Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 18 (2011)

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/7962

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 40

„Aby postęp nauki i techniki służył życiu”
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Woźniak, Michał Gabriel
Kontrasty aksjologiczne współczesnej cywilizacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Czerny, Janusz
Autor artykułu podkreśla, że współczesna cywilizacja „techne” zazwyczaj gloryfikuje świat finansów, nie zaś jednostek ludzkich. Dzisiejsza cywilizacja nie jest wrażliwa na człowieka, ale przede wszystkim troszczy się o kapitał pieniężny. Jest to oczywiście patologia cywilizacyjna. Ten rodzaj cywilizacji przyczynia się do wzrostu komfortu, ale niesie ze sobą jedynie niewielki zakres humanizmu. Fakt ten jest istotnym problemem ludzkiego istnienia. Janusz Czerny podkreśla, że przyszłość człowieka nie jest jasna i niepewny jest los kolejnego młodego pokolenia.
Ekonomia w kontekście systemów złożonych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Grabowski, Franciszek; Dejniak, Dorota
Praca dotyczy nowego spojrzenia na ekonomię w kontekście systemów złożonych. Ze względu na obszerność oraz wielką uniwersalność wpisujących się w tę tematykę zagadnień, w artykule przedstawiono zjawisko samoorganizacji systemu, które jest podstawową cechą systemów złożonych. W teorii ekonomii znajduje ona swoje odzwierciedlenie w metaforze „niewidzialnej ręki” rynku. Z jednej strony pokazujemy, że u podstaw historycznej metafory niewidzialnej ręki oraz współczesnych autonomicznych systemów wieloagentowych leży ta sama idea samoorganizacji systemu, która oznacza indywidualne dopasowanie realizowanych w systemie zadań (mikroskala) do ograniczonych zasobów systemu (makroskala). Procesy te korespondują z termodynamiką nierównowagową, wrażliwością na warunki początkowe oraz mechanizmami występującymi w sieciach złożonych takimi jak perkolacja, preferencyjne dołączanie, skala dowolna, małe światy i inne.
Rola państwa w stymulowaniu nauki jako czynnika rozwoju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Żyżyński, Jerzy
Autor podejmuje temat znaczenia nauki oraz szkolnictwa wyższego oraz ich miejsca w polityce państwa. Na licznych danych pokazuje przekształcenia strukturalne w nauce i szkolnictwie wyższym w okresie po 1990 r. oraz skutki niedofinansowania, dowodząc, że niski poziom płac w nauce i szkolnictwie wyższym doprowadzą do narastających problemów strukturalnych, których pokonanie z czasem będzie coraz trudniejsze, a konsekwencje dla modernizacji kraju będą bardzo negatywne.
Paradygmaty rozwoju współczesnej gospodarki światowej na przykładzie krajów biednych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Kociszewski, Jerzy
Ze względu na fatalny stan infrastruktury, głębokie poczucie życiowego fatalizmu, które zakłóca ludzkie inicjatywy w słabiej rozwiniętych krajach, jak również ze względu na sytuację kulturową, niemożliwe jest przełamanie pułapki ubóstwa w krajach Afryki, Ameryki Łacińskiej i Azji. W ramach Milenijnych Celów Rozwoju planuje się: zlikwidować skrajne ubóstwo i głód, zapewnić równość płci, zredukować stopę umieralności dzieci poniżej 5. roku życia, poprawić stan zdrowia matek, zapewnić zrównoważenie środowiskowe, zwalczyć AIDS/malarię i inne choroby, rozwinąć globalne partnerstwo dla rozwoju. W wielu regionach Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej istnieje potrzeba zwiększenia wsparcia finansowego ze strony państw trzecich, aby zrealizować Milenijne Cele Rozwoju. Oznacza to, że w 2015 r. bogate kraje będą musiały wydać 0,44–0,54% PKB na wsparcie rozwoju, co jest mniejszą wartością niż uprzednio zaplanowane 0,7% PKB.
Modernizacja versus spójność społeczno-ekonomiczna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Leśniak-Moczuk, Krystyna
Przejawy modernizacji mają różne oblicze w kolejnych epokach. Zmienia się podmiotowość, charakter i skutki procesów modernizacyjnych. W artykule scharakteryzowano aspekty modernizacji w XXI wieku w odniesieniu do procesów modernizacji w społeczeństwie nowoczesnym. Przedstawiono wpływ wybranych aspektów postępu modernizacyjnego na przebieg życia społeczno-ekonomicznego w ponowoczesnym świecie. Przedmiotem artykułu jest ukazanie negatywnych ze społecznego punktu widzenia aspektów modernizacji w społeczeństwie informacyjnym, społeczeństwie konsumpcyjnym i społeczeństwie ryzyka w kontekście spójności społeczno-ekonomicznej. Procesy modernizacji w perspektywie spontanicznej globalizacji nie sprzyjają spójności społeczno-ekonomicznej w skali światowej. Konieczne jest zastosowanie mechanizmów regulacyjnych mających na celu łagodzenie narastających nierówności społecznych w ponowoczesnym społeczeństwie.
Polityka stabilizacyjna dla spójności społeczno-ekonomicznej w Polsce w kontekście kryzysu z lat 2008–2010
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Woźniak, Michał Gabriel
Autor artykułu dowodzi, że również w czasach kryzysu polityka gospodarcza powinna respektować wymagania zintegrowanego rozwoju. W przypadku Polski możliwy jest wariant polityki antykryzysowej niepodkopujący podstaw długookresowego rozwoju i służący umocnieniu spójności społeczno-ekonomicznej. Ten wariant polityki wymaga: - respektowania zasad sprawiedliwego podziału kosztów kryzysu i międzypokoleniowej sprawiedliwości i zasady subsydiarności, - spójnych krótko i długookresowych instrumentów nakierowanych na usuwanie zagrożeń rozwojowych, - aktywnej, spójnej makro i mikroekonomicznej polityki antykryzysowej respektującej warunki zdrowych finansów publicznych, - ochrony optymalnych dla zintegrowanego rozwoju proporcji między wydatkami gospodarstw domowych i sektora prywatnego a wydatkami publicznymi, - integrowania ogółu grup społecznych wokół polityki antykryzysowej i zagrożeń zintegrowanego rozwoju.
Problem ubóstwa a polityka kształtowania dochodów w Polsce na tle krajów Unii Europejskiej – wybrane aspekty
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Polak, Ewa
Charakterystycznym dla współczesnych czasów zjawiskiem jest ograniczanie zakresu polityki społecznej i środków na nią przeznaczonych. Jest to konsekwencją liberalizacji i prywatyzacji gospodarki, zasad promowanego nowego ładu globalnego oraz rosnącej presji globalnej konkurencji nie tylko na przedsiębiorstwa, ale i na państwa. Dokonywana jest deregulacja w zakresie prawa pracy i ograniczeniu ulegają zabezpieczenia pracownicze i socjalne. Pozycja zawodowa i społeczna ludzi ulega indywidualizacji. Rośnie liczba form pośrednich między zatrudnieniem a bezrobociem, pracą etatową a zatrudnieniem. W efekcie wzrastają i ulegają utrwaleniu dystanse dochodowe w różnych przekrojach społecznych. Pojawia się coraz liczniejsza grupa biednych pracujących. Polska zajmuje drugie miejsce w UE (po Portugalii) pod względem rozpiętości płac.
Modernizacja obszarów wiejskich w Polsce – rola standardów zarządzania w procesach europeizacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Grosse, Tomasz Grzegorz
Celem artykułu jest analiza polityki rozwoju obszarów wiejskich UE, która jest realizowana w ramach polityki spójności i WPR. W szczególności przedstawiam rolę głównych mechanizmów zarządzania tą polityką, tj. podejścia sektorowego i zintegrowanego. Zastanawiam się nad konsekwencjami obu metod zarządzania dla rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Analiza jest prowadzona na podstawie politologicznej koncepcji europeizacji. Dostarcza wnioski w zakresie głównych tendencji polskiej modernizacji w procesach europeizacji, a także rekomendacji dla polityki polskiego rządu na arenie europejskiej.
Modernizacja i spójność społeczno-ekonomiczna UE w świetle strategii Europa 2020
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Dziembała, Małgorzata
W artykule dokonano omówienia podstawowych założeń przyjętej w czerwcu 2010 roku strategii Europa 2020, nakreślonych jej priorytetów i promowanych kierunków działań. W opracowanej strategii wskazano na trzy jej wymiary: rozwój inteligentny, rozwój zrównoważony i rozwój przeciwdziałający wykluczeniu społecznemu. Efektywna jej implementacja zależy od zaangażowania wszystkich podmiotów, nie tylko na poziomie europejskim, ale i poszczególnych państw członkowskich. W artykule przeprowadzono analizę stopnia wypełniania przez kraje członkowskie UE, w tym przez Polskę, nakreślonych priorytetów strategii w świetle wybranych wskaźników. O ile pod względem wskaźników odnoszących się do edukacji Polska plasuje się stosunkowo korzystnie na tle krajów UE, to niedostateczne nakłady na B+R, stosunkowo niski poziom zatrudnienia, jak również i istniejący poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego w naszym kraju określa rozmiar i ogrom działań, które muszą zostać podjęte, stanowiąc zarazem wyzwanie dla polityki gospodarczej.
Wpływ Europejskiego Modelu Społecznego na wyrównywanie nierówności społecznych w Europie
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Prokurat, Sergiusz
Celem artykułu jest prezentacja Europejskiego Modelu Społecznego, jego historii oraz próba zdefiniowania jego istoty oraz wykazanie, że uosabiając europejską politykę społeczną, model ten, pomimo wysokich kosztów istnienia, przyczynia się do wyrównywania nierówności społecznych w Europie, jak i wiąże europejskie społeczeństwa wytwarzając ponadnarodową tożsamość. Europejski Model Społeczny oparty jest na paradoksie, będącym próbą pogodzenia konkurencyjności gospodarczej ze spójnością społeczną, co w obliczu globalizującego się świata, znaczy jednoczesne wspieranie sektora nastawionego na rozwój nowych technologii i badań oraz pomocy najbardziej potrzebującym w imię szeroko pojętej sprawiedliwości społecznej. Taki dualizm rodzi pytanie o możliwość utrzymania modelu w realiach globalizującego się świata.
Czynniki warunkujące modernizację Polski w kontekście integracji europejskiej. Modernizacja a europeizacja
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Modrzejewska, Anita
Z procesem integracji europejskiej wiąże się nie tylko szansa na modernizację Polski, lecz również szereg wyzwań wynikających ze struktury UE i sposobu jej funkcjonowania jako mechanizmu alokacyjnego i jako pola organizacyjnego. Ze względu na częste, długotrwałe i osobiste kontakty stałych uczestników wymiany (cechy typowe dla wspólnot) wewnątrz UE oddziałują efekty: reputacji, odwetu i segmentacji, których wpływ wzmacnia dodatkowo ograniczona mobilność jej członków oraz związane z nią wysokie koszty wejścia i wyjścia (efekt parochializmu). Poza tym UE jako relatywnie ustabilizowane instytucjonalnie pole organizacyjne wykazuje tendencje homogenizacyjne, które z kolei są efektem występowania w tej strukturze procesu izomorfizmu instytucjonalnego we wszystkich trzech postaciach, a mianowicie izomorfizmu: przymusowego, naśladowczego i normatywnego. Ponieważ zasady homogenizacji kształtowane są wewnątrz unijnej struktury w sposób asymetryczny, tzn. kierunki tego procesu w przeważającym stopniu określa centrum, a Polska znajduje się na peryferiach struktury UE, to pomiędzy celami europeizacyjnymi a potrzebami modernizacyjnymi naszego kraju pojawiają się rozbieżności, które stawiają polskich decydentów politycznych przed koniecznością dokonania wyboru między modernizacją poprzez europeizację a modernizacją opartą o realizację celów własnych. Ta druga opcja jest jednak w tych warunkach dużo trudniejsza do wykonania.
Znaczenie funduszy pomocowych Unii Europejskiej dla spójności społeczno-gospodarczej polskich regionów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Stec, Małgorzata
W pracy przedstawiono skalę i zakres pomocy finansowej Unii Europejskiej dla polskich regionów w perspektywie finansowej 2004–2006 oraz w pierwszych latach 2007–2013. Środki z Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności UE mają kluczowe znaczenie dla rozwoju infrastruktury transportowej, środowiskowej, kulturowej, zdrowotnej oraz dla działań nakierowanych na poprawę sytuacji na rynku pracy. Stwarzają więc dużą szansę dla spójności społeczno-gospodarczej polskich regionów. Po przeprowadzonych badaniach okazało się jednak, że większość środków UE trafia do „najbogatszych” województw, co w konsekwencji zwiększa dystans rozwojowy w stosunku do biedniejszych województw Polski wschodniej i nie sprzyja spójności polskich regionów.
Wzrost PKB a poziom ubóstwa w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Kośny, Marek
Jednym z szeroko dyskutowanych w ostatnich latach zagadnień z zakresu polityki społecznej jest wpływ wzrostu gospodarczego na sytuację osób ubogich. Na początku obecnego stulecia Dollar i Kraay [2002], analizując rozwój 92 państw pokazali, że wzrost gospodarczy można uznać za sprzyjający ubogim (pro-poor growth): średni dochód osób ubogich rośnie proporcjonalnie do średniego dochodu w całej populacji. Wynik ten jednak szeroko później analizowany i komentowany okazał się mniej jednoznaczny niż sugerowali autorzy. Analizy prowadzone w różnych przekrojach i z uwzględnieniem zróżnicowanych czynników pokazały, że trudno jednoznacznie rozstrzygnąć, czy wzrost gospodarczy rzeczywiście sprzyja ubogim. Niniejszy artykuł stanowi próbę odniesienia wspomnianej problematyki do sytuacji Polski. W ostatnim dwudziestoleciu, wskutek transformacji ustrojowej, sytuacja Polski zmieniła się diametralnie. Cechą charakterystyczną dla tego okresu był jednak stale dodatni wzrost gospodarczy. W tym kontekście celem artykułu jest analiza wpływu obserwowanego wzrostu gospodarczego na poziom ubóstwa – zarówno obiektywnego, jak i subiektywnego.
Międzynarodowy transfer technologii a modernizacja polskiej gospodarki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Firszt, Dariusz
Artykuł podejmuje problematykę transferu technologii jako mechanizmu stwarzającego potencjalne możliwości rozwoju krajów spoza czołówki technologicznej oraz domykania luki technologicznej między gospodarkami. Punktem wyjścia rozważań jest wyjaśnienie pojęcia „transfer technologii” oraz przybliżenie podstawowych sposobów, za pomocą których jest on realizowany w praktyce gospodarczej. Centralnym elementem artykułu jest przedstawienie teoretycznych interpretacji przyczyn, przebiegu i skutków tego procesu, dokonanych na gruncie teorii wymiany międzynarodowej. Następnie, konfrontując wnioski z badań teoretycznych z podstawowymi tendencjami w obszarze transferu technologii do polskiej gospodarki, podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy realizowana w Polsce ścieżka rozwoju technologicznego jest racjonalna oraz jakie działania sprzyjałyby optymalizacji tego procesu.
Modernizacja gospodarki poprzez kapitał ludzki. Doświadczenia krajów rozwijających się południowej i wschodniej Azji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Jabłoński, Łukasz
W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy kapitał ludzki był zasadniczym czynnikiem ekonomicznej modernizacji krajów rozwijających się południowej i wschodniej Azji na przełomie XX i XXI wieku. W pierwszej części zaprezentowano akumulację kapitału ludzkiego w badanych krajach na tle gospodarek wysoko rozwiniętych, a także w oparciu o przegląd wyników empirycznych badań zaprezentowano rolę kapitału ludzkiego we wzroście gospodarczym krajów południowej i wschodniej Azji. Zwrócono również uwagę na argumenty przemawiające za i przeciw ujmowaniu kapitału ludzkiego jako dominującego czynnika procesów modernizacji ekonomicznej badanych krajów. Wskazano także zasadnicze powody przyspieszonej ekonomicznej modernizacji badanych krajów. Z przeprowadzonej analizy wynika, że kapitał ludzki determinował istotnie ekonomiczną modernizację gospodarek rozwijających się południowej i wschodniej Azji, jednakże akumulacja kapitału ludzkiego nie była zasadniczym czynnikiem tego procesu. Kapitał ludzki, podobnie jak wszystkie inne czynniki wytwórcze, funkcjonuje w pewnym naturalnym, technicznym i instytucjonalnym otoczeniu. Z kolei, zasadnicza siła sprawcza przyspieszonej ekonomicznej modernizacji wynikała z polityki gospodarczej.
Kapitał intelektualny jako wyznacznik procesów modernizacji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Wosiek, Małgorzata
W teoriach modernizacji akcentuje się nie bariery rozwoju, lecz jego czynniki, zwłaszcza te, które mogą go przyspieszać. Taką rolę we współczesnej gospodarcze (globalnej i opartej na wiedzy) pełni kapitał intelektualny, który w swej strukturze taksonomicznej obejmuje: kapitał ludzki, kapitał społeczny, kapitał strukturalny oraz kapitał relacji. Z prowadzonych rozważań wynika, że w swej istocie modernizacja w kierunku innowacyjnej i kreatywnej gospodarki zależy w głównym stopniu od możliwości w zakresie endogenicznej akumulacji wszystkich kategorii konstytuujących kapitał intelektualny. Tworzenie warunków dla rozwoju i wykorzystania kapitału intelektualnego powinno doprowadzić do wzrostu konkurencyjności, która wiedzie do wysokiego poziomu życia. W Polsce tak ukierunkowana modernizacja znajduje bariery w uwarunkowaniach strukturalnych, finansowych oraz infrastrukturalnych, a także w samym kapitale intelektualnym – jego niskim poziomie i jakości. W rezultacie, o ile w Polsce zaznacza się modernizacja funkcjonalna (w kierunku wzrostu konkurencyjności gospodarki – choć podkreśla się zbyt wolne tempo tych przekształceń), o tyle nie towarzyszy jej modernizacja procesowa, której efektem jest zmiana sposobów myślenia i postępowania podmiotów różnej skali. Dodatkowym zagrożeniem jest ponadto narastanie sprzeczności w różnych wymiarach ludzkiego bytu, obiektywnie towarzyszących ewolucji w kierunku społeczeństwa postindustrialnego.
Problemy zarządzania sieciami gospodarczymi a realizacja celów modernizacyjnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Bal-Woźniak, Teresa
W artykule podjęto próbę rozstrzygnięcia kilku dylematów związanych z zarządzaniem sieciami gospodarczymi. Przedmiotem analizy uczyniono Porterowski klaster. Wspólnotowy wymiar takiej sieci gospodarczej obejmuje oprócz celów biznesowych również strategiczne cele rozwoju społeczno-gospodarczego terytorium, na którym sieć funkcjonuje. Po ukazaniu istoty sieci gospodarczej przytoczono szereg przykładów z zakresu zarządzania w sieci i zarządzania siecią, które mogą stanowić podstawę tworzenia europejskiego standardu zarządzania klastrem. Dowodzono także zasadności czerpania z dorobku zarządzania publicznego w procesach zarządzania sieciami gospodarczymi typu klastra.
Model administracji publicznej a jakość obsługi obywateli w urzędach gminnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Piotrowska, Maria
Celem artykułu jest zbadanie, czy czynniki stymulujące wzrost jakości obsługi obywateli w urzędach gminnych mają znaczenie dominujące, w porównaniu z czynnikami tradycyjnymi i destymulantami. Stymulantami modernizacji są: przejrzystość, merytoryczność, wykształcenie, jakościowy aspekt zasobów urzędu oraz opinia obywateli; czynnikami tradycyjnymi: przestrzeganie procedur oraz płace i premie, a destymulantami: korupcja oraz polityzacja. Badanie jest oparte na wykorzystaniu modelu ekonometrycznego do symulacji wzrostu jakości obsługi obywateli w urzędach w wyniku poprawy poszczególnych czynników. Zmienne modelu są skonstruowane na podstawie wywiadu kwestionariuszowego przeprowadzonego wśród 857 urzędników pracujących w 99 gminach na terenie całej Polski. Wywiad dotyczył postrzegania różnych aspektów działania urzędu gminnego. Wyniki uzyskane w oparciu o percepcje urzędników zatrudnionych w urzędach gminnych wskazują, że w opinii samych urzędników czynniki modernizacyjne nie mają istotnego znaczenia dla jakości ich pracy. Uwzględnianie głosu obywateli nie jest postrzegane jako ważny bodziec wzrostu jakości pracy urzędu. Stymulanty modernizacji administracji od wewnątrz, poprzez zwiększenie roli merytoryczności oraz wykształcenia, mają znacznie mniejszy wpływ na jakość obsługi obywateli niż przestrzeganie procedur. Najważniejszym czynnikiem, który mógłby przyczynić się do poprawy pracy urzędników, jest zredukowanie nacisków politycznych wywieranych na decyzje administracyjne.
Przeciwdziałanie wykluczeniu finansowemu jako element wspierania spójności społecznej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2011) Buko, Jacek
Rozważania niniejszego artykułu koncentrują się na problemach związanych ze społecznymi i ekonomicznymi aspektami ograniczonego dostępu części społeczeństwa do podstawowego zakresu usług finansowych. W szczególności w opracowaniu skoncentrowano się na: - zjawisku wykluczenia finansowego, jako jednego z wymiarów wykluczenia społecznego; - problematyce wykluczenia finansowego w Polsce, - sposobom przeciwdziałania wykluczeniu finansowemu w Unii Europejskiej. W rozwiniętych krajach Unii Europejskiej dostęp do podstawowych usług finansowych obejmujących takie produkty jak rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy, czy karty płatnicze coraz częściej łączony jest z pojęciem praw obywatelskich, gdyż stając się elementem społeczno-gospodarczych standardów cywilizacyjnych warunkuje zaangażowanie osoby w życie społeczności. Klienci indywidualni stają wobec kilku zasadniczych problemów w odniesieniu do korzystania z usług finansowych: - banki, kierując się kryterium rentowności, nie są realnie zainteresowane upowszechnianiem dostępu do tych usług wśród osób mniej zamożnych; - mieszkańcy terenów słabo zurbanizowanych, w tym szczególnie obszarów wiejskich, mają ograniczony dostęp do podstawowych usług finansowych ze względu na brak fizycznej sieci świadczących je placówek.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 18 (2011) według Data dodania