UR Journal of Humanities and Social Sciences nr 3(20)/2021

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7236

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 9 z 9

Tourism. Retrotopian Time-Travel (part two)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pezda, Jan
The study historicizes the phenomenon of tourism as a purely modern variety of the mobility of which inner morphology began taking form at the turn of the 19th centuries. First, the study draws on the innovative approach of Hasso Spode, historian of mentality, who has a profound influence over contemporary research of the history of tourism in German historiography. Using his theoretical framing, the study discloses how travel that, from the late 18th century, had been a diverse set of motives, experiences, ideas and practices, started to be cemented by a psychomental foundation: the tourist gaze. Then, the study interprets tourism as the product of spatialization of time and temporalization of space. Finally, the article, using Zygmunt Bauman´s theoretical conception of “retrotopia”, clips today's form of tourism together with its primordial form and leads to a conclusion that the tourism as a controversial phenomenon of modern times is endowed with human nostalgia, romance, a never-ending desire for authenticity as well as an eternal obsession with the idea of “progress” encompassing also utopian notions.
O potrzebie badań lokalnych pogranicza na przykładzie Babimojszczyzny w XX wieku
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Zielińska, Katarzyna
Celem opracowania jest próba odniesienia się do historiografii niewielkiego mikroregionu na styku dzisiejszych województw: lubuskiego i wielkopolskiego, który określany jest jako „Babimojszczyzna”. Perspektywa czasowa odnosząca się do wydarzeń I wojny światowej, sporów polsko-niemieckich, a także zmian w Polsce i Niemczech po 1989 r. wymaga poszukiwania nowego podejścia do narracji historycznych. Dotychczasowa historiografia tego złożonego pod względem stosunków polsko-niemieckich w I poł. XX w. mikroregionu nie wypracowała nowych ujęć. Problemem jest także brak realnych efektów w obrębie modeli badawczych wobec narracji polskich i niemieckich ostatnich trzydziestu lat. Omawiany region może stanowić zarazem ciekawy przykład dla innych podobnych obszarów historycznych.
Ośrodki zdrowia jako ogniwo publicznej służby zdrowia w Drugiej Rzeczypospolitej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Pasterski, Bartosz
Artykuł przedstawia okoliczności powstania i główne pola działalności ośrodków zdrowia w okresie międzywojennym. Pierwsze w Polsce ośrodki zdrowia powstały w 1925 r. według koncepcji amerykańskiej Fundacji Rockefellera. Ich funkcjonowanie miało przyczynić się do rozwoju edukacji zdrowotnej, poprawy warunków sanitarnych, stanu higieny, popularyzacji wiedzy o żywności, a przede wszystkim umożliwić korzystanie z opieki medycznej i porad lekarskich wszystkim mieszkańcom kraju. Z czasem w wyniku rozwoju systemu i wzrostu liczby ośrodków nastąpiła ich specjalizacja, wzrosły też kompetencje zatrudnionego w nich personelu. Przed wybuchem II wojny światowej ośrodki zdrowia skupiły się na działalności profilaktycznej, leczniczej oraz zwalczaniu powszechnych chorób zakaźnych, do których zaliczano m.in. gruźlicę, jaglicę czy choroby weneryczne. Działalność ośrodków zdrowia przyczyniła się do poprawy wiedzy z zakresu higieny i profilaktyki chorób zakaźnych, dostępu do lecznictwa oraz upowszechnienia służby zdrowia w całym kraju.
Zapomniany kurier do Delegatury Rządu. Ppor. Napoleon Segieda „Wera” (1908–1991)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Tochman, Krzysztof A.
Artykuł o ppor. Napoleonie Segiedzie (vel Gustav Molin „Wera”), a po wojnie Jerzym Salskim (1908–1991), urodzonym na Zamojszczyźnie, mieszkańcu Pomorza, zaś w czasie wojny kurierze politycznym do władz Polskiego Państwa Podziemnego zrzuconym do kraju w nocy z 7 na 8 listopada 1941 r., jest pierwszą próbą przedstawienia zarysu jego biografii i wojennych dokonań. Był uczestnikiem wojny 1939 r. (obrona Warszawy), a następnie jeńcem wojennym niemieckich obozów, skąd po wielu perypetiach dotarł do PSZ w Wielkiej Brytanii. Po wykonaniu misji w kraju Segieda latem 1942 r. wyruszył ponownie do Londynu z pierwszym kompleksowym raportem Polskiego Państwa Podziemnego do władz rządu emigracyjnego w Londynie. Już w 1942 r. jako świadek zagłady alarmował świat o Holokauście; raczej bez skutku, gdyż Zachód nie był tym problemem specjalnie zainteresowany. Napoleon Segieda od wiosny do lata 1942 r. przebywał w mieście Oświęcim, gdzie zbierał informacje o obozie koncentracyjnym w Auschwitz. 8 sierpnia 1942 r. opuścił Warszawę, by przez Kraków i Wiedeń w ciągu pięciu dni dotrzeć do Szwajcarii, gdzie z niewyjaśnionych przyczyn na kilka miesięcy utknął w drodze do Londynu. Jego raport później był znany wśród wielu ważnych, wpływowych polityków społeczności alianckiej, m.in. w Wielkiej Brytanii oraz USA. Warto wspomnieć, iż o zagładzie Żydów docierały do Londynu, również od lata 1942 r., depesze Stefana Korbońskiego, szefa Kierownictwa Walki Cywilnej. Po wojnie Napoleon Segieda już pod nazwiskiem Jerzy Salski osiadł w wielkim Londynie, gdzie zmarł, całkowicie zapomniany.
Dyplomata. Żołnierz. Literat. Hrabia Franciszek Xawery Pusłowski w świetle dokumentów komunistycznego aparatu represji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Machniak, Arkadiusz
Hrabia Franciszek Xawery Pusłowski urodził się we Francji 16 czerwca 1875. Studiował prawo, filozofię i historię sztuki. Posługiwał się biegle sześcioma językami. W trakcie I wojny światowej został aresztowany w Rosji. W wyniku zabiegów wpływowych przyjaciół w 1918 r. zwolniono go z niewoli po osobistej decyzji szefa WCzK Feliksa Dzierżyńskiego. Po zakończeniu I wojny światowej uczestniczył w obradach konferencji pokojowej w Wersalu. Do 1923 r. pełnił służbę w dyplomacji. Był przeciwnikiem Józefa Piłsudskiego i jego obozu politycznego. Po zwolnieniu ze służby wojskowej i dyplomatycznej działał aktywnie jako literat, publicysta i społecznik. Prowadził równocześnie intensywne życie towarzyskie. W trakcie II wojny światowej mieszkał w Krakowie. W latach 1945–1950 był wiceprezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Pracował jednocześnie jako tłumacz przysięgły przy Sądzie Okręgowym w Krakowie oraz jako lektor na Akademii Górniczo-Hutniczej, Uniwersytecie Jagiellońskim i Politechnice Krakowskiej. Pomimo niepewnych politycznie czasów Pusłowski prowadził po 1945 r. krakowski salon, w którym bywali artyści, dziennikarze, sportowcy, żołnierze oraz jego studenci z krakowskich uczelni wyższych. Słynął z tego, iż dzięki swoim krewnym mieszkającym za granicą dysponował w swoim domu wyśmienitą kawą i rzadkimi w powojennych latach rarytasami, takimi jak figi czy ananasy. Był przedmiotem zainteresowania komunistycznych organów bezpieczeństwa, między innymi ze względu na kontakty międzynarodowe oraz posiadaną kolekcję dzieł sztuki.
Węgiel w polsko-radzieckich stosunkach gospodarczych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kaliński, Janusz
W stosunkach gospodarczych między PRL a ZSRR ważne miejsce zajmował polski węgiel. Jego bogate zasoby stanowiły istotny element polityki radzieckiej wobec Polski. Bezpośrednio po wojnie dostawy czarnego paliwa na Wschód były rodzajem kontrybucji. Władze radzieckie tłumaczyły je swoimi stratami w reparacjach wojennych w wyniku przekazania Polsce niemieckich ziem nad Odrą i Nysą Łużycką, zwłaszcza silnie uprzemysłowionego i posiadającego bogate zasoby naturalne Śląska. Związek Radziecki nie powstrzymał się także przed bezpośrednim przejęciem części polskich złóż węgla na Lubelszczyźnie w wyniku wymuszonej w 1951 r. korekty granicy państwowej. Dostawy w latach 1946–1953 węgla „reparacyjnego” po zaniżonych cenach przyniosły Polsce poważne straty finansowe i hamowały rozwój stosunków gospodarczych z państwami Zachodu. Niekorzystny ekonomicznie był także eksport węgla w ramach umów handlowych zawieranych od 1945 r. Władze radzieckie narzucały zarówno nadmierne kwoty dostaw, jak i trudne warunki finansowe. Od 1949 r. wykorzystywały w tym celu mechanizm cenowy i kursowy stosowany w ramach podległej Moskwie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Tylko w latach 60. był on korzystny dla Polski, zaś w następnych dekadach przynosił straty. Wymuszony w całym okresie PRL eksport węgla do ZSRR powodował deficyt paliw na rynku krajowym, utrudniał wykorzystanie istniejącego potencjału gospodarczego i utrzymanie odpowiedniego poziomu życiowego ludności. Transformacja ustrojowa po 1989 r., która wprowadziła regulacje rynkowe do handlu zagranicznego, spowodowała załamanie eksportu węgla do chylącego się ku upadkowi ZSRR.
Nationalisation and Reprivatisation of Forests in Poland after World War II
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jaroszyk, Joanna
The article concerns the transfer of ownership of forest property, nationalized after World War II. It covers the process of property acquisition by way of nationalization decrees and dilemmas related to the issue of reprivatisation. Nationalization of forests throughout the country was mainly based on the Decree of the PKWN of December 12, 1944. on the takeover of some forests under the ownership of the Treasury. This decree was a supplement to the decree on agricultural reform, which initiated changes in the system and ownership after the Second World War. In a sense, it crowned the ‘task’ of nationalization, covering forests with a smaller area, not subject to the takeover under the agricultural reform decree. Different legal grounds for the nationalization of forests determined different re-privatization procedures initiated after 1989. The work includes issues proposed over the years and existing statutory solutions, as well as case law affecting the interpretation of legal norms.
Wpływ Euromajdanu i Rewolucji Godności na tworzenie nowych mediów na Ukrainie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kharuk, Daryna
Transformacja krajobrazu medialnego na Ukrainie nie jest procesem łatwym. Jednocześnie zmiany te są bardzo duże i nieodwracalne – podobnie jak zmiany w społeczeństwie ukraińskim. Niniejsza praca porusza problematykę dotyczącą obecnego krajobrazu medialnego Ukrainy i czynników, które mają na niego wpływ. Podjęto w niej kwestie związku mediów z wydarzeniami Euromajdanu i Rewolucji Godności, a także kryzysu tożsamości, który doprowadził do wydarzeń 2013–2014 r. na Ukrainie. Rola środków masowego przekazu w demokratycznych rewolucjach na Ukrainie jest bardzo ważna. Zmiana pozycji mediów, wpływ oligarchów i opór pracowników mediów – to wszystko było częścią rewolucji, która zmieniła nie tylko ukraińskie społeczeństwo, ale także środki masowego przekazu na lepsze. Dziennikarze jako osoby publiczne byli aktywnymi uczestnikami rewolucji i stali blisko jej początków. Co prawda miało to swój wpływ na specyfikę pracy dziennikarzy, którzy musieli działać w ekstremalnych warunkach, najpierw podczas Rewolucji Godności, a później transmitując wydarzenia na Krymie i wschodniej Ukrainie. Wydarzenia Euromajdanu całkowicie zmieniły sytuację, kładąc kres kryzysowi samoidentyfikacji narodowej. Media nie tylko relacjonowały, ale także tworzyły te zmiany, równocześnie doświadczając restrukturyzacji. Pojawił się nowy typ mediów – tworzony przez zwykłych ludzi, którzy korzystając ze swoich profilów na portalach społecznościowych, upowszechniali informacje o wydarzeniach, komentowali i dzielili się refleksjami.
Developing digital skills in Economy 4.0
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ziomek, Agnieszka
The aim of the paper is to evaluate digital competence among employees working with high-tech devices and identify their level of compliance with the requirements set out in EU documents. The article contains an analysis of the literature on the subject, EU documents and survey results. A comparative analysis of the opinions of employees, managers and trade union representatives is carried out based on the results of a survey in an industrial company where stationary work is required. The results show that in the Greater Poland (Wielkopolska) region of Poland, the level of employee qualifications is average. People employed for a period of five years or less positively assessed their level of competence and were positive about the challenges ahead; they also expressed a high degree of motivation to learn in the future. The positions of the managers and the union representatives were similar. The main implications include the fact that the level of digital skills found may form the basis for necessary steps to be taken by companies and public institutions to upgrade employees’ skills. The article assesses the current level of digital competence of employees and the extent to which they adhere to the requirements of the literature, EU documents and national surveys.

Przeglądaj

Przeglądanie UR Journal of Humanities and Social Sciences nr 3(20)/2021 według Data dodania