Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 48(4)/2016

URI dla tej Kolekcjihttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/2206

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 31

Znaczenie odkrywania i uruchamiania sprzężeń międzysferycznych w integrowaniu procesów rozwojowych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Woźniak, Michał Gabriel
W artykule zwrócono uwagę na wielowymiarowość procesów modernizacji obserwowanych współcześnie. Postulowane jest tu kompleksowe ich badanie za pomocą matrycy wyróżniającej osiem sfer bytu ludzkiego (duchową, natury i biologii, ekonomiczną, społeczną i polityczną, konsumpcji, technologii i rozumu). To nowe podejście do modernizacji ma na celu: odkrywanie konsekwencji sprzężeń zwrotnych wynikających z alternatywnych alokacji zasobów w postaci efektów mnożnikowych (synergicznych) i kosztów (entropii) harmonizowania procesów rozwojowych, zorientowanie polityki rozwojowej na podnoszenie jakości wartościowego życia, uwolnienie debaty o rozwoju i polityki rozwojowej od partykularnych interesów.
Reformy strukturalne jako antidotum na nierówności społeczne
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Frejtag-Mika, Eliza; Sieradzka, Katarzyna
W Polsce, podobnie jak w innych krajach świata, występują duże nierówności dochodowe i stale rosnące nierówności majątkowe. Wywołuje to negatywne konsekwencje makroekonomiczne, ograniczając dynamikę krajowego popytu. O poziomie nierówności decyduje system podatkowy, zabezpieczeń socjalnych, edukacyjny oraz przede wszystkim charakter rynku pracy. Poszukiwanie pożądanego konsensusu podatkowego staje się pilną koniecznością. I chociaż pewien stopień nierówności jest immanentną cechą kapitalizmu, powstaje pytanie, jaki poziom nierówności jest do zaakceptowania oraz kiedy nierówności czynią więcej szkody niż pożytku?
Potencjalne zagrożenia z przyjęcia wspólnej waluty w Polsce w świetle doświadczeń Hiszpanii i wyników gospodarczych wybranych krajów strefy euro
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Mucha-Leszko, Bogumiła; Twarowska, Katarzyna
Przedmiotem artykułu jest analiza empiryczna mająca na celu weryfikację korzyści i zagrożeń rezygnacji z waluty narodowej na rzecz euro, a studium przypadku jest Hiszpania. Gospodarka tego kraju ze względu na potencjał, stadium rozwoju oraz cechy strukturalne, mimo swojej specyfiki może być porównywana z gospodarką Polski. Analiza czynników długookresowego wzrostu gospodarczego Hiszpanii i narastających nierównowag makroekonomicznych wydaje się być dla Polski przydatna w ocenie stanu gospodarki oraz możliwości jej rozwoju w warunkach unii walutowej. Ważną częścią analizy jest ocena wyników gospodarczych Polski w latach 2000–2014 na tle strefy euro, a także Niemiec, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Portugalii i Słowacji z wykorzystaniem jedenastu wskaźników makroekonomicznych. Ocena wyników gospodarczych została przeprowadzona z wyodrębnieniem dwóch okresów czasowych 2000–2007 i 2008–2014 w celu zbadania potencjału rozwojowego krajów strefy euro i Polski w warunkach stabilnej koniunktury gospodarczej i zdolności wychodzenia z kryzysu w latach 2008–2014. Celem artykułu jest ocena zagrożeń dla Polski po przystąpieniu do unii walutowej z punktu widzenia osiągniętej konwergencji gospodarczej i efektów procesów dostosowawczych oraz doświadczeń Hiszpanii. Autorki wychodzą z założenia, że poziom boomu kredytowego wyznacza granicę bezpieczeństwa między korzyściami i kosztami przystąpienia do unii walutowej, na co narażone są przede wszystkim kraje o niższej wydajności pracy i słabsze technologicznie. Konfrontując wyniki gospodarcze Polski z wybranymi krajami strefy euro Autorki poszukują odpowiedzi na trzy pytania: Czy Polska znajduje się już na takim etapie rozwoju, który zapewnia realizację korzyści z unii walutowej? W jakim stopniu dziesięć lat członkostwa w Unii Europejskiej wpłynęło na dostosowanie gospodarki do warunków funkcjonowania w jednolitym rynku wewnętrznym? Czy nie ma zagrożeń utrzymania równowagi makroekonomicznej?
Интеграция Украины в международное финансовое пространство: тенденции и перспективы
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Radyeva, Maryna
Исследованы процессы взаимодействия Украины с международными финансовыми институтами, формы международного сотрудничества Украины с учетом национальных интересов. По результатам анализа, определены важнейшие глобальные институты, с которыми взаимодействует Украина. Такие как Организация Объединенных Наций, Всемирный банк, Европейский банк реконструкции и развития, Совет Европы, Организация по безопасности и сотрудничеству в Европе, Международный валютный фонд. Определены основные механизмы взаимодействия, формы и направления кредитования Украины со стороны международных финансовых институтов. Установлена степень влияния деятельности этих структур на состояние украинской экономики. По результатам анализа развития глобализационных процессов определены прогнозируемые положительные и отрицательные результаты интеграции Украины в международное финансовое пространство. Прогнозируемые положительные результаты международной интеграции Украины связаны с получением преимуществ от производства и реализации инновационной конкурентоспособной продукции. А также, возможностями использования преимуществ международного разделения труда, получением помощи международных финансовых организаций, выходом на мировые рынки конкурентоспособной наукоемкой продукции; использованием опыта экономических трансформаций в других странах. Прогнозируемые отрицательные результаты, такие как ограничение свободы экономических и политических действий, усиление зависимости от внешних кредиторов, рост внешнего долга и дефицита бюджета, консервация своего периферийного места в мире, упадок неконкурентоспособных производств, потеря части национальной культуры, могут стать последствиями слабого экономического развития современной Украины. Определены приоритеты интеграции Украины в международное финансовое пространство. Предложены стратегические направления адаптации украинской экономики к глобализационным явлениям с целью использования возможностей и предотвращения глобальных угроз.
Интеллектуальный капитал страны как основа социально-экономической безопасности
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Головкова, Людмила
В статье акцентируется внимание на необходимость изучения влияния интеллектуального капитала на уровень стабилизации экономического состояния страны и регионов, и обеспечения социально-экономической безопасности. Указывается, что выход из системного кризиса и повышение конкурентоспособности страны возможно в случае эффективной реализации интеллектуальный потенциал и формировании интеллектуального капитала. Интеллектуальный потенциал становится главным условием экономического прогресса, а интеллектуальный капитал – важнейшим и самым ценным ресурсом для достижения этой цели и основой социально-экономической безопасности государства. Предлагается структура интеллектуального капитала, обосновывается методический подход к определению человеческого капитала. Представляется потенциал страны как соотношение потенциального капитала технологических преобразований и интеллектуального капитала. Указывается, что потенциальный и интеллектуальный капитал создают положительную разницу потенциала страны, являются источником экономического роста сбалансированных показателей деятельности страны, а их соотношение определяет его темпы развития и, соответственно, уровень социально-экономической безопасности. Ускорение евроинтеграции, реализация европейского вектора развития Украины невозможно без наличия соответствующего интеллектуального потенциала и достаточного интеллектуального капитала как овеществленной формы предварительной реализации соответствующего потенциала.
Jakość życia w polskich województwach – analiza porównawcza wybranych regionów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Polak, Ewa
Jakość życia interpretować można jako obiektywnie wyliczony na podstawie danych statystycznych materialny i niematerialny poziom życia wraz z subiektywną oceną satysfakcji życiowej. Jest ona pojęciem szerszym niż poziom zamożności społeczeństwa i państwa oraz dobrobyt ekonomiczny. Mierniki jakości życia w ostatnim okresie zaczęto też wykorzystywać do określenia poziomu życia mieszkańców jednostek terytorialnych mniejszych niż państwo. Jest to efektem spostrzeżenia, że warunki życia i możliwości rozwoju społeczności poszczególnych regionów, subregionów, miast i gmin są znacznie zróżnicowane, pomimo iż podlegają tej samej polityce państwa. Celem pracy jest ocena zróżnicowania poziomu życia w polskich regionach – jego rozmiarów, specyfiki, związków przyczynowo-skutkowych z tym związanych za pomocą odpowiednio dobranych i skonstruowanych parametrów i mierników ze szczególnym uwzględnieniem pięciu polskich województw. Na wyższą wartość parametrów charakteryzujących poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego województwa zasadniczy wpływ ma lepsza od pozostałych części regionu sytuacja jego stolicy oraz jej siła przyciągająca specjalistów, inwestycje i kapitał. Pomimo polityki regionalnej UE, różnicowanie rozwojowe pomiędzy subpaństwowymi jednostkami terytorialnymi jest tendencją trwałą i wręcz nasilającą się. Duży wpływ na poziom rozwoju społecznego ma jakość kapitału ludzkiego. Obiektywnie wyliczone parametry charakteryzujące poziom rozwoju cywilizacyjnego mają ograniczony związek z subiektywnymi ocenami na ten temat. Na kondycję społeczną człowieka i jego poczucie sensu oraz satysfakcji życiowej duży wpływ mają niewymierne czynniki związane z kulturą, religią, tradycją, poczuciem zakorzenienia i więzi społecznych. Badanie jakości życia służyć powinno ocenie efektywności realizowanej polityki społeczno-gospodarczej.
Rozwój społeczno-gospodarczy polskich regionów
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Miłek, Dorota; Paluch, Paulina
Procesy rozwoju społeczno-gospodarczego wyznaczają wyraźne zróżnicowania przestrzenne i strukturalne. W artykule przeprowadzono analizę i ocenę poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego polskich regionów w 2009 i 2013 roku. Dla realizacji celu badań wykorzystano 38 cech diagnostycznych, które zostały usystematyzowane według następujących aspektów: demografia i rynek pracy, poziom rozwoju społecznego, poziom rozwoju gospodarczego oraz poziom rozwoju infrastruktury technicznej. Przy wykorzystaniu metody taksonomicznej Z. Hellwiga dokonano grupowania województw, rozróżniając regiony o najwyższym, wysokim, niskim i najniższym poziomie rozwoju. Powyższe podejście pozwoliło na zidentyfikowanie zmian w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego polskich województw w analizowanych latach.
Zadowolenie z życia i perspektyw na przyszłość a obiektywne i subiektywne czynniki sytuacji życiowej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Pikul, Joanna
Przedmiotem niniejszego artykułu jest szczęście i zadowolenie z życia oraz perspektyw na przyszłość. Jest to temat zawsze aktualny, zwłaszcza w obecnych czasach, przez niektórych autorów (A. Giddens, U. Beck) nazywanych późną nowoczesnością. Szczególnie w takich warunkach społecznych warto zatrzymać się i zastanowić, czy jesteśmy szczęśliwi i jak oceniamy swoją przyszłość. Wątpliwości te są wyjaśnione już w pierwszej części pracy, zawierającej znaczenia pojęć: jakość życia, szczęście, zadowolenie, dobrostan psychiczny wraz ze wskazaniem na czynniki obiektywne i subiektywne wpływające na ów dobrostan. Ponadto przedstawione są założenia teorii dobrostanu psychicznego: „dół-góra”, „góra-dół”, cebulowa teoria szczęścia. Kolejnym aspektem jest przyszłość w kontekście dobrostanu psychicznego, w tym znaczenie nadziei, wiary, optymizmu i pewności siebie. Druga część pracy zawiera wyniki badań opracowane na podstawie projektu pn. Diagnoza Społeczna. Zmienną wyjaśnianą jest zadowolenie z perspektyw na przyszłość, w tym ukazanie, jak owe zadowolenie przedstawia się na przełomie lat 2000–2013. Kluczowe jest przedstawienie zmiennych mających największy wpływ na zadowolenie z perspektyw na przyszłość oraz poznanie kierunku ich wpływu. Pozytywny wpływ na nasze zadowolenie ma status społeczno-ekonomiczny oraz bliskie relacje społeczne, jak: posiadanie przyjaciół, bycie w związku małżeńskim i udział w nabożeństwach. Ponadto nasze zadowolenie różnicuje także wiek, stan zdrowia, posiadanie dzieci na utrzymaniu czy nadużywanie alkoholu. Jako, że na wiele rzeczy w swoim życiu mamy wpływ, warto zweryfikować, w których wymiarach możemy jeszcze zwiększyć nasze zadowolenie z perspektyw na przyszłość.
Rozkłady dochodów przedsiębiorców i ich użyteczność na tle innych grup społeczno-ekonomicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Szczygieł, Elżbieta; Piecuch, Teresa
Przedmiotem artykułu jest rozkład oraz użyteczność dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa domowe przedsiębiorców w porównaniu do gospodarstw domowych pozostałych grup społeczno-ekonomicznych. Artykuł prezentuje wyniki badania w oparciu o dane nieidentyfikowane pochodzące z badań budżetów gospodarstw domowych GUS. Celem artykułu jest wykazanie zależności między faktem prowadzenia działalności gospodarczej a wyższą oceną użyteczności osiąganych dochodów przez gospodarstwa domowe w porównaniu do gospodarstw z innych grup społeczno-ekonomicznych. Wyniki badań zostały poddane analizie statystycznej obejmującej prezentację parametrów rozkładu uzyskiwanych dochodów w badanych grupach oraz estymację parametrów funkcji użyteczności dochodu w oparciu o model B.M.S. van Praaga z wykorzystaniem dopasowania do rozkładu log-normalnego. Uzyskane wyniki potwierdziły prawidłowość zakładanej hipotezy o wpływie prowadzenia działalności gospodarczej na wskazywanie wyższych poziomów dochodów jako tak samo użytecznych.
Badanie wynagrodzeń minimalnych opartych na modelu kapitału ludzkiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Stańdo-Górowska, Halina
Celem opracowania jest identyfikacja czynników i zbadanie ich wpływu na wysokość wynagrodzeń minimalnych. Podstawą analiz i badań jest teoria pomiaru kapitału ludzkiego pracowników. Z tej teorii wynikają modele wynagrodzeń minimalnych. Zgodnie z teorią pomiaru kapitału ludzkiego przyjęto, że wynagrodzenia minimalne powinny rekompensować rozpraszanie się kapitału ludzkiego pracowników w wyniku wykonywania przez nich pracy. Powinny więc być zgodne z wartością wykonywanej pracy. W oparciu o model kapitału ludzkiego oszacowano wynagrodzenia minimalne w przykładowych krajach, biorąc pod uwagę czas trwania obowiązkowej nauki oraz wysokość kosztów utrzymania w tych krajach. Wybrano kraje, w których obowiązuje urzędowa płaca minimalna. W opracowaniu uwzględniono w szczególności badania nad produktywnością pracy. Produktywność pracy jest bowiem podstawowym czynnikiem, który umożliwia ustalenie wynagrodzeń minimalnych na właściwym poziomie. Ponadto badano zależność płac minimalnych od takich czynników jak wskaźniki inflacji czy wskaźniki bezrobocia obliczając współczynniki korelacji oraz stosując statystyczną metodę regresji liniowej. W wyniku obliczeń otrzymano równanie opisujące miesięczną modelową płacę minimalną. Rezultaty badań wiążą się częściowo z wysokością wynagrodzeń minimalnych ustalonych w aktach prawnych. W opracowaniu dokonano analizy urzędowych wynagrodzeń minimalnych w przykładowych krajach i dokonano ich oceny poprzez porównanie z wynagrodzeniami modelowymi.
Wzrost wartości i produktywności rzeczowych aktywów trwałych jako czynnik równoważenia nierówności ekonomicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Jonkisz-Zacny, Anna
Celem artykułu jest analiza wpływu stanu rzeczowych aktywów na wzrost PKB, a co za tym idzie – na rozwój gospodarczy i rosnące możliwości zatrudnienia, co prowadzi do racjonalizacji nierówności ekonomicznych. Możliwości zatrudnienia i godziwe wynagrodzenie w sensie teorii kapitału ludzkiego oznaczają osiągnięcie pozytywnego stanu gospodarki. Wskazuje się na rolę rzeczowych aktywów we wzroście produktywności pracy i wpływie na PKB. Porusza się także kwestię pomiaru wielkości aktywów, w szczególności zagadnienia procesu przenoszenia wartości do produktów, czyli amortyzacji jednocześnie wskazując metodę jej ustalania. Narzędziem analizy była teoria kosztowej funkcji produkcji i wynikającej z niej modeli, w szczególności produktywności pracy. Wskazano, że w gospodarkach słabo rozwiniętych udział pracy w PKB jest wysoki przy niskim udziale aktywów. Poruszone w artykule tematy aktywów trwałych oraz metody ustalania amortyzacji, wskazują na ich kluczową rolę w rozwoju gospodarczym mierzonym za pośrednictwem wielkości PKB i produktywności pracy. Ich udział ściśle wiążą się z niwelowaniem nierówności ekonomiczno-społecznych oraz ze zrównoważonym rozwojem gospodarczym.
Krytyka modeli statycznej równowagi – perspektywa postklasyczna
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Holko, Maciej
Odkąd teoria ekonomii stała się matematycznym opisem procesów społecznych, dysponujemy zasadniczo dwoma metodami badawczymi. Neoklasyczny (ortodoksyjny) paradygmat jest oparty na modelu wymiany i analizie marginalnej. Ponieważ zakres i głębokość spojrzenia jest w ten sposób ograniczona, niewiele więcej można zbadać niż warunki statycznej równowagi, wynikające z rzadkości i skali potrzeb. Modele te nie opisują jednak zachowań społecznych, lecz jednostkowe, ponieważ oparte są na indywidualizmie metodologicznym, tj. na modelu Robinsona Crusoe. Pojawienie się drugiej osoby powoduje, że kształt krzywej popytu się zmienia. Teoria doskonałej konkurencji także jest problematyczna, ponieważ popyt, z jakim styka się pojedyncza firma jest niespójny z malejącą funkcją popytu rynkowego. Strona podażowa tej teorii stwarza podobne problemy ze względu na brak realistycznego ujęcia procesów produkcji i podziału. Zatem społeczne treści ekonomii są tutaj niejasne. Paradygmat postklasyczny ma swe źródła w klasycznej, angielskiej ekonomii politycznej i składa się z marksowskiej, kaleckistowskiej, sraffiańskiej i postkeynesowskiej (robinsonowskiej i kaldoriańskiej) metody analizy. Gospodarka opisywana jest jako ruch okrężny produkcji i konsumpcji czy też jako ciągły proces reprodukcji. Znakiem rozpoznawczym jest teoria podziału, która jest niezbędna do wyjaśnienia teorii wartości i wzrostu. Podczas gdy neoklasyczne modele nie pozwalają znaleźć odpowiedzi na problemy ostatniego kryzysu/recesji, inspiracją dla działań politycznych była najwyraźniej teoria postkeynesowska, zgodnie z którą deficyt budżetowy (w połączeniu z odpowiednimi podatkami) oraz niskie stopy procentowe (również wtedy, gdy prowadzą do inflacji i spadku realnych odsetek) są skutecznymi narzędziami polityki makroekonomicznej.
Réforme du secteur minier en République Démocratique du Congo dans le contexte des problèmes de gouvernance et les perspectives du développement économique
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kamba-Kibatshi, Marcel
La République Démocratique du Congo (RDC) est incroyablement riche en ressources naturelles. C’est pourquoi nous affirmons, que par son importance géostratégique, la République démocratique du Congo (RDC) est un pays qui décide ou conditionne la stabilité et le développement de l’Afrique centrale et de la région des Grands Lacs. Katanga l’une de ses riches provinces, étant reconnu comme pays minier, elle est le siège de nombreuses exploitations de métaux les plus variés répartis dans une multitude de mines et de carrières. Le secteur minier congolais est placé au centre de la politique du développement qui se base sur la relance macroéconomique, par un recours massif aux investissements étrangers, et cela pour permettre au pays de «lutter contre la pauvreté». Initiée par plusieurs institutions financières internationales, une réforme du secteur minier a été intégrée aux programmes de développements appliqués en République Démocratique du Congo et s’est traduite comme une libéralisation du secteur minier. À ce titre, notre travail c’est-à-dire le présent article propose une réflexion sur le processus d’élaboration de la réforme du secteur minier et les financements de sa mise en oeuvre dans une perspective plus globale de reconstruction du pays. Longtemps critiquée et déshonorée pour ses effets sociaux et environnementaux dévastateurs, la mine artisanale se répand rapidement dans une grande partie du monde, notamment en Afrique. Pour un certain nombre de pays et de communautés internationales, elle représente une voie vers le développement et la croissance économique. L'exploitation artisanale dans les mines de la République Démocratique du Congo et en particulier de la province du Katanga est un marché self -service et anarchique, à la limite de l'informel et duquel le pays ne tire en réalité aucun profit substantiel. Le secteur minier de ce pays et surtout du Katanga a traditionnellement été occupé par la société de l’État «la Gécamines», et celle-ci a le monopole pour toutes les exploitations industrielles des minerais. Reconnu pour détenir une diversité incroyable de minerais en importantes quantités, «ce pays recèlerait 70 % des réserves mondiales de cobalt, 20 % du cuivre, 45 % du diamant, ainsi qu’un potentiel important en or, uranium et manganèse». La République Démocratique du Congo est ainsi le producteur le plus important de cobalt au monde à part l’Australie.
Practices of Corporate Social Responsibility in Ukraine
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Panchenko, Yevgen; Kiriakova, Maryna
The article deals with the practices of CSR of leading in terms of sustainable development Ukrainian-based companies. The development of CSR in Ukraine is rather pushed by business than by society. Responsible initiatives are adopted by the subsidiaries of multinational corporations and by enterprises forming a company town; companies planning to go public publish CSR reports, whereas it’s a standard requirement. The participation of Ukrainian-based companies in sustainability initiatives (UN Global Compact), ratings (Gvardiya) and competitions (the center’s “The Development of CSR” business scases competition) as well as the state of non-financial reporting of Ukrainian-based companies are analyzed. Thus according to the results of 2013 competition of the best non-financial reports conducted by the center “The Development of CSR” such companies as DTEK (GRI), SCM (GRI), Platinum Bank (GRI), Galnaftogaz (GRI) Interpipe (COP) were the winners. The responsible practices of Metinvest’s enterprises and the approaches to sustainable development of the subsidiaries of leading multinational corporations in Ukraine (Nestlé, Sun InBev, L’Oréal, Tetra Pak, Henkel) are presented. The authors come to the conclusion that companies’ approaches to CSR in Ukraine are mostly fragmentary and unsystematic and the demand for responsible initiatives in the Ukrainian society is relatively low. In this regard the increase of the population’s level of culture and awareness in social aspects of living may become an integral part and motivator of the transformation of Ukrainian-based company’s unsystematic responsible initiatives into the part of their business-strategy.
Emerytury weteranów wojny futbolowej. Analiza porównawcza systemów emerytalnych Hondurasu i Salwadoru
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Poteraj, Jarosław
Krótkotrwały konflikt zbrojny między Salwadorem a Hondurasem, który miał miejsce w roku 1969, nazwany mianem „wojny futbolowej”, był faktycznie konfliktem o podłożu ekonomicznym. Autor zastanawia się, czy współcześnie różnice w zamożności obydwu krajów są na tyle znaczące, że możliwe jest, wynikające z tego zróżnicowania, odmienne kształtowanie rozwiązań emerytalnych w obydwu krajach. Celem badawczym pracy jest analiza porównawcza historycznych i aktualnych rozwiązań w systemach emerytalnych Hondurasu i Salwadoru. Autor stawia hipotezę o wcześniejszym wdrażaniu kapitałowych rozwiązań emerytalnych w Salwadorze, jako efektu wyższego poziomu rozwoju gospodarczego w tym kraju, niż w Hondurasie. Artykuł prezentowany jest w układzie: 1) Rozwój historyczny systemów emerytalnych, 2) Stan obecny systemów emerytalnych, 3) Podobieństwa i różnice oraz 4) Wyzwania i przewidywane zmiany w systemach emerytalnych. W podsumowaniu autor stwierdza, że system emerytalny w Hondurasie wydaje się w porównaniu z Salwadorem głęboko opóźniony we wdrażaniu reform, szczególnie w zakresie braku konkurujących ze sobą prywatnych przedsiębiorstw zarządzających funduszami emerytalnymi. Z kolei system emerytalny w Salwadorze wydaje się wykorzystywać doświadczenia innych krajów Ameryki Łacińskiej w rozwiązywaniu problemów związanych z finansowaniem potrzeb osób w zaawansowanym wieku. Reforma realizowana od roku 2008 miała charakter kapitałowy, odnosząc się wprost do rozwiązań zastosowanych wcześniej w Chile. Obecnie jednak okazuje się, że koszty transformacji są niemożliwe do udźwignięcia przez system finansowy państwa i powstała obecnie potrzeba rzetelnej analizy przyjętych rozwiązań. Postawiona na wstępie hipoteza, o wcześniejszym wdrażaniu kapitałowych rozwiązań emerytalnych w Salwadorze, jako efektu wyższego poziomu rozwoju gospodarczego w tym kraju, niż w Hondurasie, uzyskała potwierdzenie.
Kategoria „zdrowie” i „choroba” i ich implikacje dla zarządzania systemem ochrony zdrowia
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Piontek, Barbara; Macha, Krzysztof
Podjęty temat jest niezwykle istotny z punktu zmian, jakie zachodzą we współczesnej rzeczywistości. Przede wszystkim należy zauważyć, że, pomimo iż mówimy o niespotykanym dotąd „skoku cywilizacyjnym”, szansie, której nie miały wcześniejsze pokolenia i postępie technologicznym, wciąż borykamy się z fundamentalnymi wyzwaniami w zakresie dostępności do usług wrażliwych, tj. bezpośrednio związanych z ochroną i ratowaniem zdrowia oraz życia. Należy zwrócić uwagę, że zdrowie społeczne jest obszarem strategicznym, a kształtowanie ładu w tym zakresie powinno być branżą strategiczną polityki publicznej. System ochrony zdrowia jest obszarem wyjątkowo trudnym do efektywnego zarządzania, a jednym z pierwszych problemów, który napotykamy, są zmieniające się interpretacje podstawowych dla tego systemu kategorii: „zdrowie” i „choroba”. W szczególności, zmiany te powodują zaburzenia w systemie ochrony zdrowia państwa przyczyniając się do jego niestabilności. Celem artykułu jest wskazanie problemów definicyjnych kategorii „zdrowie” i choroba”, jako kluczowych dla efektywnego zarządzania systemem ochrony zdrowia. W niniejszym artykule przyjmuje się założenie, że postrzeganie, rozumienie i definiowanie kategorii „zdrowie” i „choroba” zawierają przyjęty sposób widzenia rzeczywistości, który determinuje podstawy dla rozwiązań systemowych dla ochrony zdrowia oraz wpływa na możliwości budżetowania systemu ochrony zdrowia.
Zróżnicowanie w dostępie do onkologicznych usług zdrowotnych w województwach Polski
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Kujawska, Justyna
Nowotwory złośliwe to druga w kolejności przyczyna śmiertelności na świecie. Liczba zachorowań na raka w ostatniej dekadzie wzrosła. W Polsce występują trudności w dostępie do lecznictwa onkologicznego. Pierwszą trudnością jest zbyt długi czas oczekiwania na wizytę u specjalisty. Kolejna to nieskuteczna diagnostyka, która powoduje, że nowotwór jest wykrywany w zaawansowanym stadium. Pochodną tych problemów jest rozmieszczenie ośrodków onkologicznych, przede wszystkim w dużych miastach, co powoduje długi czas dojazdu do punktu ambulatoryjnych świadczeń onkologicznych. Następną trudnością w dostępności jest organizacja systemu opieki zdrowotnej oparta na limitowaniu liczby udzielanych świadczeń. Celem opracowania jest wskazanie nierówności w dostępie do usług onkologicznych (w tym radioterapii) w województwach z wykorzystaniem metody DEA. Wyniki badań pokazują duże zróżnicowanie w dostępie do posiadanych zasobów osobowych i rzeczowych związanych z onkologiczną opieką zdrowotną. W województwie opolskim jest prawie 5 razy mniej lekarzy niż w mazowieckim, a koszty lecznictwa onkologicznego są dwa razy niższe. Częściowym rozwiązaniem poprawiającym sprawność opieki onkologicznej jest rezygnacja z kosztownych usług stacjonarnych na rzecz zwiększenia udziału usług realizowanych w formie ambulatoryjnej lub opieki jednodniowej. Z zastosowanego modelu DEA wynika, że w pełni efektywne województwa pod względem dostępu do opieki onkologicznej to: lubuskie, opolskie i podlaskie. W województwach tych są najniższe koszty jednostkowe na pacjenta. Należy jednak pamiętać, że wczesne wykrycie nowotworu i skuteczna terapia powodują niższe koszty bezpośrednie i pośrednie absencji chorobowej.
Jakość usług oferowanych przez sanatoria
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Wyszkowska, Zofia
Priorytetem działalności placówek służby zdrowia jest wysoka jakość świadczonych usług. Celem badania była ocena usług zdrowotnych świadczonych w sanatoriach, zatem w artykule przedstawiono cechy usług zdrowotnych, ideę świadczonych usług zdrowotnych w sanatoriach oraz wyniki badań dotyczące oceny jakości świadczonych usług w sanatoriach. Metodą badawczą był sondaż diagnostyczny przeprowadzony za pomocą kwestionariusza ankiety, który utworzono na podstawie analizy narzędzi do oceny jakości usług oferowanych w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej. W celu zgromadzenia informacji pozwalających na dokonanie oceny jakości świadczonych usług w sanatoriach skorzystano z dwóch kwestionariuszy ankiety. Jeden z nich skierowano do kuracjuszy, którzy przebywali w sanatorium na turnusach leczniczych, drugi do mieszkańców miasta korzystających z zabiegów leczniczych w obiekcie sanatorium. W analizie uwzględniono 280 poprawnie wypełnionych kwestionariuszy ankiety przez kuracjuszy oraz 72 kwestionariusze ankiety poprawnie wypełnione przez mieszkańców miasta. Uzyskane informacje pozwoliły na ocenę warunków bytowych, ocenę personelu, oczekiwań klientów dotyczących usług zdrowotnych i usług uzupełniających pobyt w sanatorium. Opinie uzyskano z trzech sanatoriów zlokalizowanych w Inowrocławiu. Na podstawie przeprowadzonego badania stwierdzono, że jakość usług świadczonych w sanatoriach jest w opiniach kuracjuszy na zadowalającym poziomie. Respondenci wysoko ocenili warunki bytowe oraz pracę personelu technicznego i medycznego. Nieliczna grupa respondentów mniej usatysfakcjonowana jest ważnym sygnałem dla kierownictwa placówek skłaniającym do podjęcia działań związanych z podwyższeniem jakości świadczonych usług pozwalających na uzyskiwanie wyższych ocen w przyszłości.
Bezpieczeństwo publiczne i drogowe jako uwarunkowanie jakości życia mieszkańców miast wojewódzkich w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Murawska, Anna
Bezpieczeństwo publiczne i drogowe w miejscu zamieszkania stanowi jedno z najważniejszych uwarunkowań jakości życia ludzi, a ochrona bezpieczeństwa jest jednym z najważniejszych zadań państwa oraz władz powiatowych, gminnych i miast. Celem opracowania było przedstawienie zróżnicowania bezpieczeństwa publicznego i drogowego jako wyznacznika jakości życia mieszkańców miast wojewódzkich w Polsce. Jako podstawowe wskaźniki służące do oceny poziomu bezpieczeństwa życia w miejscu zamieszkania użyto między innymi liczbę przestępstw przypadających na 10 tys. mieszkańców miasta, w szczególności przestępstw o charakterze kryminalnym, gospodarczym i drogowym. Jako wskaźniki służące do oceny poziomu bezpieczeństwa drogowego przyjęto liczbę wypadków drogowych, liczbę rannych i zabitych osób w wypadkach oraz liczbę kolizji drogowych. Na podstawie przyjętych do analizy wskaźników sporządzono ranking miast o najwyższym i najniższym poziomie bezpieczeństwa publicznego i drogowego w Polsce. Zróżnicowanie poziomu bezpieczeństwa w polskich miastach wojewódzkich jest wysokie. W ostatnich latach liczba przestępstw ogółem w miastach wojewódzkich utrzymuje się na podobnym poziomie, przy czym jest największa w Katowicach, we Wrocławiu, w Zielonej Górze i w Gorzowie Wielkopolskim, a najmniejsza w Białymstoku i w Rzeszowie. Liczba wypadków i kolizji drogowych w ostatnich latach zmniejszyła się, jednak w dalszym ciągu jest relatywnie wysoka i istotnie zróżnicowana. W 2014 r. najwięcej wypadków drogowych przypadło na mieszkańca Łodzi i Rzeszowa, a najmniej Torunia, Bydgoszczy, Poznania i Gorzowa Wielkopolskiego.
Zmiany w strukturze oraz intensywności pomocy regionalnej w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Spychała, Marcin
W artykule przedstawiono zasady udzielania pomocy regionalnej, jej przeznaczenie, dopuszczalność oraz intensywność. Ponadto przedstawiono strukturę pomocy regionalnej udzielanej w Polsce ze względu na jej przeznaczenie oraz formy, a także porównano intensywność pomocy regionalnej w poszczególnych województwach pomiędzy perspektywą finansową 2007–2013 a 2014–2020. Celem artykułu jest analiza struktury pomocy regionalnej udzielanej w latach 2003–2013. Zweryfikowano w nim hipotezę, według której w badanym okresie struktura udzielanej pomocy regionalnej uległa istotnym zmianom. Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej jej znaczenie w strukturze udzielanej pomocy publicznej systematycznie rosło, by w 2013 roku stanowić ponad połowę przyznanej wówczas pomocy. Ponadto do 2007 roku dominowała pomoc udzielana w formach biernych, podczas gdy od roku 2008 przeważa pomoc udzielana w formach czynnych. Z kolei biorąc pod uwagę przeznaczenie pomocy, w całym badanym okresie wyraźnie dominuje regionalna pomoc inwestycyjna. Ponadto w artykule porównano intensywności pomocy regionalnej w poszczególnych województwach pomiędzy latami 2007–2013 a 2014–2020. We wszystkich regionach zaobserwowano wzrost PKB per capita mierzonego procentem średniego PKB per capita UE, co z jednej strony oznacza zmniejszanie dystansu w rozwoju polskich regionów wobec regionów UE, ale z drugiej – wymusza redukcję dopuszczalnej intensywność pomocy regionalnej w większości województw w latach 2014–2020. Ponadto odnotowany szybszy wzrost PKB per capita w regionach lepiej rozwiniętych, może oznaczać pogłębianie różnic w rozwoju regionalnym Polski.

Przeglądaj

Przeglądanie Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 48(4)/2016 według Data dodania