Ius et Administratio 4 (53) 2023

URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/10221

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 17 z 17

Wybrane aspekty zjawiska dyskryminacji i wykluczenia społecznego na przykładzie mniejszości niemieckiej w Rzeczypospolitej Polskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Biernacka, Magdalena
Zjawisko dyskryminacji i wykluczenia społecznego mniejszości niemieckiej w Polsce było widoczne zwłaszcza w okresie powojennym i w czasach komunizmu. Mniejszość niemiecka doświadczyła ze strony władz licznych form dyskryminacji, które wynikały z napięć politycznych i narodowościowych. Pomimo postępującej integracji społeczności niemieckiej nadal istnieją wyzwania związane z nieścisłościami prawno-instytucjonalnymi, które mogą prowadzić do sytuacji dyskryminacyjnych w sferze publicznej czy zawodowej. Dlatego ochrona praw mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce jest kluczowym aspektem w procesie budowania społeczeństwa wolnego od dyskryminacji i wykluczenia społecznego.
Wybrane elementy prawne wpływające na system ochrony zdrowia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Bróż, Oskar; Podolak, Agnieszka
Artykuł 168 TFUE określa działania Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony zdrowia, pozwalając państwom członkowskim na swobodę w decydowaniu o priorytetach systemu ochrony zdrowia. Ze względu na ograniczone zasoby podejmowanie decyzji o kształcie zdrowia publicznego realizuje się na podstawie polityk i strategii, które obejmują zadania z zakresu zdrowia publicznego. W artykule wskazano wybrane elementy prawne, które zdaniem autorów w kontekście realizacji zadań zdrowia publicznego powinny w przyszłości pełnić ważną rolę w systemie ochrony zdrowia.
Koncepcja miejsca zamieszkania w ujęciu polskiego prawa cywilnego oraz prawa kanonicznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Czop, Katarzyna
Niniejszy artykuł ma za zadanie przedstawić regulacje dotyczące miejsca zamieszkania w polskim systemie prawnym oraz w systemie prawa kanonicznego. Wskazane w nim zostały regulacje dotyczące uzyskiwanie miejsca zamieszkania przez osoby fizyczne. Dokonano w nim również krótkiego porównania obydwu sposobów regulacji tego zagadnienia.
O ewoluowaniu paradygmatu sądowej kontroli administracji na przykładzie samorządowej administracji świadczącej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Dąbek, Dorota
Świadczenie przez samodzielny i niezależny samorząd terytorialny usług publicznych, tj. usług, które powinny być w państwie dostępne dla każdego, zaspokajając potrzeby społeczne, wywołuje pytanie o zakres samorządowej samodzielności w sprawowaniu tej funkcji świadczącej, a w konsekwencji o rodzaj i zakres dopuszczalnej kontroli nad wykonywaniem przez samorząd tej funkcji w kontekście zapewnienia jednostce należytej ochrony jej publicznoprawnych uprawnień. W artykule opisano zjawisko zmiany w paradygmacie publicznoprawnego uprawnienia na przykładzie form realizacji zadań publicznych w zakresie pomocy uchodźcom z Ukrainy, a następnie rozważono wpływ, jaki ta zmiana może mieć na zakres ochrony praw jednostki, w tym w szczególności konsekwencje, jakie dla zakresu gwarancji tych praw ma będąca następstwem prywatyzacji zadań publicznych zmiana w paradygmacie sądowej kontroli administracji.
Dochody gmin z akcji banków
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Gonet, Wojciech
Artykuł dotyczy możliwości osiągania przez gminy zysków z akcji banków. Dokonano analizy ograniczeń w nabywaniu akcji banków, jakie wynikają z Prawa bankowego, oraz możliwości wypłaty dywidendy, którą regulują przepisy Kodeksu spółek handlowych. Wykazano, że gminy powinny ostrożnie angażować się w nabywanie znacznych pakietów akcji banków, gdyż w sytuacji konieczności szybkiego odzyskania środków finansowych ich sprzedaż będzie utrudniona przez konieczność uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego. Ponadto gminy, mimo że przepisy na to zezwalają, nie powinny tworzyć banku komunalnego, gdyż taki bank funkcjonowałby na takich samych zasadach jak inne banki, bez możliwości oferowania lepszych produktów bankowych dla gmin.
Skuteczność świadczenia usług zakładowych w czasach epidemii COVID-19
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Hadel, Maciej
Nie ulega wątpliwości, iż okres pandemii COVID-19 wymusił gwałtowane zmiany w funkcjonowaniu całych społeczności, co rzecz jasna przełożyło się również na funkcjonowanie samej administracji publicznej. Jednym z bardziej „wrażliwych” na powyższe turbulencje obszarów było świadczenie usług publicznych, zwłaszcza usług zakładowych. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie wycinka tej rzeczywistości pandemicznej, mianowicie skuteczności świadczenia usług edukacyjnych w świetle opinii odbiorców tych usług, tj. uczniów i studentów. Rozważania te zostaną poprzedzone uwagami wprowadzającymi natury ogólnej, odnoszącymi się do problematyki skuteczności prawa.
The Institutions of Security and Public Order in the System of the Polish People’s Republic on the Example of the Citizens’ Militia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kędzierski, Konrad
The aim of the article is to present the formation of the Citizens’ Militia as one of the institutions guarding security and public order in the period of the Polish People’s Republic. The author synthetically analyzes the “security system” of the totalitarian state, showing changes at the turn of the years in the functioning of the Citizens’ Militia, which were largely dependent on the political situation in the period of the People’s Republic of Poland. The author synthetically shows the changes in the functioning of this formation which took place at the turn of the years, and which were largely dependent on the political situation during the period of the Polish People’s Republic. The conclusion is that the MO at that time was heavily dependent on the political events that took place in the years 1944–1990 (i.e. the Thaw ‘53, June ‘56 or December ‘70).
Porozumienia określające zasady wykonywania pracy zdalnej i ich charakter prawny
(2300-4797, 2023-12) Kowalczyk, Aneta
Konsekwencją przeniesienia miejsca świadczenia pracy poza siedzibę pracodawcy, w miejsce wskazane przez pracownika, jest konieczność dostosowania regulacji prawnych, jak również określenie w nich standardów dotyczących warunków zatrudnienia w nowej rzeczywistości pracowniczej, którą stanowi praca zdalna. Regulacje Kodeksu pracy określają w związku z tym w sposób ogólny zasady świadczenia pracy zdalnej, ale środek ciężkości został przeniesiony na ustalenia stron lub partnerów społecznych. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z porozumieniami określającymi zasady wykonywania pracy zdalnej, których stroną są partnerzy społeczni, czyli związek lub związki zawodowe i pracodawca. Pojawia się w związku z tym pytanie o charakter prawny tych porozumień, w szczególności czy można je zaliczyć do źródeł prawa pracy. W artykule dokonano analizy przesłanek ustawowych koniecznych do tego, aby dane porozumienie można było uznać za źródło prawa pracy. Wnioski wyciągnięte na tej podstawie pozwoliły udzielić odpowiedzi na pytanie postawione na wstępie.
Wybrane aspekty funkcjonowania zbiorów danych daktyloskopijnych. Utworzenie bazy eliminacyjnej dla zbioru automatycznie przetwarzającego dane daktyloskopijne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Kruczek, Magdalena
Blisko 130 lat po pierwszym opisanym przypadku identyfikacji osoby na podstawie śladu linii papilarnych, w epoce systemów bazodanowych i międzynarodowej wymiany danych zachodzącej w czasie rzeczywistym, 20 lat od wprowadzenia w Polsce AFIS – zbioru automatycznie przetwarzającego dane daktyloskopijne, kiedy wydawać by się mogło, że o daktyloskopii powiedziano i napisano już wszystko, powstaje zbiór eliminacyjny, w którym gromadzone są odciski linii papilarnych oraz wymazy ze śluzówki policzków od funkcjonariuszy i pracowników Policji. Nowe regulacje otwierają dyskusję, w której argumentacja przebiega wielokierunkowo, bo od zarzutów o zbyt daleko posuniętą ingerencję w sferę osobistą funkcjonariuszy, mowa jest przecież o gromadzeniu i przetwarzaniu profili DNA i danych daktyloskopijnych, po koszty utworzenia zbioru eliminacyjnego. Czym zatem są zbiory daktyloskopijne oraz AFIS, jak funkcjonują i co wpływa na ich skuteczność w realizacji celów wykrywczych i identyfikacyjnych w sprawach karnych? Ten obszar daktyloskopii służącej organom ścigania do zwalczania i zapobiegania przestępczości stał się przedmiotem analizy niniejszego artykułu.
The issues of the basic principles of the criminal process
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Łaskawski, Grzegorz
The design of the criminal process is based on general assumptions adopted by the legislator as optimal due to the value system in force at a given place and time. Considerations covering issues related to the model of criminal proceedings are mainly determined by procedural rules, which to a greater or lesser extent result from criminal procedural norms. It can be said that they are a kind of concepts shaping the process, indicating its individual features, through which its characteristic elements are manifested.
Nowe instytucje prawa prewencyjnego oparte na wiedzy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Olszewski, Jan
Celem artykułu jest analiza prawna dwu instytucji nieznanych szerzej w Polsce. To "amicus curiae" i "compliance". Ich wspólną cechą jest możliwość oddziaływania prewencyjnego, a także to, iż uzewnętrzniają się poprzez wytworzenie, a następnie prezentację nowej wiedzy w stosownej dla siebie formie. W ramach opisu ustalono szereg pojęć odnoszących się do tych instytucji. Następnie naświetlono zalety prewencji prawnej i tworzenia nowej wiedzy. Ostatecznie autor krok po kroku omawia, jak praktycznie uruchomić obie instytucje i czerpać z nich korzyści organizacyjne, wizerunkowe, a czasem też ekonomiczne. Walorem opracowania są także liczne wnioski. Przede wszystkim ukierunkowane będą na wskazanie prawodawcom, jak w Polsce ułatwiać komercjalizację wiedzy i w większym zakresie pozyskiwać wiedzę ze środowisk naukowych.
Samorząd a organizacje pozarządowe w systemie bezpieczeństwa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Pietrzkiewicz, Adam
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie korelacji w systemie bezpieczeństwa i porządku publicznego zachodzącej na szczeblu jednostek samorządu terytorialnego między nimi a organizacjami pozarządowymi. Zapewnienie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego należy do sfery zadań administracji publicznej i to administracja ponosi odpowiedzialność za odpowiedni stan tych dziedzin w codziennym funkcjonowaniu obywateli. W państwach o ustroju demokratycznym organizacje pozarządowe obok instytucji państwowych i samorządowych stanowią istotny element w systemie bezpieczeństwa i porządku publicznego. W ramach niniejszego opracowania przedstawiono rolę i zadania m.in. Ochotniczych Straży Pożarnych, Polskiego Czerwonego Krzyża oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Policji.
Assumptions of the Schengen Borders Code and the Schengen Information System and their role in preventing illegal border crossings
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Semków, Dorota
On December 21, 2007, Poland joined the Schengen Zone. The decision to abolish controls at the internal borders of the EU and the accession of nine new member states to the Schengen Zone was one of the most significant steps toward the full realization of European integration. The expansion of the Schengen Zone contributed significantly to the construction of a united Europe based on mutual trust, collectively striving to maintain a high level of security. The Schengen Agreement’s provisions eliminated controls for individuals crossing borders between member states of the agreement while strengthening police, judicial, security, and asylum policy cooperation. The main focus of this article is on the provisions of the Regulation (EU) 2016/399 of the European Parliament and of the Council of March 9, 2016, concerning the Union Code on the rules governing the movement of persons across borders, also known as the Schengen Border Code. The primary objective is to highlight this Code as a tool for preventing the illegal crossing of Schengen Zone borders, which is closely related to combating crimes against document credibility. The publication also addresses issues related to the functioning of the Schengen Information System.
Kompetencje Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wobec art. 240 k.k.
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Służalec, Michał
Ustawa powołująca do życia Państwową Komisję do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wdrożyła szereg rozwiązań odnośnie do zabezpieczenia przed przestępstwami z obszaru wolności seksualnej i obyczajności małoletnich. Szczególne znaczenie Komisji przejawia się w kontekście art. 240 k.k., tj. karalności niezawiadomienia o popełnieniu określonych przestępstw. W opracowaniu omówiono znaczenie Komisji w procesie ścigania sprawców przestępstw z art. 240 k.k., jej kompetencje, oddziaływanie na prowadzenie postępowania karnego w tym przedmiocie, jak również stanowiska odnośnie do wykładni przepisów po 13 lipca 2019 roku.
Szczególna rola samorządu terytorialnego w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Smarż, Joanna
Jedną z ważniejszych funkcji administracji publicznej jest świadczenie usług polegających na zaspokajaniu podstawowych potrzeb ludności. Świadcząca rola administracji realizowana jest szczególnie na poziomie samorządu terytorialnego, m.in. w zakresie ochrony zabytków. Zachowanie w dobrym stanie obiektów zabytkowych jest istotne dla państwa i samorządu, gdyż stanowią one dobro ludzkości. Szczególną rolę w tym zakresie odgrywa gmina, która została zobowiązana m.in. do prowadzenia gminnej ewidencji zabytków, utworzenia parku kulturowego oraz spełnia kluczową rolę w ustalaniu przeznaczenia i zasad zagospodarowania terenu.
Wspieranie elektromobilności – uwagi polemiczne w zakresie wybranych obowiązków jednostek samorządu terytorialnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Stapiński, Rajmund
Przedmiot opracowania stanowi ocena skuteczności krajowego modelu wspierania elektromobilności, w szczególności w oparciu o obowiązki nakładane w tym obszarze na jednostki samorządu terytorialnego. Analiza aktów normatywnych, danych statystycznych oraz poglądów wyrażanych w piśmiennictwie umożliwiła sformułowanie wniosków w tym zakresie oraz przedstawienie propozycji zmian mających na celu podniesienie poziomu realizacji założeń wobec transformacji transportowej formułowanych na szczeblu unijnym i krajowym.
Polityka językowa państwa polskiego wobec mniejszości narodowych w okresie Polski międzywojennej – wybrane aspekty
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-12) Żurek, Konrad
Sytuacja prawna i polityczna mniejszości narodowych w odrodzonym państwie polskim była skomplikowana. Status mniejszości i ich prawa zapewniały postanowienia małego traktatu wersalskiego z 1919 roku. Działania mniejszości narodowych w różnym stopniu oddziaływały na państwo polskie. Odzyskanie niepodległości przez Polskę zmieniło wiele dziedzin życia. Polska w okresie międzywojennym była wielonarodowościowa i wielowyznaniowa. Państwo polskie w obliczu wielu wyzwań zmuszone zostało do prowadzenia odpowiedniej polityki językowej wobec mniejszości zamieszkujących jego terytorium. Celem tego artykułu jest ukazanie polityki prowadzonej przez państwo polskie, a zwłaszcza polityki językowej wobec mniejszości narodowych.

Przeglądaj

Przeglądanie Ius et Administratio 4 (53) 2023 według Data dodania