Wstęp. Samokontrola uważana jest obecnie za podstawową metodę stosowaną w profilaktyce oraz terapii otyłości i nadwagi u młodzieży i dorosłych pacjentów. Jej istota polega na bieżącym rejestrowaniu informacji dotyczących rodzaju i ilości spożywanego pokarmu, jego wartości kalorycznej oraz codziennej aktywności fizycznej. Podstawowa rola samokontroli polega na podnoszeniu świadomości pacjenta w odniesieniu do jego zachowań, myśli i emocji wpływających na kontrolę wagi ciała oraz całkowity sukces leczenia. Cel pracy. Celem pracy jest przedstawienie korzyści związanych z zastosowania różnych metod samokontroli w procesie terapii nadwagi i otyłości u młodzieży. Materiał i metoda. Autorzy dokonali systematycznego przeglądu literatury dotyczącej zastosowania samokontroli w przebiegu terapii nadwagi i otyłości ze szczególnym uwzględnieniem młodzieży. Większość prac objętych przeglądem została opublikowana w XXI wieku. Wyniki. Analiza wybranych badań wykazuje, że samokontrola jest uważana za kluczowy element behawioralnej terapii nadwagi i otyłości u młodzieży. Pozytywne wyniki leczenia zależą od takich czynników, jak systematyczność w rejestrowaniu informacji, stosowanie urządzeń technicznych oraz motywacja prezentowana przez pacjenta. Wniosek. Analizowane prace badawcze, pomimo różnorodności zastosowanych metod, dostarczają empirycznych dowodów na obecność istotnego związku pomiędzy samokontrolą a korzystnymi wynikami terapii nadwagi i otyłości u młodzieży. Istnieje potrzeba prowadzenia badań nad rolą czynników psychologicznych w determinowaniu wyników leczenia tego rodzaju zaburzeń.

Introduction. Self-monitoring is regarded as a key technique of weight management applied in treatment of obesity and overweight both in adults and adolescents. It includes recording behaviours such as types and amount of food consumed, their caloric value, and daily physical activity. Selfmonitoring is used to heighten awareness of behaviours, thoughts and emotions that influence weight control and overall treatment success. Aim. This work is aimed at demonstrating the advantages of self-monitoring techniques regarded as facilitating factor in the treatment of overweight and obesity in adolescents. Material and method. The authors have applied a systematic review of the literature on self-monitoring in behavioural weight control studies. This review included mostly papers published in XXI century and that reported on the association between weight loss and self-monitoring behaviours. Results. The analysis of respective studies indicates that self-monitoring is an important element behavioural treatment of overweight and obesity in adolescents. Positive outcomes of the treatment depend on such factors as adherence to self-monitoring, use of technical devices and motivation presented by the patients. Conclusion. The reviewed literature, despite of a wide range of methods used in particular studies, provides empirical evidences supporting significant association between selfmonitoring and successful outcomes related to weight management in overweight and obese adolescents. Future investigations also should be aimed at the effects of psychological factors on treatment success and the design of cost-effective interventions that serve to maximize the success.