Acta Iuridica Resoviensia nr 3 (34) 2021

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7466

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 30

Tajemnica Rzecznika Praw Obywatelskich a ochrona danych osobowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ciechanowska, Justyna
Opracowanie ma na celu przedstawienie najważniejszych cech charakteryzujących urząd Rzecznika Praw Obywatelskich w kontekście obowiązku przestrzegania przez niego tajemnicy prawnie chronionej. Jednocześnie zaprezentowano regulacje dotyczące ujawniania przez Rzecznika danych osobowych, w posiadaniu których się znajduje, oraz przepisy normujące dostęp do informacji publicznych będących w jego dyspozycji. W artykule zastosowano metodę prawno-dogmatyczną oraz historyczną.
Konstytucyjne organy nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego – wybrane zagadnienia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ciechanowski, Tomasz
Publikacja przybliża tematykę konstytucyjnych regulacji dotyczących samorządu terytorialnego, ze szczególnym uwzględnieniem instytucji nadzoru nad jego działalnością. Opracowanie odnosi się do konstytucyjnych oraz ustawowych kompetencji przyznanych poszczególnym organom nadzoru. Autor wskazuje Prezesa Rady Ministrów, wojewodę oraz regionalną izbę obrachunkową jako organy nadzoru. Dodatkowo wymienia inne ograny państwowe, dookreślając ich rolę w ramach instytucji nadzoru nad samorządem terytorialnym.
Administracja współpracująca a stanowienie prawa miejscowego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Dąbek, Dorota
Współpraca w administracji jako forma wchodzenia administracji w relacje z innymi podmiotami może mieć bardzo wiele postaci: może obejmować współpracę pomiędzy organami administracyjnymi, jak również pomiędzy administracją a podmiotami zewnętrznymi i przyjmować zróżnicowane tryby proceduralne. Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza różnych możliwych form współpracy administracji w procedurze stanowienia prawa miejscowego, czyli szeroko rozumianej współpracy legislacyjnej. Uwzględnione zostały zarówno aspekty związane ze współpracą administracji z podmiotami zewnętrznymi (inicjatywa prawodawcza, konsultacje, zaopiniowanie), jak i wewnątrz samej administracji, określone jako współdziałanie legislacyjne (porozumienia administracyjne, związki komunalne, zaopiniowanie, uzgodnienie, zatwierdzenie przez inny organ administracyjny). Współpraca administracji, w tym także w stanowieniu prawa, jest co do zasady zjawiskiem korzystnym, mającym szansę poprawienia jakości stanowionego prawa i jego skuteczności. Niestety jednak obecna regulacja prawna form tego współdziałania jest niedostateczna, co ilustrują podane w artykule przykłady.
Administracja współpracująca – zagadnienia finansowoprawne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Dąbek, Paweł
Przedmiotem opracowania są finansowo-prawne aspekty współpracy administracji z podmiotami zewnętrznymi (w tym z organizacjami pozarządowymi). W artykule poruszone zostały zagadnienia związane z prawnymi formami finansowania tej współpracy administracji, w tym zwłaszcza dotyczące zasad finansowania w drodze dotacji, podmiotów uprawnionych do kontroli sposobu wykorzystania dotacji oraz niezwykle kontrowersyjne kwestie związane z kontrolą sądową w tego rodzaju sprawach i ustaleniem zakresu kognicji pomiędzy sądami powszechnymi i sądami administracyjnymi w sprawach roszczeń o dotacje oraz w sprawach kontroli wykorzystania dotacji. Celem rozważań było dokonanie oceny, czy i na ile obecne regulacje prawne i praktyka gwarantują prawidłowe, tj. zgodne z prawem i optymalne (optymalne merytorycznie, sprawne i skuteczne), wykonywanie zadań publicznych przez tzw. administrację współdziałającą, tj. w ramach współpracy administracji z podmiotami zewnętrznymi.
Gromadzenie materiału dowodowego w celu ustalenia transakcji karuzelowych a przewlekłość postępowania – kilka uwag na przykładzie zwrotu podatku VAT
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Drozdek, Adam
Długość trwania postępowania podatkowego może być uzasadniona koniecznością wykonania wielu czynności dowodowych u wielu podmiotów biorących udział w transakcjach łańcuchowych. Jednocześnie nie zawsze długotrwałość postępowania jest równoznaczna z jego przewlekłością. Szczególnie widoczne jest to w przypadku gromadzenia materiału dowodowego w celu ustalenia transakcji karuzelowych, gdzie organy podatkowe mają nie tylko możliwość, ale i obowiązek sprawdzania prawidłowości obliczenia i deklarowania przez podatnika kwoty podatku do zapłaty lub kwoty podatku naliczonego, jak też kwoty nadwyżki podatku do zwrotu. Celem niniejszej publikacji jest omówienie przewlekłości postępowania podatkowego na tle gromadzenia przez organy podatkowe materiału dowodowego w celu ustalenia transakcji karuzelowych.
Oświadczenie woli furiosus w orzecznictwie sądowo-administracyjnym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Fliszkiewicz, Zuzanna Kaja
Tematem artykułu jest skuteczność złożonego przez furiosus oświadczenia woli oraz współczesne podejście do tej instytucji prawnej sądów cywilnych i administracyjnych. Celem opracowania jest porównanie współczesnego pojmowania terminu furiosus z jego rozumieniem wynikającym z opracowań rzymskich prawników. Artykuł ukazuje także powiązanie instytucji współczesnego prawa cywilnego z rzymską kulturą prawną. Podstawowym wnioskiem wynikającym z treści artykułu jest szerszy zakres znaczeniowy pojęcia furiosus używanego we współczesnym orzecznictwie w porównaniu do rozumienia tej instytucji w prawie rzymskim.
Miejsce i rola współdziałania gmin w sferze władczej na rzecz przeciwdziałania alkoholizmowi
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jaworska-Dębska, Barbara
Ogromna waga zadań podejmowanych przez gminy w sferze władczej w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i ich przesądzające znaczenie dla kształtu modelu ograniczania dostępności alkoholu w gminie sprawiają, że powinny być one realizowane przy użyciu zarówno szerokiej, jak i głębokiej perspektywy. Instrumentem uzyskania tej perspektywy jest współdziałanie, co ustawodawca dostrzegł i unormował w ustawie alkoholowej, lokując je m.in. w szeroko rozumianej sferze decyzyjnej obejmującej zarówno stanowienie, jak i stosowanie prawa. Jednak analiza regulacji prawnej przewidzianych w ustawie alkoholowej form tego współdziałania dostarcza wielu krytycznych uwag. Uwagi krytyczne dotyczące ustawowej regulacji instytucji współdziałania w procesie stanowienia prawa w gminach wskazują na mankamenty, które można korygować w ramach nowelizacji. Natomiast ocena prawnej regulacji współdziałania w procedurze wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych jest jednoznacznie negatywna. Zastąpienie jej nową regulacją powinno być oparte na jej jasnej wizji.
Współdziałanie jako forma realizacji zadań w sferze planowania i zagospodarowania przestrzennego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Jaworski, Jacek; Sosnowski, Paweł
Jednym z ważniejszych zadań realizowanych przez administrację publiczną, w tym przez samorząd terytorialny, jest planowanie przestrzenne. Administracja rządowa i administracja samorządowa zobowiązane są do kształtowania polityki przestrzennej. W relacjach tych szczególna pozycja została przyznana gminie, która jako jedyna może sporządzać i uchwalać podstawowy akt realizujący politykę przestrzenną, tj. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Realizowanie polityki przestrzennej wpisuje się w podstawowe zadanie administracji publicznej dążące do zaspokajania potrzeb obywateli. W tym kontekście kluczowe staje się współdziałanie pomiędzy organami administracji publicznej różnych szczebli, a także współdziałanie pomiędzy organami administracji publicznej a mieszkańcami. Planowanie przestrzenne jest sferą wielopłaszczyznową, na którą nakładają się zadania wspomnianej administracji rządowej i administracji samorządowej, nie tylko w wymiarze lokalnym, co przecież wiąże się z koniecznością ustalania wspólnych stanowisk w celu optymalizowania kierunków zagospodarowania przestrzennego. W tym kontekście współdziałanie wydaje się optymalną i konieczną formą ze względu na istotę i charakter problematyki planistycznej. Celem niniejszego artykułu jest analiza instrumentów współdziałania pomiędzy organami administracji publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem relacji między administracją rządową i samorządową, a także pomiędzy organami tej administracji i obywatelami w sferze planowania i zagospodarowania przestrzennego. W opracowaniu zbadano również instrumenty niesformalizowane prawnie. W podsumowaniu przedstawiono kierunki zmian tych instrumentów współdziałania.
Rola partnerstwa publiczno-prywatnego w transformacji technologicznej sektora publicznego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kania, Michał
Współczesne wyzwania stojące przed sektorem publicznym, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym, obejmują kilka aspektów. W perspektywie długoterminowej dotyczą one przede wszystkim kwestii związanych z tzw. transformacją technologiczną oraz ekologiczną. Szczególne znaczenie dla rozwoju sektora publicznego w Unii Europejskiej ma tzw. transformacja cyfrowa. Pojęcie cyfryzacja powinno być rozumiane kompleksowo. Staje się ono punktem wyjścia do utworzenia swoistego ekosystemu cyfrowych rozwiązań związanych z szerokim zastosowaniem nowoczesnej technologii, takich jak czwarta rewolucja przemysłowa, internet rzeczy, sieć mobilna piątej generacji (5G), blockchain. Szczególna rola w implementacji nowych celów Unii Europejskiej, w tym transformacji technologicznej, przypada PPP. Niesie ono z sobą istotny potencjał wsparcia dla transformacji technologicznej. Pojawiają się jednak istotne pytania dotyczące m.in. tego, jakie są główne przyczyny niewielkiego wykorzystywania PPP w Polsce oraz jakie należy podjąć kroki, aby PPP stało się instrumentem wsparcia rozwoju technologicznego. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie w pierwszej kolejności głównych kierunków transformacji technologicznej sektora publicznego. Następnie podjęto próbę zidentyfikowania podstawowych problemów związanych z wykorzystywaniem PPP w Polsce. Na zakończenie zaproponowano podstawowe kierunki zmian w sposobie wykorzystywania PPP, tak aby instrument ten przyczyniał się do rozwoju technologicznego krajowego sektora publicznego.
Współdziałanie administracji publicznej z samorządami zawodowymi w zakresie nadawania uprawnień do wykonywania zawodu na przykładzie architektów i inżynierów budownictwa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kisilowska, Helena
Artykuł prezentuje ramy prawne współpracy organów administracji publicznej z samorządami zawodowymi architektów i inżynierów budownictwa w związku ze zlecaniem zadań i funkcji administracji w zakresie nadawania uprawnień zawodowych i uznawania kwalifikacji. Jako tezę badawcza przyjęto, że skala problemu stwarza konieczność uporządkowania terminologii oraz wypracowania właściwych form działania uprawnionych podmiotów, a także nadzoru nad realizacja zleconych zadań przy przyjęciu założenia, że delegowanie zadań nie oznacza delegowania odpowiedzialności. Dzięki przekazaniu zadań istnieje możliwość skupienia się administracji publicznej na jej zasadniczej działalności bez rozpraszania się nad aspektami wymagającymi wąskiej wiedzy specjalistycznej. Może też wykorzystywać efekty zadań zleconych, mając gwarancje kompetencji osób, którym nadano uprawnienia lub uznano kwalifikacje zawodowe.
Informatyzacja współdziałania organów administracji po nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego związanej z wejściem w życie ustawy o doręczeniach elektronicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kościuk, Dominik J.
W lipcu 2021 r. wejdzie w życie nowelizacja k.p.a. spowodowana uchwaleniem ustawy z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych. Ustawa ta ma – m.in. – na celu wdrożenie zasady pierwszeństwa doręczeń pism administracyjnych na adres do doręczeń elektronicznych. Niniejsze opracowanie jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób lipcowa zmiana k.p.a. może wpłynąć na obowiązki organów współdziałających w toku postępowania administracyjnego w przedmiocie sposobu (formy) prowadzenia korespondencji.
Prowadzenie samorządowych szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego w warunkach współdziałania
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Kurzyna-Chmiel, Danuta
W artykule ukazano specyfikę prowadzenia szkół sportowych i szkół mistrzostwa sportowego. Jest to samorządowe zadanie oświatowe, które ma na celu zaspokojenie potrzeb dzieci i młodzieży uzdolnionej sportowo i umożliwienie im rozwoju i współzawodnictwa krajowego i zagranicznego. Prowadzenie tych szkół wymaga dużych nakładów i bogatej infrastruktury sportowej. Prowadzące JST bardzo często korzystają z form współdziałania z różnymi podmiotami. Współdziałanie w zakresie realizacji tych zadań ma charakter obowiązkowy (np. ze związkami sportowymi) oraz dobrowolny z wieloma podmiotami, np. innymi JST, osobami prawnymi i osobami fizycznymi.
Ewolucja modelu współdziałania organów administracji w zakresie określania warunków zabudowy i zagospodarowywania terenów zalewowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Lewicka, Renata
Model współdziałania organów planistycznych i organów specjalistycznych administracji wodnej przy określaniu dopuszczalności zabudowy i zagospodarowania obszarów szczególnego zagrożenia powodzią uległ zmianie, gdyż organ uzgadniający stał się organem współdecydującym w postępowaniach dotyczących wydania aktów planistycznych generalnych i indywidualnych. Organowi uzgadniającemu przyznana została kompetencja wiążącego ustalenia wymagań lub warunków dla planowanej zabudowy i zagospodarowania terenu na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią.
Zasada współdziałania w pomocy społecznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Łazutka-Gawęda, Paulina
W ramach niniejszego opracowania omówiono charakter zasady współdziałania i jej specyfikę w ramach pomocy społecznej, która materializuje się w obowiązku współdziałania osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Celem artykułu jest ponadto wykazanie bezpośredniego związku pomiędzy zasadą współdziałania a wzrostem skuteczności, maksymalizacją efektywności oraz podnoszeniem jakości wykonywanych zadań przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej.
Prawa konsumenta a generacje praw człowieka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Malczyńska-Biały, Mira
Prawa konsumenta są jednym z intensywnie rozwijających się obszarów ochrony praw człowieka. Z kolei pojęcie generacji praw człowieka nawiązuje do podziału przyjętego w prawie międzynarodowym. Na przełomie XX i XXI stulecia pojawiły się dyskusje nad czwartą i piątą generacją. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytania, czy prawa konsumenta są nową generacją praw człowieka oraz który z sądów międzynarodowych ma najbogatsze orzecznictwo w tym zakresie. Analizując prawo międzynarodowe, autorka doszła do wniosku, że w żadnym z nich nie pojawia się pojęcie prawa konsumenta jako całość w ramach jednej z generacji. Prawa trzeciej generacji mają charakter otwarty. Wydaje się, że traktując konsumentów jako zbiorowość, ich prawa powinny znaleźć się w tej generacji. I w tym rozumieniu można je określić jako „nową generację”. Dokonując analizy orzecznictwa sądów międzynarodowych, autorka doszła do wniosku, że najbogatsze w tym obszarze ma Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Współdziałanie z organami administracji publicznej a nadużycie prawa przez organizacje ekologiczne w postępowaniach w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Modrzejewski, Artur K.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest próba określenia płaszczyzn pozwalających na podejmowanie współpracy pomiędzy organizacjami ekologicznymi a organami administracji publicznej w postępowaniu zmierzającym do wydania decyzji środowiskowej, również z perspektywy najnowszej nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udział społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. Obecne regulacje prawne przyznają tym organizacjom szereg uprawnień pozwalających na wstrzymanie wykonalności decyzji, a przez to blokowanie całości procesu inwestycyjnego – co może prowadzić do nadużycia wykorzystania przyznanych uprawnień procesowych. Podjęta została próba sformułowania wniosków de lege ferenda, których realizacja mogłaby poszerzyć płaszczyznę współdziałania organizacji ekologicznych w postępowaniach zmierzających do wydania decyzji środowiskowych przy jednoczesnym ograniczeniu ich działań blokujących inwestycje.
Realizacja konstytucyjnej gwarancji bezpieczeństwa konsumenta przez władze publiczne w dobie COVID-19 na rynku usług finansowych i rynku energii. Zagadnienia wybrane
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Mroczyński-Szmaj, Łukasz
Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie wybranych zagadnień realizacji konstytucyjnej gwarancji bezpieczeństwa konsumenta przez władze publiczne w dobie COVID-19 na rynku usług finansowych i rynku energii. Autor określa najpierw rolę art. 76 Konstytucji RP dla systemu ochrony konsumentów w Polsce, a następnie przedstawia ewolucję znaczeniową pojęcia bezpieczeństwo konsumentów. W dalszej kolejności przedstawiono działania władz publicznych związane z bezpieczeństwem konsumentów na rynku usług finansowych i na rynku energii w czasie pandemii. Zauważa się, że o ile takie działania zostały faktycznie podjęte przez ustawodawcę, to jednak brakło im spójności z prawem Unii Europejskiej czy rozwiązaniami już wypracowanymi przez praktykę obrotu. Nie zawsze też przedsiębrane inicjatywy legislacyjne były konsekwentnie wdrażane. Autor konkluduje m.in., że realizacja słusznego celu bezpieczeństwa konsumentów przez władze publiczne wymaga uporządkowania i realnej refleksji (rzetelnej analizy ilościowej i jakościowej), zanim zostaną podjęte działania legislacyjne, które powinny wpisywać się np. w przyjętą, a następnie realizowaną strategię, aby poprawić stan przewidywalności, pewności i bezpieczeństwa prawnego konsumentów.
Zabójstwo w pojedynku – oczami przodków
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Nowak, Andrzej
Artykuł omawia podejście do zabójstwa naszych przodków – poczynając od uregulowań obowiązujących w starożytnym Rzymie, na kodeksach klasycznych kończąc. Zaprezentowano również regulacje dotyczące tego zagadnienia obowiązujące na terenie naszego kraju. Szczególną uwagę poświęcono uprzywilejowanemu typowi zabójstwa, jakim był pojedynek traktowany przez naszych przodków jako specyficzny środek dowodowy w ramach „sądów bożych”.
Model prawny współdziałania organów administracji publicznej w systemie zarządzania kryzysowego. Zagadnienia wybrane
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Olejniczak-Szałowska, Ewa
Artykuł dotyczy ukształtowania modelu współdziałania władz publicznych na gruncie ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym. Regulacja ta normuje zadania administracji publicznej, Sił Zbrojnych oraz obowiązki właścicieli i posiadaczy infrastruktury krytycznej. Zawiera charakterystykę i ocenę zasad, zakresu, form i trybu podejmowania działań wspólnych przede wszystkim w obszarze przedsięwzięć planistycznych określonych jako planowanie cywilne. Model, o którym mowa, wart jest analizy ze względu na szczególnie ważny społecznie cel podejmowania działań wspólnych oraz zróżnicowanie podmiotów i łączących ich więzi w procesie współdziałania. Należy podkreślić, że więzi te łączą organy administracji publicznej zarówno na szczeblu centralnym, jak i terytorialnym, w układzie poziomym i pionowym, zarówno organy administracji rządowej, jak i samorządu terytorialnego.
W kierunku cyfrowej Europy – współpraca i koordynacja przy realizacji celów cyfrowej administracji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Piotrowska, Aldona
Celem artykułu jest analiza wybranych zagadnień dotyczących relacji zachodzących między procesem cyfryzacji administracji publicznej i współpracy administracyjnej oraz dylematy związane z poszukiwaniem nowego instrumentarium potrzebnego administracji do efektywnego administrowania w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości społecznej, gospodarczej i technologicznej. Wielopłaszczyznowa współpraca między różnymi aktorami życia społecznego z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) pozwala na zmianę klasycznego pojmowania roli administracji. Pandemia COVID-19 miała wpływ na ucyfrowienie administracji, to zaś wymusiło szczególną współpracę między różnymi organami administracji. Cyfrowa administracja stara się być rozwiązaniem dla globalnych, europejskich i krajowych problemów związanych z kryzysem pandemicznym.

Przeglądaj

Przeglądanie Acta Iuridica Resoviensia nr 3 (34) 2021 według Data dodania