Ius et Administratio

URI dla tego Zbioruhttp://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/331

Kwartalnik "Ius et Administratio" powstał w 2004 roku z inicjatywy pracowników Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego - początkowo jako czasopismo dla młodych pracowników nauki. Od 2013 roku formuła czasopisma "Ius et Administratio" została całkowicie zmieniona i unowocześniona. Kolejne edycje czasopisma ukazują się w wersji elektronicznej na jego stronach internetowych. Raz do roku najlepsze, najciekawsze oraz najbardziej poczytne z nich są publikowane w wersji papierowej. Pragniemy stworzyć od nowa czasopismo o wysokiej renomie i wymiarze międzynarodowym, w którym będą publikowane artykuły profesorów oraz doktorów. Czasopismo prowadzone jest przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego we współpracy z Wydziałem Prawa Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach (Słowacja) oraz z Wydziałem Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu "1 Decembrie 1918" w Alba Iulii (Rumunia). W skład kolegium redakcyjnego czasopisma "Ius et Administratio" wchodzą wybitni profesorowie z wydziałów prawa uniwersytetów w Polsce, Słowacji, Rumunii, Czech, Rosji, Meksyku. Publikowane są w nim prace z zakresu prawa i administracji a także nauk pokrewnych. Wersją pierwotną czasopisma "Ius et Administratio" jest wersja on-line.

Przeglądaj

Aktualnie wyświetlane 1 - 20 z 253

Wyłączenie referendarza sądowego na jego żądanie lub na wniosek strony (referendarius suspectus)
(WPiA, 2013) Arkuszewska, Aneta
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie podstaw oraz procedury wyłączenia referendarza sądowego na jego żądanie lub wniosek strony – tzw. referendarius suspectus – art. 49 w zw. z 54 k.p.c. na tle nowelizacji art. 54 k.p.c. z dnia 16.09.2011 r. Wskazano, iż ustawodawca w sposób wyraźny uregulował sytuację wyłączenia referendarza sądowego i przesądził o tym, że o jego wyłączeniu orzeka sąd na takich samych zasadach, jak w przypadku wyłączenia sędziego i ławnika. Jednak ustawodawca, wprowadzając tę zmianę, nie unormował kwestii zaskarżenia postanowienia sądu oddalającego wniosek o wyłączenie referendarza sądowego, jak ma to miejsce w sytuacji wyłączenia sędziego. Stąd też sformułowano postulat de lege ferenda wyraźnego uregulowania wskazanego zagadnienia w treści art. 394 1 pkt 10 k.p.c. oraz art. 22 pkt 1 u.k.s.c., poprzez objęcie ich zakresem osoby referendarza sądowego.
Considerations Regarding to the Taxation on Profit in Romania
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Cîrmaciu, Diana
The profit represents earnings, benefits, advantages, respectively the income of the capital used by a company, representing the differences between the actual incomings and the total outgoings (plus value considered to be the result of the whole capital invested). The dispositions of the Fiscal Code in the matter of profit taxation must be easy to apply, to increase the compliance level of the tax-payers and to create lower administration costs. The hereinafter paper makes a review of the actual regulations in the matter of profit taxation, system which is in permanent perfecting development in the context where fiscal reforms must have an important role in the normal progress of economical and financial life. Beyond any general considerations, we can notice that profit taxation shows continuous evolution tendencies also in other member states of the European Union.
Democratic Legislative Process in the European Bicameral Parliamentary Systems
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Frantsuz-Yakovets, Tatiana
The article examines bicameralism as a tendency of parliamentary development. It focuses on the quality of legislation and the stability of the legislative power, giving the importance of these issues for the state and society. Within this article the main factors of impacts of an upper chamber on the legislative process and the stability of government have been substantiated, on the examples of bicameral parliamentary democracies.
Current Tendencies of the European Union Development and their Consequences in Short and Medium Term
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Herchi, Ştefan
The institutional development of the European Union requires not only a consolidation of the European Union bodies, but also common and coordinated policies, which inevitably imply the obligation of the Member States to give up to a part of their own powers, in other words to give in of their national sovereignty. The matter in question, at least from our point of view, is whether Romania is or not prepared for this kind of constitutional development.
Reflections on the New Romanian Codes
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Leş, Ioan; Spinei, Sebastian
The social changes that have occurred in Romania over the last two decades have been reflected in the legal life of the nation as well. The most significant recent development is the adoption of the new Codes – the Civil Code, the Code of Civil Procedure, the Criminal Code and the Code of Criminal Procedure. The adoption of the four Codes seeks to meet the needs of juridical modernity. Some criticism has already occurred, though, and that is inevitable – doctrinal arguments are an important feature of progress. Legal practice will confirm or disprove the efficiency of the new legal instruments. This study intends to offer a general view of the Codes, as well as a number of particular notes on some provisions and institutions.
Podmiotowe aspekty odpowiedzialności deliktowej oraz karnej w zakresie wyrzucania przedmiotów
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Łukasiewicz, Rafał
Odpowiedzialność prawna spowodowana wyrzuceniem przedmiotów z pomieszczenia na zewnątrz została uregulowana normatywnie w dwóch aktach prawnych – Kodeksie Cywilnym oraz Kodeksie Wykroczeń. Zakresy podmiotów, które mogą ponosić odpowiedzialność na podstawie tych regulacji nie są jednak tożsame. Wynika to przede wszystkim z funkcjonującej w obrębie prawa cywilnego konstrukcji odpowiedzialności na zasadzie ryzyka oraz dominującej w prawie karnym odpowiedzialności na zasadzie winy. Celem niniejszego artykułu jest wykazanie warunków, które muszą być spełnione, aby ta sama osoba mogła ponosić odpowiedzialność karną oraz cywilną spowodowaną zaistnieniem wskazanego stanu faktycznego oraz wyliczenie sytuacji, w których taki scenariusz jest wykluczony. Godzi się zauważyć, że problematyka ta leży na marginesie zainteresowań zarówno cywilistyki, jak i karnistyki.
The Search of the Legal Validity of Short and Medium Term Human Security
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Hugo, Víctor; Lavalle, Ramírez
Taking into account the number of arguments raised by different states and groups, responsible for contributing with elements that have permitted the adoption of urgent reforms by the United Nations Organisation (UNO), the predominance of a series of discrepancies is still perceived, ranging from determined defence of the national objectives and interests, by both powers and less developed countries, to the lack of a clear and agreed definition of different types of security to be included in this reform. Considering the recent events which have arisen in several countries of the Middle East and Africa, it is convenient to briefly review the evolution of different concepts which have emerged on ”human security”, especially as this principle, that in its evolution has become ”The Responsibility to Protect” (R2P,) has not yet been universally accepted, much less recognised as a part of the International Law. Nevertheless it could go as far as considerably affecting the National Sovereignty of States.
Źródła uznania administracyjnego oraz jego granice
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Sagan, Karolina
Niniejsze opracowanie skupia uwagę na niektórych zagadnieniach związanych z problematyką uznania administracyjnego. Fundamentalną kwestią wydaje się być zagadnienie dotyczące źródeł uznania administracyjnego. Bez wątpienia źródło uznania administracyjnego stanowić może jedynie upoważnienie zawarte przez ustawodawcę w akcie prawnym. Winno ono przy tym zostać wyrażone w sposób bezpośredni i wyraźny. Kolejnym zagadnieniem podjętym w opracowaniu jest istota uznania administracyjnego. Przejawia się w sytuacji wystąpienia stanu faktycznego, określonego w hipotezie normy prawnej, w której organ dysponuje możliwością wyboru jednego z co najmniej dwóch następstw prawnych. Kluczową w punktu widzenia problematyki podjętej w opracowaniu jest również kwestia „pojęć nieostrych” jako upoważnienia do uznania administracyjnego. Zawarcie przez ustawodawcę w akcie prawnym takich pojęć niewątpliwie rodzi po stronie organu pewien rodzaj swobody. Wydaje się, jednakże, że swoboda ta nie może być utożsamiana z uznaniem administracyjnym. Pozwala to bowiem wykazać, iż na poszczególnych etapach stosowania prawa organowi administracji przysługują różne rodzaje swobody.
Výnimky zo zásady nemo plus iuris so zameraním sa na nadobudnutie nehnuteľnosti od nevlastníka v slovenskom právnom poriadku
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Sudzina, Milan
The article analyzes the issue of possibility to acquire real estate from third persons who are not owners of real estate and do not also have the right to transfer the real estate. The contribution pays attention to the exceptions from the general principle of civil law nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ispe habet. The contribution analyzes especially the acquiring of real estate from non-owner in inheritance proceedings, bankruptcy proceedings, enforcement proceedings, voluntary auction and acquiring the real estate which is not registered in the land register.
Przywileje spadkowe w rozwoju historycznym rzymskiego prawa prywatnego
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Świrgoń-Skok, Renata
W grupie przywilejów spadkowych za najstarsze uważane jest beneficium abstinendi, które znane było prawdopodobnie w I w. p.n.e. i powszechnie stosowane przez cały okres klasyczny, aż do Justyniana. Drugim w kolejności dobrodziejstwem było bonorum possessio. Następnym przywilejem było beneficium legis Falcidiae, wprowadzone na podstawie Lex Falcidia z 40 r. p.n.e. Kolejnym beneficjum było beneficium separationis bonorum, które na przełomie II i III wieku było już wykształcone i powszechnie stosowane, a następnie umieszczone w kodyfikacji justyniańskiej. Dalszym przywilejem było privilegium militum, które dotyczyło od Julisza Cezara sporządzania testamentu żołnierskiego (testamentum militis), a za Justyniana stało się szczególną formą testamentu. Do tego privilegium zaliczane było od Augusta peculium castrense czyli specjalny majątek syna rodziny nabyty w związku ze służbą wojskową. Powstałym najpóźniej (531 rok) przywilejem było beneficium inventarii. Jednakże w praktyce zastąpiło ono niektóre wcześniejsze rozwiązania prawne, tj. beneficium abstinendi, legis Falcidiae oraz separationis bonorum jako mniej korzystne. Z rozwiązania tego korzystają także współczesne ustawodawstwa (np. art. 1012 polskiego kodeksu cywilnego oraz art. 7774 francuskiego c.c.; § 1993 BGB; art. 800 ABGB; art. 470 włoskiego c.c. oraz art. 1030 hiszpańskiego c.c.).
Útvar hlavného kontrolóra obce
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Tekeli, Jozef
The presented paper makes a juridical and scientific analysis of the status and duties of the Head Municipality Supervisor in the whole structure of municipality and its internal inspection system. The article aims at analyzing the deficiencies in the legal regulations being in force, which determine the activity of the department of internal control and inspection in municipalities, as well as improvement of the municipality internal inspection system, which could be brought by the newly approved legislation change at the level of de lege ferenda. The presented scientific contribution focuses on the institution and office of the Head Municipality Supervisor. The task of the paper is to discover actual, real and expected in the future state and the ways to improve the legislation determining the status of the Head Municipality Supervisor in the municipality system of internal control and inspection through clarification of the present legislative standards.
Udeľovanie absolutória členom štatutárnych orgánov obchodných spoločností
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Tekeliová, Martina
The liability of members of the Board, as a legal institute, has a separate place in general liability. It has a specific nature, which is the possibility to give the absolutorium of liability. The expression „absolutorium“ does not have a legal definition. However we can explain this expression as a complete or partial exemption from liability. Absolutorium is associated with the professional care, which result from law, for the members of the Board. At present we can see many cases, in which absolutorium is awarded to the members of the Board. Therefore it is important to know the legal conditios for awarding it.
The Catholic Church in Poland in the Years 1944-1950
(Wydział Prawa i Administracji UR, 2013) Wlaźlak, Władysław Piotr
The reality, in which the People’s Republic of Poland found itself after world war II, made the Catholic Church in Poland meet the new challenges, in spite of much authority which it had in the society. The one of a principle importance was breaking the Concordat by the State authorities. After a certain period of time lack of any legal solution on such a level considerably complicated relations between the State and the Church. Searching closure in this area was supposed to guarantee the Church certain freedom in priests’ activities and the State authorities – acceptance in the international arena. In spite of certain inconveniences the Polish Episcopate decided to sign an agreement, which however did not protect the Church against further excluding from the social life.
Social Status of an Employee in the Context of Social Legislation
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Barinková, Milena; Žofčinová, Vladimíra
The sustained social instability, decline of the moral values and disrespect for the natural and economic regularities in the human activity have a very adverse impact on the social conditions of people. The states, seeking for redress, extend to the measures that multiply insecurity, disturb social ties in the society, and lower the existing guarantees of the humanly dignified life. The paper aims at naming and analysing basic facts which adversely affect relations between economic and social development of the society. The Authors warn against the ignorance of respecting the reached standards of the social rights, the departure from keeping social cohesion and absolute preference for economic goals without any respect for the social needs. On the ground of labour relations of nowadays the article points on a new face of social problems based on the opinion of its Authors. They point out the hidden forms of exploitation of an employed man in the modern society, in which the elements of disrespect for the uniqueness of the human being, its education and needs occur due to the intensification of economic and financial crisis. At last the paper also analyses the balance of the principle of solidarity and merit at setting the pension scheme within the scope of the social policy implementation and points on possible impacts of it in the future. The Authors invite to a discussion on their thoughts on the social function of the social security law presented in this paper
The Role of Economic Arguments in Decisions Concerning Protection of Competition
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Bejček, Josef
The paper deals with obvious tendencies of economization of legal decision making under the parole of „more economic approach“. It warns against the danger of a simplified „book-keeper approach“ and preferring short-term economioc goals to the detriment of other social values, such as legal certainty. The economization of legal decision does not put an end to uncertainty and instead sometimes can incur other uncertainty. Modernization and economization of competition law offers more space for „ad hoc“ political opportunism. Similarly, adoration of the short-term consumer welfare can cause long-term negative consequences for the very existence of competiton which is the best friend of the consumers. Trade-offs between short-term and temporal efficiences and the intensity and quality of competition are dangerous. It sometimes contravenes the substance of law as a guardian of civilization values and the expression of human social and psychological needs. A human being has never been (and is not even today) some „homo economicus“. The concept of the enhanced economic rationality (more economic approach) in a particular case to the detriment of the competition as such (as a goal in itself) seems to have been overcome in the practice of the Court of the EU.
Instytucja liberum veto w oczach obcokrajowców drugiej połowy XVII wieku
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Dankowski, Michał Zbigniew
Rzeczpospolita Polska, w tym także jej ustrój państwowy, cieszyła się niewielkim zainteresowaniem wśród cudzoziemców w drugiej połowie XVII w. Nieliczni filozofowie państwa z Europy Zachodniej poświęcali jej urządzeniom marginalne miejsce w swoich pracach. Widziano w Polsce państwo silne, liczące się jeszcze na arenie międzynarodowej, choć nieco egzotyczne dla Zachodu Europy. Opisy ustroju państwa polsko-litewskiego można odnaleźć także w niektórych pamiętnikach i wspomnieniach podróżników, dyplomatów i żołnierzy, którzy przebywali na terenach ówczesnej Polski. Wśród instytucji ustrojowych największym zainteresowaniem cudzoziemców cieszyły się nieznane gdzie indziej: zasada jednomyślności oraz prawo pojedynczego posła ziemskiego do zrywania sejmów – liberum veto. Fenomen polskiego ius vetandi budził skrajne emocje u obcych. Od potępienia i szyderstw, jak w przypadku niemieckiego filozofa Hermana Conringa, do fascynacji i niemal uwielbienia, jakim obdarzał liberum veto Fryzyjczyk Ulryk Huber. Powszechnie jednak, zasada uznawana przez Polaków za jeden z fundamentów wolności szlacheckich, budziła zdziwienie. Wielu publicystów zagranicznych doceniało potencjał Rzeczpospolitej, jednak wyrażało się negatywnie o polskim nieładzie parlamentarnym. Przestrzegano przed nadużywaniem władzy zwierzchniej przez szlachtę. Sygnalizowano chaos, szerzącą się korupcję i upadek kultury politycznej. Najwięcej miejsca poświęcano jednak nieumiejętnemu używaniu instytucji liberum veto, ostrzegając przed jej katastrofalnymi konsekwencjami. Państwa ościenne były zainteresowane zachowaniem niewzruszonego ustroju Rzeczpospolitej, skutecznie paraliżującego domniemaną potęgę państwa.
Komunikacja pozawerbalna w pracy policji w Stanach Zjednoczonych Ameryki
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Licak, Tomasz
Mundury policyjne są tymi elementami ubioru, poprzez który obywatele dokonują identyfikacji osób sprawujących funkcje publiczne. Jeśli ktoś znajduje się na ulicy i potrzebuje pomocy, wówczas „skanuje” tłum przechodniów w poszukiwaniu munduru policyjnego. Uniformy wpływają także na zachowania przestępców, którzy już na sam widok munduru policyjnego powstrzymują się przed dokonaniem czynu zabronionego, gdy na horyzoncie widać umundurowanego policjanta. Szacunek i zaufanie do osób w mundurach policyjnych są wpajane dzieciom już od najmłodszych lat . Akademie policyjne szkolą oficerów policji w obserwowaniu mowy ciała osób, które przesłuchują. Wiedza z zakresu komunikacji pozawerbalnej jest kluczowa w pracy policji, ponieważ przestępcy, podobnie jak dzikie zwierzęta, wyszukują najsłabsze ofiary i stosują tą samą taktykę, co drapieżniki. Funkcjonariusze policji muszą zawsze pamiętać, iż w czasie, gdy obserwują potencjalnych przestępców, „skanowanie” ruchów ciała odbywa się także w drugim kierunku . Każdy ruch ciała policjanta i jego gesty są bacznie obserwowane przez potencjalnego przestępcę w nadziei znalezienia jakiejś słabości.
The Status of the International Treaties of Human Rights in the Brazilian Constitutional System
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Khamis, Renato Braz Mehanna
The objective of this paper is to present the problem of the status of the international treaties on human rights in the Brazilian constitutional system, especially after the advent of the amendment 45 in the Constitution. To accomplish this objective the Author analyzes international treaties – first their concept, then their classification, afterwards the procedure of their approval (internal and external), as well as their normative status at last. After that he checks the differences between regular international treaties and those which subject is human rights. When he reaches that point he analyzes the problem of qualifying their normative status before the amendment of the Brazilian Constitution number 45 was introduced, which means if they had had supra constitutional status, constitutional status, supra legal but under constitutional status, or the same status as the law. Finally, he analyzes the problem of the normative status of the human rights treaties after the amendment number 45 came into force, paying special attention to the theories which attribute them constitutional status and their arguments. In the end he presents his personal opinion on this problem.
Zasada formalizmu a komunikacja na sali rozpraw. W dążeniu do dyskursu sądowego
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Mordel, Anna
Sytuacja komunikacyjna, która ma miejsce na sali rozpraw, determinowana jest w dużym stopniu przez procedurę. Opracowanie podejmuje kwestię stopnia sformalizowania zasad postępowania sądowego i jego wpływu na dyskurs sądowy. Punktem wyjścia rozważań stała się rozprawa sądowa w polskim procesie cywilnym. Proces cywilny jest unormowanym przez prawo przebiegiem życiowym, w którym decyduje żywe słowo wypowiedziane na rozprawie. Dlatego też, tak ważne jest nadanie mu odpowiednich ram poprzez rozsądne rozwiązania prawne. Procedura ogranicza liczbę rozwiązań dyskursu na sali sądowej, ale dzięki ramom, które kształtuje, pozwala dyskurs ten osiągnąć. Poprzez zdeterminowanie – zgodnie z zasadą formalizmu postępowania – czynności procesowych pod względem formy, miejsca i czasu ich wystąpienia, możliwym staje się urzeczywistniane prawa do rzetelnego procesu. Jest więc sporym wyzwaniem dla ustawodawcy stworzenie i ciągłe doskonalenie procedury, która gwarantowałaby racjonalną komunikację na sali rozpraw, umożliwiającą osiągnięcie dyskursu sądowego.
Autonomie duńskie na drodze do uzyskania niepodległości
(Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Szwed, Katarzyna
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie pozycji ustrojowej autonomii duńskich w perspektywie dążeń do uzyskania pełnej niezależności od państwa macierzystego. Autorka przedstawia liczne próby zdefiniowania pojęcia autonomii terytorialnej i określa jej znaczenie w świetle prawa konstytucyjnego. Artykuł zawiera analizę historycznych, gospodarczych i politycznych uwarunkowań, które zdeterminowały obecny status prawny omawianych autonomii i ich relacje z Królestwem Danii. Analiza ta pozwala na sformułowanie konkluzji, że najbliższe lata mogą być kluczowe dla rozstrzygnięcia politycznej przyszłości Wysp Owczych i Grenlandii. Kwestią otwartą pozostaje to, czy dołączą one do grona państw niepodległych, zachowają dotychczasowy status w ramach Królestwa Danii, czy zacieśnią stosunki z Unią Europejską.

Przeglądaj

Przeglądanie Ius et Administratio według Data dodania