Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 14 (2009)

URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/8844

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 45

Aksjomat „Człowiek najwyższą wartością w świecie przyrody” podstawą ładu strukturalnego i ładu w nauce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Piontek, Franciszek
Czy sama sprawiedliwość wystarcza?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Drożdż, Alojzy
Sprawiedliwość stanowi podstawową koncepcję nie tylko nauk humanistycznych, ekonomicznych, politycznych, ale również kulturowych. Koncepcja ta znana jest we wszystkich kulturach. W prezentowanym opracowaniu autor szkicuje etymologię koncepcji sprawiedliwości sięgając do filozofów greckich – Simonidesa, Sokratesa, Platona, Arystotelesa. Przywołuje opinie stoików: Św. Augustyna, Tomasza z Akwinu oraz współczesnych myślicieli (R.B. Brandt, A. MacIntyre, R. Bouttiglione). Główna teza opracowania koncentruje się wokół idei sformułowanej w starożytności przez Sokratesa – „sama sprawiedliwość nie wystarcza”. Sama sprawiedliwość jest „ślepa”, jak symboliczna Temida. Historyczne doświadczenie – każdego pokolenia – potwierdza zasadę: summum ius – summa iniuria. Stąd niezbędne jest uzupełnienie sprawiedliwości jako głównej zasady etycznej innymi wartościami ludzkimi (na przykład humanizmem, pietyzmem, łaską itp.). Potwierdzają to nie tylko historię etyki, ale również obecny kryzys ekonomiczny – jak wielokrotnie mawiał o nim Jan Paweł II – mające korzenie w antropologii i teorii wartości.
Personalizm jako wyznacznik chrześcijańskiej wizji społeczeństwa optymalnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Bochenek, Krzysztof
Ponieważ chrześcijaństwo dostrzega napięcie pomiędzy doczesnością a wiecznością, to kwestie ekonomiczne nie odgrywają tu najważniejszej roli. Należą one przecież do rzeczywistości świata materialnego, augustyńskiego civitas terrena a nie civitas Dei. Poza tym, zjawisko umiarkowanej nierówności jest według chrześcijaństwa związane z pięknem hierarchicznie uporządkowanego przez Boga świata. Pełna równość społeczna, prawdziwy raj na ziemi zrealizuje się dopiero w świecie przyszłym, w czasach eschatologicznych. Refleksja chrześcijańska zawsze wskazywała jednak na równość wszystkich, bez wyjątku ludzi, płynącą z ich osobowej godności. Człowiek to homo viator, którego życie jest kruche i pełne braków, nie tylko materialnych. A w rozwiązywaniu problemów społecznych i ekonomicznych trzeba odwołać się najpierw do możliwości duchowych i moralnych osoby, do potrzeby wewnętrznego nawrócenia. Ważną rolę odgrywa tu troska o dobro wspólne, które daje wszystkim obywatelom szansę na sprawiedliwe i skuteczne realizowanie swoich aspiracji społeczno-ekonomicznych. Filozofia chrześcijańska szanując własność prywatną, na plan pierwszy wysuwa człowieka jako podmiot pracy. Kryterium sprawdzającym realizację zasady sprawiedliwości społecznej jest zawsze stosunek do „słabych”. Twórczym elementem więzi społecznej jest jednak nie sama sprawiedliwość, lecz miłość. Tylko ona pozwala stworzyć prawdziwe więzi społeczne.
Instytucjonalne uwarunkowania wzrostu gospodarczego i sprawiedliwych nierówności społecznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Woźniak, Michał Gabriel
W artykule wyodrębniono instytucje sprzyjające wzrostowi gospodarczemu wywiedzione z liberalizmu anglosaskiego oraz wskazano na ich konsekwencje dla nierówności społecznych. Na podstawie wyodrębnionych rodzajów instytucji i problemów związanych z pomiarem i identyfikacją dowodzi się, że proces optymalizacji zmiany instytucjonalnej w krajach posocjalistycznych nie może być w dostatecznym stopniu kontrolowany i musi się dokonywać ewolucyjnie. Posocjalistyczne dziedzictwo reguł myślenia i działania oraz technokratyczna modernizacja kapitału ludzkiego nie są w stanie doprowadzić do spójnej zmiany instytucjonalnej umożliwiającej zintegrowany rozwój wszystkich sfer bytu ludzkiego. W artykule zaprezentowano również postulaty pod adresem spójnej zmiany instytucjonalnej w Polsce.
Podatki równowagi społeczno-ekonomicznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Żyżyński, Jerzy
Autor podejmuje kwestię wpływu poziomu i struktury podatków na równowagę społeczno-ekonomiczną, którą definiuje jako taki stan, w którym po pierwsze płace netto w sektorze rynkowym i publicznym są identyczne, a to znaczy, że pracownicy o określonych kwalifikacjach wykonujący określoną pracę otrzymują takie samo wynagrodzenie w sektorze publicznym i prywatnym; oraz po drugie – taki, gdzie system podatkowy nie obciąża pracownika kosztem jego podstawowych wydatków decydujących o poziomie życia. Dowodzi, że stopa podatkowa nie wpływa na ogólną wielkość dochodów i w sposób mnożnikowy określa wielkość budżetu, jeśli podatek jest jednolity i powszechny, czyli obciąża w takim samym stopniu sektor rynkowy, jak i budżetowy. Autor wykazuje, że wielkość stopy podatkowej powinna być funkcją struktury gospodarki w podziale na te dwa sektory. Następnie wykazuje, że podatek stanowi obciążenie, które w przypadku najbiedniejszych jest płacone kosztem konsumpcji, średnio zamożnych kosztem konsumpcji i oszczędności, a w przypadku najbogatszych kosztem oszczędności. W efekcie cięcia podatkowe w różny sposób wpływają na te grupy podatników. Dochodzi do wniosku, że podatek spełniający drugi warunek musi charakteryzować się progresją i musi być połączony z racjonalnie skonstruowanym systemem ulg, zwolnień i bodźców podatkowych.
Globalizacja, wzrost gospodarczy a relacje biedy i bogactwa
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Bocian, Andrzej F.
Dokonujące się od ponad trzydziestu lat procesy globalizacyjne wywierają coraz większy wpływ na gospodarki narodowe poszczególnych krajów. Dynamika wzrostu produktu światowego była zawsze istotnie skorelowana ze wzrostem gospodarek narodowych przede wszystkim tych krajów, które były silne ekonomicznie. Tło artykułu stanowi prezentacja obserwowanych ostatnio stopniowych, ale już wyraźnie widocznych, zmian w strukturze tworzenia światowego PKB, ze szczególnym uwzględnieniem roli państw BRIC (Brazylia, Rosja, Indie i Chiny) w perspektywie najbliższego pięciolecia. Obok pytania o udział poszczególnych krajów w generowaniu wzrostu gospodarki światowej rodzi się coraz częściej pytanie o partycypację w korzyściach płynących ze wzrostu globalnego oraz apele o wtórną redystrybucję profitów uzyskiwanych tylko przez niektóre kraje. Wskaźnik PKB na mieszkańca obrazuje prawdę o rzeczywistym bogactwie narodów – ilustruje drastyczne różnice w jakości życia między poszczególnymi krajami i regionami na świecie. Dzięki danym za okres minionego tysiąclecia można było wskazać moment, w którym nastąpił podział na regiony biedy i strefy bogactwa. Szokują dane o udziale liczby ludzi na świecie żyjących za mniej niż 1 dol. dziennie i ich kumulacja w niektórych regionach. Fakty te tworzą poważne zagrożenie nie tylko dla ekonomicznej równowagi globalnej, ale też dla bezpieczeństwa narodów.
Znaczenie równości dla długookresowego wzrostu
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Piotrowska, Maria
Równość oznacza, że jednostki mają równe możliwości kształtowania swojego życia zgodnie z własnym wyborem i nie doświadczają skrajnego wykluczenia, nawet jeśli byłoby ono spowodowane błędami samych jednostek. Celem artykułu jest wyjaśnienie wpływu równości na wzrost w długim i krótkim okresie. Analizowane są długookresowe korzyści z realizacji koncepcji równości szans dla aktywności ekonomicznej, jak również zagrożenie płynące z możliwości pojawienia się w krótkim okresie zamienności między równością a efektywnością. Podjęty jest również problem zróżnicowanego wpływu polaryzacji dochodów na wzrost gospodarczy. Przytaczane argumenty są poparte wynikami badań empirycznych prezentowanymi w literaturze europejskiej i amerykańskiej.
Bariery w realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Brendzel-Skowera, Katarzyna
Koncepcja zrównoważonego rozwoju to przede wszystkim strategia harmonijnego rozwoju cywilizacyjnego, w którym cele ekonomiczne, społeczne i ekologiczne mają taką samą wagę. Pojawienie się idei ekorozwoju jest odpowiedzią na niekorzystne zmiany, jakie następują w warunkach życia człowieka. Polska uczestnicząc w konferencji ONZ „Środowisko i rozwój” oraz podpisując dokumenty przyjęte na tej konferencji, m.in. Deklarację z Rio oraz tzw. Agendę 21 zobowiązała się do wdrażania zasad ekorozwoju. Niestety, nie można jeszcze mówić o sukcesie tego przedsięwzięcia. Wiele udało się zrobić, jak np. stworzyć odpowiednie podstawy prawne. Brak jest jednak należytego egzekwowania tego prawa oraz edukacji społeczeństwa. Wymagane jest również wsparcie ze strony elit politycznych, przedstawicieli biznesu oraz organizacji ekologicznych. Niewystarczający jest również zakres integracji polityki ekologicznej z celami polityk sektorowych. Barier w realizowaniu zasad zrównoważonego rozwoju jest wiele. W artykule zostaną zasygnalizowane jedynie te najważniejsze. Niemniej jednak za najistotniejsze należy wymienić przedkładanie celów ekonomicznych ponad realizację celów środowiskowych oraz pobudzanie nadmiernej konsumpcji w stylu życia społeczeństwa.
Polityczna pogoń za rentą: peryferyjna czy strukturalna patologia polskiej transformacji?
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Zybertowicz, Andrzej; Pilitowski, Bartosz
Analiza prowadzona jest za pomocą narzędzi używanych w ramach dwóch obszarów teorii wyboru publicznego: teorii pogoni za rentą oraz ekonomicznej teorii grup interesów. Celem tekstu jest uzasadnienie następującej hipotezy: Państwo polskie nie jest w stanie prowadzić konsekwentnie prowzrostowej, służącej rozwojowi zrównoważonemu polityki gospodarczej, bez podjęcia otwartej konfrontacji z grupami interesów, które polityczną pogoń za rentą realizują korzystając m.in. z zasobów specyficznych dla dwóch ważnych instytucji państwa: służb specjalnych oraz sądownictwa. Przezwyciężenie istotnych ograniczeń polskiego potencjału rozwojowego nie jest możliwe zatem bez działań stricte politycznych polegających na odsłonięciu i przezwyciężeniu konfliktu w obrębie szeroko rozumianej maszynerii państwa. Ponieważ konflikt ten dotyczy rdzeniowych instytucji państwa, można mówić, że wchodzące w grę patologie mają charakter strukturalny, a nie jedynie peryferyjny dla dynamiki systemu.
Rola instytucji w rozwoju społecznym
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Leszczyńska, Małgorzata
Brak postępu w rozwoju społecznym tłumaczy się współwystępowaniem wielu powodów, wśród których wymienia się lekceważenie roli instytucji w tym procesie. W szczególności chodzi tu o brak zastępowania i tworzenia nowych instytucji publicznych, realizowanie w tym względzie standardowych rozwiązań i międzynarodowych wytycznych, przy równoczesnym lekceważeniu kultury, kapitału społecznego oraz krajowych wartości. Można też znaleźć pewne związki przyczynowe między społecznymi efektami rozwoju a polityką i instytucjami. W artykule wskazano te związki, a także sposoby ich pomiaru. Należy pamiętać, że wśród determinantów szybkiego tempa rozwoju społecznego poza otoczeniem zewnętrznym (jako ważnym dla stabilizacji makroekonomicznej) i jakością kapitału ludzkiego wymienia się dojrzałość instytucji i jakość polityki. Wprowadzanie reform rynkowych jest właściwe, jeżeli jego głównym celem jest stopniowa poprawa rozwoju społecznego, a instytucje mają rangę kluczowych czynników rozwoju. Zmiany jednak powinny być wprowadzane stopniowo, gdyż tylko wtedy są zorientowane bardziej prospołecznie i z większą świadomością roli instytucji.
Институциональная парадигма третього сектора
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Ткач, Анатолий
W opracowaniu przeanalizowano istotę, proces i problemy kształtowania instytucjonalnego paradygmatu trzeciego sektora w krajach o przeobrażających się gospodarkach. Instytucje i organizacje trzeciego sektora stanowią przedmiot dyskusji w kontekście tworzenia ram społeczeństwa obywatelskiego. Odniesiono się również do kluczowych korzyści związanych z istnieniem oraz charakterystyk pozarządowych organizacji non-profit, jak i tendencji oraz perspektyw ich funkcjonowania.
Współczesne problemy dostosowań instytucjonalnych w skali globalnej, krajowej i lokalnej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Leśniak-Moczuk, Krystyna
Instytucje społeczne stanowią podstawowe elementy organizacji życia społecznego zapewniające porządek społeczny, ustalające wzory zachowań sprzyjające rozwiązywaniu problemów egzystencjalnych. W artykule zaprezentowano przegląd rozumienia pojęcia instytucji na gruncie socjologii oraz procesy instytucjonalizacji dokonujące się w globalizującym się i transformującym społeczeństwie. Celem artykułu jest zaprezentowanie współczesnych dostosowań instytucjonalnych w wymiarze przestrzennym w skali globalnej, krajowej i lokalnej. W skali globalnej zwrócono uwagę na relacje instytucji demokratycznych w sferze polityki i instytucji rynkowych w sferze gospodarczej. W skali krajowej przedstawiono wpływ transformacji systemowej na zmianę funkcjonowania wybranych instytucji społecznych. W społecznościach lokalnych podjęto problem rozrywania związku przestrzeni społecznej z lokalizacją instytucji społecznych ze względu na otwartość środowisk lokalnych oraz przedstawiono ocenę instytucjonalizacji w sferze rolnictwa.
Instytucjonalne uwarunkowania konkurencyjności jednostek terytorialnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Wosiek, Małgorzata
Instytucje kontrolują i porządkują ludzkie zachowania, zwiększając stopień ich przewidywalności, tym samym stwarzając warunki do racjonalnego działania i wzrostu produktywności. W ten sposób uwidacznia się ich związek z kategorią konkurencyjności terytorialnej, której podstawą jest produktywność, efektywność wykorzystania zasobów, przekładająca się w ostateczności na poziom życia mieszkańców i wzrost PKB per capita. Czynniki instytucjonalne sytuują się w całej gamie czynników określających konkurencyjność, należąc do grupy tzw. czynników aktywnych, wpływających na sposób wykorzystania zasobów, ich produktywność. Bazując na zależnościach między instytucjami a konkurencyjnością wyodrębnić można dwa podstawowe kanały transmisji wpływu instytucji na rozwój gospodarczy i konkurencyjność, którymi są koszty transakcyjne a także, zdaniem autora referatu, kapitał intelektualny (składający się w swej strukturze z kapitału: ludzkiego, społecznego, strukturalnego i relacji), wpływający znacząco na zachowania organizacyjne (kulturę przedsiębiorczości, współdziałanie w ramach powiązań sieciowych, stosunek do pracy, polityki, odporność na korupcję, klimat inwestycyjny). Poziom kosztów transakcyjnych w istotny sposób wpływa na przyciąganie kapitału zewnętrznego do danego terytorium (kraje, regiony oceniane są na podstawie czynników, które decydują o kosztach prowadzonej działalności gospodarczej). Państwa, regiony poprzez rozwiązania instytucjonalne konkurują o inwestycje przedsiębiorstw (konkurencyjność instytucjonalna), zwłaszcza zaawansowanych technologicznie korporacji transnarodowych. Ważne jest, by nie wpaść w pułapkę konkurowania poprzez tworzenie przywilejów(zjawisko szantażowania sektora publicznego ze strony sektora prywatnego o przywileje w zamian za lokalizację działalności).
Поведение „человека экономического” в условиях европейского образовательного просторанства
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Tкaч, Taмapa
Ludzkość wkracza w fazę tworzenia się nowej jakości człowieczeństwa. Prowadzi to do zmian nie tylko sposobów egzystencji człowieka, ale również jej istoty i wyraża się w transformacji zasobów sfery rozwoju człowieka. W teorii ekonomicznej zakłada się istnienie człowieka ekonomicznego, które to pojęcie jest abstrakcyjne ze względu na niski poziom jego psychologizacji. Psychologowie w oparciu o prowadzone badania formułują wniosek, że popularne modele zachowań ekonomicznych istotnie różnią się od rzeczywistych zachowań człowieka; zachowanie ludzi w znacznie większym stopniu uwzględnia przesłanki psychologiczne, które znajdują odzwierciedlenie w licznych zjawiskach gospodarczych.
The Change of Social Structure of Kazakh Society Under Market Economic Conditions
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Sakyp-Zhamal, Maulenova
For the latest years „Statistics agency of Republic Kazakhstan” on the frames of program: „Applied scientific Researchers in the field of statistics” in undertaking methodology of stratifications concerning the population of Republic Kazakhstan according to market conditions. In the given article the author uses the data given by Statistics Agency of Republic Kazakhstan, analyses types of households, taking into consideration criteria of monetary expenditures that had been spend on consuming and structures of monetary expenditures in consuming complexes. As social policy of RK at present is oriented on to formation of middle class that is why the author makes researches leading to the development of its dynamics in the Republic.
Правовые механизмы формирования гражданского общества
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Цывирёнко, Ганна
Różnorodność typów i form, w których realizuje się społeczeństwo obywatelskie, niesie możliwość nie tylko prowadzenia działalności publicznej, ale również realizacji innych celów: społecznych, kulturowych, edukacyjnych, naukowych i administracyjnych, celów z zakresu ochrony zdrowia obywateli kraju, rozwoju kultury fizycznej, obrony interesów obywateli i organizacji oraz pozostałych, które ukierunkowane są na uzyskanie korzyści publicznych. Stąd najczęściej określa się społeczeństwo obywatelskie jako agregat obejmujący edukację społeczną (grupy, kolektywy), połączony specyficznymi interesami (gospodarczymi, etnicznymi, kulturowymi itp.) realizowanymi poza sferą aktywności państwa.
Trendy ekonomického růstu v České republice
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Pellešová, Pavlína
Stať charakterizuje ekonomický růst v české ekonomice, a to dvě fáze expanze, které probíhaly v letech 1993–1996 a od roku 2000 dosud. Zaměřuje se na složky, které v průběhu procesu transformace české ekonomiky ovlivnily ekonomický růst. Vymezuje fáze expanze pomocí makroekonomické veličiny HDP a jejich složek. Prezentuje predikci vývoje zvoleného ukazatele, který je ovlivněn řadou vnitřních i vnějších faktorů.
Jak daleko je české euro? Daleko!
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Paulík, Tibor
Stať se zaměřuje na deskripci postupu České republiky při vstupu do erozóny a přijetí společné měny, eura. Charakterizuje jednotlivé možné scénáře přechodu na jednotnou měnu a na jejich pozadí analyzuje jednotlivé fáze scénáře přechodu na společnou měnu v České republice. Seznamuje s institucionálním zabezpečením přechodu na společnou měnu, s jejími přínosy a náklady. V závěru poukazuje na rozhodující problémy a jejich latentní řešení a z toho vyplývající nejasnosti a nejistoty determinující přijetí společné měny v České republice.
Cooling Down Economy with Fiscal Policy in a Monetary Union
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Młodkowski, Paweł
The paper offers a modification to a simple theoretical framework of the DSGE class model for an open economy with extended microfoundations. It can be used for an analysis of an economy of a monetary union when a member state is hit by an asymmetric shock. The focus is on the response of national fiscal policy and its efficiency under nominal convergence criteria that apply for central government deficit and public debt. Due to non-Ricardian assumptions regarding representative agents it becomes possible to capture reaction of consumption and investment to alterations in the level of taxation. The proposed modification of the standard GIMF framework is quite simple and takes a form of introducing a limit for public debt (defined as % of GDP) and removing direct interaction with monetary policy that would otherwise (without full monetary integration) decrease social cost of fiscal contraction.
Systemy emerytalne w Europie – Czechy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2009-06) Poteraj, Jarosław
Artykuł zawiera prezentację czeskiego systemu emerytalnego. Problemem badawczym autora była prezentacja historycznych i aktualnych rozwiązań w celu odnalezienia pomysłów, które w międzynarodowych porównaniach warto wykorzystywać. Artykuł składa się z czterech zasadniczych części: 1. Ogólna informacja o kraju, 2. Rozwój historyczny systemu emerytalnego, 3. Stan obecny systemu emerytalnego oraz 4. Wyzwania i przewidywane zmiany w systemie emerytalnym. W Podsumowaniu autor wskazuje jako ciekawe rozwiązanie w czeskim systemie emerytalnym powiązanie wieku przejścia na emeryturę kobiet z liczbą urodzonych przez nie dzieci.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 14 (2009) według Data dodania