Historia niejednokrotnie pokazała, że ostatecznie toczą się bitwy o nowoczesność w świadomości i umysłach ludzi. „Rewolucja kapitalistyczna wymaga rewolucji kapitalistycznej w sferze mentalności”. Diagnoza, wyjaśnienie i prognoza ekonomiczna zjawiska lub procesy powinny badać matrycę kulturową lub kontekst, w którym działają te procesy gospodarcze. Z tego właśnie powodu czynniki pozaekonomiczne były ostatnio częściej uwzględniane w interpretacjach przemian gospodarczych w Polska. Kultura, świadomość i mentalność były postrzegane jako ważny czynnik w rozwoju gospodarczym. Czy rozwój to stan umysłu? Artykuł dotyczy relacji między mentalnymi czynniki i rozwój gospodarczy. Kluczowym pojęciem jest pojęcie „mentalności ekonomicznej”. Mentalność ekonomiczna odnosi się do tego, jak ludzie i grupy społeczne postrzegają, oceniają i pomyśl o ekonomii. Tworzą ją osobiste doświadczenia ekonomiczne oraz socjalizacja dzieciństwa jako proces przekazywania norm, reguł i wartości kultury. Nauki społeczne starają się zidentyfikować amalgamat wartości kulturowych stymulujących rozwój gospodarczy; ponadto – próbują konceptualizować idealny typ kultury.