Ius et Administratio

URI dla tego Zbioruhttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/331

Kwartalnik "Ius et Administratio" powstał w 2004 roku z inicjatywy pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego - początkowo jako czasopismo dla młodych pracowników nauki. Od 2013 roku formuła czasopisma "Ius et Administratio" została całkowicie zmieniona i unowocześniona. Kolejne edycje czasopisma ukazują się w wersji elektronicznej na jego stronach internetowych. Raz do roku najlepsze, najciekawsze oraz najbardziej poczytne z nich są publikowane w wersji papierowej. Pragniemy stworzyć od nowa czasopismo o wysokiej renomie i wymiarze międzynarodowym, w którym będą publikowane artykuły profesorów oraz doktorów. Czasopismo prowadzone jest przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego we współpracy z Wydziałem Prawa Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach (Słowacja) oraz z Wydziałem Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu "1 Decembrie 1918" w Alba Iulii (Rumunia). W skład kolegium redakcyjnego czasopisma "Ius et Administratio" wchodzą wybitni profesorowie z wydziałów prawa uniwersytetów w Polsce, Słowacji, Rumunii, Czech, Rosji, Meksyku. Publikowane są w nim prace z zakresu prawa i administracji a także nauk pokrewnych. Wersją pierwotną czasopisma "Ius et Administratio" jest wersja on-line.

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 253

The Catholic Church in Poland in the Years 1944-1950
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Wlaźlak, Władysław Piotr
The reality, in which the People’s Republic of Poland found itself after world war II, made the Catholic Church in Poland meet the new challenges, in spite of much authority which it had in the society. The one of a principle importance was breaking the Concordat by the State authorities. After a certain period of time lack of any legal solution on such a level considerably complicated relations between the State and the Church. Searching closure in this area was supposed to guarantee the Church certain freedom in priests’ activities and the State authorities – acceptance in the international arena. In spite of certain inconveniences the Polish Episcopate decided to sign an agreement, which however did not protect the Church against further excluding from the social life.
Zlučovanie a rozdelenie slovenských obcí
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Tekeli, Jozef
In the conditions of the Slovak Republic, an enactor rates merging and dividing of municipalities as one of the most fundamental possible changes of the municipality area, while their realization is conditioned by strict mechanisms. Merging or dividing of municipalities can be realized only on the basis of a governmental regulation issued on the consent of a concrete municipality and after the district office in the seat of the county, to which the area of the municipality belongs, uttered its attitude. When the municipality agrees, it communicates the opinion of its inhabitans presented in a positive result of a realized municipality referendum. Juridical mode of merging and dividing of Slovak municipalities is determined by the character of Slovak municipality self-government, for which a considerable fragmentation of the municipality self-government is typical. According to the valid legal status both juridical institutions are built on the principle of volunteering, but it has to be stated that in the last years justified requirements for the necessity of involuntary administrative merging of the Slovak municipalities are very often raised while searching for a solution of the problem of the fragmentation of the local self-government. In my opinion the most suitable solution is creating more categories of separate individual municipalities with different levels of adminstrative competence.
Wyłączenie referendarza sądowego na jego żądanie lub na wniosek strony (referendarius suspectus)
(WPiA, 2013) Arkuszewska, Aneta
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie podstaw oraz procedury wyłączenia referendarza sądowego na jego żądanie lub wniosek strony – tzw. referendarius suspectus – art. 49 w zw. z 54 k.p.c. na tle nowelizacji art. 54 k.p.c. z dnia 16.09.2011 r. Wskazano, iż ustawodawca w sposób wyraźny uregulował sytuację wyłączenia referendarza sądowego i przesądził o tym, że o jego wyłączeniu orzeka sąd na takich samych zasadach, jak w przypadku wyłączenia sędziego i ławnika. Jednak ustawodawca, wprowadzając tę zmianę, nie unormował kwestii zaskarżenia postanowienia sądu oddalającego wniosek o wyłączenie referendarza sądowego, jak ma to miejsce w sytuacji wyłączenia sędziego. Stąd też sformułowano postulat de lege ferenda wyraźnego uregulowania wskazanego zagadnienia w treści art. 394 1 pkt 10 k.p.c. oraz art. 22 pkt 1 u.k.s.c., poprzez objęcie ich zakresem osoby referendarza sądowego.
The Role of Economic Arguments in Decisions Concerning Protection of Competition
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Bejček, Josef
The paper deals with obvious tendencies of economization of legal decision making under the parole of „more economic approach“. It warns against the danger of a simplified „book-keeper approach“ and preferring short-term economioc goals to the detriment of other social values, such as legal certainty. The economization of legal decision does not put an end to uncertainty and instead sometimes can incur other uncertainty. Modernization and economization of competition law offers more space for „ad hoc“ political opportunism. Similarly, adoration of the short-term consumer welfare can cause long-term negative consequences for the very existence of competiton which is the best friend of the consumers. Trade-offs between short-term and temporal efficiences and the intensity and quality of competition are dangerous. It sometimes contravenes the substance of law as a guardian of civilization values and the expression of human social and psychological needs. A human being has never been (and is not even today) some „homo economicus“. The concept of the enhanced economic rationality (more economic approach) in a particular case to the detriment of the competition as such (as a goal in itself) seems to have been overcome in the practice of the Court of the EU.
Autonomie duńskie na drodze do uzyskania niepodległości
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Szwed, Katarzyna
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie pozycji ustrojowej autonomii duńskich w perspektywie dążeń do uzyskania pełnej niezależności od państwa macierzystego. Autorka przedstawia liczne próby zdefiniowania pojęcia autonomii terytorialnej i określa jej znaczenie w świetle prawa konstytucyjnego. Artykuł zawiera analizę historycznych, gospodarczych i politycznych uwarunkowań, które zdeterminowały obecny status prawny omawianych autonomii i ich relacje z Królestwem Danii. Analiza ta pozwala na sformułowanie konkluzji, że najbliższe lata mogą być kluczowe dla rozstrzygnięcia politycznej przyszłości Wysp Owczych i Grenlandii. Kwestią otwartą pozostaje to, czy dołączą one do grona państw niepodległych, zachowają dotychczasowy status w ramach Królestwa Danii, czy zacieśnią stosunki z Unią Europejską.
Udeľovanie absolutória členom štatutárnych orgánov obchodných spoločností
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Tekeliová, Martina
The liability of members of the Board, as a legal institute, has a separate place in general liability. It has a specific nature, which is the possibility to give the absolutorium of liability. The expression „absolutorium“ does not have a legal definition. However we can explain this expression as a complete or partial exemption from liability. Absolutorium is associated with the professional care, which result from law, for the members of the Board. At present we can see many cases, in which absolutorium is awarded to the members of the Board. Therefore it is important to know the legal conditios for awarding it.
Ewolucja instytucji nadzoru budowlanego w Polsce
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Zwolak, Sławomir
Przedmiotem niniejszego opracowania jest ukazanie instytucji nadzoru budowlanego na przestrzeni całego okresu jego funkcjonowania. Powstanie instytucji nadzoru budowlanego związane było z koncepcją policji budowlanej, pojmowanej jako władztwo nad realizowaniem formalnych i materialnych przepisów budowlanych. Na przestrzeni całego ustawodawstwa nadzór budowlany podlegał różnym przeobrażeniom organizacyjnym w zależności od przeprowadzanych reform w sferze administracji publicznej. Zarysowana ewolucja instytucji nadzoru budowlanego stanowi tło, które miało wpływ do wykrystalizowania się obecnego modelu nadzoru budowlanego.
Przywileje spadkowe w rozwoju historycznym rzymskiego prawa prywatnego
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Świrgoń-Skok, Renata
W grupie przywilejów spadkowych za najstarsze uważane jest beneficium abstinendi, które znane było prawdopodobnie w I w. p.n.e. i powszechnie stosowane przez cały okres klasyczny, aż do Justyniana. Drugim w kolejności dobrodziejstwem było bonorum possessio. Następnym przywilejem było beneficium legis Falcidiae, wprowadzone na podstawie Lex Falcidia z 40 r. p.n.e. Kolejnym beneficjum było beneficium separationis bonorum, które na przełomie II i III wieku było już wykształcone i powszechnie stosowane, a następnie umieszczone w kodyfikacji justyniańskiej. Dalszym przywilejem było privilegium militum, które dotyczyło od Julisza Cezara sporządzania testamentu żołnierskiego (testamentum militis), a za Justyniana stało się szczególną formą testamentu. Do tego privilegium zaliczane było od Augusta peculium castrense czyli specjalny majątek syna rodziny nabyty w związku ze służbą wojskową. Powstałym najpóźniej (531 rok) przywilejem było beneficium inventarii. Jednakże w praktyce zastąpiło ono niektóre wcześniejsze rozwiązania prawne, tj. beneficium abstinendi, legis Falcidiae oraz separationis bonorum jako mniej korzystne. Z rozwiązania tego korzystają także współczesne ustawodawstwa (np. art. 1012 polskiego kodeksu cywilnego oraz art. 7774 francuskiego c.c.; § 1993 BGB; art. 800 ABGB; art. 470 włoskiego c.c. oraz art. 1030 hiszpańskiego c.c.).
The Search of the Legal Validity of Short and Medium Term Human Security
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Hugo, Víctor; Lavalle, Ramírez
Taking into account the number of arguments raised by different states and groups, responsible for contributing with elements that have permitted the adoption of urgent reforms by the United Nations Organisation (UNO), the predominance of a series of discrepancies is still perceived, ranging from determined defence of the national objectives and interests, by both powers and less developed countries, to the lack of a clear and agreed definition of different types of security to be included in this reform. Considering the recent events which have arisen in several countries of the Middle East and Africa, it is convenient to briefly review the evolution of different concepts which have emerged on ”human security”, especially as this principle, that in its evolution has become ”The Responsibility to Protect” (R2P,) has not yet been universally accepted, much less recognised as a part of the International Law. Nevertheless it could go as far as considerably affecting the National Sovereignty of States.
Źródła uznania administracyjnego oraz jego granice
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Sagan, Karolina
Niniejsze opracowanie skupia uwagę na niektórych zagadnieniach związanych z problematyką uznania administracyjnego. Fundamentalną kwestią wydaje się być zagadnienie dotyczące źródeł uznania administracyjnego. Bez wątpienia źródło uznania administracyjnego stanowić może jedynie upoważnienie zawarte przez ustawodawcę w akcie prawnym. Winno ono przy tym zostać wyrażone w sposób bezpośredni i wyraźny. Kolejnym zagadnieniem podjętym w opracowaniu jest istota uznania administracyjnego. Przejawia się w sytuacji wystąpienia stanu faktycznego, określonego w hipotezie normy prawnej, w której organ dysponuje możliwością wyboru jednego z co najmniej dwóch następstw prawnych. Kluczową w punktu widzenia problematyki podjętej w opracowaniu jest również kwestia „pojęć nieostrych” jako upoważnienia do uznania administracyjnego. Zawarcie przez ustawodawcę w akcie prawnym takich pojęć niewątpliwie rodzi po stronie organu pewien rodzaj swobody. Wydaje się, jednakże, że swoboda ta nie może być utożsamiana z uznaniem administracyjnym. Pozwala to bowiem wykazać, iż na poszczególnych etapach stosowania prawa organowi administracji przysługują różne rodzaje swobody.
The New Regulation in the Romanian Law Concerning the Victim’s Consent – a Case which Exonerates from Liability
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Jugastru, Călina
The problem of the victim’s consent, requires a differentiated analysis, as it regards the damage caused to the goods, the damage caused through violations of the right to life, health or physical integrity or the damage resulted from the breach of some non-patrimonial rights, other than the right to life, health, integrity. Where consent allows the diminution or exoneration from liability, it will be verified under the aspect of meeting the conditions requested by law for its validity. The rule is the interdiction to cause injury to the human body. The human body is inviolable and indispensable. Generally, no disclaimer can regard this type of rights which are granted and protected by the norms of the positive law. The human body is indispensable, which means that neither the body, as a whole, nor its elements, can form the object of transaction. All the situations of exception are strictly subordinated to the condition of the prior consent of the victim. She does not consent to the occurrence of the damage, but manifests her agreement to the performance of that activity – activity that also presents the risk of generating certain damages. The problem of the consent has special connotations within the medical field, especially in relation to the aesthetic surgery; when patients are incapable of expressing their consent; in the case of drawing of tissues, organs or human cells; in the framework of bioethics activities. Moreover, the consent is a prior and indispensable condition for the disclosure of personal rights. In the Romanian legal system, the principle of consent was regulated for the first time in the new Civil code. It governs the entire field of personal rights. It is expressly stipulated in relation to the private life, right to dignity, right to one’s own image, to the respect owed to the deceased person.
Current Tendencies of the European Union Development and their Consequences in Short and Medium Term
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Herchi, Ştefan
The institutional development of the European Union requires not only a consolidation of the European Union bodies, but also common and coordinated policies, which inevitably imply the obligation of the Member States to give up to a part of their own powers, in other words to give in of their national sovereignty. The matter in question, at least from our point of view, is whether Romania is or not prepared for this kind of constitutional development.
Ewolucja poglądów na ustrój państwowy oraz zrywanie sejmów w myśli Jana Sobieskiego
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Dankowski, Michał Zbigniew
Jan Sobieski jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w historii Polski. Dzięki zwycięstwom militarnym hetman wielki koronny, a później król Rzeczpospolitej na stałe wpisał się w krajobraz kulturalny Europy. Do tej pory właśnie przewagi wojskowe oraz polityka zagraniczna, polityka dynastyczna, burzliwy związek z Marią Kazimierą d’Arquien, czy nawet mecenat kulturalny króla były przede wszystkim przedmiotem analiz historyków. Zdecydowanie mniej miejsca poświęcono analizie ewolucji, jaka dokonała się w Sobieskim w stosunku do ustroju Rzeczpospolitej, w tym także do instytucji liberum veto. Sobieski łączył w sobie cechy charakterystyczne dla Sarmaty oraz oświeconego monarchy, czym wyprzedzał epokę. Jego zapatrywania na filozofię państwa, dotychczas marginalizowane przez historyków, ewoluowały wraz z nabywanym przez niego doświadczeniem. Zawsze jednak charakteryzowały się realizmem i utylitaryzmem. Niemniej, w tej dziedzinie nie był doceniany w swoich czasach, zaś w ostatnich latach życia musiał zmagać się z silną opozycją. Zapatrywania Sobieskiego jednakże nie przepadły. Z wielu rozwiązań zaproponowanych przez niego korzystały pośrednio przyszłe pokolenia filozofów państwa, w tym Stanisław Dunin-Karwicki, Stanisław Leszczyński, a także wielcy myśliciele polskiego Oświecenia w dobie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego i Sejmu Wielkiego.
Oprávnenia osamelých zamestnancov súvisiacich s rodičovstvom v Slovenskej republike
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Žuľová, Jana
Socio-cultural changes have eroded a two-parent family model and the notion of parenthood only after marriage. Living and working conditions of lone parents can make them vulnerable. Therefore, the European Union member states are responsible for ensuring reasonable conditions for lone parents and their children. Often lone parents are still socially and economically disadvantaged and they are confronting twice the difficulties of dual-parent families since they cannot share daily care responsibilities. It is very important for them to remain on the labour market. Slovak Labour Code defines a lone employee as an employee who lives alone and is a single, widowed or divorced man or a single, widowed or divorced woman. A lone employee shall also be understood as a lone man or woman for other substantive reasons. Slovak labour law protects lone employees in several situations. In this paper the Author tries to provide of reader with a comprehensive view of the problem. In order to facilitate work-life balance for lone parents (employees), the Author considers to involve fathers by join custody of a child after the parents’ divorce.
Zakres orzekania Sądu Najwyższego rozpatrującego przekazane przez sąd odwoławczy zagadnienie prawne w sprawie karnej
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Klejnowska, Monika
Artykuł dotyczy rozstrzygania przez Sąd Najwyższy zagadnienia prawnego, z którym występuje do niego sąd odwoławczy, jeśli wymagana jest zasadnicza wykładnia ustawy. Zaprezentowano w nim formę kierowanego zagadnienia prawnego oraz tryb jego rozpoznawania i orzekania o nim. Zasadnicza teza zawarta w uchwale Sądu Najwyższego po rozpoznaniu zagadnienia prawnego musi jednoznacznie i bezpośrednio nawiązywać do zagadnienia przedstawionego przez sąd odwoławczy oraz do realiów rozpatrywanej konkretnej sprawy karnej.
Reflections on the New Romanian Codes
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Leş, Ioan; Spinei, Sebastian
The social changes that have occurred in Romania over the last two decades have been reflected in the legal life of the nation as well. The most significant recent development is the adoption of the new Codes – the Civil Code, the Code of Civil Procedure, the Criminal Code and the Code of Criminal Procedure. The adoption of the four Codes seeks to meet the needs of juridical modernity. Some criticism has already occurred, though, and that is inevitable – doctrinal arguments are an important feature of progress. Legal practice will confirm or disprove the efficiency of the new legal instruments. This study intends to offer a general view of the Codes, as well as a number of particular notes on some provisions and institutions.
Stanisław Sagan, Viktoriya Serzhanova, Nauka o państwie współczesnym, wydanie III rozszerzone, Wydawnictwo LexisNexis, Warszawa 2013, ss. 298
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Niemczyk, Marcin
Конституционные нормативно-правовые гарантии обеспечения права граждан на публичные объединения в Украине: теория и практика
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Росихина, Виктория
The article deals with the constitutional guarantees of the right of citizens for public associations in Ukraine. In particular, the expediency of allocation of constitutional legal guarantees for the provision of specified rights of citizens, gives their definition and classification, analyses the contents and purpose of these guarantees.
Kompetencje Prezydenta RP wobec sił zbrojnych w pracach nad Konstytucją w latach 1919-1921
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Nowak, Krystian
Po ponad stu latach braku niezależności państwo polskie stanęło przed zadaniem określenia pozycji ustrojowej Prezydenta RP wobec sił zbrojnych. Podczas debaty parlamentarnej skupiono się na problematyce możności łączenia w jednym ręku władzy prezydenta i naczelnego wodza. Przedstawiciele lewicy opowiadali się za sprawowaniem przez prezydenta naczelnego dowództwa w czasie wojny. Ostatecznie zwyciężyła koncepcja popierana przez ugrupowania prawicowe i centroprawicowe – przyznano prezydentowi najwyższe zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi bez możliwości sprawowania dowództwa nad armią w czasie wojny. Cały proces legislacyjny pokazał niedojrzałość ówczesnej dyskusji parlamentarnej.
Právna komparácia nelegálnej práce a zamestnávania v podmienkach Slovenskej republiky, Poľska a Českej republiky
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Seilerová, Monika
The undeclared work is an enhanced phenomenon of the labour market. It is considered as a negative factor, which has significant impact on economy, labour market and social protection in each state. In the article the Author deals with the comparison of legal regulations of three adjoining states (Poland, the Slovak Republic and the Czech Republic) and points out their common and different elements. The Author provides the legal definitions of the fundamental terminology, the sanctions imposed by the control authorities on the employers and employees and emphasizes the most substantial problems resulted from the legislation of the undeclared work.

Przeglądaj

Przeglądanie Ius et Administratio według Data wydania