnego procesu. Jest więc sporym wyzwaniem dla ustawodawcy stworzenie i ciągłe doskonalenie procedury, która gwarantowałaby racjonalną komunikację na sali rozpraw, umożliwiającą osiągnięcie dyskursu sądowego.
- PozycjaPrávna komparácia nelegálnej práce a zamestnávania v podmienkach Slovenskej republiky, Poľska a Českej republiky(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Seilerová, MonikaThe undeclared work is an enhanced phenomenon of the labour market. It is considered as a negative factor, which has significant impact on economy, labour market and social protection in each state. In the article the Author deals with the comparison of legal regulations of three adjoining states (Poland, the Slovak Republic and the Czech Republic) and points out their common and different elements. The Author provides the legal definitions of the fundamental terminology, the sanctions imposed by the control authorities on the employers and employees and emphasizes the most substantial problems resulted from the legislation of the undeclared work.
- PozycjaThe Search of the Legal Validity of Short and Medium Term Human Security(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Hugo, Víctor; Lavalle, RamírezTaking into account the number of arguments raised by different states and groups, responsible for contributing with elements that have permitted the adoption of urgent reforms by the United Nations Organisation (UNO), the predominance of a series of discrepancies is still perceived, ranging from determined defence of the national objectives and interests, by both powers and less developed countries, to the lack of a clear and agreed definition of different types of security to be included in this reform. Considering the recent events which have arisen in several countries of the Middle East and Africa, it is convenient to briefly review the evolution of different concepts which have emerged on ”human security”, especially as this principle, that in its evolution has become ”The Responsibility to Protect” (R2P,) has not yet been universally accepted, much less recognised as a part of the International Law. Nevertheless it could go as far as considerably affecting the National Sovereignty of States.
- PozycjaPrzywileje spadkowe w rozwoju historycznym rzymskiego prawa prywatnego(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Świrgoń-Skok, RenataW grupie przywilejów spadkowych za najstarsze uważane jest beneficium abstinendi, które znane było prawdopodobnie w I w. p.n.e. i powszechnie stosowane przez cały okres klasyczny, aż do Justyniana. Drugim w kolejności dobrodziejstwem było bonorum possessio. Następnym przywilejem było beneficium legis Falcidiae, wprowadzone na podstawie Lex Falcidia z 40 r. p.n.e. Kolejnym beneficjum było beneficium separationis bonorum, które na przełomie II i III wieku było już wykształcone i powszechnie stosowane, a następnie umieszczone w kodyfikacji justyniańskiej. Dalszym przywilejem było privilegium militum, które dotyczyło od Julisza Cezara sporządzania testamentu żołnierskiego (testamentum militis), a za Justyniana stało się szczególną formą testamentu. Do tego privilegium zaliczane było od Augusta peculium castrense czyli specjalny majątek syna rodziny nabyty w związku ze służbą wojskową. Powstałym najpóźniej (531 rok) przywilejem było beneficium inventarii. Jednakże w praktyce zastąpiło ono niektóre wcześniejsze rozwiązania prawne, tj. beneficium abstinendi, legis Falcidiae oraz separationis bonorum jako mniej korzystne. Z rozwiązania tego korzystają także współczesne ustawodawstwa (np. art. 1012 polskiego kodeksu cywilnego oraz art. 7774 francuskiego c.c.; § 1993 BGB; art. 800 ABGB; art. 470 włoskiego c.c. oraz art. 1030 hiszpańskiego c.c.).
- PozycjaКонституционные нормативно-правовые гарантии обеспечения права граждан на публичные объединения в Украине: теория и практика(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Росихина, ВикторияThe article deals with the constitutional guarantees of the right of citizens for public associations in Ukraine. In particular, the expediency of allocation of constitutional legal guarantees for the provision of specified rights of citizens, gives their definition and classification, analyses the contents and purpose of these guarantees.
- PozycjaOprávnenia osamelých zamestnancov súvisiacich s rodičovstvom v Slovenskej republike(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Žuľová, JanaSocio-cultural changes have eroded a two-parent family model and the notion of parenthood only after marriage. Living and working conditions of lone parents can make them vulnerable. Therefore, the European Union member states are responsible for ensuring reasonable conditions for lone parents and their children. Often lone parents are still socially and economically disadvantaged and they are confronting twice the difficulties of dual-parent families since they cannot share daily care responsibilities. It is very important for them to remain on the labour market. Slovak Labour Code defines a lone employee as an employee who lives alone and is a single, widowed or divorced man or a single, widowed or divorced woman. A lone employee shall also be understood as a lone man or woman for other substantive reasons. Slovak labour law protects lone employees in several situations. In this paper the Author tries to provide of reader with a comprehensive view of the problem. In order to facilitate work-life balance for lone parents (employees), the Author considers to involve fathers by join custody of a child after the parents’ divorce.
- PozycjaZlučovanie a rozdelenie slovenských obcí(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Tekeli, JozefIn the conditions of the Slovak Republic, an enactor rates merging and dividing of municipalities as one of the most fundamental possible changes of the municipality area, while their realization is conditioned by strict mechanisms. Merging or dividing of municipalities can be realized only on the basis of a governmental regulation issued on the consent of a concrete municipality and after the district office in the seat of the county, to which the area of the municipality belongs, uttered its attitude. When the municipality agrees, it communicates the opinion of its inhabitans presented in a positive result of a realized municipality referendum. Juridical mode of merging and dividing of Slovak municipalities is determined by the character of Slovak municipality self-government, for which a considerable fragmentation of the municipality self-government is typical. According to the valid legal status both juridical institutions are built on the principle of volunteering, but it has to be stated that in the last years justified requirements for the necessity of involuntary administrative merging of the Slovak municipalities are very often raised while searching for a solution of the problem of the fragmentation of the local self-government. In my opinion the most suitable solution is creating more categories of separate individual municipalities with different levels of adminstrative competence.
- PozycjaWyłączenie referendarza sądowego na jego żądanie lub na wniosek strony (referendarius suspectus)(WPiA, 2013) Arkuszewska, AnetaPrzedmiotem artykułu jest przedstawienie podstaw oraz procedury wyłączenia referendarza sądowego na jego żądanie lub wniosek strony – tzw. referendarius suspectus – art. 49 w zw. z 54 k.p.c. na tle nowelizacji art. 54 k.p.c. z dnia 16.09.2011 r. Wskazano, iż ustawodawca w sposób wyraźny uregulował sytuację wyłączenia referendarza sądowego i przesądził o tym, że o jego wyłączeniu orzeka sąd na takich samych zasadach, jak w przypadku wyłączenia sędziego i ławnika. Jednak ustawodawca, wprowadzając tę zmianę, nie unormował kwestii zaskarżenia postanowienia sądu oddalającego wniosek o wyłączenie referendarza sądowego, jak ma to miejsce w sytuacji wyłączenia sędziego. Stąd też sformułowano postulat de lege ferenda wyraźnego uregulowania wskazanego zagadnienia w treści art. 394 1 pkt 10 k.p.c. oraz art. 22 pkt 1 u.k.s.c., poprzez objęcie ich zakresem osoby referendarza sądowego.
- PozycjaConsiderations Regarding to the Taxation on Profit in Romania(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Cîrmaciu, DianaThe profit represents earnings, benefits, advantages, respectively the income of the capital used by a company, representing the differences between the actual incomings and the total outgoings (plus value considered to be the result of the whole capital invested). The dispositions of the Fiscal Code in the matter of profit taxation must be easy to apply, to increase the compliance level of the tax-payers and to create lower administration costs. The hereinafter paper makes a review of the actual regulations in the matter of profit taxation, system which is in permanent perfecting development in the context where fiscal reforms must have an important role in the normal progress of economical and financial life. Beyond any general considerations, we can notice that profit taxation shows continuous evolution tendencies also in other member states of the European Union.
- PozycjaThe Catholic Church in Poland in the Years 1944-1950(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Wlaźlak, Władysław PiotrThe reality, in which the People’s Republic of Poland found itself after world war II, made the Catholic Church in Poland meet the new challenges, in spite of much authority which it had in the society. The one of a principle importance was breaking the Concordat by the State authorities. After a certain period of time lack of any legal solution on such a level considerably complicated relations between the State and the Church. Searching closure in this area was supposed to guarantee the Church certain freedom in priests’ activities and the State authorities – acceptance in the international arena. In spite of certain inconveniences the Polish Episcopate decided to sign an agreement, which however did not protect the Church against further excluding from the social life.
- PozycjaDemocratic Legislative Process in the European Bicameral Parliamentary Systems(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Frantsuz-Yakovets, TatianaThe article examines bicameralism as a tendency of parliamentary development. It focuses on the quality of legislation and the stability of the legislative power, giving the importance of these issues for the state and society. Within this article the main factors of impacts of an upper chamber on the legislative process and the stability of government have been substantiated, on the examples of bicameral parliamentary democracies.
- PozycjaThe Role of Economic Arguments in Decisions Concerning Protection of Competition(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Bejček, JosefThe paper deals with obvious tendencies of economization of legal decision making under the parole of „more economic approach“. It warns against the danger of a simplified „book-keeper approach“ and preferring short-term economioc goals to the detriment of other social values, such as legal certainty. The economization of legal decision does not put an end to uncertainty and instead sometimes can incur other uncertainty. Modernization and economization of competition law offers more space for „ad hoc“ political opportunism. Similarly, adoration of the short-term consumer welfare can cause long-term negative consequences for the very existence of competiton which is the best friend of the consumers. Trade-offs between short-term and temporal efficiences and the intensity and quality of competition are dangerous. It sometimes contravenes the substance of law as a guardian of civilization values and the expression of human social and psychological needs. A human being has never been (and is not even today) some „homo economicus“. The concept of the enhanced economic rationality (more economic approach) in a particular case to the detriment of the competition as such (as a goal in itself) seems to have been overcome in the practice of the Court of the EU.
- PozycjaInstytucja liberum veto w oczach obcokrajowców drugiej połowy XVII wieku(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Dankowski, Michał ZbigniewRzeczpospolita Polska, w tym także jej ustrój państwowy, cieszyła się niewielkim zainteresowaniem wśród cudzoziemców w drugiej połowie XVII w. Nieliczni filozofowie państwa z Europy Zachodniej poświęcali jej urządzeniom marginalne miejsce w swoich pracach. Widziano w Polsce państwo silne, liczące się jeszcze na arenie międzynarodowej, choć nieco egzotyczne dla Zachodu Europy. Opisy ustroju państwa polsko-litewskiego można odnaleźć także w niektórych pamiętnikach i wspomnieniach podróżników, dyplomatów i żołnierzy, którzy przebywali na terenach ówczesnej Polski. Wśród instytucji ustrojowych największym zainteresowaniem cudzoziemców cieszyły się nieznane gdzie indziej: zasada jednomyślności oraz prawo pojedynczego posła ziemskiego do zrywania sejmów – liberum veto. Fenomen polskiego ius vetandi budził skrajne emocje u obcych. Od potępienia i szyderstw, jak w przypadku niemieckiego filozofa Hermana Conringa, do fascynacji i niemal uwielbienia, jakim obdarzał liberum veto Fryzyjczyk Ulryk Huber. Powszechnie jednak, zasada uznawana przez Polaków za jeden z fundamentów wolności szlacheckich, budziła zdziwienie. Wielu publicystów zagranicznych doceniało potencjał Rzeczpospolitej, jednak wyrażało się negatywnie o polskim nieładzie parlamentarnym. Przestrzegano przed nadużywaniem władzy zwierzchniej przez szlachtę. Sygnalizowano chaos, szerzącą się korupcję i upadek kultury politycznej. Najwięcej miejsca poświęcano jednak nieumiejętnemu używaniu instytucji liberum veto, ostrzegając przed jej katastrofalnymi konsekwencjami. Państwa ościenne były zainteresowane zachowaniem niewzruszonego ustroju Rzeczpospolitej, skutecznie paraliżującego domniemaną potęgę państwa.
- PozycjaEwolucja instytucji nadzoru budowlanego w Polsce(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Zwolak, SławomirPrzedmiotem niniejszego opracowania jest ukazanie instytucji nadzoru budowlanego na przestrzeni całego okresu jego funkcjonowania. Powstanie instytucji nadzoru budowlanego związane było z koncepcją policji budowlanej, pojmowanej jako władztwo nad realizowaniem formalnych i materialnych przepisów budowlanych. Na przestrzeni całego ustawodawstwa nadzór budowlany podlegał różnym przeobrażeniom organizacyjnym w zależności od przeprowadzanych reform w sferze administracji publicznej. Zarysowana ewolucja instytucji nadzoru budowlanego stanowi tło, które miało wpływ do wykrystalizowania się obecnego modelu nadzoru budowlanego.
- PozycjaThe Status of the International Treaties of Human Rights in the Brazilian Constitutional System(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Khamis, Renato Braz MehannaThe objective of this paper is to present the problem of the status of the international treaties on human rights in the Brazilian constitutional system, especially after the advent of the amendment 45 in the Constitution. To accomplish this objective the Author analyzes international treaties – first their concept, then their classification, afterwards the procedure of their approval (internal and external), as well as their normative status at last. After that he checks the differences between regular international treaties and those which subject is human rights. When he reaches that point he analyzes the problem of qualifying their normative status before the amendment of the Brazilian Constitution number 45 was introduced, which means if they had had supra constitutional status, constitutional status, supra legal but under constitutional status, or the same status as the law. Finally, he analyzes the problem of the normative status of the human rights treaties after the amendment number 45 came into force, paying special attention to the theories which attribute them constitutional status and their arguments. In the end he presents his personal opinion on this problem.
- PozycjaPodmiotowe aspekty odpowiedzialności deliktowej oraz karnej w zakresie wyrzucania przedmiotów(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Łukasiewicz, RafałOdpowiedzialność prawna spowodowana wyrzuceniem przedmiotów z pomieszczenia na zewnątrz została uregulowana normatywnie w dwóch aktach prawnych – Kodeksie Cywilnym oraz Kodeksie Wykroczeń. Zakresy podmiotów, które mogą ponosić odpowiedzialność na podstawie tych regulacji nie są jednak tożsame. Wynika to przede wszystkim z funkcjonującej w obrębie prawa cywilnego konstrukcji odpowiedzialności na zasadzie ryzyka oraz dominującej w prawie karnym odpowiedzialności na zasadzie winy. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie warunków, które muszą być spełnione, aby ta sama osoba mogła ponosić odpowiedzialność karną oraz cywilną spowodowaną zaistnieniem wskazanego stanu faktycznego oraz wyliczenie sytuacji, w których taki scenariusz jest wykluczony. Godzi się zauważyć, że problematyka ta leży na marginesie zainteresowań zarówno cywilistyki, jak i karnistyki.
- PozycjaBezpieczeństwo jako kategoria analizy socjologicznej(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Moczuk, EugeniuszCelem opracowania jest wskazanie, że pojęcie „bezpieczeństwo”, mimo obecności w wielu przepisach polskiego prawa od roku 1989, nie zostało dotychczas szczegółowo zdefiniowane. Brak definicji bezpieczeństwa w polskim prawie wprowadza chaos pojęciowy w rozumieniu tego zagadnienia. Tym samym bezpieczeństwo może być definiowane w różny sposób, w zależności od dziedziny wiedzy, w jakiej jest rozpatrywane, a więc sekuritologii, prawa, socjologii, psychologii, historii, itp. A zatem socjologia, wraz ze swym aparatem pojęciowym, może zaproponować taką definicję bezpieczeństwa, która wykorzystana będzie w przyszłej ustawie o bezpieczeństwie narodowym.
- PozycjaAutonomie duńskie na drodze do uzyskania niepodległości(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Szwed, KatarzynaCelem niniejszego artykułu jest ukazanie pozycji ustrojowej autonomii duńskich w perspektywie dążeń do uzyskania pełnej niezależności od państwa macierzystego. Autorka przedstawia liczne próby zdefiniowania pojęcia autonomii terytorialnej i określa jej znaczenie w świetle prawa konstytucyjnego. Artykuł zawiera analizę historycznych, gospodarczych i politycznych uwarunkowań, które zdeterminowały obecny status prawny omawianych autonomii i ich relacje z Królestwem Danii. Analiza ta pozwala na sformułowanie konkluzji, że najbliższe lata mogą być kluczowe dla rozstrzygnięcia politycznej przyszłości Wysp Owczych i Grenlandii. Kwestią otwartą pozostaje to, czy dołączą one do grona państw niepodległych, zachowają dotychczasowy status w ramach Królestwa Danii, czy zacieśnią stosunki z Unią Europejską.
- PozycjaUdeľovanie absolutória členom štatutárnych orgánov obchodných spoločností(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Tekeliová, MartinaThe liability of members of the Board, as a legal institute, has a separate place in general liability. It has a specific nature, which is the possibility to give the absolutorium of liability. The expression „absolutorium“ does not have a legal definition. However we can explain this expression as a complete or partial exemption from liability. Absolutorium is associated with the professional care, which result from law, for the members of the Board. At present we can see many cases, in which absolutorium is awarded to the members of the Board. Therefore it is important to know the legal conditios for awarding it.
- PozycjaRelacje polsko-rumuńskie. Historia, gospodarka, Unia Europejska, red. Stanisław Sagan, Viktoriya Serzhanova, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2013, s. 156(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Banaszak, Bogusław